1. Edukata 1-5
1. Edukata 1-5
1. Edukata 1-5
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Libër mësuesi<br />
për tekstet<br />
<strong>Edukata</strong> Shoqërore<br />
1-5
PËRMBAJTJA<br />
EDUKIMI SHOQËROR 1<br />
Kreu I. Kush jam unë? .............................................................................................. 9<br />
Mësimi <strong>1.</strong>3. Klasa ime.............................................................................................. 9<br />
Mësimi <strong>1.</strong>4 Lagjja ku unë banoj.............................................................................. 10<br />
Mësimi <strong>1.</strong>5 Nevojat dhe dëshirat e mia ............................................................. 11<br />
Kreu II. Unë dhe të tjerët.......................................................................................... 12<br />
Mësimi 2.1 Në familje............................................................................................. 12<br />
Mësimi 2.2 Në shkollë............................................................................................. 13<br />
Mësimi 2.3 Të kemi kujdes për gjërat.................................................................... 14<br />
Mësimi 2.4 Të kujdesemi për mjedisin.................................................................. 15<br />
Mësimi 2.5 Të kemi respekt për të tjerët............................................................... 16<br />
Kreu III. Të bashkëveprojmë................................................................................... 17<br />
Mësimi 3.1 Të mësojmë të punojmë së bashku..................................................... 17<br />
Mësimi 3.2 Të ndihmojmë atë që është në vështirësi........................................ 18<br />
Mësimi 3.3 Unë në familje...................................................................................... 19<br />
Mësimi 3.4 Në shkollë............................................................................................. 20<br />
Mësimi 3.5 Në lagje..................................................................................................... 21<br />
Mësimi 3.6 Këshillat e të tjerëve............................................................................... 22<br />
Kreu IV. Rregullat...................................................................................................... 23<br />
Mësimi 4.1 Loja dhe rregullat................................................................................. 23<br />
Mësimi 4.2 Të mësojmë të luajmë së bashku........................................................ 24<br />
Mësimi 4.3 Rregullat në familje.............................................................................. 25<br />
Mësimi 4.4 Rregullat në shkollë.............................................................................. 26<br />
Mësimi 4.5. Të mësojmë të rrimë së bashku............................................................ 27<br />
Kreu V. Jam vetëm në shtëpi.................................................................................... 28<br />
Mësimi 5.1 Jam vetëm në shtëpi.............................................................................. 28<br />
Mësimi 5.2 Në dyqan.................................................................................................. 29<br />
Mësimi 5.3 Semafori.................................................................................................. 30<br />
EDUKIMI SHOQËROR 1<br />
Kreu I. INDIVIDËT, GRUPET, INSTITUCIONET 36<br />
Mësimi <strong>1.</strong>1 Unë jam në klasën e dytë...................................................................... 36<br />
Mësimi <strong>1.</strong>2 Familja, Paraardhësit.......................................................................... 37<br />
Mësimi <strong>1.</strong>3 Familja, lumturia ime........................................................................... 39<br />
Mësimi <strong>1.</strong> 4: Banesa ime............................................................................................ 41<br />
Mësimi <strong>1.</strong>5 Komuniteti ku unë jetoj........................................................................ 43<br />
Kreu II. NJERËZ, VENDE, MJEDISE..................................................................... 45<br />
Mësimi 1: Rregullat në familje.................................................................................. 45<br />
Mësimi 2: Rregullat në klasë.................................................................................... 46<br />
Mësimi 3: Rregullat në lojë....................................................................................... 47<br />
Mësimi 4: Rregullat në mjedise publike.................................................................. 49<br />
3
4<br />
Kreu III. ZHVILLIMI INDIVIDUAL, TË DREJTAT, DETYRAT, PËRGJEGJËSITË 51<br />
Mësimi 3.1: Unë jam ndryshe.................................................................................... 51<br />
Tema 3.2: Nevojat e mia............................................................................................ 52<br />
Tema 3.3. Dëshirat e mia........................................................................................... 53<br />
Mësimi 3.4. Të drejtat e mia...................................................................................... 55<br />
Mësimi 3.5. Detyrat dhe përgjegjësitë e mia........................................................... 56<br />
Kreu IV. PUSHTETI, AUTORITETI, QEVERISJA.............................................. 58<br />
Mësimi 4.<strong>1.</strong> Llojet e shërbimeve............................................................................... 58<br />
Mësimi 4.2. Mjetet kryesore të komunikimit.......................................................... 59<br />
Mësimi 4.3. Mjetet informimit................................................................................. 60<br />
Kreu V. PRODHIMI DHE SHPËRNDARJA......................................................... 63<br />
Mësimi 5.<strong>1.</strong> Të mirat dhe shërbimet......................................................................... 63<br />
Mësimi 5.2. Zgjedhja ime - dëshira ime.................................................................. 64<br />
Mësimi 5.3: Prodhimi dhe shpërndarja................................................................... 65<br />
Kreu VI. RRUGA........................................................................................................ 67<br />
Mësimi 6.1 Shenjat rrugore........................................................................................ 67<br />
Mësimi 6. 2. Mjetet e udhëtimit................................................................................ 68<br />
Mësimi <strong>1.</strong>1 Traditat familjare................................................................................... 80<br />
Kreu IV. Individët, grupet dhe institucionet ....................................................... 81<br />
Mësimi 4.3. Si dhe me kë komunikojmë? ................................................................ 81
Hyrje<br />
Edukimi qytetar demokratik përmbledh në vetvete një tërësi konceptesh e vlerash<br />
themelore që janë të përbashkëta për të gjitha demokracitë moderne. Të kuptuarit<br />
si duhet i këtyre koncepteve, vlerave dhe marrëdhënieve të tyre në kushtet<br />
e ndryshimeve të shpejta, si dhe i rreziqeve që bartin është kushti paraprak për një<br />
pjesëmarrje të efektshme dhe të përgjegjshme të qytetarëve në procesin e rindërtimit<br />
demokratik.<br />
Libri në ndihmë të mësuesit ka si qëllim t`ju ofrojë mësuesve një alternativë<br />
ndihmëse për zhvillimin e orës së mësimit me metoda sa më bashkëkohore dhe me<br />
synimin që të nxisë te nxënësit të menduarit kritik. Synim i autores është që t`ju<br />
lehtësojë punën mësuesve për t’i aftësuar nxënësit për të fituar shprehi të ndryshme<br />
komunikimi, shprehi të punës në grup etj.<br />
Në libër janë rekomanduar teknika të ndryshme mësimdhënie në përshtatje me<br />
objektivat mësimore të temave. Për të gjitha modelet e rekomanduara është përdorur<br />
struktura trefazëshe e mësimit (PNP). Kjo strukturë është përdorur nga mësues me<br />
eksperiencë dhe krijon mundësi për përdorimin e teknikave të larmishme . Struktura e<br />
rekomanduar krijon përparësi për nxënësit duke shërbyer si udhërrëfyes i shkëlqyer<br />
për të gjitha kategoritë e niveleve të mësimnxënies.<br />
Struktura PNP ka përparësi edhe në drejtim të lexuarit dhe të nxënit të drejtuar<br />
nga mësuesi , duke krijuar hapësira të gjera në fushën e të kuptuarit,të vepruarit<br />
logjik dhe sidomos në fushën përpunimit të njohurive (punët praktike, veprimtaritë<br />
mjedisore etj).<br />
Me modelet e paraqitura nuk pretendojmë që të japim shabllonë ditarësh, në<br />
kuptimin e mirëfilltë, por struktura ditarësh me teknika që e ndihmojnë mësuesin<br />
për të ndarë me nacionalitet orën e mësimit.<br />
Shpresojmë që rekomandimet do të jenë të vlefshme dhe në ndihmë të mësuesve,<br />
që do të përdorin këtë libër.<br />
Për t`ju ndihmuar në organizimin sa më të mirë e më të suksesshëm të orës së<br />
mësimit dhe për të qenë larg monotonisë, shprehim bindjen që kombinimi i teknikave<br />
të mësipërme gjatë tri fazave të organizimit të mësimit, krijon hapësira krijuese, si<br />
për mësuesin dhe për nxënësin duke e bërë interesante, të këndshme dhe tërheqëse<br />
orën e mësimit.<br />
5
6<br />
����� �������<br />
������� ��������� �<br />
���������� �����<br />
��� �� ������������� ��������������<br />
�������� � ���� ������� ������� � ������<br />
�������� � ���� ������� ������� ��������<br />
��������� ������<br />
�� ���� ������� ������<br />
����� ������<br />
���� ��������� �����<br />
���������� �����<br />
������<br />
�������� ��������<br />
��������������� �������������������<br />
����� ���������� �������������������<br />
������������������<br />
��������<br />
�������������� ���� �� ���������<br />
��������� ������<br />
���������� ���� ��<br />
�<br />
�� ������ �������<br />
��<br />
��� ������� � ������������������������������<br />
������������<br />
������������������<br />
�����������������������<br />
����������������������������������������������������<br />
�����������������������<br />
�<br />
��� ����������� � ����������������������������<br />
��������������� ��������<br />
�����������<br />
���������������������������������������������������<br />
��������������������������������������������������<br />
�<br />
�������������� ������������������<br />
��� ��������� � ����������������������������<br />
����<br />
�����<br />
���������������������������������<br />
����������������������������������� ���������<br />
����������������������� ��������������������<br />
�������������������������������������<br />
�������<br />
���<br />
����<br />
���������<br />
�<br />
�<br />
�������������� � ��������� ������ ��<br />
�������<br />
��������<br />
�������������� ������������������<br />
�������������������������<br />
���������������������������<br />
�<br />
�<br />
������������������<br />
����������������������������<br />
�������������������������<br />
���������������<br />
�<br />
��� �������������<br />
�����<br />
��� �����������<br />
��������������<br />
��������������������������������������������<br />
����������<br />
������������������������������������������������<br />
����������<br />
���<br />
�������<br />
����<br />
�������<br />
���������<br />
�������<br />
�<br />
���������������������<br />
� ������������������������ �������������� ������������������<br />
�������� ����<br />
��������<br />
����������������������� �������������������������<br />
�����<br />
�<br />
��� ���������� � ������������������������� �������������� ������������������<br />
��������������������������<br />
���������������� ���������� ���������������������������<br />
�<br />
������������������<br />
���������������<br />
���������<br />
�������� ��<br />
�����������<br />
��� ���������� � ����������������������<br />
������������������������<br />
�����<br />
������������������������������������������<br />
����������������������������������������������<br />
�<br />
���������<br />
��������������� ������������������<br />
�����������������������������<br />
������<br />
�<br />
������������������<br />
������ ���� ��<br />
������������<br />
���������������<br />
������������������������<br />
�������������������<br />
�����������<br />
�<br />
� �������������������������������������� ��� �������<br />
���������<br />
�����������������<br />
�� ��<br />
�����������������������������������<br />
��� ������������<br />
������� ������������������������ ���������� ������������� �������������<br />
�
������������������<br />
������ ����������<br />
�������<br />
��������������<br />
�������<br />
����������������<br />
�����������������������<br />
�<br />
��� �������<br />
��������������<br />
����������������������������������������� ��������<br />
�������������������������������� ��������������<br />
���<br />
��<br />
������<br />
����������<br />
���<br />
�������<br />
����<br />
�������<br />
���������<br />
�������<br />
��<br />
������������������<br />
� �������������������������� �����������������<br />
����������������<br />
��������������������<br />
�������<br />
�������� ����<br />
��������<br />
�������<br />
����������������������������������������������<br />
��������������������������������<br />
��<br />
������������������<br />
��������������<br />
������������<br />
������������<br />
����������������������<br />
������������ ��������<br />
��������<br />
�<br />
��� ����������<br />
�������������<br />
�������<br />
�����������������������������������������<br />
������������������������ ������� �������� ����������<br />
��<br />
������<br />
�������������� ������������������<br />
�����������������������������<br />
��������������������������<br />
������������������<br />
�<br />
��� ��<br />
�������������<br />
�����������<br />
������������������������������������������������<br />
�����������<br />
���������<br />
���<br />
��<br />
����������<br />
��<br />
�������� ������� ���������������������������������������<br />
��� ������ � ������������������������ ��������������� ������������������<br />
���� ����� ���������������� ������������������������������������� �������<br />
��������������������������������<br />
��������<br />
������� �� �������<br />
�� ���� ����� ����������������������������������������<br />
��� ���������� � �������������������� ��������������� ������������������<br />
������� ��� ����������������������������������������������������<br />
����������������� ������������<br />
���������<br />
�����������������<br />
�� �������<br />
���������������������������������������������� ��� �������� � ������������������������������� ��������������� ������������������<br />
�����������������������������������������������������<br />
������������������� ����������������<br />
�����������<br />
�� �������������� ��������������������������������������� ��� �������������� � ��������������������������� ��������������� ������������������<br />
�������<br />
����������������������������<br />
����������<br />
�� ����������������������������������������������� �������� ���� � ����������������������� �����������<br />
��������<br />
������������������<br />
�������������������<br />
��<br />
�������������� ��� �������������������������<br />
��� �������� � �������������������������� �������������� ������������������<br />
������������<br />
���������<br />
�������<br />
������������������������������ �� ����������� ������<br />
��������� ���<br />
�������<br />
��<br />
�����������������������<br />
��� ���������� � ������������ ��������������� ��������������� ������������������<br />
�� �����<br />
������������������������������������������������� ������������<br />
��������������<br />
����<br />
�������<br />
����������������<br />
����������<br />
��<br />
������������������������������������<br />
��� ������������ � ���������������������������� ��������������� ������������������<br />
���<br />
�������������������<br />
�������������������������������������������������� �������<br />
�� �������<br />
��������������������������������������<br />
��� ������������ � ������������������� ����� ��������� ������������������<br />
����<br />
�������������������������������������������������� �������<br />
���������������������<br />
�������<br />
�����<br />
����������������������������������������������<br />
�<br />
7
8<br />
������������������<br />
���������������<br />
��������<br />
���������������������<br />
��������<br />
�<br />
��� ����������<br />
�����������<br />
������<br />
����������������������������������������������<br />
�������������<br />
������������������������������������������������<br />
�� ���������<br />
�������<br />
��������������������<br />
��<br />
����������������������������������������������������� ������������� � ��������������������������� ��������������� ������������������<br />
�����������������������������������<br />
��������<br />
��������������������� ���� ������������<br />
�� �������������������������������������������������� ��� ������������ � ������������������������� ���������������<br />
��������� �� �������<br />
������<br />
���������� ������������<br />
����������������<br />
� ������ ����������������������������������������������������<br />
�<br />
������������������������<br />
��<br />
���������������������������������������������� ��� �������� � ������������������������� �������������� ������������������<br />
���������� ���<br />
�����������������������������������������������������<br />
��������<br />
���<br />
��<br />
������������������������������������������������ ��� �������� � �������������������� ��������������� �������������<br />
������� �����<br />
�������������������������<br />
������������������������������������������������������<br />
��������<br />
���� ���<br />
����������������<br />
�������<br />
�� �������<br />
����������������������������<br />
��� ������� � ������������������������������ ��������������� ������������������<br />
���������<br />
������������������������������������������������������<br />
���������<br />
����������� ��<br />
�������<br />
�����<br />
�����������<br />
����������������������������������������������������<br />
��������<br />
�����������<br />
��<br />
������������������������������������������������������ ��� ���������� � ������������������������������ ��������������<br />
���������������<br />
����<br />
��������<br />
����������������������������������������������<br />
��<br />
����� ���������������������������������������� ��������� ���� � ����������������������������� ��������������� ��������������������<br />
���������������������������������������������������� ��������<br />
����������������<br />
�� ����������������������������������������������� ������� ����� � ��������������������������� ��������������<br />
���������<br />
������������������������<br />
�������������<br />
����������<br />
�� ���������� ������������������������������������������������ ������� � ��������������������� �������������<br />
�����������������������<br />
�� ���������� ���������� �<br />
�� ���������� ���������� �<br />
�
<strong>Edukata</strong> shoqërore 1<br />
Kreu I. Kush jam unë?<br />
Mësimi <strong>1.</strong>3. Klasa ime<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të përshkruajnë klasën e tyre.<br />
- të tregojnë çfarë vendi zënë ata në klasë.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: klasë, sende, shokë, punë në grup<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të vizatuar.<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Loja e ditës Punë në grup Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar Punë në grup Lexim, komente<br />
Përforcim Vizatim i lirë Punë individuale Vizatim<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat<br />
Parashikim: Loja e ditës<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethi. Secili prej tyre duhet të thotë një fjalë për klasën. Ata<br />
duhet të tregojnë çfarë ka klasa e tyre, a ju pëlqen apo jo, a do të donin diçka tjetër etj.<br />
Mendimin që shprehin e argumentojnë me fjalët e tyre dhe duke sjellë fakte nga jeta e<br />
përditshme.<br />
Ndërtimi i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Hapen librat. Mësuesja u lexon nxënësve mendimet e Mirit dhe Amelias për klasën e tyre.<br />
Nxënësit të nxitur nga mësuesja komentojnë fjalët e dy personazheve të librit si dhe foton.<br />
Ata përshkruajnë me fjalë të thjeshta klasën e paraqitur në fotografi.<br />
Vazhdon puna me detyrat: Detyra A: Nxënësit lidhin me shigjetë tek etiketa e parë<br />
objektet që ata kanë në klasë dhe tek etiketa dy objektet që duan të kenë. Mendimin e<br />
argumentojnë.<br />
Përforcim: Vizatim i lirë<br />
Në punë individuale nxënësit punojnë detyrën B. Ata vizatojnë në klasën e dhënë në foto<br />
mjetet që do të kishin dëshirë të kishin. Për këtë iu vijnë në ndihmë objektet e paraqitura<br />
rreth klasës (foto). Ekspozohen punët e nxënësve dhe bëhet vlerësimi i tyre.<br />
9
10<br />
Mësimi <strong>1.</strong>4 Lagjja ku unë banoj<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të përshkruajnë lagjen ku banojnë;<br />
- të tregojnë lidhjet e tyre me shokët, shoqet dhe banorët e komunitetit ku jetojnë.<br />
- të krahasojnë lagjen e tyre me fotot e dhëna në libër.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: shëtitje, mjedis i gjelbëruar, lagje, aparat fotografik, urgjencë, optikë, farmaci,<br />
periferi, qendër.<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të vizatuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Diskutime Pyetje-përgjigje E gjithë klasa<br />
Ndërtim i njohurive Punë e drejtuar Punë në grupe Lexim, komente<br />
Përforcim Ngjyrosim objektet Punë individuale Ngjyrosje<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat që duhen realizuar në këtë orë mësimi.<br />
Parashikim: Diskutime<br />
Mësuesja shkruan në tabelë titullin e mësimit dhe i nxit nxënësit të thonë çfarë mendojnë<br />
kur dëgjojnë këto fjalë.<br />
me shumë pallate rrugë të shtruara<br />
nuk ka kënd lojërash është me shtëpi private<br />
shokë, shoqe Kam Lagjja ku unë banoj Ndjehem e mbrojtur mirë<br />
kushërinj komshinj duhet të ketë e sigurt<br />
kënd lojërash më shumë pemë<br />
Ndërtim i njohurive: Punë e drejtuar<br />
Hapen librat. Mësuesja iu lexon nxënësve mendimet e Mirit dhe Amelias për një shëtitje<br />
në qytet Nxënësit të nxitur nga mësuesja sajojnë një shëtitje imagjinare në qytet duke<br />
përshkruar me fjalë të thjeshta atë që shohin.<br />
Detyra 1: nxënësit të ndarë në grupe komentojnë fotot e librit. Ata përshkruajnë me kujdes<br />
gjithçka shohin duke bërë krahasimin edhe me lagjen ku jetojnë.
