Kościół na Górnym ŚlÄ sku w pierwszej połowie XVII wieku

224 . KS. FRANCISZEK MAROŃ (16)Tarnowskie Góry założone były na terenie parafii Tarnowice Stare.W protokole wizytacyjnym z 1598 r. czytamy, że kościół nowy i masywnywybudowany dla innowierców nie ma osobnego uposażenia, alena utrzymanie sług Bożych przeprowadza się rocznie składkę wśród parafian.Było wtedy dwóch parafialnych zarządców, jeden dla Polaków,a drugi dla Niemców. Obydwaj otrzymywali roczne wynagrodzenie. Naspotkaniu księży i patronów w Oświęcimiu w 1601 r. ks. biskup BernardMaciejowski złożył urzędowe na dokumentach oparte oświadczenie, żena terenie parafii starotarnowickiej za zezwoleniem ks. biskupa PiotraTomickiego stanęła na prośbę tubylczych kolonistów-katolików oraz nażądanie starosty bytomskiego drewniana kaplica, jak to zapisane zostałow aktaGh ks. biskupa Tomickiego (1523—1525), przeznaczona naużytek katolików. Potem akatolicy za przyczyną margrabiego JerzegoBrandenburskiego wszystko zajęli, a obecnie tylko dzięki interwencjicesarza istnieją widoki na odzyskanie całości. Do 1619 r. sytuacja jeszczesię pogorszyła, gdyż ponadto wybudowano na cmentarzu drugąświątynię. Ale niebawem nastąpiła poprawa. Mianowicie w 1657 r. wizytatorzaznaczył, iż w r. 1634 miasto Tarnowskie Góry wróciło do jednościz Kościołem katolickim. Patronat nad całością objęła Komora Cesarskaz siedzibą we Wrocławiu. Drugi kościół, czyli cmentarny, odzyskanyzostał w 1653 r. Szpital położony był na przedmieściu. Tam utrzymywałosię dziewięciu biednych pod opieką magistratu. W 1665 r. proboszczembył ks. Marcin Gutsmann, na podstawie prezenty ustanowionyw 1662 r. Plebanię miał dużą i solidnie zbudowaną. Natomiast wikarówkabyła zaniedbana i w ostatnich latach pusta.Woźniki były ostatnim miastem w obrębie dekanatu bytomskiego. Kościółw r. 1598 był tam murowany i według informacji poświęconyśw. Jadwidze. Świątynia była w ręku kolatora Kamieńcza, który za przykłademmargrabiego zabrał kościołowi wszystko, co było wartościowego,bez względu na to, czy ruchome, czy nieruchome. Kościół oddałw administrację bliżej nieznanemu innowiercy. Na zjeździe w Oświęcimiuw 1601 r. stwierdzono, że w Woźnikach był lud katolicki i pociechyreligijnej szukać musiał w pobliskich kościołach Królestwa Polskiego.Mimo to zadecydowano, .by przesłać patronowi upomnienie, aby w terminiezaprezentował odpowiedniego kapłana katolickiego. Było to oczywiściebezskuteczne. Toteż w 1619 r. wypowiedział się wizytator, iżw Woźnikach niedawno umarł dotychczasowy kolator kościoła, szlachcicJerzy Kochcicki, a jego żona z domu Gosławskich faworyzowała nadalinnowierstwo i popierała jakiegoś kalwina Sebastiana. Duża częśćmieszkańców była jednak katolicka i spełniała swoje obowiązki religijnew Koziegłowach. Dalsze wizytacje nie wspomniały o sprawach wyznaniowychWoźnik.Żyglin znalazł się również w szeregu parafii ubezwłasnowolnionychprzez margrabiego Jerzego i pozostających jeszcze w r. 1598 we władaniunowowierców. Tak samo było w 1619 r. Kościół był wtedy drewnianypod wezwaniem Narodzenia NMP. Z patronatu korzystał szlachcicKamieniecki, który tytułem wypożyczanej pewnej kwoty zarządzał wioskąi korzystał także z praw patronackich. Sprawy duchowne z jego poleceniazałatwiał pewien bliżej nieznany młodzieniec, który jeszcze niewyrósł z lat szkolnych, a w dodatku cierpiał na padaczkę. Po długim