Komentohet shprehja “Në lagjen tonë jemi si një familje e madhe”.<br />
Nxënësit shprehen me fjalët e tyre pse lagjja është si një familje e madhe.<br />
Përforcim: Ngjyrosje<br />
Detyra 2: në punë të pavarur nxënësit komentojnë objektet e dhëna në figurë. Këtu<br />
nxënësit shprehin dëshirat e tyre si do të donin të ishin këto objekte (në ngjyrë). Vlerësohet<br />
puna e çdo nxënësi.<br />
Detyra 3: këtë detyrë nxënësit e plotësojnë në shtëpi. Ata shkruajnë disa objekte që ju<br />
tërheqin më shumë vëmendjen në lagjen e tyre.<br />
Mësimi <strong>1.</strong>5 Nevojat dhe dëshirat e mia<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë disa nga nevojat e njeriut;<br />
- të listojnë disa nga dëshirat e njeriut;<br />
- të tregojnë ndryshimet midis nevojave dhe dëshirave.<br />
Të shpjegojë se nevojat dhe dëshirat janë të ndryshme për secilin<br />
Mjete e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra,<br />
fletë formati.<br />
Fjalë kyç: nevoja, dëshira, argëtim, të ndryshme, të domosdoshme, të përbashkëta.<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të përcaktuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Bashkëbisedim Pyetje-përgjigje E gjithë klasa<br />
Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Punë në grupe Lexim, komente<br />
Përforcim Plotësim Punë individuale Vendosim numra<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Bashkëbisedim<br />
Mësuesja iu flet nxënësve për nevojat e gjithsecilit prej nesh, për të pasur një jetë sa më të lumtur.<br />
Nxënësit gjatë bashkëbisedimit listojnë disa nga nevojat dhe dëshirat e tyre, duke treguar edhe<br />
rëndësinë e tyre për jetën e njeriut. Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në tabelë.<br />
familje krijoj<br />
banesë luaj<br />
ushqim Nevojat Dëshirat këndoj<br />
kujdes shëndetësor të arsimohem dashuri stërvitem<br />
11
Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Hapen librat. Nxënësit me radhë tregojnë nevojat duke u bazuar edhe në fotot e dhëna në<br />
libër. Më pas tregojnë dëshirat e tyre.<br />
Duke treguar nevojat dhe dëshirat e tyre nxënësit vënë re se ato nuk janë të njëjta për të<br />
gjithë. Beni ka dëshirë të bëhet futbollist, Ana dëshiron të bëhet balerinë, ndërsa Ela ka<br />
dëshirë të bëhet mjeke.<br />
Dilet në përfundimin se nevojat janë të domosdoshme për të pasur një jetë sa më të mirë,<br />
kurse dëshirat jo. Dëshirat na japin neve kënaqësi, por nuk janë të domosdoshme për të<br />
pasur një jetë sa më të bukur.<br />
Përforcim: Plotësim<br />
Detyra 2. Në punë të pavarur nxënësit vendosin 1 për foton që tregon nevojë dhe numrin<br />
2 për foton që tregon dëshirë. Lexohen zgjedhjet e secilit nxënës. Korrigjohen gabimet dhe<br />
bëhet vlerësimi i nxënësve.<br />
12<br />
Kreu II. Unë dhe të tjerët<br />
Mësimi 2.1 Në familje<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të flasin për familjen e tyre;<br />
- të listojnë emrat e pjesëtarëve të familjes;<br />
- të tregojnë lidhjet midis pjesëtarëve të një familje.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme familjesh, lapsa me ngjyra, fletë formati.<br />
Fjalë kyç: familje, respekt, dashuri, shtëpi.<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Stuhi mendimesh E gjithë klasa Pyetje-përgjigje<br />
Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente Pyetje-përgjigje<br />
Përforcim Plotësim Shkruajmë fjalë Punë individual<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja shkruan në tabelë togfjalëshin “Në familje”. Nxënësit japin mendime rreth këtij<br />
koncepti.
Ndjehem e sigurt<br />
Jam e lumtur M’i plotësojnë dëshirat<br />
Në familje<br />
E duam njëri-tjetrin Ndihmojmë njëri-tjetrin<br />
Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Hapen librat, mësuesja lexon tekstin. Nxënësit të nxitur nga mësuesja dhe fotot në libër<br />
e ritregojnë atë. Pyetje: Prej sa personash përbëhet familja juaj? Cilët janë ata? A ju<br />
ndihmojnë kur keni nevojë? Po ju i ndihmoni ata?<br />
Përforcim: Plotësim<br />
Plotësohen vendet bosh me fjalët e përshtatshme duke u bazuar në figurë. Plotësimi bëhet<br />
me gojë dhe me shkrim.<br />
Detyrë:<br />
Argumentoni përse pjesëtarët e familjes e duan dhe e respektojnë njëri-tjetrin.<br />
Mësimi 2.2 Në shkollë<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë:<br />
- të tregoni rolin e shkollës në shoqëri;<br />
- të respektoni mësuesit, shokët dhe shoqet.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të mjediseve të shkollës, lapsa me ngjyra, fletë formati.<br />
Fjalë kyç: shkollë, mësoj, argëtohem, shokë, shoqe, mësues.<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Stuhi mendimesh Tryeza e rrumbullakët Mendim i lirë<br />
Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente, krahasim Përshkrim<br />
Përforcim Plotësim Shkruajmë fjalë Punë individual<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Nxënësit ulen në formë rrumbullake. Secili duhet të thotë diçka për shkollën. Si është ajo, si<br />
ndjehen, çfarë mjedisesh ka, çfarë veprimtarie kryejnë në të,<br />
Mendimet e tyre mësuesja i shkruan në tabelë.<br />
mësoj<br />
batoj rregullat argëtohem<br />
Në shkollë<br />
respektoj mësuesen, shokë, shoqe njoh shokë dhe shoqe<br />
13
Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Hapen librat, mësuesja lexon fjalët e Mirit dhe Amelias. Komentohen fotot në libër.<br />
Nxënësit përshkruajnë me imtësi ambientet e fotove, më pas ata bëjnë krahasimin me<br />
shkollën e tyre.<br />
Vazhdon puna me rubrikën Plotëso.<br />
Plotësohen vendet bosh me fjalët e përshtatshme duke u bazuar në figurë. Plotësimi bëhet<br />
me gojë dhe me shkrim.<br />
Përforcim:<br />
Detyra 2. Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve të dhëna në libër, duke shprehur mendimin e<br />
tyre.<br />
14<br />
Mësimi 2.3 Të kemi kujdes për gjërat<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë:<br />
- të listoni disa prej sendeve që keni në shtëpi dhe klasë;<br />
- të tregoni sjelljen tuaj në mjedisin ku jetoni;<br />
- të vlerësoni çdo gjë që ju rrethon.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme rreth temës së mësimit, lapsa me ngjyra,<br />
fletë formati dhe shkumësa me ngjyra.<br />
Fjalë kyç: kujdes, e drejtë, e gabuar, vlerësim.<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Stuhi mendimesh Rrjeta e merimangës Mendim i lirë<br />
Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente, krahasim Përshkrim<br />
Përforcim Plotësim Shkruajmë fjalë Punë individual<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Nxënësit ulen në formën e një tryeze të rrumbullakët. Një nxënës ka në dorë një rokele peri,<br />
të cilën ia hedh një shoku. Shoku duhet ta kapë rokelen e perit, të thotë emrin e një sendi<br />
që ka në shtëpi ose që ndodhet në klasë. Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me nxënësit<br />
e tjerë.<br />
Mendimet e tyre mësuesja i shkruan në tabelë.
Rafte<br />
kompjuter<br />
televizor<br />
mjete ngrënie<br />
sende<br />
lavatriçe<br />
mjete pune<br />
lodra<br />
libra<br />
Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Hapen librat. Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata vënë në dukje sjelljet e<br />
fëmijëve për secilin rast.<br />
Diskutime. Të nxitur nga mësuesja ata sjellin raste nga jeta e tyre të ngjashme me ato të<br />
librit.<br />
Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me rubrikën Plotëso.<br />
Nxënësit pasi kanë venë në dukje sjelljet e fëmijëve, plotësojnë vendet bosh me fjalët e<br />
përshtatshme. Plotësimi bëhet me gojë dhe me shkrim.<br />
Përforcim: Detyra 2. Pasi kryhet detyra 2 nxënësit japin mesazhe për sjelljen e tyre në<br />
mjediset ku jetojnë e veprojnë.<br />
Mësimi 2.4 Të kujdesemi për mjedisin<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë:<br />
- të përshkruani mjedisin ku jetoni dhe ta përkufizoni atë;<br />
- të tregoni lidhjen e ndërsjellë njeri-mjedis;<br />
- të evidentoni ndryshimet në mjedise të ndryshme.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra,<br />
fletë formati.<br />
Fjalë kyç: mjedis, lidhja njeri-mjedis, ndotje akustike, ndotje industriale, fshat, qytet,<br />
mirëmbajtje.<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Stuhi mendimesh Mendim i drejtuar Pyetje përgjigje<br />
Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente, krahasim Përshkrim<br />
Përforcim Mendim I lirë Mesazhe Punë në grup<br />
15
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim - Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja paraqet para klasës një poster me pamje nga mjedise të ndryshme (fshat, qytet,<br />
zonë industriale…) Ajo u drejton pyetjet nxënësve: Çfarë shihni në këtë pamje? Po në këtë<br />
tjetrën? E kështu me radhë për të gjitha pamjet. A ngjason ndonjëra prej tyre me mjedisin<br />
ku ju jetoni? Pse? Çfarë ndryshime ka midis tyre?<br />
Mendimet e tyre mësuesja i shkruan në tabelë.<br />
16<br />
fshat qytet lulishte e ndotur<br />
tym nga fabrikat trafik i rënduar<br />
ajër i ndotur Mjedisi ajër i ndotur<br />
Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Hapen librat. Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata përcaktojnë llojin e mjedisit.<br />
Të nxitur nga mësuesja nxënësit tregojnë ngjashmëritë e mjediseve ku jetojnë me ato të<br />
librit.<br />
Vazhdohet me detyrën <strong>1.</strong> Nxënësit vendosin shenjën V për mjediset e pastra dhe X për<br />
mjediset e ndotura.<br />
Përforcim: Mendim i lirë<br />
Të ndarë në grupe nxënësit tregojnë rrugën që do të ndiqnin për të mbajtur sa më pastër<br />
mjedisin ku jetojnë. Lexohen dhe më pas vlerësohen punët e grupeve.<br />
Mësimi 2.5 Të kemi respekt për të tjerët<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të përkufizojnë fjalën respekt;<br />
- të tregojnë pse duhet respektuar mendimi i shokut;<br />
- të respektojnë njëri-tjetrin dhe më të rriturit.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra,<br />
fletë formati.<br />
Fjalë kyç: respekt, mendim, ndihmë, bashkëmoshatarë.<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Bashkëbisedim Bashkëbisedim Mendim i lirë<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente, krahasim Përshkrim<br />
Përforcim Koment, Plotësim Shkruajmë fjalë Punë individuale
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Bashkëbisedim<br />
Mësuesja iu flet nxënësve për respektin në përgjithësi, duke sqaruar kuptimin e fjalës<br />
respekt. Në vazhdim i aktivizon nxënësit në një bashkëbisedim. Ata duke sjellë shembuj<br />
nga jeta e përditshme tregojnë se kur janë ndjerë të respektuar dhe kur jo në situata të<br />
ndryshme. Njëkohësisht tregojnë edhe raste kur pa dashur edhe vetë janë treguar të<br />
pasjellshëm, duke mos respektuar motrën, vëllanë, shokun etj.<br />
Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Hapen librat. Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata vënë në dukje sjelljet e<br />
fëmijëve për secilin rast.<br />
Diskutime. Të nxitur nga mësuesja ata sjellin raste nga jeta e tyre, të ngjashme me ato të<br />
librit.<br />
Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me detyrën <strong>1.</strong><br />
Nxënësit pasi kanë vënë në dukje sjelljet e fëmijëve, plotësojnë vendet bosh me fjalët e<br />
përshtatshme. Plotësimi bëhet me gojë dhe me shkrim.<br />
Përforcim: Detyra 2. Disa nxënës lexojnë me radhë pyetjet, të tjerë iu përgjigjen. Merr<br />
pjesë e gjithë klasa.<br />
Kreu III. Të bashkëveprojmë<br />
Mësimi 3.1 Të mësojmë të punojmë së bashku<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë:<br />
- të flasin për grupin dhe punën në të;<br />
- të vlerësoni rolin e secilit pjesëtar të grupit.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra,<br />
fletë formati.<br />
Fjalë kyç: puna në grup, harmoni, bashkëpunim<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Bashkëpunojmë Pastrojmë vendin e punës Aktivitet<br />
Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente, krahasim Përshkrim<br />
Përforcim Turi I galerisë Vizatim i lirë Punë në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim - Bashkëpunojmë<br />
Ndahet klasa në grupe. Mësuesja kërkon nga nxënësit:<br />
17
18<br />
Grupi I: të sistemojnë mjetet në raftin e klasës;<br />
Grupi II: të pastrojnë, ujitin vazot me lule në dritare;<br />
Grupi III: të pastrojnë dhe sistemojnë bankat.<br />
Në përfundim të punës nxënësit shprehen se punën që bënë në grup do ta bënin më mirë<br />
dhe më shpejt vetë apo në bashkëpunim me shokët dhe shoqet. Dilet në përfundimin se<br />
puna në grup lehtëson individin dhe shkurton kohën.<br />
Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Hapen librat. Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata tregojnë punët që kryejnë<br />
fëmijët për secilin grup duke nxjerrë në pah se puna në grup duke ndarë detyrat e<br />
gjithsecilit shkakton më pak lodhje dhe më shumë kënaqësi.<br />
Diskutime. Të nxitur nga mësuesja ata sjellin raste nga jeta e tyre të ngjashme me ato të<br />
librit.<br />
Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me rubrikën Plotëso.<br />
Përforcim: Detyra 2. Në grupe nxënësit bëjnë një vizatim. Tema zgjidhet nga vetë grupi. Në<br />
përfundim të punës nxënësit komentojnë punën e tyre dhe të shokëve. Puna më e bukur<br />
varet në këndin e krijuesit të vogël.<br />
Mësimi 3.2 Të ndihmojmë atë që është në vështirësi<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë:<br />
- të tregojnë kuptimin e fjalës ndihmë;<br />
- të tregojnë raste nga jeta e përditshme kur ju është dashur të jepni e të merrni ndihmë.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra,<br />
fletë formati.<br />
Fjalë kyç: ndihma, nevojë, vështirësi, probleme<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Stuhi mendimesh Kllaster Mendim i lirë<br />
Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente, krahasim Përshkrim<br />
Përforcim Diskutime Diskutime Punë individual<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja shkruan në tabelë fjalën NDIHMË. Pyet nxënësit: Ç’ju kujton kjo fjalë? Kur ju<br />
është dashur ndihmë? Kur keni dhënë ndihmë?<br />
Mendimet e tyre mësuesja i shkruan në tabelë.
Kur mësoj<br />
Kur vizatoj kur pastroj shtëpinë<br />
Ndihmoj vëllanë Sende kur ndihmoj nënën<br />
Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Hapen librat. Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Tregojnë se çfarë ndihmë është<br />
dhënë në çdo rast. Më pas tregojnë shembuj nga jeta e tyre e përditshme kur ju është<br />
dashur të marrin dhe të japin ndihmë.<br />
Detyra <strong>1.</strong> Të ndarë në grupe nxënësit evidentojnë ndihmën që është dhënë për çdo rast.<br />
Përforcim: Detyra 2. Po në grupe nxënësit tregojnë ndihmën që do t’i jepnin shokut apo<br />
shoqes në vështirësi. Lexohen punët e grupeve dhe vlerësohet grupi më i mirë.<br />
Mësimi 3.3 Unë në familje<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë:<br />
- të tregoni rolin tuaj në familje domosdoshmërinë e secilit prej pjesëtarëve të saj;<br />
- të përshkruani rolin e anëtarëve të familjes.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra,<br />
fletë formati.<br />
Fjalë kyç: familje, punë shtëpie, anëtarët e familjes.<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Stuhi mendimesh Diskutime Mendim I lirë<br />
Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente, krahasim Përshkrim<br />
Përforcim Diskutime plotësim Punë individual<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim - Stuhi mendimesh<br />
Mësuesi/ja lexon fjalët e Mirit dhe Amelias. Më pas u drejton atyre pyetjet:<br />
Po ju, çfarë punësh bëni në shtëpinë tuaj? Kush ju ka mësuar të punoni? A ndihmojnë të<br />
gjithë anëtarët e familjes në punët e shtëpisë? Thuaj diçka për njërin prej tyre.<br />
Nxënësit diskutojnë për vete dhe për anëtarët e familjes së tyre duke treguar rolin e<br />
gjithsecilit në familje.<br />
Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata tregojnë veprimet që kryejnë fëmijët dhe<br />
familjarët e tyre në çdo foto.<br />
19
Detyra <strong>1.</strong> Nxënësit me gojë dhe më pas me shkrim plotësojnë vendet bosh me fjalë që<br />
tregojnë punë. P.sh. Miri dhe motra e tij Blerta po pastrojnë enët. Fëmijët e klasës së I-A po<br />
përgatitin ëmbëlsirë në konkursin “Ëmbëlsira më e shijshme”. Elona po hekuros fustanin që<br />
do të veshë për ditëlindjen e Amit. Ermali dhe Ina i pëlqejnë shumë lulet. Ata i ujitin çdo<br />
mëngjes ato. Briana pastron oborrin e shtëpisë. Mbeturinat ajo i hedh në vendin e duhur.<br />
Përforcim: Detyra 2. Në grupe nxënësit shkruajnë në fletë formati punët që mund të<br />
kryejnë.<br />
20<br />
Mësimi 3.4 Në shkollë<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë:<br />
- të tregoni se si mund të mbahet pastër mjedisi ku jetoni;<br />
- të sillni raste nga jeta e përditshme kur ju është dashur të jepni apo merrni ndihmë.<br />
- të përshkruani një aktivitet që zhvillohet në shkollë.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra,<br />
fletë formati. Fjalë kyç: Bashkëpunoj, kujdes, komunikim, vatër.<br />
Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar<br />
Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari<br />
Parashikim Parashikim me terma paraprake Kllaster Punë në grup<br />
Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente,<br />
krahasim<br />
Përshkrim<br />
Përforcim Përshkrim Punët në grup Punë në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Parashikim me terma paraprake<br />
Ndahet klasa në grupe. Mësuesja iu shpërndan grupeve fisha nëpër të cilat ka shkruar emra<br />
të aktiviteteve që kryhen në shkollë. Pastrojmë oborrin e shkollës. Sistemojmë mjetet në<br />
klasë. Mbjellim një pemë në oborrin e shkollës. Nxënësit duhet të renditin veprimet që<br />
kryhen për çdo veprimtari dhe vlerën e tyre.<br />
Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuar<br />
Hapen librat. Nxënësit komentojnë fotot duke treguar veprimet e fëmijëve.<br />
Më pas nxënësit vazhdojnë me rubrikën Punojmë – Diskutojmë – Mësojmë
Detyra <strong>1.</strong> Të ndarë në grupe nxënësit evidentojnë ndihmën që është dhënë për çdo rast.<br />
Përforcim: Po në grupe nxënësit tregojnë ndihmën që do t’i jepnin shokut apo shoqes në<br />
vështirësi. Lexohen punët e grupeve dhe bëhet vlerësimi i tyre.<br />
Detyrë:<br />
Renditni disa nga detyrat tuaja në shkollë.<br />
Mësimi 3.5 Në lagje<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të ndihmojnë për një lagje sa më të pastër.<br />
- të diskutojnë dhe vlerësojnë njerëzit dhe mjedisin ku jetojnë.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: Lagje, mjedis, rregull, ndihmë.<br />
Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI<br />
Parashikim Përvijim i të menduarit Diskutim E gjithë klasa<br />
Ndërtim i njohurive Bisedojmë së bashku Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa<br />
Përforcim Shkrim i shpejtë Mesazh Në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim - Përvijim i të menduarit<br />
Nxënësit tregojnë fotot që kanë sjellë nga lagjja e tyre. Mësuesja i nxit nxënësit të<br />
diskutojnë rreth tyre. Lagjet me shtëpi karakteristike, me ndërtesa të larta, me rrugë të<br />
shtruara, me kënd lojërash, me vende të ndryshme publike çlodhëse dhe argëtuese.<br />
Ndërtim i njohurive - Bisedojmë së bashku<br />
Hapen librat. Nxënësit lexojnë fjalët e Mirit dhe Amelias dhe më pas komentojnë fotot.<br />
Aktivizohet e gjithë klasa.<br />
Detyra <strong>1.</strong> Nxirren problemet mjedisore të dhëna në foto dhe më pas jepen zgjidhje duke i<br />
argumentuar ato.<br />
Detyra 2. Lexohet situata në libër dhe jepen mendime rreth saj. Nxënësit sjellin shembuj nga<br />
jeta e përditshme.<br />
Detyra 3. Plotësohet në punë të pavarur.<br />
Përforcim: Shkrim i shpejtë<br />
Nxënësit në fletë formati shkruajnë një mesazh për bashkëmoshatarët me temë. “Mjedisi<br />
dhe ne”.<br />
21
22<br />
Mësimi 3.6 Këshillat e të tjerëve<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë:<br />
- të përkufizoni kuptimin e fjalës këshillë;<br />
- të listoni disa këshilla që kanë marrë;<br />
- të shkruajnë një këshillë për shokun/qen.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: Këshillë, kujdes për veten, kujdes për të tjerët.<br />
Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI<br />
Parashikim Dëgjim i drejtuar Diskutim E gjithë klasa<br />
Ndërtimi i njohurive Bisedojmë së bashku Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa<br />
Përforcim Diskutime Zgjedhim alternativën e<br />
saktë<br />
Në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim - Dëgjim i drejtuar<br />
Mësuesja iu tregon nxënësve një histori të një fëmije. Ai kishte shumë dëshirë të shkonte<br />
në plazh. Prindërit e lejuan që ai të shkonte, por njëkohësisht edhe e këshilluan. Mami e<br />
porositi që të përdorte krahëzat ose kamerdaren nëse hynte në ujë, por ai nuk i dëgjoi. Një<br />
dallgë e përplasi dhe Kristi i vogël gati sa nuk u mbyt.<br />
Nxënësit japin mendimin e tyre për sjelljen e Mirit.<br />
Ndërtimi i njohurive - Bisedojmë së bashku<br />
2 nxënës lexojnë mendimet e Mirit dhe Amelias. Të tjerët në vazhdim lexojnë dhe<br />
komentojnë këshillat e prindërve, mësuesit/es dhe të afërmve.<br />
Mësuesja lexon shprehjen “Njeriu që vetëm për vete mendon është si një pemë që fruta<br />
s’lëshon” dhe i nxit nxënësit të flasin rreth saj.<br />
Në grup punohet detyra 1 nga nxënësit. Mendimet nxënësit i shkruajnë në një fletë formati.<br />
Lexohen dhe bëhen krahasime se cili grup ka dhënë zgjidhje të saktë.<br />
Detyrë:<br />
Pse duhet t’i zbatojmë dhe respektojmë këshillat e prindërve dhe mësues?
Kreu IV. Rregullat<br />
Mësimi 4.1 Loja dhe rregullat<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë disa nga rregullat e loje që ai di<br />
- Të diskutojë pse rregullat në lojë janë të domosdoshme<br />
- Të caktojë së bashku me shokët/qet rregullat e një loje<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: Rregulla, lojë, I matur, zbatim, volejboll.<br />
Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI<br />
Parashikim Stuhi mendimesh Diskutim E gjithë klasa<br />
Ndërtim i njohurive Diskutim, komente Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa<br />
Përforcim Loja e ditës Caktojmë rregulla Në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja shkruan në tabelë:<br />
Argëtim Kënaqësi<br />
Forcon LOJA ka rregulla<br />
Ndërtim i njohurive<br />
Hapen librat. Nxënësit komentojnë fotot në të duke përcaktuar lojën që po luajnë fëmijët.<br />
Komentohen fjalët e personazheve të librit Miri, Amelia.<br />
Detyra 1 punohet në punë të pavarur nga nxënësit. Në fund lexohen zgjidhjet.<br />
Detyra 2. Nxënësit në grupe listojnë disa nga rregullat e lojërave në foto.<br />
Përforcim: Detyra 3. Nxënësit zhvillojnë një lojë në klasë, por më parë përcaktojnë<br />
rregullat e saj.<br />
23
24<br />
Mësimi 4.2 Të mësojmë të luajmë së bashku<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të tregojnë si ndjehen kur luajnë me shokët dhe shoqet;<br />
- të përcaktojnë ndryshimin e lojës në grup dhe lojës individuale;<br />
- të sjellin dhe komentojnë shembuj nga jeta e përditshme (filmi “Mimoza llastica”).<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: të luajmë së bashku, dallim, lojë, rregulla.<br />
Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI<br />
Parashikim Lojë me role Improvizim Me grupe<br />
Ndërtim i njohurive Bisedojmë së bashku Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa<br />
Diskutojmë sjelljen e<br />
personazhit<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim - Lojë me role<br />
Mësuesja iu kujton nxënësve pjesë nga filmi “Mimoza llastica”. Disa nxënës improvizojnë<br />
Mimozën, gjyshen dhe shoqet e saj.<br />
Nxënësit e tjerë nxjerrin në pah sjelljen e Mimozës, duke komentuar se si do të ishte më<br />
mirë loja me shokë apo vetë. Argumentohen përgjigjet e tyre.<br />
Ndërtimi i njohurive - Bisedojmë së bashku<br />
Hapen librat dhe vazhdon puna me to. Nxënësit komentojnë fotot duke vënë në dukje<br />
gjendjen shpirtërore të fëmijëve gjatë lojës.<br />
Diskutime: A do të kishin të njëjtën kënaqësi fëmijët, po të luanin të njëjtat lojëra vetë?<br />
Pse? Nxënësit japin mendimin e tyre ashtu si e mendojnë.<br />
Detyra <strong>1.</strong> Nxënësit emërtojnë lojërat e dhëna në foto dhe thonë preferencat e tyre.<br />
Detyra 2. Mësuesja mund të sjellë sekuenca nga filmi “Beni ecën vetë” dhe të nxit<br />
diskutimet rreth sjelljes së Benit.
Mësimi 4.3 Rregullat në familje<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë disa nga rregullat e familjes;<br />
- të diskutojnë pse rregullat në familje janë të domosdoshme;<br />
- të improvizojnë sjellje të një pjesëtari të familjes.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: Fjalët magjike, rregullat në familje, mirëkuptim, harmoni.<br />
Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI<br />
Parashikim Stuhi mendimesh Diskutim E gjithë klasa<br />
Ndërtimi i njohurive Diskutim, komente Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa<br />
Përforcim Loja e ditës Improvizim Në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja shkruan në tabelë:<br />
Mirëdita! Të bëftë mirë!<br />
Faleminderit! Fjalët magjike Të lumshin duart!<br />
Ndërtim i njohurive – Diskutime komente<br />
Hapen librat. Nxënësit komentojnë fjalët e personazheve të librit. Për çdo foto në libër<br />
nxënësit thonë fjalët magjike që duhen përdorur në këto raste.<br />
Detyra <strong>1.</strong> Të nxitur nga mësuesja nxënësit thonë rregullat për çdo rast të dhënë në foto.<br />
Detyra 2. Përshkruhet një ditë e zakonshme, duke thënë rregullat dhe fjalët që janë<br />
përdorur gjatë asaj dite në familje.<br />
Përforcim: Detyra 3. Në fletë formati nxënësit shkruajnë disa nga rregullat dhe fjalët<br />
magjike që përdoren në familje. Lexohen dhe vlerësohen punët e grupeve.<br />
25
26<br />
Mësimi 4.4 Rregullat në shkollë<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë disa nga rregullat e shkollës;<br />
- të diskutojnë pse rregullat në shkollë janë të domosdoshme;<br />
- të caktojnë së bashku me shokët/qet disa rregulla për klasën.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: Rregulla, respekt, rregullore, uniform, disiplinë.<br />
Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI<br />
Parashikim Stuhi mendimesh Diskutim E gjithë klasa<br />
Ndërtimi i njohurive Diskutim, komente Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa<br />
Përforcim Shkrim i shpejtë Caktojmë rregulla Në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja shkruan në tabelë:<br />
Të vijmë në orar Të vijmë me uniformë<br />
Duhen zbatuar Rregullat në shkollë Të shkruara<br />
Ndërtim i njohurive - Diskutim, komente<br />
Hapen librat. Nxënësit bashkëbisedojnë së bashku edhe me ndihmën e mësuesit/es për<br />
fotot e vendosura në libër. Nxënësit ndjekin shpjegimin e mësuesit me qetësi, duke<br />
mbajtur edhe shënime. Mësuesja lexon thënien në fillim të mësimit dhe rubrikën “Mbani<br />
mend”<br />
Lexohen nga nxënësit rregullat e shkruara në libër.<br />
Detyra <strong>1.</strong> Nxënësit përshtatin rregullin me figurën.<br />
Detyra 2. Nxënësit japin mendimin e tyre rreth pyetjes: Si do të ishte shkolla pa rregulla?<br />
Pse?<br />
Përforcim: Shkrim i shpejtë<br />
Në një tabak letre nxënësit shkruajnë disa nga rregullat e shkollës. Tabaku varet në murin e<br />
klasës.
Mësimi 4.5. Të mësojmë të rrimë së bashku<br />
Objektivat: Në Përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë dy rregulla të sjelljes në familje, shkollë dhe shoqëri;<br />
- të tregojnë se si mund të ndikojnë për të krijuar atmosferë miqësore në mjedisin ku<br />
jeton;<br />
- të bëjnë dallimin midis botës së kafshëve dhe asaj të njerëzve (sjelljet).<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: të lumtur, shokë, së bashku, problem, kënaqësi.<br />
Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar.<br />
STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI<br />
Parashikim Rrjeta e merimangës Lojë E gjithë klasa<br />
Ndërtimi i njohurive Diskutim, komente Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa<br />
Përforcim Shkrim i shpejtë Caktojmë rregulla Në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim - Rrjeta e merimangës<br />
Vendoset klasa në formë rrethi. Një nxënës mban në dorë një rokele peri. Pasi ka thënë një<br />
rregull që zbatohet në familje, shkollë ose shoqëri ja hedh rokelen me pe një shoku tjetër,<br />
i cili duhet të thotë një tjetër rregull. Nxënësi i dytë ja hedh një tjetër shoku/shoqeje që<br />
edhe ai/ajo duhet të thotë një rregull e kështu me radhë.<br />
Ndërtim i njohurive - Diskutime komente<br />
Hapen librat e vazhdon puna me to. Nxënësit të nxitur nga mësuesi/ja komentojnë fotot.<br />
Ata tregojnë gjendjen emocionale të personazheve të çdo fotoje.<br />
Punë në grupe<br />
Detyra <strong>1.</strong> Duke u bazuar në fjalët e shkruara dhe në foton e librit nxënësit ndërtojnë një<br />
ngjarje. Lexohet puna e çdo grupi.<br />
Detyra 2. Mësuesja i nxit nxënësit të flasin për kafshët, si jetojnë, si sillen me njëri-tjetrin<br />
etj. Dilet në përfundimin se edhe kafshët kanë grupimet e tyre sipas llojit. Çdo grup ka<br />
rregullat e veta. Ata komunikojnë, argëtohen, punojnë. Ata i kanë të ndara detyrat. P.sh.<br />
nëna e harabelave ndërton folenë për të vegjlit si dhe ju siguron atyre ushqim derisa ata të<br />
jenë të gatshëm të fluturojnë. Kanguri e mban të voglin me vete në një xhep që ka përpara<br />
derisa ai të ecë vetë pa vështirësi.<br />
Përforcim - Shkrim i shpejtë<br />
Në një fletë formati nxënësit në grupe shkruajnë ndryshimet dhe të përbashkëtat midis<br />
njerëzve dhe kafshëve.<br />
27
28<br />
Kreu V. Jam vetëm në shtëpi<br />
Mësimi 5.1 Jam vetëm në shtëpi<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë:<br />
- të listoni disa nga këshillat që ju thonë prindërit kur jeni vetëm në shtëpi;<br />
- të tregojnë raste të sjelljes kur jeni vetëm në shtëpi;<br />
- të jepni zgjidhje në rast nevoje.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: Vetëm, i panjohur, mjete elektrike, numra telefoni.<br />
Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI<br />
Parashikim Imagjinatë e drejtuar Stuhi mendimesh E gjithë klasa<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim, diskutim, komente Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa<br />
Përforcim Punë e pavarur Caktojmë rregulla Në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Imagjinatë e drejtuar<br />
Mësuesi/ja i nxit nxënësit të tregojnë raste kur kanë qenë vetë në shtëpi. Ata duhet të<br />
thonë këshillat e prindërve, veprimet e tyre me motrat dhe me vëllezërit më të vegjël.<br />
Mësuesja: Të gjitha këto që ju treguat, i shohim në figurat e tekstit.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim, diskutim , komente<br />
Nxënësit tregojnë sjelljet, veprimet e fëmijëve për çdo foto.<br />
Detyra <strong>1.</strong> Diskutohet për veprimet e fëmijëve që janë të rrezikshme dhe jo.<br />
Detyra 3. Lidhet me shigjetë veprimi me grupin e fjalëve sipas kuptimit.<br />
Përforcim: Detyra 2. Rrethohet me ngjyrë të kuqe objekti që përbën rrezik.
Mësimi 5.2 Në dyqan<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë:<br />
- të tregoni funksionin e dyqanit;<br />
- të sillni raste të sjelljes suaj dhe të të tjerëve në dyqan;<br />
- të jepni një mesazh për shokët/qet tuaja.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: Dyqan, i shoqëruar, blej, rrëmujë, krijojmë probleme<br />
Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI<br />
Parashikim Stuhi mendimesh Kllaster E gjithë klasa<br />
Ndërtim i njohurive Bashkëbisedim Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa<br />
Përforcim Lojë me role Interpretim Në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja shkruan në tabelë fjalën dyqan. Çfarë ju sjell ndërmend kjo fjalë?<br />
Mallra ushqime<br />
Dyqan<br />
Furnizim reklama<br />
Ndërtim i njohurive - Bashkëbisedim<br />
Hapen librat. Mësuesja nis një bisedë rreth mënyrës së sjelljes së njerëzve në dyqan.<br />
Nxënësit duke u bazuar edhe te fotot në libër diskutojnë rreth sjelljes në dyqan.<br />
Të shkojmë të shoqëruar nga prindërit.<br />
Të mos flasim me zë të lartë.<br />
Të mos bëjmë rrëmujë në dyqan dhe te raftet ku kërkojmë.<br />
Të përdorim fjalët magjike në komunikim me personelin e dyqanit etj.<br />
Detyra <strong>1.</strong> Nxënësit veçojnë veprimet e drejta nga ato jo të drejta.<br />
Detyra 2. Qarkohet përgjigjja e saktë për mallrat që duhet të blejnë fëmijët në dyqan.<br />
Përforcim: Lojë me role<br />
Ndahet klasa në grupe. Secili grup më vete duhet të interpretojë sjelljen e disa fëmijëve në<br />
dyqanin e lagjes. Në fund duartrokiten interpretimet e të gjitha grupeve.<br />
29
30<br />
Mësimi 5.3 Semafori<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të tregojnë ç’është semafori dhe përse shërben ai;<br />
- të përcaktojnë se çfarë tregojnë sinjalet e semaforit (e kuqe, jeshile, portokalli);<br />
- të sjellin raste të shkeljes së rregullave të qarkullimit rrugor;<br />
- të vlerësojnë dhe komentojnë rolin e policit rrugor.<br />
Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati,<br />
shkumësa me ngjyra etj.<br />
Fjalë kyç: semafor, polici rrugor, rregulla të qarkullimit rrugor, situatë<br />
Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI<br />
Parashikim Pyetja e ditës Stuhi mendimesh E gjithë klasa<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim, diskutim, komente Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa<br />
Përforcim Lojë me role Interpretim Në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Pyetja e ditës<br />
Mësuesja tregon një ndodhi në rrugë dhe më pas shtron pyetje: Miri me Ana po shkonin<br />
në shkollë. Kur arritën te semafori Miri vazhdoi të ecte edhe pse shenja ishte e kuqe. Ana<br />
priti sa doli shenja jeshile. Kur u bashkua me Mirin Amelia e qortoi atë. Miri e justifikoi<br />
nxitimin sepse donte të arrinte sa më parë në shkollë.<br />
Pyetje: Si mendoni ju a veproi drejt Miri? Po Ana si u soll? Po ju si do të vepronit?<br />
Nxënësit të lirë japin mendimet e tyre.<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Tre nxënës vishen me bluza përkatësisht të kuqe, portokalli, jeshile. Ata mbajnë në dorë<br />
kuptimin e ngjyrës që përfaqëson semafori.<br />
Nxënësit e tjerë interpretojnë ngjyrat e semaforit dhe vazhdojnë me rubrikën Punojmë –<br />
Diskutojmë – Mësojmë.<br />
Në detyrën 1 ata vëzhgojnë me kujdes fotot dhe tregojnë nëse fëmijët i zbatojnë apo jo<br />
rregullat e qarkullimit rrugor.<br />
Në detyrën 2, klasa ndahet në grupe.<br />
Grupi i parë – do të përfaqësojë polin rrugor. Për këtë ata duhet të kenë njohuri paraprake<br />
mbi rregullat e qarkullimit rrugor, që të japë përgjigjet e duhura për pyetjet që do të bëjnë<br />
nxënësit.<br />
Grupi i dytë – do të jenë vetëm nxënësit, të cilët do i drejtojnë pyetje grupit që përfaqëson<br />
policin e qarkullimit rrugor.<br />
Detyrë<br />
Shkruani në një tabak të madh disa nga rregullat e qarkullimit rrugor.
Plani mësimor<br />
<strong>Edukata</strong> shoqërore 2<br />
STRUKTURA<br />
35 javë x 1 orë /javë = 35 orë gjithsej<br />
27 ORË NJOHURI TË REJA<br />
+ 8 ORE NË DISPOZICION (1/3 3 orë ; 2/3 5 orë Projekte)<br />
35 ORË GJITHSEJ<br />
MJETE JAVA<br />
MATER<br />
BURIM<br />
OBJEKTIVAT<br />
TEMA PËR<br />
ORE ÇDO ORË<br />
MËSIMI<br />
1 Unë jam në<br />
klasë të dytë<br />
KAPITULLI<br />
NR<br />
1<br />
Teksti i nx Fotografi të<br />
pushimeve verore,<br />
fletë formati, lapsa<br />
me ngjyra, libri<br />
Të tregojë mbresat që i ka lënë dita e parë e<br />
shkollës<br />
Të komentojë fotot dhe situatat në libër<br />
Të përshkruajë pushimet verore<br />
Të tregojnë vendndodhjen e tyre<br />
Të përcaktojë lidhjen e brezave<br />
Të përshkruajë dallimet dhe ngjashmëritë midis<br />
brezave<br />
Të vlerësojë familjen si gjënë më të shtrenjtë<br />
Të listojë disa nga festat familjare, lokale,<br />
kombëtare<br />
Të përshkruajë njërën prej këtyre festave<br />
Të listojë emrat e banesave që njeh<br />
Të tregojë rolin e banesave<br />
Të përshkruajë një banese të hershme në kohë<br />
(shtëpi karakteristike……..)<br />
Të përshkruajë banesën e tij/saj<br />
Të bëjë dallimin midis banesave<br />
Të përshkruajë komunitetin ku jeton<br />
Të tregojë rregullat e komunitetit ku jeton<br />
Të bëjë dallimin midis lagjes ku jeton dhe asaj<br />
të shokut/qes<br />
Të listoni emrat e njerëzve të shquar të<br />
komunitetit ku jetoni.<br />
Të krijoni një album me pamje të njerëzve të<br />
shquar<br />
I<br />
1<br />
INDIVIDËT<br />
GRUPET<br />
INSTITUCIONET<br />
5 ORE TM<br />
+ 1 ORE V.<br />
6 ORE GJ<br />
31
2<br />
32<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
2 Familja,<br />
Teksti i nx Fletë formati, lapsa<br />
2<br />
paraardhësit<br />
me ngjyra, libri<br />
3 Familja<br />
Teksti i nx Foto të festive të<br />
3<br />
lumturia ime<br />
ndryshme familjare,<br />
fletë formati, libri<br />
4 Banesa ime Teksti i nx Foto të banesave<br />
4<br />
Enciklopedia të ndryshme,<br />
për fëmijë enciklopedi, fletë<br />
formati, lapsa me<br />
ngjyra, libri<br />
5 Komuniteti<br />
Teksti i nx Album me pamje të<br />
5<br />
ku unë jetoj<br />
ndryshme të qytetit,<br />
fletë formati, lapsa<br />
me ngjyra, libri<br />
6 Veprimtari<br />
Teksti i nx Libri, fletë formati,<br />
6<br />
zbatuese<br />
lapustila<br />
dhe<br />
shoqërore 1<br />
“Figura të<br />
shquara”<br />
7 O.L. 1/3 1 Përforcim<br />
Individi<br />
8<br />
1 Rregullat në Të radhitë disa nga rregullat në familje<br />
Teksti i nx Libri, fletë formati,<br />
II<br />
familje Të diskutojë situate të ndryshme problemore<br />
lapustila<br />
Të argumentojë pse duhen rregullat në familje<br />
NJERËZ<br />
Të listojë disa nga rregullat e klasës<br />
VENDE<br />
Të tregojnë si ndikojnë ato në jetën e klasës<br />
MJEDISE<br />
Të diskutojnë raste kur zbatohen dhe kur jo .<br />
Të listojë disa nga rregullat në lojë<br />
4 ORE TM<br />
Të tregojnë përse shërbejnë rregullat në lojë.<br />
+1 ORE VP<br />
Të ndryshojnë rregullat e një loje nëpërmjet<br />
5 ORE GJ<br />
votimit.<br />
Të tregojë disa nga rregullat e e sjelljes në<br />
mjedise publike<br />
Të sjellin shembuj të rasteve të shkeljes së tyre.<br />
Të komentojnë situatat problemore në tekst .<br />
9 2 Rregullat në<br />
Teksti i nx Tabak letre,<br />
klasë<br />
lapustila, libri, rokele<br />
peri<br />
10 3 Rregullat në<br />
Teksti i nx Tabak letre,<br />
lojë<br />
lapustila, libri<br />
8<br />
9<br />
10
Teksti i nx liber 11<br />
Teksti i nx 12<br />
13<br />
14<br />
15<br />
16<br />
Teksti i nx Libri, foto të<br />
ndryshme në vite<br />
Teksti i nx Fletë formati,<br />
lapustila, libri<br />
Teksti i nx Tabak letre,<br />
lapustila, libri<br />
Teksti i nx Libri, Konventa<br />
mbi të drejtat e<br />
fëmijëve, fletore<br />
Teksti i nx Libri, tabak letre,<br />
lapustila<br />
11 4 Rregullat<br />
në mjedise<br />
publike<br />
12 5 Veprimtari<br />
zbatuese<br />
dhe<br />
shoqërore<br />
2 “Zbatimi<br />
i rregullave<br />
tregon<br />
qytetari”<br />
Unë jam<br />
13<br />
ndryshe<br />
2 Nevojat e<br />
14<br />
mia<br />
3 Dëshirat e<br />
15 III<br />
mia<br />
4 Të drejtat e<br />
16<br />
mia<br />
17<br />
Të radhisë disa nga tiparet që e karakterizojnë<br />
Të tregojë ku dallon nga shokët dhe familjarët.<br />
Të tregojë çfarë ka të ngjashme me shokët dhe<br />
familjarët.<br />
Të listojë tiparet që ndryshojnë me kalimin e<br />
viteve.<br />
Të listojë disa nevoja të familjes, vetes,<br />
shokëve.<br />
Të tregojë pse nevojat përbëjnë një të drejtë.<br />
Të listojë disa nga dëshirat më të rëndësishme<br />
Të tregojë rëndësinë e dëshirave në jetën e<br />
tyre..<br />
Të bëjë dallimin midis dëshirave dhe nevojave.<br />
Të listojë 5 të drejta të fëmijëve.<br />
Të identifikojë të drejtat që lidhen me familjen,<br />
punën, banesën, ushqimin, mirësjelljen.<br />
Të tregojë detyrat e tij në familje, shoqëri,<br />
shkollë<br />
Të tregojë përgjegjësitë e tij në familje, shoqëri,<br />
shkollë.<br />
Të argumentojë pse të drejtat dhe detyrat janë<br />
5 Detyrat dhe<br />
përgjegjësitë<br />
e mia<br />
6 Veprimatri<br />
zbatuese<br />
3“Të drejtat<br />
e njeriut”<br />
ZHVILLIMI INDIVIDUAL,<br />
TË<br />
DREJTAT,<br />
DETYRAT,<br />
PËRGJEGJËSITË<br />
17<br />
Teksti i nx 18<br />
18<br />
5 ORE TM<br />
+ 1 ORE VP<br />
6 ORE GJ<br />
të lidhura.<br />
Ushqimi , vlerat e tij për jetën e njeriut 19<br />
19 O.L. 1/3 2 Përforcim<br />
Nevojat dhe<br />
dëshirat<br />
33
20<br />
Teksti i nx Libri, tabak letre,<br />
lapustila Libri, tabak<br />
letre, lapustila<br />
Teksti i nx Libri, tabak letre,<br />
lapustila<br />
Të listojë shërbimet që i afrohen në jetën e<br />
përditshme nga institucione të ndryshme.<br />
Të përshkruajë funksionet e shërbimeve të<br />
ndryshme.<br />
Të interpretojnë me role një prej shërbimeve<br />
shtetërore.<br />
Të renditë mjetet kryesore të komunikimit.<br />
Të përcaktojë funksionin e tyre.<br />
Të argumentojë domosdoshmërinë e tyre.<br />
Të listojnë mënyrat e ndryshme të informimit..<br />
Të tregojnë si funksionojnë ato.<br />
Të bëjnë dallimin midis mjeteve të komunikimit<br />
dhe të informimit<br />
Të japë mendimin e tij/saj rreth vlerave të<br />
1 Llojet e<br />
shërbimeve<br />
34<br />
IV<br />
20<br />
21<br />
PUSHTETI<br />
AUTORITETI,<br />
QEVERISJA<br />
21<br />
Teksti i nx Libri, tabak letre, 22<br />
lapustila<br />
Teksti i nx 23<br />
2 Mjetet<br />
kryesore të<br />
komunikimit<br />
3 Mjetet e<br />
informimit<br />
4 Veprimtari<br />
zbatuese<br />
dhe<br />
shoqerore4<br />
“Bisedë me<br />
një punonjës<br />
policie”<br />
3 ORE TM<br />
+ 1 ORE VP<br />
4 ORE GJ<br />
22<br />
23<br />
Teksti i nx Libri, tabak letre, 24<br />
lapustila<br />
Teksti i nx Libri, tabak letre, 25<br />
lapustila<br />
Teksti i nx Libri, tabak letre, 26<br />
lapustila Libri, tabak<br />
letre, lapustila<br />
Teksti i nx 27<br />
mjeteve të informimit .<br />
Të tregojë se të mirat që ai mund të ketë janë<br />
të kufizuara<br />
Të argumentojë se nuk mund të ketë të gjitha<br />
të mirat që dëshiron.<br />
Të identifikojë disa nga të mirat që mund të<br />
ketë dhe jo.<br />
Të argumentojë zgjedhjet e tij.<br />
Të përshkruajë situate ku zgjedhja e tij të<br />
tregojë vlerën e alternativës më të mirë nga e<br />
cila është hequr dorë.<br />
Të analizojë si duhet të ndajë dhe të përdorë<br />
kohën e lirë<br />
Të tregojë se prodhimi i një të mire kalon në<br />
disa faza.<br />
Të listojë shembuj të burimeve të përdorura<br />
për prodhimin e disa prej mjeteve që përdoren<br />
në familje, shkollë.<br />
Të tregojë rrugën që ndjek një produkt nga<br />
prodhimi deri te shpërndarja.<br />
1 Të mirat dhe<br />
shërbimet<br />
2 Zgjedhja ime<br />
dëshira ime<br />
3 Prodhimi,<br />
shpërndarja<br />
V<br />
PRODHIMI<br />
DHE<br />
SHPËRNDARJA<br />
24<br />
25<br />
3 ORE TM<br />
+1 ORE VP<br />
4 ORE GJ<br />
26<br />
4 Veprimtari<br />
zbatuese<br />
5 “Si të<br />
përgatisim<br />
një<br />
ëmbëlsirë”<br />
27
Teksti i nx<br />
Të listojë llojet e rrugëve duke i grupuar në<br />
kategori<br />
Të identifikojë personat që ndihmojnë në<br />
qarkullimin normal në rrugë.<br />
Të demonstrojë me veprime disa rregulla të<br />
ecjes ne rrugë.<br />
Të përcaktojë llojet e mjeteve të udhëtimit<br />
Të grupojë mjetet e udhëtimit sipas modelit<br />
Të diskutojë si ndikon mjedisi në zgjedhjen e<br />
mjeteve lëvizëse<br />
1 Shenjat<br />
rrugore<br />
VI RRUGA<br />
2 ORË GJ<br />
28<br />
28<br />
29<br />
Teksti i nx Libri, postera me<br />
shenja të qarkullimit<br />
rrugor, leter, lapsa<br />
me ngjyra<br />
2 Mjetet e<br />
udhëtimit<br />
29<br />
3 SINJALET E<br />
Maket<br />
30<br />
30 O.L. 1/3<br />
POLICIT TË<br />
shenja te<br />
TRAFIKUT<br />
qarkullimit.<br />
RRUGOR<br />
Kodi i qarkull<br />
rrugor<br />
31 O.L. 2/3 1 Projekt 1 Të ndërtojë pemën e familjes Nëntor 31<br />
32 O.L. 2/3 2 “Unë dhe Të përshkruajë lagjen, qytetin Nëntor 32<br />
familja ime”<br />
2 orë<br />
Nëntor 2010<br />
33 O.L. 2/3 1 Projekt 2 Vlerat ushqyese te bimëve Diskutime Dhjetor 33<br />
“Kopshti im”<br />
1 orë<br />
Dhjetor<br />
2010<br />
34 O.L. 2/3 1 Projekt Bisedë sa e bukur vallja jonë Shkurt 34<br />
3 “Vlerat<br />
e popullit<br />
tonë”<br />
1 orë<br />
Shkurt 2011<br />
35 O.L. 2/3 1 Projekt Foto album me pamje nga pranvera Mars 35<br />
4.“Pranvera”<br />
1 orë<br />
Mars 2011<br />
35
36<br />
Kreu I. INDIVIDËT, GRUPET, INSTITUCIONET<br />
Mësimi <strong>1.</strong>1 Unë jam në klasën e dytë<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të flasin për mbresat që u ka lënë dita e parë e shkollës;<br />
- të përshkruajnë emocionet e tyre;<br />
- të diskutojnë për pushimet verore.<br />
Mjetet e punës: Fotografi të pushimeve verore, fletë formati, lapsa me ngjyra, libri<br />
etj.<br />
Fjalë kyç: pushime, aktivitete, mbresa, zilja e parë, dita e parë e shkollës, të ndryshëm,<br />
të ngjashëm.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Stuhi mendimesh Paraqitje grafike e<br />
informacionit<br />
NDËRTIMI I<br />
NJOHURIVE<br />
Marrëdhënie pyetje-<br />
përgjigje<br />
Klasa Kllaster<br />
Bisedë e lirë Punë me grupe<br />
PËRFORCIM Përshkrim Shkrim i lirë Punë individuale<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat.<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja shkruan në tabelë: “Dita e parë e shkollës“. Nxënësit flasin rreth kësaj<br />
teme. Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në formë kllasteri në tabelë.<br />
Lule<br />
Urime<br />
DITA E PARË<br />
E SHKOLLËS<br />
Takim<br />
Nxënës Mësues<br />
Ndërtim i njohurive: Marrëdhënie pyetje-përgjigje
Ndahet klasa në 3 grupe.<br />
Grupi I: Shkruajnë mbresat që ju ka lënë dita e parë e shkollës.<br />
Grupi II: Komentojnë fjalët e Mirit<br />
Grupi III: Komentojnë fjalët e Amelias.<br />
Kryetarët e grupeve lexojnë atë çka kanë përgatitur. Vlerësim.<br />
Vazhdon puna me rubrikën: Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong><br />
Në punë të pavarur nxënësit tregojnë me anë të shigjetës se çfarë bënë gjatë pushimeve<br />
verore.<br />
Përforcim:<br />
Ushtrimi 2. Në punë të pavarur nxënësit me tri fjali tregojnë se ku i kaluan pushimet<br />
verore.<br />
Ushtrimi 3: Përgjigjjuni pyetjeve:<br />
Mësuesja iu drejton nxënësve pyetjet.<br />
- Si u ndjetë ditën e parë të shkollës? (të lumtur, të kënaqur…….)<br />
- A kishte ndryshuar shkolla? (Po ishte zbukuruar, lyer, ……..)<br />
- Po shokët e shoqet a kishin ndryshuar? (M’u dukën më të rritur, nxirë nga dielli ….)<br />
- Po miqtë e tu, a vunë re ndonjë ndryshim te ti? (Më thanë se kisha prerë flokët, isha<br />
zgjatur……).<br />
Detyrë:<br />
Përshkruani shokun apo shoqen tuaj. Komentoni: A ngjani ju me njëri-tjetrin?<br />
Ku?<br />
Mësimi <strong>1.</strong>2 Familja, Paraardhësit<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të tregojnë vendndodhjen e tyre;<br />
- të përcaktojnë lidhjen e brezave;<br />
- të përshkruajnë dallimet dhe ngjashmëritë midis brezave.<br />
Mjetet e punës: Fletë formati, lapsa me ngjyra, shkumësa me ngjyra, libri i nxënësit.<br />
Fjalë kyç: Adresa, familje, brez, stërgjyshër, pema e familjes, tipare.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar.<br />
37
38<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Stuhi mendimesh Paraqitje grafike e<br />
informacionit<br />
NDËRTIMI I<br />
NJOHURIVE<br />
PËRFORCIM Vizatim me dorë të<br />
lirë<br />
VLD Lexim i drejtuar<br />
Marrëdhënie pyetjepërgjigje<br />
Nxitje për të përsosur<br />
të shprehurin me anë të<br />
vizatimit<br />
Punë me klasën<br />
Kllaster<br />
Punë me grupe<br />
Punë individuale<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat përkatëse.<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja shkruan në tabelë togfjalëshin “pema gjenealogjike”. Nxënësit thonë<br />
mendimin e tyre lirshëm, pa u ndikuar nëse ai është i saktë apo jo. Mendimet e<br />
nxënësve mësuesja i shkruan në formë kllasteri në tabelë.<br />
Gjyshi, Gjyshja<br />
E shtrenjtë<br />
Pema<br />
gjenealogjike<br />
Babi, Mami<br />
Motra, Vëllai Respekt<br />
Banesë<br />
E madhe<br />
E vogël<br />
Ndërtim i njohurive: Veprimtari /Lexim i Drejtuar<br />
Klasa ndahet në tri grupe. Secili grup lexon një tekst të caktuar nga mësuesja.<br />
Grupi I: Unë banoj …….. vëllai dhe unë.<br />
Grupi II : Shtëpia ime ……….dhe unë.<br />
Grupi III: Mbrëmjeve…………………….albumin e familjes.<br />
Grupet pasi e kanë lexuar tekstin, duhet ta ritregojnë atë dhe më pas të formojnë<br />
pyetje rreth atij teksti.<br />
Një nxënës nga grupi i parë lexon tekstin, një tjetër e ritregon atë dhe në vazhdim<br />
nxënësit e tjerë drejtojnë pyetje rreth tekstit.<br />
Mësuesja herë pas here i nxit nxënësit në punën e tyre.<br />
Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me grupet e tjera.
Vazhdon puna me rubrikën: Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong><br />
A. Në punë të pavarur nxënësit plotësojnë adresën e shtëpisë ku jetojnë.<br />
B. Po në punë të pavarur nxënësit ndërtojnë pemën gjenealogjike të familjes së<br />
tyre.<br />
Ushtrimi 2: Përgjigjuni pyetjeve:<br />
Mësuesja iu drejton nxënësve pyetjet.<br />
- Si është familja juaj e madhe apo e vogël? (e vogël, …… e madhe……….)<br />
- Si do ta donit familjen tuaj, si të Mirit apo si të Amelias? Pse? (E dua si të Mirit<br />
sepse do të kem më shumë pjesëtarë ku të mbështetem ……..)<br />
- Kujt i ngjani më shumë: gjyshit, gjyshes, mamit apo babit? (Gjyshes sepse kemi<br />
të njëjtën formë në fytyrë, edhe ngjyrën e syve e kemi të njëjtë).<br />
- Çfarë tiparesh keni trashëguar prej tyre? (Kam flokët si të babit, sytë si të babit,<br />
buzët si të mamit etj.)<br />
Përforcim: Vizatim me dorë të lirë.<br />
Ushtrimi 3. Në punë të pavarur nxënësit vizatojnë veten dhe pjesëtarin e familjes që<br />
i ngjan më shumë.<br />
Komentohen punimet. Më të bukurat vendosen në këndin e piktorit të vogël.<br />
Mësimi <strong>1.</strong>3 Familja, lumturia ime<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit, nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të vlerësojnë familjen si gjënë më të shtrenjtë<br />
- të listojnë disa nga festat familjare, lokale, kombëtare<br />
- të përshkruajnë njërën prej tyre.<br />
Mjetet e punës: Foto të festave të ndryshme familjare, fletë formati, libri i nxënësit etj.<br />
Fjalë kyç: festë familjare, festë lokale, festë kombëtare.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Stuhi mendimesh Paraqitje grafike e informacionit Punë me klasën<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
VLD Lexim ndërveprues<br />
Marrëdhënie pyetje-përgjigje<br />
PËRFORCIM Shkrim i lirë Nxitje për të përsosur të<br />
shkruarin<br />
Kllaster<br />
Punë me grupe<br />
Punë individuale<br />
Pune individuale<br />
39
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat përkatëse.<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja shkruan në tabelë fjalën: “FAMILJA”. Nxënësit thonë në mënyrë<br />
të rrufeshmë gjithçka që dinë rreth saj, duke shprehur kështu mendimin e tyre.<br />
Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në formë kllasteri në tabelë.<br />
40<br />
GJYSHI, GJYSHJA<br />
E SHTRENJTË<br />
Familja<br />
BABI, MAMI<br />
MOTRA, VËLLAI RESPEKT<br />
E MADHE<br />
BANESË<br />
E VOGËL<br />
Ndërtim i njohurive: Veprimtari - Lexim të Drejtuar<br />
Nxënësit të nxitur nga mësuesja lexojnë mendimin e Amelias dhe Mirit për familjen.<br />
Më pas i komentojnë ato. Gjatë komenteve nxënësit tregojnë nëse janë dakord me<br />
mendimin e Mirit dhe Amelias dhe pse.<br />
Punë në grupe. Të ndarë në grupe, nxënësit lexojnë dhe ritregojnë situata të<br />
ndryshme.<br />
Grupi I: Festa e nënës<br />
Grupi II. Festa e 1 Qershorit<br />
Grupi III. Pse themi që familja është bërthama e shoqërisë?<br />
Dëgjohet puna e grupeve. Nxënësit i drejtojnë pyetje njëri-tjetrit, duke shprehur<br />
edhe mendimin e tyre.<br />
Punohet rubrika PUNOJMË-DISKUTOJMË-MËSOJMË<br />
Ushtrimi 1: Punohet në mënyrë individuale dhe të pavarur. Nxënësit shkruajnë<br />
poshtë fotove emrin e festës dhe ditën kur festohet ajo.<br />
Ushtrimi 2: Por këtu nxënësit listojnë disa nga festat familjare, lokale, kombëtare<br />
dhe më pas përshkruajnë festën më të dashur për ta.<br />
Mësuesja ndjek hap pas hapi punën e tyre dhe i orienton ata. Në fund të punës<br />
lexohen disa prej krijimeve më të mira.<br />
Ushtrimi 3: Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve të drejtuara nga mësuesja:<br />
- Pse themi që familja është gjëja më e shtrenjtë? (Sepse janë njerëzit e mi më të
afërt, më duan, më ndihmojnë…)<br />
- Çfarë festash feston në familjen tënde? (ditëlindje, Vitin e Ri, Festën e<br />
Flamurit……………….)<br />
- Si festohet Dita e Flamurit në qyteti ku ju banoni? (Qyteti zbukurohet me flamuj,<br />
organizohen koncerte …………………….)<br />
- Çfarë festash të veçanta ka qyteti juaj? (Dita e Verës, Nata e Bardhë…………………)<br />
Si u festua Viti i Ri në shkollën tuaj? (Bëmë një koncert, zbukuruam klasën, u<br />
argëtuam,………………….)<br />
- Përshkruani Festën e Abetares. Si ishte ajo? (E mrekullueshme.)<br />
Përforcim: Shkrim i lirë<br />
Në punë të pavarur nxënësit përshkruajnë festën e abetares. Duke shkruar edhe<br />
mbresat e tyre.<br />
Detyrë :<br />
Përshkruani një nga festat familjare që ju ka lënë më shumë mbresa.<br />
Mësimi <strong>1.</strong> 4: Banesa ime<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të përshkruajnë banesat dje dhe sot;<br />
- të tregojnë rolin e banesës;<br />
- të bëjnë dallimin midis banesave.<br />
Mjetet e punës: Foto të banesave të ndryshme, enciklopedi, fletë formati, lapsa me<br />
ngjyra, shkumësa me ngjyra, libri i nxënësit etj.<br />
Fjalë kyç: banesë, apartament, shtëpi private, enciklopedi.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM DDM Përmbledhje<br />
e strukturuar<br />
NDËRTIM I NJOHURIVE DDM Përmbledhje<br />
në dyshe<br />
Paraqitje grafike e<br />
informacionit<br />
Lexim ndërveprues<br />
Nxitja e diskutimit<br />
Punë me klasën<br />
Klaster<br />
Punë me grupe<br />
Punë individuale<br />
PËRFORCIM DDM Shkrim i lirë Shkrim i shpejtë Pune individuale<br />
41
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat<br />
Parashikim: DDM Përmbledhje e strukturuar<br />
Mësuesja shkruan në tabelë: “BANESA” Nxënësit të nxitur nga mësuesja flasin<br />
rreth kësaj fjale. Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në formë kllasteri në tabelë.<br />
Ndërtim i njohurive: DDM - Përmbledhje në dyshe<br />
Hapen librat dhe vazhdon puna me to. Në këtë fazë punohet me grupe. Çdo grup<br />
bën lexim, përmbledhje të njohurive, drejton pyetje.<br />
Grupi I: Pallati im …………………… me biçikleta<br />
- Si është pallati i Mirit?<br />
-A ka lulishte në të?<br />
-Po tjetër çfarë ka?<br />
-Ku luajnë fëmijët?<br />
-Çfarë lojëra luajnë ata?<br />
Grupi II: Unë banoj………….. luajmë së bashku<br />
-Ku banon Amelia?<br />
-A ka oborr shtëpia e saj?<br />
-Ku e kalon një pjesë të madhe të kohës?<br />
-Kë ftojnë atë në shtëpinë e tyre? Pse?<br />
Grupi III: Amelia në enciklopedi……………………………….të mira jetese.<br />
- Çfarë ka lexuar Amelia në enciklopedi?<br />
- Çfarë i ka bërë përshtypje asaj?<br />
- Me kë konsultohet vajza?<br />
- Çfarë i thotë babai?<br />
- Si ka evoluar mendja njerëzore?<br />
Në vazhdim nxënësit shikojnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata përcaktojnë llojin e<br />
banesave dhe tregojnë se në pronësi të kujt janë. Në heshtje nxënësit lexojnë disa herë<br />
rubrikën “MBANI MEND”. Disa prej nxënësve e thonë përmendësh atë.<br />
42<br />
Ndërtesë<br />
Pallat<br />
Vendi ku<br />
jetojmë<br />
Shtëpi<br />
Njëkatëshe Banesë<br />
FSHATI<br />
Plazhi<br />
Na mbron
Përforcim: DDM - Shkrim i lirë.<br />
Në punë individuale nxënësit përshkruajnë me shkrim një shtëpi të hershme në kohë<br />
dhe një të ditëve tona.<br />
Lexohen përshkrimet nga disa nxënës<br />
Detyrë:<br />
Ushtrimi 3. Pyetja 1 dhe 2<br />
Mësimi <strong>1.</strong>5 Komuniteti ku unë jetoj<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të përshkruajnë komunitetin ku jetojnë;<br />
- të tregojnë rregullat e komunitetit ku jetojnë;<br />
- të bëjnë dallimin midis lagjes ku jetojnë dhe asaj të shokut/qes.<br />
Mjetet: Album me pamje të ndryshme të qytetit, fletë formati, lapsa me ngjyra, libri<br />
etj.<br />
Fjalë kyç: Komunitet, grup shoqëror, zakone, tradita, lagje, fshat, qytet.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Diskutim paraprak Paraqitje grafike e<br />
informacionit<br />
NDËRTIM I NJOHURIVE Diskutim Lexim ndërveprues<br />
Nxitja e diskutimit<br />
Punë me klasën<br />
Klaster<br />
Punë me grupe<br />
Punë individuale<br />
PËRFORCIM Shkrim i lirë Shkrim i shpejtë Punë individuale<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat<br />
Parashikim: Diskutim paraprak<br />
Komuniteti është një grup shoqëror. Njerëzit u përkasin komuniteteve të ndryshme.<br />
Njerëzit e një komuniteti i lidhin mendimet, kërkesat, nevojat, prirjet, puna.<br />
Mësuesja i nxit nxënësit të përmendin disa lloje komunitetesh. Familja, klasa, lagjja,<br />
grupi i futbollit, korri i shkollës etj.<br />
43
Ndërtim i njohurive: Diskutim<br />
Hapen librat dhe vazhdon puna me to. Nxënësit diskutojnë fotot duke bërë edhe<br />
pyetje rreth tyre.<br />
Situatë problemore:<br />
Jori me familjen pushimet verore i kaluan ne Tropojë. Jori aty u njoh me një vajzë<br />
Erën. Jori mësoi shumë gjëra që nuk I dinte nga Era.<br />
Nxënësit nëpër diskutime gjejnë çfarë mësoi Jori në Tropojë. Të veçantat e Tropojës<br />
me qytetin e Jorit.<br />
Mësuesja nëpërmjet pyetjeve i nxit nxënësit të flasin për jetën brenda një<br />
komuniteti.<br />
-Si sillesh ti në komunitetin ku jeton?<br />
-Çfarë do të doje të ndryshoje në të?<br />
-A ka rregulla komuniteti ku ti jeton? Listo disa prej tyre.<br />
-Pse duhen rregullat në një komunitet?<br />
Përforcim:<br />
Shkrim i lirë. Në punë të pavarur nxënësit shkruajnë çfarë i bashkon pjesëtarët e një<br />
komuniteti.<br />
44<br />
Detyrë:<br />
Përshkruani karakteristikat e komunitetit ku ju jetoni.<br />
Veprimtari praktike: Figurat e shquara<br />
Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë emrat e njerëzve të shquar të komunitetit ku jetojnë;<br />
- të krijojnë një album me pamje të njerëzve të shquar.<br />
Zhvillimi i orës së mësimit<br />
- Së bashku me mësuesen, nxënësit listojnë emrat e figurave të shquara të krahinës.<br />
- Gjejnë portretet e tyre dhe ndërtojnë një album fotografik.<br />
- Poshtë fotos vendosin emrin dhe kontributin që ata kanë dhënë.<br />
- Albumin më të bukur e vendosin në këndin e krijuesit.
Kreu II. NJERËZ, VENDE, MJEDISE<br />
Mësimi 1: Rregullat në familje<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të radhitin disa nga rregullat në familje;<br />
- të diskutojnë situata të ndryshme problemore;<br />
- të argumentojnë pse duhen rregullat në familje.<br />
Mjetet e punës: Libri, fletë formati, lapustila.<br />
Fjalë kyç: të barabartë, kujdesemi, ndihmojmë, të shkruara, të pashkruara<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Diskutim paraprak Paraqitje grafike e informacionit Punë me klasën<br />
Kllaster<br />
NDËRTIM I NJOHURIVE Lexim i drejtuar Lexim ndërveprues<br />
Nxitja e diskutimit<br />
Punë me grupe<br />
Punë individuale<br />
PËRFORCIM Shkrim i lirë Shkrim i shpejtë Punë individuale<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat<br />
Parashikim: Diskutim paraprak<br />
Familja ka rregullat e saj. Listoni disa prej tyre: Nxënësit me radhë thonë disa nga<br />
rregullat e familjeve të tyre.<br />
Të duam njëri-tjetrin<br />
Janë të pashkruara<br />
Të mbajmë pastër mjedisin<br />
Rregullat<br />
në familje Të ndihmojmë njëri-tjetrin<br />
Ndërtimi i njohurive. Lexim i drejtuar<br />
Ndahet klasa në grupe. Secili grup më vete lexon një nga situatat e dhëna në libër.<br />
Nxënësit pasi e lexojnë duhet ta diskutojnë atë. Në vazhdim ata drejtojnë pyetje rreth<br />
asaj që lexuan.<br />
Grupi I:<br />
- Si veprojnë anëtarët e familjes së Amelias?<br />
- Çfarë bën babai i saj? Po mamaja?<br />
- A e ndihmon Amelia vëllanë?<br />
- Po pasditen si e kalojnë?<br />
45
Grupi II:<br />
- Përse duhen rregullat?<br />
- Si ndikojnë ato në familje?<br />
- Pse e rregullat e familjes janë të pashkruara?<br />
Grupi III:<br />
- Si është vëllai i Mirit?<br />
- Kush e llaston atë?<br />
- A duhet të sillemi si ai?<br />
- Çfarë do t’i thoshe atij?<br />
Grupi IV:<br />
- Si sillet vajza e vogël me motrën në familje?<br />
- Çfarë bëjnë ato?<br />
- A do të donit të ishit si ato?<br />
Përforcim: Shkrim i shpejtë:<br />
Po në grupe nxënësit shkruajnë disa nga rregullat e familjes në fletën e formatit.<br />
Rregullat e shkruara i vendosin në muret e klasës.<br />
46<br />
Detyrë:<br />
Tregoni një rast kur i keni shkelur rregullat e familjes. Thoni pse keni vepruar<br />
ashtu.<br />
Mësimi 2: Rregullat në klasë<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë disa nga rregullat e klasës;<br />
- të tregojnë si ndikojnë ato në jetën e klasës<br />
- të diskutojnë raste kur zbatohen dhe kur jo.<br />
Mjetet e punës: Tabak letre, lapustila, libri, rokele peri.<br />
Fjalë kyç: Rregulla, mirëmbajtje, uniformë, shpërqendrim.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Stuhi mendimesh Paraqitje grafike e informacionit Punë me klasën<br />
Kllaster<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
Diskutim, komente Lexim ndërveprues<br />
Nxitja e diskutimit<br />
PËRFORCIM Rrjeta e merimagës Lojë Klasa<br />
Punë me grupe<br />
Punë individuale
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat.<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh<br />
Mësuesja shkruan në tabelë: Rregullat në klasë, nxënësit japin mendimet e tyre.<br />
Të jemi të vëmendshëm<br />
Të flasim me leje<br />
Rregullat<br />
në klasë<br />
Të mirëmbajmë klasën dhe<br />
mjetet mësimore<br />
Ndërtim i njohurive: Diskutim, komente<br />
Lexohen nga nxënësit situatat në libër. Për çdo situatë nxënësit japin mendimin e<br />
tyre. Mësuesja i nxit diskutimet me pyetjet:<br />
- Për kë flet Miri në këtë pjesë?<br />
- Çfarë problem kishte krijuar Genti në orën e mësimit?<br />
- Si e gjykoni ju sjelljen e Gentit?<br />
- A duhen marrë celularët në shkollë?<br />
- Çfarë mendim keni për Amelian?<br />
- A do të donit të ndiqnit shembullin e saj?<br />
- Komentoni fotot në libër. Jepni mendimin tuaj për çdo situatë të dhënë.<br />
- Po në klasën tuaj a ka raste të shkeljes së rregullave?<br />
- Si reagoni ju në raste të tilla?<br />
Përforcim: Rrjeta e merimangës<br />
Mësuesja rreshton klasën në formë rrethi. Një nxënës merr në dorë rrotkën e perit<br />
dhe ja hedh një shoku, nga i cili kërkon të thotë një nga rregullat e klasës. Kur shoku<br />
e thotë rregullin, rrotkën ia hedh një tjetër shoku, i cili vepron në të njëjtën mënyrë<br />
me të. Nxënësit edhe mund të shtojnë rregulla të tjera.<br />
Mësimi 3: Rregullat në lojë<br />
Objektivat: Në përfundim të orës së mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë disa nga rregullat në lojë;<br />
- të tregojnë përse shërbejnë rregullat në lojë;<br />
- të ndryshojnë rregullat e një loje nëpërmjet votimit.<br />
Mjetet e punës: Tabak letre, lapustila, libri.<br />
Fjalë kyç: Rregulla, lojë, ndëshkim, respektim, përjashtim.<br />
Të vijmë me uniformë<br />
Të vijmë në orar<br />
47
48<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Stuhi mendimesh Paraqitje grafike e<br />
informacionit<br />
NDËRTIM I NJOHURIVE Lexim i drejtuar Lexim, diskutim,<br />
komente<br />
PËRFORCIM Ndryshojmë rregullat e<br />
lojës<br />
Punë me klasën<br />
Kllaster<br />
Lojë Klasa<br />
Punë me grupe<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Stuhi mendimesh - Mësuesja shkruan në tabelë fjalën lojë, nxënësit<br />
japin mendime rreth fjalës së shkruar<br />
Ka rregulla<br />
Grup njerëzish<br />
LOJA<br />
Grup njerëzish<br />
Zbavitje<br />
Tani mësuesja i njeh me temën. Tema e sotme është: Rregullat e lojës<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Ndërtim i njohurive: Diskutime, komente<br />
Hapen librat dhe vazhdon puna me to. Nxënësit komentojnë fotot në të. Ata emërtojnë<br />
lojërat e treguara në figurë.<br />
Ndahet klasa në grupe<br />
Grupi I: Lexon, komenton dhe shkruan rregullat e lojës së basketbollit.Por për<br />
kushtet e klasës mundet të bëjnë edhe ndonjë ndryshim. Ndryshimin e vendosin me<br />
shumicë votash.<br />
Grupi II: Qëllo në shenjë. Edhe ky grup vepron si grupi I.<br />
Grupi III: Nxënësit listojnë disa lojëra, të cilat ju pëlqejnë. Më pas diskutojnë rreth<br />
njërës prej tyre. Shkruajnë një fletë formati rregullat e saj.<br />
Lexohen punët e grupeve me zë. Në këtë mënyrë e gjithë klasa njihet me disa lojëra<br />
dhe rregullat e tyre. Nxënësit mundet edhe të ndryshojnë rregullat e ndonjë loje.
Këtë e vendosin me shumicë votash.<br />
Përforcim: Luajmë së bashku<br />
Nxënësit me votim vendosin se cilën lojë mund të luajnë në klasë. P.sh. Loja “Qëllo<br />
në shenjë”, ose “ Vizato fytyrën”. Në fund shpallet fitues nxënësi që vizatoi më bukur<br />
fytyrën.<br />
Detyrë:<br />
Përshkruaj një lojë dhe rregullat e saj.<br />
Mësimi 4: Rregullat në mjedise publike<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të tregojnë disa nga rregullat e sjelljes në mjedise publike<br />
- të sjellin shembuj të rasteve të shkeljes së tyre.<br />
- të komentojnë situatat problemore në tekst.<br />
Mjetet: Libri bazë, materiale të ndryshme të gjetura nga interneti.<br />
Fjalë kyç: Mjedise publike, aktivitet, qetësi.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të interpretuar<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Nxitje për diskutim Paraqitje grafike e<br />
informacionit<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
Diskutim, komente Lexim ndërveprues<br />
Nxitja e diskutimit<br />
Punë me klasën<br />
Kllaster<br />
Punë me grupe<br />
Punë individuale<br />
PËRFORCIM Lojë me role Interpretim Puë në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Nxitje për diskutim.<br />
Mësuesja shtron pyetjen:<br />
- Mjediset e ndryshme që frekuentojmë në aktivitetet e jetës sonë të përditshme<br />
janë?<br />
Nxënësit përgjigjen: shkolla, kinemaja, tregu, biblioteka, muzeu, parku, këndi i<br />
lojërve, lokaleve etj.<br />
Të gjitha këto mjedise kanë një emër të përbashkët “Mjedise publike”.<br />
49
Ndërtim i njohurive: Diskutime<br />
Pasi i kanë parë fotot dhe situatat e dhëna në libër nxënësit fillojnë diskutimet rreth<br />
figurave në libër. Ata komentojnë sjelljet e njerëzve në mjedise të ndryshme publike.<br />
Vazhdon puna me rubrikën Punojmë-diskutojmë-argëtohemi.<br />
50<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong> Nxënësit rrethojnë përgjigjen e saktë dhe argumentojnë zgjedhjen.<br />
Ushtrimi 2. Nxënësit japin mendimin e tyre për situatat e shkruara në libër dhe i<br />
argumentojnë ato.<br />
PËRFORCIM: Lojë me role<br />
Ndahet klasa në grupe. Secili grup më vete interpreton me role pjesë nga përralla<br />
“Çufoja dhe Tipi” duke nxjerrë në pah sjelljen e tyre në jetën e përditshme. Në<br />
përfundim vlerësohet grupi më i mirë.<br />
Detyrë:<br />
Tregoni se si duhet të sillemi në bibliotekë. Pse?<br />
Veprimtari praktike<br />
TREG<br />
KINEMA<br />
BIBLIOTEKË<br />
MJEDISE<br />
PUBLIKE<br />
TEATËR<br />
Spital<br />
Lulishte<br />
Zbatimi i rregullave tregon qytetari<br />
Mjetet e punës: fletë, lapustila, ngjitës, gomë, laps, gërshërë, vizore, pamje të<br />
ndryshme.<br />
Qëllimi: Të ndërtoni postera me rregullat që duhet të ndiqni në jetën tuaj dhe të<br />
tregoni se zbatimi i tyre tregon qytetari.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Si do të veprojmë: Ndahet klasa në grupe:<br />
Grupi i parë - do të shkruajë rregullat në shkollë;<br />
Grupi i dytë - do të shkruajë rregullat në familje;<br />
Grupi i tretë - do të shkruajë rregullat në mjedise publike;<br />
Grupi i katërt - do të shkruajë rregullat në lojë.<br />
Në përfundim të punës, secili grup të shkruajë një mesazh drejtuar moshatarëve<br />
dhe e vendos atë në mjediset e shkollës.
Kreu III. ZHVILLIMI INDIVIDUAL, TË DREJTAT,<br />
DETYRAT, PËRGJEGJËSITË<br />
Mësimi 3.1: Unë jam ndryshe<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të radhisin disa nga tiparet që i karakterizojnë;<br />
- të tregojnë ku dallojnë nga shokët dhe familjarët;<br />
- të tregojnë çfarë ka të ngjashme me shokët dhe familjarët;<br />
- të listojnë tiparet që ndryshojnë me kalimin e viteve.<br />
Mjetet e punës: Libri, foto të ndryshme në vite.<br />
Fjalë kyç: Ndryshoj me kalimin e viteve, jam i njëjtë,<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Nxitje për diskutim Paraqitje grafike e<br />
informacionit<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
Marrëdhënie pyetje-<br />
përgjigje<br />
Pyetje-përgjigje. Studim<br />
rasti<br />
Punë me klasën<br />
Kllaster<br />
Punë me grupe<br />
Punë individuale<br />
PËRFORCIM Imagjinatë e drejtuar Përshkrim Punë individuale<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Nxitje për diskutim.<br />
Nxënësit me radhë lexojnë fjalët e Amelias, Mirit dhe autorit. Ata të nxitur nga<br />
mësuesja diskutojnë duke sjellë shembuj nga jeta e përditshme dhe nxjerrin në pah<br />
ngjashmëritë dhe ndryshimet me shokët e klasës.<br />
Ndërtimi i njohurive: Hapen librat.<br />
Mësuesja pyet nxënësit:<br />
- Çfarë shikoni në foton e parë? (një të porsalindur)<br />
- Po në foton e dytë? (një grua në moshën e mamit…)<br />
- Po në foton tjetër? (Një çift të moshuarish me nipin)<br />
- Çfarë ndryshime vini re te këta njerëz? (gjatësia, pasha, flokët, tiparet e fytyrës)<br />
- Shikoni fotot më poshtë dhe tregoni ndryshimet te të dyja.<br />
- Po të përbashkëta a kanë? Tregojini ato.<br />
Vazhdon puna me rubrikën Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë<br />
Detyra <strong>1.</strong> Në punë individuale nxënësit mësojnë të plotësojnë pasaportën e tyre.<br />
Emri ______________________________________________________<br />
51
52<br />
Atësia _____________________________________________________<br />
Mbiemri ___________________________________________________<br />
Vendlindja __________________________________________________<br />
Vendbanimi _________________________________________________<br />
Ngjyra e syve _______________________________________________<br />
Ngjyra e flokëve _____________________________________________<br />
Gjatësia ____________________________________________________<br />
Detyra 3. Në vend të fotos së librit nxënësit vendosin fotot e tyre. Më pas ata<br />
evidentojnë ndryshimet e ndodhura te vetë ata pas 5 vjetësh. (ndryshime në gjatësi,<br />
në mimikë, në tipare, në sjellje…).<br />
Detyra 4. Detyra 4 është e ngjashme me detyrën 3, por këtu vihen në dukje ndryshimet<br />
që pëson një këlysh qeni pas disa vitesh.<br />
Përforcim: Imagjinatë e drejtuar<br />
Detyra 2. Nxënësit duke iu përgjigjur pyetjeve nxjerrin në pah ngjashmëritë dhe<br />
ndryshimet midis anëtarëve të familjes.<br />
Detyrë:<br />
Tregoni çfarë të dallon nga të tjerët.<br />
Tema 3.2: Nevojat e mia<br />
Objektivat: Në përfundim të orës së mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë disa nevoja të familjes, vetes, shokëve.<br />
- të tregojnë pse nevojat përbëjnë një të drejtë.<br />
Mjetet e punës: fletë formati, lapustila, libri.<br />
Fjalë kyç: Nevojë, nevoja fiziologjike, nevojë për siguri, nevojë për t’u vlerësuar,<br />
nevojë për t’u shoqëruar, nevojë për t’u vetëaktualizuar.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Nxitje për diskutim Stuhi mendimesh Punë me klasën<br />
Kllaster<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
Diskutim, komente Lexim ndërveprues<br />
Nxitja e diskutimit<br />
Punë me grupe<br />
Punë individuale<br />
PËRFORCIM Shkrim i lirë Shkrim i shpejtë Punë në grup
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Nxitje për diskutim.<br />
Mësuesja drejton pyetje, nxënësit iu përgjigjen atyre:<br />
- për të qenë të shëndetshëm duhet? (të ushqehemi mirë, të pastrohemi, të vishemi,<br />
të kemi një shtëpi….)<br />
- për t’u ndjerë mirë duhet: (të na falin dashuri, të kemi përkujdesjen e prindërve,<br />
anëtarëve të familjes, të vlerësohemi, …)<br />
- për të qenë të sigurt duhet: (të kemi përkujdesje shëndetësore, sigurim të jetës,<br />
vëmendje nga më të rriturit….)<br />
- për t’u ndjerë i vlerësuar duhet: (të kemi mundësi shkollimi, të na dëgjohet fjala,<br />
të kemi mundësi argëtimi, të respektohemi…)<br />
- Të gjitha këto që u përmendën janë të domosdoshme apo mund të bëjmë edhe<br />
pa to? (të domosdoshme)<br />
Pra, këto janë nevojat bazë për të pasur një jetë normale.<br />
Ndërtim i njohurive: Diskutim, komente<br />
Nxënësit shohin me kujdes fotot dhe poshtë secilës vendosin një nga nevojat që ajo<br />
tregon.<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong> Vazhdohet me komente të fotove nga nxënësit.<br />
Ushtrimi 2. Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve duke argumentuar përgjigjen e tyre.<br />
Ushtrimi 3. Punohet në të njëjtën mënyrë si ushtrimi 2.<br />
Dilet në përfundimin: Për të pasur një jetë të qetë dhe normale, plotësimi i nevojave<br />
është i domosdoshëm.<br />
Përforcim: Në punë me grupe nxënësit argumentojnë pse plotësimi i nevojave është<br />
një e drejtë. Mësuesja i nxit ata duke ju kujtuar “Konventën e të Drejtave të Fëmijëve”.<br />
Përdoren fletë formati dhe lapustila.<br />
Detyrë:<br />
Shkruani cilat janë nevojat tuaja për një jetë të lumtur.<br />
Tema 3.3. Dëshirat e mia<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë:<br />
- të listojnë disa nga dëshirat më të rëndësishme;<br />
- të tregojnë rëndësinë e dëshirave në jetën tuaj;<br />
- të bëjnë dallimin midis dëshirave dhe nevojave.<br />
Mjetet: Tabak letre, lapustila, libri<br />
Fjalë kyç: Dëshirë, plotësim, rezultate.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar<br />
53
54<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Imagjinatë e drejtuar Paraqitje grafike<br />
Diskutime<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
Punë me klasën<br />
Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe<br />
Punë individuale<br />
PËRFORCIM Shkrim i shpejtë Identifikohen nevojat<br />
dhe dëshirat<br />
Punë në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat<br />
Parashikim: Imagjinatë e drejtuar.<br />
Cilat janë disa nga dëshirat e tua? Përgjigjet mësuesja i shkruan në tabelë.<br />
Ndërtim i njohurive: Bashkëbisedim<br />
Hapen librat. Lexohen situatat në të. Nxënësit komentojnë dëshirat e fëmijëve.<br />
Ata tregojnë raste kur këto dëshira janë të ngjashme me të tyret.<br />
Dëshira e Mimozës. Nxënësit vazhdojnë të japin mendime nëse babai ja plotësoi<br />
dëshirën Mimozës apo jo, duke e argumentuar atë.<br />
Për dëshirën e Andit nxënësit komentojnë se si ndikoi plotësimi i saj tek Andi. Ata<br />
Të kem vëlla<br />
Të bëhem balerinë<br />
DËSHIRAT<br />
Të kem shumë zogj<br />
dhe kafshë shtëpiake<br />
Të bëhem astronaut<br />
Të kem lepuj<br />
sjellin shembuj nga jeta e përditshme të ngjashëm me atë të Andit.<br />
Vazhdohet me rubrikën Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong> Një nxënës lexon me zë vjershën.<br />
Komentohet teksti i këngës. Nxënësit listojnë dëshirat e djalit. Ata tregojnë nëse edhe<br />
ata kanë menduar ndonjëherë si djali i vjershës.<br />
Ushtrimi 2. Mësuesja tregon pamje nga filmi “Taulanti kërkon një motër” Nxënësit<br />
diskutojnë për dëshirën e Taulantit. Pyetje?<br />
- A ishte e drejtë dëshira e Taulantit? Pse?<br />
- Ja plotësuan prindërit?<br />
- Po ju keni shprehur ndonjëherë një dëshirë të tillë? Çfarë përgjigje keni marrë?<br />
- Tregoni pjesën që ju ka pëlqyer më shumë.
Ushtrimi 3. Në punë dyshe nxënësit shkruajnë poshtë çdo fotoje çfarë ajo shpreh,<br />
nevojë apo dëshirë. Në këtë mënyrë ata bëjnë ndarjen e nevojave nga dëshirat.<br />
Përforcim: Shkrim i shpejtë<br />
Po në dyshe nxënësit në fletë formati shkruajnë, cilat janë më të rëndësishme në jetën<br />
e njeriut nevojat apo dëshirat. Argumentojnë përgjigjen.<br />
Detyrë:<br />
Shkruani dëshirën tuaj më të madhe dhe nga kush e prisni plotësimin e saj.<br />
Mësimi 3.4. Të drejtat e mia<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë:<br />
- të listojnë 5 nga të drejtat e fëmijëve.<br />
- të identifikojnë të drejtat që lidhen me familjen, punën, banesën, ushqimin,<br />
mirësjelljen.<br />
Mjetet e punës: libri, Konventa mbi të drejtat e fëmijëve, fletore.<br />
Fjalë kyç: të drejta, respekt, mirësjellje.<br />
Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Bisedë Pyetje - përgjigje Punë me klasën<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe<br />
Punë individuale<br />
PËRFORCIM Shkrim i shpejtë Identifikohen të drejta që lidhen me<br />
familjen, punën, banesën, ushqimin,<br />
mirësjelljen<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat<br />
Punë në grup<br />
Parashikim: Bisedë<br />
Mësuesja lexon pjesë nga Konventa e të Drejtave të Fëmijëve dhe bën pyetje:<br />
- A ka ndonjë formulim që ju nuk e kuptoni? Nxënësit kërkojnë sqarime për<br />
paqartësitë.<br />
Pyetje:<br />
- A dini të drejta të tjera të fëmijëve? Tregojini ato. Nxënësit që dinë i tregojnë para<br />
klasës.<br />
55
Ndërtim i njohurive: Bashkëbisedim<br />
Të nxitur nga mësuesja nxënësit komentojnë situatat në libër. Nëpërmjet<br />
bashkëbisedimit ata japin mendimin e tyre për Jonën 7-vjeçare.<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong> Poshtë çdo fotoje nxënësit shënojnë të drejtën që e u përshtatet. Lexohen<br />
me zë.<br />
Ushtrimi 2. Çdo fëmijë ka të drejtën e një jete private. Nxënësit japin mendimin e<br />
tyre. Ata tregojnë se çdo të thotë për ta “Privatësi”<br />
Ushtrimi 4. Nxënësit komentojnë fotot e këtij ushtrimi. Ata japin mendimin e tyre si<br />
do të silleshin në raste të tilla. Mësuesja kërkon argumentimin e mendimeve.<br />
Përforcim: Shkrim i shpejtë.<br />
Ushtrimi 3. Lexohen të drejtat e fëmijëve të vendosura në klasë nga nxënësit. Në<br />
fletore nxënësit shkruajnë të drejtat që kanë të bëjnë me familjen, punën, banesën,<br />
ushqimin, mirësjelljen.<br />
56<br />
Detyrë:<br />
Ushtrimi 5.<br />
Tregoni shembuj nga jeta e përditshme kur keni parë fëmijë, të cilëve u janë<br />
mohuar të drejtat e tyre.<br />
Mësimi 3.5. Detyrat dhe përgjegjësitë e mia<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë:<br />
- të tregojnë detyrat e tij në familje, shoqëri, shkollë;<br />
- të tregojnë përgjegjësitë e tyre në familje, shoqëri, shkollë.<br />
- të argumentojnë pse të drejtat dhe detyrat janë të lidhura.<br />
Mjetet: libri, tabak letre, lapustila.<br />
Fjalë kyç: Detyra, përgjegjësi, premtim, veprime, respekt.<br />
Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të shkruar<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Pyetja e ditës Stuhi mendimesh Punë me klasën<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe<br />
PËRFORCIM Konkludim Diagrami i Venit Punë në grup
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Pyetja e ditës<br />
Si mendoni ju fëmijë, në jetën e përditshme ne kemi vetëm të drejta? (Ne kemi edhe<br />
detyra të cilat duhet t’i zbatojmë. Kemi edhe përgjegjësi për premtimet që japim, për<br />
motrat dhe vëllezërit, për njerëzit që na rrethojnë…).<br />
Ndërtimi i njohurive: Bashkëbisedim<br />
Hapen librat. Të ndarë në grupe nxënësit lexojnë situatat në libër. Më pas i komentojnë<br />
ato duke dhënë mendimet e tyre për veprimet e fëmijëve, në secilin rast më vete.<br />
Vazhdon puna me rubrikën “Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong> Po në grupe nxënësit plotësojnë të drejtat dhe detyrat që nuk janë shkruar.<br />
Ushtrimi 2. Pasi kanë komentuar fotot nxënësit shkruajnë poshtë çdo fotoje<br />
përgjegjësitë dhe detyrat që i përshtaten.<br />
Përforcim: Konkludim<br />
Nxënësit argumentojnë lidhjen midis të drejtave dhe detyrave.<br />
Diagrami i Venit<br />
Të drejtat<br />
Na i realizojnë<br />
të tjerët<br />
Të përbashkëtat<br />
Janë të detyrueshme<br />
Rregullojnë jetën<br />
Duhet t’i realizojmë ne<br />
Na bëjnë të përgjegjshëm<br />
Detyrat<br />
Duhet t’i<br />
realizojmë ne<br />
Veprimtari praktike: Të drejtat e njeriut<br />
Qëllimi: Të flasin për vlerat dhe rëndësinë që kanë ushqimi, veshja, familja, banesa,<br />
lojërat, dashuria dhe respekti, librat, mbrojtja nga rreziqet etj., në jetën e njeriut.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Ndahet klasa në grupe:<br />
Grupi i parë do të tregojë rëndësinë e ushqimit dhe veshjes në jetën e njeriut;<br />
Grupi i dytë do të tregojë rëndësinë e familjes dhe banesës;<br />
Grupi i tretë do të tregojë rëndësinë e lojërave dhe mbrojtjes nga rreziku;<br />
Grupi i katërt do të tregojë rëndësinë e librave, dashurisë dhe respektit në jetën<br />
e përditshme.<br />
Secili pjesëtar i grupit duhet të marrë materiale shoqëruese (objekte, pamje, libra,<br />
revista, gazeta etj.) për të ilustruar mendimin e tij. Çdo nxënës duhet të shprehë<br />
mendimin e tij pa u ndikuar nga të tjerët.<br />
57
58<br />
Kreu IV. PUSHTETI, AUTORITETI, QEVERISJA<br />
Mësimi 4.<strong>1.</strong> Llojet e shërbimeve<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë shërbimet që i afrohen në jetën e përditshme nga institucione të<br />
ndryshme;<br />
- të përshkruajnë funksionet e shërbimeve të ndryshme;<br />
- të interpretojnë me role një prej shërbimeve shtetërore.<br />
Mjetet: Libri, tabak letre, lapustila.<br />
Fjalë kyç: Shërbim, ndërmarrje, institucione.<br />
Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Pyetja e ditës Stuhi mendimesh Punë me klasën<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe<br />
PËRFORCIM Interpretim Lojë me role Punë në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Pyetja e ditës<br />
Mësuesja shtron pyetjen: Çfarë shërbime na afrohen në jetën e përditshme?<br />
Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në formë kllasteri në tabelë.<br />
Shëndetësore<br />
Financiare<br />
Komunale<br />
Kulturore<br />
SHËRBIMET<br />
Sportive<br />
Arsimore<br />
Ruajtjes së rendit<br />
dhe qetësisë<br />
Rrugore<br />
Ndërtim i njohurive: Bashkëbisedim<br />
Hapen librat. Lexohen situatat në të. Nxënësit për çdo situatë i drejtojnë pyetje<br />
shokut.<br />
- Listoni shërbimet që të afrohen në qytetin tënd.<br />
- Ku i gjeti Jona krijimet që i duheshin për në shkollë?<br />
- Çfarë shërbime na ofrojnë qendrat tregtare?<br />
- Kush i erdhi në ndihmë gjyshes së Reas?
- Cilin sport pëlqen babi i Jorit? Ku e çoi ai Jorin?<br />
- Keni qenë në Teatrin e Kukullave? Çfarë mbresa ju ka lënë?<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong> Komentohen fotot. Poshtë çdo fotoje shkruhet lloji i shërbimit që ofrohet.<br />
Ushtrimi 2. Në përgjigjet e pyetjeve nxënësit identifikojnë llojin e shërbimit që afrohet<br />
për çdo rast.<br />
Ushtrimi 3. Duke parë fotot nxënësit diskutojnë rreth shërbimeve rrugore, të rendit<br />
e financiare.<br />
Përforcim: Lojë me role.<br />
Me grupe nxënësit interpretojnë një lloj shërbimi. Në tabakë letre shkruajnë me<br />
shkronja të mëdha llojet e shërbimeve, rolet e të cilave do të interpretojnë.<br />
Grupi I: Shërbimi rrugor. Nuk punojnë semaforët. Roli i policit në rrugë.<br />
Grupi II. Në bibliotekë. Na duhet një material jashtëshkollor. Drejtohemi në<br />
bibliotekë. Komunikimi me punonjësen e bibliotekës.<br />
Kemi grip. Mjeku na ka dhënë recetën me emrat e barnave. I drejtohemi farmacisë. Si<br />
do t’i kërkojmë ndihmë farmacistes. Po ajo çfarë shërbimi na afron?<br />
Na është prishur kompjuteri. Kujt duhet t’i kërkojmë ndihmë? Bashkëbisedimi që<br />
kryejmë me të.<br />
Mësimi 4.2. Mjetet kryesore të komunikimit<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të renditin mjetet kryesore të komunikimit;<br />
- të përcaktojnë funksionin e tyre;<br />
- të argumentojnë domosdoshmërinë e tyre.<br />
Mjetet e punës: Libri, tabak letre, lapustila.<br />
Fjalë kyç: Komunikim, mjete komunikimi, letër, telegram, kartolinë, postë elektronike<br />
Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Identifiko Stuhi mendimesh Punë me klasën<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe<br />
PËRFORCIM Interpretim Lojë me komunikim Punë në grup<br />
59
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Identifikoni<br />
Mësuesja kërkon nga nxënësit të shkruajnë në një fletë formati emrat e disa<br />
mënyrave të komunikimit.<br />
Direkt, gojarisht, me shenja,<br />
Në distancë me telefon, me letër, telegram, kartolinë, postë elektronike.<br />
Ndërtimi i njohurive: Bashkëbisedim<br />
Hapen librat. Në grupe nxënësit lexojnë në heshtje situatat problemore.<br />
Pyetje: - Ç’do të thotë të komunikosh?<br />
Listoni disa nga mjetet e komunikimit.<br />
Në cilat forma i erdhën vajzës urimet për ditëlindje?<br />
Komentoni pjesën:<br />
Gjuha, aftësia…….nëpërmjet komunikimit.<br />
Në fletë formati nxënësit shkruajnë funksionet e mjeteve të ndryshme të<br />
komunikimit.<br />
- Ç’është letra, telegrami, kartolina, telefoni, posta elektronike etj.?<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong> Nxënësit shohin me vëmendje foton në libër. Më pas ata tregojnë mënyrën<br />
e komunikimit të njerëzve përpara se të shpikeshin mjetet e komunikimit.<br />
Ushtrimi 2. Përsëri në fletë formati nxënësit listojnë mjetet e komunikimit.<br />
Ushtrimi 3. A keni përdorur ndonjëherë postën elektronike? Tregoni shkurtimisht<br />
hapat që duhen ndjekur.<br />
Përforcim: Interpretim. Një mënyrë tjetër komunikimi është edhe ai me shenja. Kush<br />
e përdor këtë komunikim? Në dyshe nxënësit interpretojnë lojën.<br />
Vlerësohet grupi që interpretoi më bukur.<br />
60<br />
Detyrë:<br />
Shkruani një letër për gjyshen tuaj. Vendoseni në zarf, shkruani në të adresën e<br />
saktë dhe postojeni në postë.<br />
Mësimi 4.3. Mjetet informimit<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë mënyrat e ndryshme të informimit.<br />
- të tregojnë si funksionojnë ato.<br />
- të bëjnë dallimin midis mjeteve të komunikimit dhe të informimit;<br />
- të japin mendimin e tij/saj rreth vlerave të mjeteve të informimit.<br />
Mjetet e punës: Libri, tabak letre, lapustila.
Fjalë kyç: informim, mjete informimi, mjete të shtypura, mjete elektronike, mjete<br />
virtuale.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM DDM Identifiko Stuhi mendimesh Punë me klasën<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
DDM Bashkëbisedim<br />
Imagjinatë e drejtuar<br />
Diskutim, komente<br />
Pyetje - përgjigje<br />
Punë me grupe<br />
PËRFORCIM DDM Interpretim Lojë me komunikim Punë në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: DDM Identifiko<br />
Mësuesja kërkon nga nxënësit të tregojnë emrat e mjeteve të informimit që ata njohin.<br />
Ndërtim i njohurive: DDM Bashkëbisedim<br />
Libri<br />
Gazeta<br />
MJETE<br />
INFORMIMI<br />
Radio<br />
Revista<br />
Interneti<br />
Televizion<br />
5 minuta në heshtje nxënësit lexojnë informacionin në libër. Në vazhdim mësuesja iu<br />
drejton pyetjet:<br />
- Çfarë emisione televizive ndiqni ju?<br />
- Si duhet të jetë informacioni që transmetojnë mediet e ndryshme?<br />
- Kush e lexon gazetën në shtëpinë tënde?<br />
- Si funksionojnë mjetet e ndryshme të informimit?<br />
- Si i grupojmë mjetet e informimit nisur nga mënyra se si e shpërndajnë informacionin?<br />
- Vazhdon puna me rubrikën: Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong> Nxënësit tregojnë mjetin e informimit që përdorin më shumë. Ata<br />
argumentojnë përgjigjen e tyre.<br />
Ushtrimi 2. Të nxitur nga mësuesja nxënësit flasin për librin. Vlerat për mënyrën<br />
se si e transmetojnë informacionin dhe ndikimin që ai ka në zhvillimin gjuhësor të<br />
fëmijëve.<br />
Ushtrimi 4. Punë e pavarur poshtë çdo fotoje: Nxënësit shënojnë llojin e mjetit;<br />
komunikim apo informim. Lexohen nga disa nxënës. Të tjerët bëjnë vërejtje nëse ka.<br />
Përforcim: DDM Interpretim<br />
Në grupe nxënësit bëjnë publikimin e një lajmi<br />
61
Grupi I: Zgjedh gazetën e shkollës. Në fletë formati shkruan lajmin ”njoftim për<br />
koncert”, me shkrim të dukshëm dhe tërheqës.<br />
Grupi II: Zgjedh televizionin Një nxënës luan rolin e spikerit dhe lexon lajmin e<br />
formuluar nga grupi “vizitë në muze”.<br />
Grupi III: Zgjedh radion. Një nxënës luan rolin e spikerit dhe lexon lajmin e<br />
formuluar nga grupi, por këtë radhë reklama bëhet vetëm me zë “kampe verore”.<br />
62<br />
Detyrë :<br />
Shkruani një lajm, të cilin do të donit ta shpërndanit te të tjerët. Cilin nga mjetet<br />
e informimit do të përdorje për ta përhapur atë?<br />
Veprimtari praktike<br />
Bisedë me një punonjës të policisë<br />
Qëllimi: Të flasim për rolin e policit në ruajtjen e rendit dhe qetësisë në<br />
komunitet.<br />
Zhvillimi i veprimtarisë<br />
- Me anën e një letre ftoni në klasë një nga punonjësit e policisë së rendit.<br />
- Ftoni në këtë veprimtari edhe punonjës të shërbimeve të tjera publike dhe<br />
përfaqësues të medies në zonën tuaj.<br />
- Përgatitni dhe shkruani në fletoren tuaj pyetjet që do u drejtoni;<br />
Disa nga detyrat e policit të mbrojtjes së rendit dhe qetësisë publike<br />
- Përgjigjet për rendin dhe qetësinë e zonës përkatëse;<br />
- Bën patrullime, duke iu përgjigjur thirrjeve urgjente;<br />
- Siguron qetësinë dhe sigurinë në ngjarjet e mëdha publike;<br />
- Ndërhyn kur shkelet ligji;<br />
- Kontrollon trafikun, kryesisht rrugët kryesore;<br />
- Ndihmon në gjetjen e sendeve të humbura dhe ua kthen atë pronarëve.
Kreu V. PRODHIMI DHE SHPËRNDARJA<br />
Mësimi 5.<strong>1.</strong> Të mirat dhe shërbimet<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë:<br />
- të tregojnë se të mirat që kemi mund të jetë janë të kufizuara<br />
- të argumentojnë se nuk mund të ketë të gjitha të mirat që dëshiron.<br />
- të identifikojnë disa nga të mirat që mund të ketë dhe jo.<br />
Mjetet: Libri, tabak letre, lapustila.<br />
Fjalë kyç: Të mira, shërbime, të kufizuara, të domosdoshme, shpërdorim .<br />
Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Pyetja e ditës Stuhi mendimesh Punë me klasën<br />
NDËRTIM I<br />
NJOHURIVE<br />
Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe<br />
PËRFORCIM Interpretim Lojë me role Punë në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Pyetja e ditës<br />
A mundemi që gjithçka që shohim ta kemi për vete? Pse mendon kështu?<br />
Nxënësit të lirshëm japin mendimet e tyre. Disa thonë po, të tjerë thonë jo dhe disa<br />
thonë dhe po dhe jo. Përgjigjet e tyre duhet t’i argumentojnë.<br />
GJATË ARGUMENTIMIT TË PËRGJIGJEVE TË GJITHË DALIN NË NJË PËRFUNDIM<br />
QË: jo gjithçka që shohim mund ta kemi”.<br />
Ndërtim i njohurive: Bashkëbisedim.<br />
Lexohen me zë situatat në libër nga nxënësit. Për çdo situatë nxënësit japin mendimin<br />
e tyre.<br />
- Çfarë të mira na afron nëna natyrë?<br />
- Tregoni domosdoshmërinë e tyre.<br />
- A ke edhe ti dëshira të njëjta me shokët dhe shoqet e tua?<br />
- Cila janë disa nga shërbimet më të nevojshme për njeriun?<br />
- Pse dikush ka më shumë e dikush më pak të mira?<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong> Nxënësit listojnë tre të mira që kanë dhe tre të tjera që dëshirojnë të<br />
kenë. Disa nxënës i lexojnë me zë.<br />
Ushtrimi 2. Një nxënës lexon situatën problemore. Një tjetër e përfundon me<br />
fjalët e tij. Të tjerët diskutojnë rreth saj. Nxënësit tregojnë se si do të vepronin ata<br />
në një rast të tillë duke e argumentuar përgjigjen.<br />
63
64<br />
Përforcim: Ushtrimi 4. Në një tabak letre nxënësit me grupe shkruajnë dëshirat e<br />
tyre. Nënvizojnë atë dëshirë që mendojnë se është e mundshme për t’u realizuar.<br />
Thonë pse.<br />
Detyrë:<br />
Vizatoni në një tabak të bardhë dëshirat tuaja. Cila prej tyre mendoni se është e<br />
mundshme për t’u realizuar? Pse?<br />
Mësimi 5.2. Zgjedhja ime - dëshira ime<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të argumentojnë zgjedhjet e tyre.<br />
- të përshkruajnë situata ku zgjedhja e tyre të tregojë vlerën e alternativës më<br />
të mirë nga e cila është hequr dorë.<br />
- të analizojnë si duhet të ndajë dhe të përdorë kohën e lirë.<br />
Mjetet e punës: Libri, tabak letre, lapustila.<br />
Fjalë kyç: Dëshirë, zgjedhje, të heqësh dorë, vendim.<br />
Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Diskutim i ideve Stuhi mendimesh Punë me klasën<br />
NDËRTIM I NJOHURIVE Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe<br />
PËRFORCIM Zgjedhja ime Punë në dyshe Punë në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Diskutim i ideve.<br />
Mësuesja lexon para klasës rastin e Arbenit. Midis videogemit (që i duhej<br />
për argëtim) dhe kompjuterit (që i duhej për detyrat e shkollës). Arbeni zgjodhi<br />
kompjuterin duke hequr dorë nga dëshira e madhe për të pasur videogem.<br />
Ndërtim i njohurive: Bashkëbisedim<br />
Lexohen situatat e tjera problemore të librit nga nxënësit.<br />
Pyetje:<br />
- Çfarë dhuratë kishin menduar shokët dhe shoqet për ditëlindjen e Klestës?<br />
- Pse zgjodhën pikturën për dhuratë?<br />
- Po ti po të ishe në vendin e tyre si do të veproje?<br />
Ushtrimi 2. Në foto janë disa lodra shumë të preferuara për fëmijët. Jo të gjitha është<br />
e mundur të blihen. Cilën do të zgjidhje për të blerë? Pse?<br />
Ushtrimi 3. Kafshët shtëpiake kanë të mirat dhe të këqijat e tyre. Kë do të zgjidhje për<br />
të mbajtur në shtëpi, macen apo qenin? Pse bëre këtë zgjedhje?
Përforcim: Zgjedhja ime<br />
Zgjedhin si do t’u pëlqente të kalonin ditën e pushimit, të dielën.<br />
Mësimi 5.3: Prodhimi dhe shpërndarja<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë:<br />
- të tregojnë se prodhimi i një të mire kalon në disa faza;<br />
- të listojnë shembuj të burimeve të përdorura për prodhimin e disa prej<br />
mjeteve që përdoren në familje, shkollë;<br />
- të tregojnë rrugën që ndjek një produkt nga prodhimi deri te shpërndarja.<br />
Mjetet: Libri etj.<br />
Fjalë kyç: Prodhim, shpërndarje, konsumator, treg, profesion, process teknologjik.<br />
Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Diskutim paraprak Stuhi mendimesh Punë me klasën<br />
NDËRTIM I NJOHURIVE Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe<br />
PËRFORCIM Vizatim i lirë Punë në dyshe Punë në grup<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Parashikim: Diskutim paraprak.<br />
Mësuesja shtron pyetjen:<br />
A e dini fëmijë se cila është lënda e parë prej të cilës është podhuar tavolina? (Druri…)<br />
Po druri është vendosur direkt si është prerë? (jo ai ka kaluar në një përpunim…)<br />
Dru PËRPUNOHET MOBILIE TREG<br />
LËNDA E PARË PËRPUNIMI PRODUKT I GATSHËM<br />
SHPËRNDARJE<br />
Ndërtim i njohurive: Bashkëbisedim<br />
Hapen librat. Nxënësit shikojnë me vëmendje fotot dhe më pas i komentojnë ato.<br />
Ata tregojnë se çfarë profesioni tregohet në to.<br />
Nxënësit mësojnë se prodhimi i të mirave materiale kalon në një sërë procesesh<br />
teknologjike.<br />
Ushtrimi <strong>1.</strong> Nxënësit plotësojnë vendet bosh me emrat e profesioneve për çdo rast.<br />
Punë me grupe. Secili grup duhet të tregojë shkurtimisht rrugën e prodhimit të një<br />
produkti.<br />
Për prodhimin e produkteve të ndryshme ushqimore, tekstile etj. Lënda e parë i<br />
nënshtrohet një procesi teknologjik.<br />
Lexohen punët e grupeve, vlerësohen.<br />
65
Përforcim: Vizatim i lirë<br />
Ushtrimi 3. Nxënësit vizatojnë sipas fotos në libër një punishte të përpunimit të<br />
mishit.<br />
Mësuesja në këtë orë mund të planifikojë edhe një vizitë në një punishte të<br />
prodhimit të bukës, ëmbëlsirave etj.<br />
66<br />
Detyrë:<br />
Skiconi veten tuaj si punëtor. Çfarë profesioni do ju pëlqente të kishit?<br />
Veprimtari praktike: Si të përgatisim një ëmbëlsirë?<br />
Qëllimi: Të përgatisim një ëmbëlsirë të thjeshtë; të përcaktojmë përbërësit e saj; të<br />
ndajmë punën dhe të bëjmë zgjedhjet tona aty ku është e mundshme.<br />
Zhvillimi i punës:<br />
Nxënësit ndahen në grupe dhe përcaktojnë detyrat që do të ketë secili grup.<br />
- Blejnë përbërësit e domosdoshëm për këtë ëmbëlsirë;<br />
- E përgatitin atë;<br />
- Vlerësojnë punën e shokëve dhe shoqeve që u angazhuan më shumë në këtë<br />
veprimtari.<br />
Për përgatitjen e kësaj ëmbëlsire nevojiten:<br />
një pako biskota pa krem; dy lugë kakao; një lugë gjalpë, gjashtë lugë sheqer, një e<br />
verdhë veze, një filxhan me qumësht.<br />
Përgatitja<br />
Marrim sheqerin, të verdhën e vezës dhe gjalpin. I trazojmë të gjitha së bashku<br />
derisa të bëhet një masë homogjene. Hedhim kakaon dhe e përziejmë përsëri. Do të<br />
shihni që deri tani keni përgatitur një krem me shije kakaoje.<br />
Biskotat i lagim një e nga një me qumësht dhe i lyejmë me kremin e përgatitur,<br />
derisa të mbarojnë të gjitha. I vendosim pas njëra-tjetrës dhe të gjitha së bashku<br />
i lyejmë me kremin e mbetur. Më pas, i vëmë në një letër plastike mbi pjatë dhe i<br />
lëmë në frigorifer për rreth 1 orë. Në këtë mënyrë keni përgatitur një ëmbëlsirë të<br />
shijshme, të cilën mund ta prisni sipas dëshirës.<br />
- Nxënësit përcaktojnë se cilët janë përbërësit e ëmbëlsirës;<br />
- Çfarë përbërësi do të përdornit nëse do të mungonte kakaoja? A mund ta<br />
zëvendësojnë atë?<br />
- Nëse ëmbëlsira do të pranonte qumësht ose sherbet, kë do të preferonin ata nga<br />
të dyja etj.
Kreu VI. RRUGA<br />
Mësimi 6.1 Shenjat rrugore<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë llojet e rrugëve duke i grupuar në kategori;<br />
- të përmendin personat që ndihmojnë në qarkullimin normal në rrugë;<br />
- të tregojnë disa rregulla të ecjes në rrugë.<br />
Mjetet e punës: Libri, postera me shenja të qarkullimit rrugor, letër, lapsa me<br />
ngjyra.<br />
Fjalë kyç: rrugë, shenja në rrugore, semafor, shenja të qarkullimit, polic.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të vepruar.<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Diskutim i drejtuar Diskutim Klasa<br />
NDËRT. I NJOHURIVE Marrëdhënie pyetje<br />
përgjigje<br />
Bisedë e lirë Punë me grupe<br />
PËRFORCIM Demonstrim Demonstrojmë rregullat në<br />
rrugë<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat<br />
Punë me grupe<br />
Parashikim: Diskutim i drejtuar<br />
Mësuesja i orienton nxënësit të shikojnë foton në libër. Komentoni sjelljen e<br />
fëmijëve dhe kalimtarëve. Nxënësit me radhë japin mendimet e tyre rreth kësaj<br />
situate.<br />
Ndërtimi i njohurive: Marrëdhënie pyetje-përgjigje<br />
Mësuesja kërkon nga nxënësit të thonë emrat e disa rrugëve që ata njohin. Rruga<br />
“Siri Kodra”, Mine Peza”, “E Elbasanit”, e Kavajës” etj. Dilet në përfundimin se<br />
emrat e rrugëve janë emra të përveçëm.<br />
Ndahet klasa në grupe. Secili grup lexon njërën nga situatat dhe e ritregon atë.<br />
Nxënësit e tjerë përgatitin pyetje rreth saj.<br />
Grupi I:<br />
- Çfarë quajmë rrugë?<br />
- Si i klasifikojmë rrugët?<br />
- Përse përdoren rrugët?<br />
67
68<br />
Grupi II:<br />
- A janë të njëjta rrugët? Pse?<br />
- A janë të njëjta rrugët e qytetit me ato të fshatit? Pse?<br />
- Për të parandaluar rreziqet në rrugë çfarë vendosen?<br />
Grupi III:<br />
- Ku ishin fëmijët?<br />
- Ç’po bënte Arditi?<br />
- Si reaguan drejtuesit e automjeteve? Po kalimtarët?<br />
Në vazhdim, mësuesja ju tregon nxënësve 6-7 shenja të qarkullimit rrugor. Nxënësit<br />
i vizatojnë në fletë formati dhe poshtë secilës shkruajnë përse shërben.<br />
Lexohet me zë nga disa nxënës rubrika “Mbani mend”<br />
Po në grupe plotësohen Ushtrimi 1 dhe 2 i rubrikës Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë<br />
Përforcim: Demonstrim<br />
Sipas grupeve nxënësit demonstrojnë para klasës raste të shkeljeve të rregullave të<br />
qarkullimit rrugor dhe raste të zbatimit korrekt.<br />
Mësimi 6. 2. Mjetet e udhëtimit<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të listojnë gjashtë emra mjetesh transporti;<br />
- të grupojnë mjetet sipas përdorimit;<br />
- të diskutojnë si ndikon mjedisi në zgjedhjen e mjeteve lëvizëse.<br />
Mjetet e punës: Libri, postera me automjete të ndryshme, letër, lapsa me ngjyra<br />
Fjalë kyç: transport rrugor, ajror, ujor, mjete transporti.<br />
Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të komentuar<br />
STRUKTURA E MËSIMIT<br />
FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI<br />
PARASHIKIM Diskutim Stuhi mendimesh Klasa Klaster<br />
NDËRT. I NJOHURIVE Marrëdhënie pyetje përgjigje Bisedë e lirë Punë me grupe<br />
PËRFORCIM Punim i lirë Vizatojmë një mjet<br />
transporti<br />
Punë individuale<br />
ZHVILLIMI I MËSIMIT<br />
Mësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat<br />
Parashikim: Diskutim<br />
Mësuesja shkruan në tabelë fjalën: Mjete transporti Nxënësit diskutojnë se çfarë ju<br />
sjell në mendje kjo fjalë. Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në tabelë.
Avion<br />
Ajrore MJETE TRANSPORTI Ujore<br />
Anije<br />
Helikopter Balon Tokësore<br />
Traget Varka<br />
Vetura<br />
Biçikleta<br />
Tren<br />
Traktor<br />
Kamion<br />
Autobus<br />
Ndërtim i njohurive: Marrëdhënie pyetje-përgjigje<br />
Mësuesja paraqet para klasës pamje të automjeteve të ndryshme. Nxënësit bëjnë<br />
klasifikimin e tyre sipas përdorimit (për njerës, për mallra…)<br />
Të nxitur nga mësuesja nxënësit komentojnë fotot në libër duke bërë edhe komente<br />
për to. Ata bëjnë dallimin e lëvizjes së mjeteve në rrugë të ndryshme.<br />
Pyetje.<br />
- Nëse do të shkonim vizitë në qytetin pranë qytetit tonë, cili do të ishte mjeti më i<br />
përshtatshëm për udhëtim?<br />
- Më duhet të shkoj në Itali. Kë mjet transporti duhet të zgjedh? Pse?<br />
- Tregoni ç’dini për portin.<br />
- Vendi ku ulen e ngrihen avionet quhet?<br />
- Ç’ju kujton fjala stacion treni?<br />
- Daja juaj është dy stacione urbani larg jush. Kë mjet do të zgjidhnit për të shkuar?<br />
Përforcim: Vizatim i lirë.<br />
Në punë të pavarur nxënësit vizatojnë një nga mjetet e udhëtimit me të cilën do të<br />
donin të udhëtonin.<br />
69
Plan mësimor<br />
<strong>Edukata</strong> Shoqërore 3<br />
70<br />
35 javë x 1 orë = 35 orë<br />
Tema mësimore 27 orë<br />
Orë të lira 8 orë<br />
Gjithsej 35 orë<br />
Nr. Kreu Tema Orë Objektiva për kreun Mjetet<br />
<strong>1.</strong> Sjellja e <strong>1.</strong>1 Ku jetojmë ne? 1 Në përfundim të mësimit nxënësi duhet të jetë i Kllastera ku të<br />
zbukuron<br />
aftë:<br />
përshkruhet pema e<br />
njeriun<br />
- Të dijë se cila është bashkësia ku jeton; familjes, postera të<br />
- Të përshkruajë grupet shoqërore ku bën pjesë. shkollës, greve<br />
Gjithsej<br />
- Të shpjegojë pse duhen respektuar rregullat në artistike, materiale nga<br />
3 orë<br />
grup.<br />
pjesë letrare ku<br />
vlerësohet miqësia dhe<br />
Tema mësimore<br />
solidariteti<br />
3 orë <strong>1.</strong>2 Të respektojmë jetën në 1 - Të përshkruajë disa nga cilësitë që duhet të ketë<br />
grup<br />
shoku, të cilat ushqejnë miqësinë dhe<br />
solidaritetin. Të vlerësojë miqësinë dhe<br />
solidaritetin si vlera të bashkëjetesës në grup.<br />
- Të diskutojë për çështje të tilla, si: miqësia,<br />
toleranca, përgjegjësia, si dhe të shfaqë ndjenjën e<br />
përgjegjësisë vetjake në shtëpi, shkollë, shoqëri;<br />
- Të tregojë gatishmëri për të ndihmuar e për të<br />
respektuar shokët, të moshuarit etj.;<br />
<strong>1.</strong>3 Sa mirë është të sillesh 1 - Të shmangë përdorimin e fjalëve fyese në<br />
bukur<br />
familje, klasë, shoqëri etj. Të tregojë raste të<br />
shkeljes së rregullave të mirësjelljes dhe të<br />
diskutojë pasojat e tyre për vete dhe për grupin ku<br />
bën pjesë.<br />
- Të tregojë dhe të respektojë disa zakone dhe<br />
tradita të krahinës së tij, të demonstrojë aftësi<br />
individuale, të pranojë ide të ndryshme nga ato<br />
vetjaket.
1<br />
- Të dijë si të komunikojnë me njëri-tjetrin;<br />
- Të identifikojë dhe të përshkruajë disa nga<br />
format e sotme të komunikimit në shoqëri.<br />
2.1 Ç’është komunikimi në<br />
shoqëri?<br />
2 Komunikimi<br />
në shoqëri<br />
Gjithsej<br />
3 orë<br />
Tema mësimore<br />
2 orë<br />
Mjete komunikimi,<br />
kartolina, tabela.<br />
1 Të përdorë mjetet e komunikimit me të tjerët<br />
(telefonin, të shkruajë letër, kartolinë, urime).<br />
2.2 Si të komunikojmë më<br />
mirë?<br />
1 - Të analizojë rolin e zhvillimit të formave të<br />
ndryshme të komunikimit në zhvillimin e<br />
individit dhe të shoqërisë.<br />
Takime me njerëz të ndryshëm<br />
të komunitetit (vëzhgime,<br />
intervista, anketime,<br />
bashkëbisedime, konsulta me<br />
ekspertë etj.);<br />
Orë e lirë 1 orë<br />
3 Rregullat<br />
Gjithsej<br />
6 orë<br />
Tema mësimore<br />
5 orë<br />
Tabela me rregullat<br />
për të drejtat dhe<br />
detyrat në shkollë.<br />
3.1 Shkolla jonë 1 - Të përshkruajë shkollën si vendi ku mësohet<br />
(vendndodhjen, madhësinë), numrin e klasave,<br />
mësuesit, organizimin etj.), si dhe të shpjegojë<br />
rolin e shkollës në përgatitjen për jetën.<br />
- Të diskutojë rreth vlerave të miqësisë dhe të<br />
solidaritetit në shkollë (duke sjellë shembuj nga<br />
jeta në klasë, shkollë, lagje, pallat etj.);<br />
- Të demonstrojë përgjegjësi në realizimin e<br />
detyrave të shkollës dhe veçanërisht të mësimit<br />
3.2 Të njohim sa më mirë 1 - Të dijë se ç’janë rregullat;<br />
rregullat<br />
- Të njohë rregullat dhe t’i zbatojnë ato në<br />
jetë;<br />
- Të përshkruajë rregullat e jetës së<br />
përbashkët.<br />
3.3 Rregullat dhe disiplina 1 - Të argumentojë pse duhen zbatuar rregullat në<br />
mjediset e klasës dhe të shkollës, si dhe të<br />
diskutojë për rregullat me të cilat ai nuk i pranon<br />
(brenda shkollës ose klasës dhe t’i argumentojë<br />
ato);<br />
71<br />
2
72<br />
3.4 Rregullat jashtë shkolle 1 - Të dijë ç’janë rregullat e pashkruara;<br />
- Të dijë ç’është rregullorja e mjedisit;<br />
- Të zbatojë rregullat jashtë dhe brenda<br />
shkollës.<br />
3.5 Rregullat në shoqëri 1 - Të radhisë rregullat sipas përkatësisë për<br />
mjediset e shkollës dhe t’i argumentojë ato; të<br />
përshkruajë si mund të ndryshojnë rregullat e<br />
klasës apo të shkollës nëpërmjet votimit, si dhe të<br />
përpilojë rregulla për mjedise të ndryshme.<br />
1 - Të vetëkontrollojë njohuritë e marra.<br />
Test kontrolli mbi nocionet<br />
shoqëri, shkollë, komunikim<br />
dhe rregullat e sjelljes brenda<br />
Detyrë kontrolli<br />
I,II, III 1 orë<br />
dhe jashtë tyre.<br />
4.1 Shërbimet në lagjen time 1 - Të përshkruajë radhën e veprimeve që janë të<br />
domosdoshme për të shfrytëzuar shërbimet e<br />
komunitetit ku jeton, në rast nevoje;<br />
- Të përfshihet në veprimtari në të mirë të<br />
komunitetit për të rritur sasinë e shërbimeve në<br />
komunitet.<br />
4 Shërbimet në<br />
komunitet<br />
Gjithsej<br />
4 orë<br />
Tema mësimore<br />
3 orë<br />
4.2 Policia 1 - Të identifikojë dhe të tregojë se ç’shërbime<br />
sigurojnë policia, zjarrfikësit dhe<br />
institucione të tjera të komunitetit;<br />
- Të njohë stemat identifikuese të policisë<br />
Foto të ndryshme nga<br />
shërbimet e policisë<br />
dhe zjarrfikëseve,<br />
mjete<br />
telekomunikacioni etj.<br />
4.3 Postë – Telekomunikacioni 1 - Të njohë mjetet e komunikimit postar dhe të<br />
telekomunikacionit;<br />
- Të njohë pullat postare dhe funksionin e<br />
tyre;<br />
- Të dijë të nisë një letër a një kartolinë me<br />
shërbim postar.<br />
1 - Të përdorë publikime të ndryshme në<br />
organet periodike të qytetit.<br />
Përdorimi i publikimeve të<br />
ndryshme (gazeta, buletine<br />
informative, tekste,<br />
videokaseta, postera etj.);<br />
Orë e lirë<br />
1 orë<br />
5 Rruga 5.1 Rrugët tokësore 1 - Të dijë cilat janë rrugët tokësore;<br />
3
- Të dijë të dallojnë rrugët ku ecin;<br />
- Të përcaktojë në hartë rrugë të ndryshme që<br />
bashkojnë fshatin me qytetin.<br />
Gjithsej<br />
6 orë<br />
5.2 Shenjat e qarkullimit<br />
rrugor<br />
Pamje nga lloje të<br />
ndryshme rrugësh,<br />
tabela me shenja të<br />
qarkullimit rrugor,<br />
foto të mjeteve<br />
tokësore, ajrore dhe<br />
detare të komunikimit.<br />
1 - Të dallojë shenjat e qarkullimit rrugor;<br />
- Të dallojë shenjat në formë trekëndëshi,<br />
katrori dhe rrethoreje;<br />
- Të interpretojë shenjat rrugore.<br />
Tema mësimore<br />
5 orë<br />
5.3 Rregullat e ecjes në rrugë 1 - Të dijë cilat janë rregullat elementare të<br />
ecjes në rrugë;<br />
- Të dallojë shenjat dhe tabelat rrugore në një<br />
rrugë;<br />
- Të përshkruajë zbatimin e rregullave të<br />
ndryshme.<br />
5.4 Komunikacioni tokësor 1 - Të dijë ç’është komunikacioni tokësor;<br />
dhe mjetet<br />
- Të dijë elementët që përfshin<br />
e tij<br />
komunikacioni tokësor;<br />
- Të radhë mjete të komunikacionit tokësor.<br />
1 - Të dijë ç’është komunikacioni ujor dhe ai<br />
ajror;<br />
- Të dijë elementët që përfshin<br />
komunikacioni ujor dhe ajror;<br />
- Të radhisë mjete të komunikacionit ujor dhe<br />
ajror.<br />
1 - Të përgatisë një kënd në klasë për<br />
paraqitjen e shenjave të qarkullimit rrugor;<br />
5.5 Komunikacioni ujor dhe<br />
ajror<br />
- Të dijë të orientohen me shenjat e qarkullit<br />
dhe të njihen me rëndësinë e respektimit të<br />
tyre.<br />
Bashkëbisedim me një<br />
punonjës të policisë rreth<br />
shenjave të qarkullimit rrugor<br />
dhe rregullave të lëvizjes në<br />
rrugë<br />
Orë e lirë<br />
1 orë<br />
6 Shëndeti dhe<br />
mjedisi<br />
6.1 Mjedisi rreth meje 1 - Të dijë ç’është mjedisi dhe elementët që ai<br />
përfshin;<br />
- Të dijë nga shkaktohet ndotja e tokës;<br />
- Të argumentojë se si mund ta mbrojnë<br />
mjedisin përreth.<br />
6.2 Ushqimi dhe shëndeti 1 - Të dijë se cilat ushqime janë të shëndetshme<br />
Gjithsej<br />
7 orë<br />
4<br />
73
për jetën e njeriut;<br />
- Të rendisë ushqimet sipas vlerave të tyre;<br />
- Të shpjegojë me fjalët e tij lidhjen midis një<br />
të ushqyeri të mirë dhe një jete të<br />
shëndetshme.<br />
1 - Të dijë si ndikon sporti, aktivitetet e<br />
Tema mësimore<br />
5 orë<br />
74<br />
Kllastera të pamjeve të<br />
aparatit dentar, tabela<br />
dhe kllastera të<br />
ushqimit dhe kalorive<br />
që përmbajnë ato.<br />
ndryshme në natyrë etj, në jetën e njeriut;<br />
6.3 Mendje e shëndoshë në<br />
trup të shëndoshë<br />
- Të shprehë me fjalët e tij aktivitetin e tij<br />
ditor.<br />
6.4 Shëndeti dhe mjekësia 1 - Të dijë ç’është mjekësia;<br />
- Të shpjegojë rolin e saj në jetën e njeriut;<br />
- Të rendisë disa nga specialitetet e mjekëve.<br />
6.5 Dhëmbët dhe dentisti 1 - Të dijë funksionet e dhëmbëve;<br />
- Të dijë rolin e stomatologëve në shëndetin e<br />
dhëmbëve;<br />
- Të shpjegojë disa nga rregullat për kujdesin<br />
dhe higjienën e dhëmbëve.<br />
Vizitë në një klinikë dentare 2 - Të dijë rregullat për një kujdes të mirë të<br />
shëndetit të dhëmbëve;<br />
Konkurs mbi mjedisin,<br />
- Të ndërgjegjësohen për rolin e njeriut në<br />
ushqimin, shëndetin dhe<br />
mjedis.<br />
mjekësinë<br />
- Të ndërmarrë vetë iniciativa për të mbajtur<br />
pastër qytetin.<br />
7.1 Familja dhe ekonomia 1 - Të dijë ç’detyra kryen familja;<br />
- Të shpjegojë lidhjen midis familjes dhe<br />
ekonomisë<br />
- Të identifikojë se nga ç’burime vijnë paratë<br />
në familjen e tij dhe të përmendë rolin e<br />
kursimit të parave të veta dhe të familjes;<br />
7.2 Nevojat dhe dëshirat 1 - Të dijë të dallojnë nevojat nga dëshirat;<br />
- Të shpjegojë ndryshimet ndërmjet dëshirave<br />
dhe nevojave;<br />
7.3 Ç’bëjmë ne për familjen? 1 - Të tregojë varësinë e anëtarëve të familjes nga<br />
punët e ndryshme, si dhe të identifikojë disa nga<br />
profesionet e njerëzve që njeh;<br />
Orë e lirë 2 orë<br />
7 Prodhimi dhe<br />
shpërndaja<br />
Gjithsej<br />
6 orë<br />
Tema mësimore<br />
4 orë<br />
Foto nga familje të<br />
ndryshme me gjendje<br />
ekonomike të<br />
ndryshme.<br />
7.4 Profesionet 1 - Të përshkruajë dhe të përdorë disa nga veglat<br />
më të domosdoshme për mirëmbajtje në familje<br />
5
Foto që paraqesin<br />
profesione të<br />
ndryshme.<br />
(pinca, kaçavida etj.);<br />
- Të tregojë se përdorimi i veglave kërkon aftësi e<br />
shprehi të caktuara;<br />
- Të lidhë krijimin e shprehive për punë me<br />
nevojën e arsimit etj.<br />
2 - Të njihen me kushtet e punës;<br />
- Të njihen më nga afër llojet e profesioneve<br />
etj.<br />
Vizitë në një fabrikë<br />
Orë e lirë<br />
2 orë<br />
Diskutim i lirë mbi dëshirat<br />
dhe profesionet që do të<br />
zgjedhin kur të rriten.<br />
75
76<br />
Plan mësimor<br />
<strong>Edukata</strong> shoqërore 4<br />
Kjo lëndë në këtë klasë do të jetë në 35 javë mësimore me nga një orë në javë.<br />
35 javë x 1 orë/javë= 35 orë<br />
Tema mësimore 30 orë<br />
Orë të lira 5 orë<br />
Shënim: Ky është një plan alternativ për të orientuar mësuesit për zbërthimin e programit mësimor. Të gjithë mësuesit mund të ndërhyjnë në të<br />
për shpërndarjen e orëve të lira, përcaktimin e Mjeteve mësimore didaktike dhe literaturës si dhe vendit ku mund të zhvillojnë orën mësimore.<br />
Kreu Tema Orë Objektivat Konceptet kryesore<br />
1 I. Kultura <strong>1.</strong>1 Traditat kulturore 1 Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
� Respekti ndaj të<br />
- të përcaktojnë se cilat janë traditat e familjes së tyre;<br />
tjerëve<br />
Gjithsej 6 orë<br />
- të përshkruajnë traditat e zonës ku jetojnë;<br />
- të analizojnë vlerat e traditave shqiptare në përgjithësi dhe � Pranimi i mendimeve<br />
Tema mësimore<br />
ato të zonës së tyre në veçanti.<br />
ndryshe<br />
2<br />
4 orë<br />
<strong>1.</strong>2 Ndryshimet 1 - të identifikojnë se cilat janë ndryshimet kulturore;<br />
kulturore<br />
- të përshkruajnë traditat e zonës së tyre dhe të të krahinave të<br />
� Vlerësimi i shokëve<br />
ndryshme;<br />
dhe shoqeve<br />
- të shprehin mendimin e tyre për vlerat që mbartin traditat<br />
shqiptare dhe vlerat e tyre.<br />
� Vendlindja<br />
3 Orë e lirë – Të 1<br />
diskutojnë për traditat<br />
Orë të lirë 2 orë<br />
dhe zakonet e trevave<br />
të Shqipërisë<br />
4 <strong>1.</strong>3 Të ndryshëm, por 1 - të përcaktojnë të përbashkëtat dhe të veçantat ndërmjet njëri-<br />
të barabartë<br />
tjetrit;<br />
- të analizojnë të qenit të ndryshëm, por të barabartë;<br />
- të japin argumente pse shokët dhe shoqet me paaftësi mendore ose<br />
fizike duhet të trajtohen njëlloj si gjithë të tjerët.<br />
5 <strong>1.</strong>4 Vendlindja ime 1 - të tregojnë në hartë vendndodhjen e vendlindjes dhe të<br />
përshkruajnë pozitën gjeografike të saj;<br />
- të identifikojnë veten e tyre me anë të vendlindjes;<br />
- të tregojnë karakteristikat kulturore dhe natyrore të vendlindjes.<br />
6 Orë e lirë – Vizitë në 1<br />
muzeun e qytetit
� Lagjja dhe komuniteti<br />
ku jetojmë<br />
2.1 Rrugët 1 - të përkufizojnë se ç’kuptojnë me termin “rrugë”;<br />
- të argumentojë rëndësinë e rrugëve;<br />
7 II. Njerëz, vende<br />
dhe mjedise<br />
� Trafiku dhe rregullat e<br />
qarkullimit rrugor<br />
� Vendimmarrjet dhe<br />
kujdesi për mjedisin<br />
natyror<br />
� Aftësitë personale për<br />
të kryer punë të<br />
ndryshme<br />
� Të punuarit,<br />
ndryshimet<br />
individuale<br />
� Ndryshimet<br />
individuale dhe në<br />
komunitet<br />
- të përshkruajnë rrugët në qytetin/fshatin ku jetojnë.<br />
8 Gjithsej 5 orë 2.2 Është bukur të 1 - të tregojë se cilat kanë qenë dhe cilat janë mjetet e udhëtimit;<br />
udhëtosh<br />
- të shpjegojë se si funksionon transporti sot;<br />
Tema mësimore<br />
- të sjellin situata të ndryshme dhe mënyrën si janë sjellë gjatë një<br />
4 orë<br />
udhëtimi në transportin publik.<br />
9 2.3 Tabelat e<br />
1 - të identifikojnë shenjat dhe tabelat e sinjalizimit rrugor;<br />
sinjalizimit rrugor<br />
- të shpjegojnë se si duhet të sillen në rrugë;<br />
- të interpretojnë kuptimin e tabelave rrugore.<br />
10 Orë e lirë 1 orë 2.4 Kujdesi në rrugë 1 - të tregojnë se respektimi i rregullave të qarkullimit rrugor është<br />
një detyrë e të gjithëve ne;<br />
- të renditin disa nga rregullat e qarkullimit rrugor;<br />
- të diskutojë rreth problemeve të qarkullimit rrugor.<br />
11 Një demonstrim në 1<br />
rrugë për rregullat e<br />
qarkullimit rrugor (me<br />
ndihmën e punonjësve<br />
të policisë)<br />
12 III. Zhvillimi 3.1 Ky jam unë 1 - të identifikojnë veten dhe të tjerët;<br />
individual dhe<br />
- të nxjerrin në pah gjithçka që i karakterizon, dëshirat,<br />
identiteti<br />
parapëlqimet e tyre etj.;<br />
- të renditin tërësinë e veçorive që përbëjnë personalitetin e tyre.<br />
13 Gjithsej 7 orë 3.2 Si kemi ndryshuar 1 - të përshkruajnë veten e tyre sot dhe para disa vitesh;<br />
- të përcaktojnë se cilat tipare kanë ndryshuar dhe cilat jo;<br />
Tema mësimore<br />
- të shpjegojnë se çfarë shpreh ndryshimi te secili prej nesh.<br />
14 6 orë<br />
3.3 Ndjenjat e mia 1 - të shprehin ndjenjat sipas gjendjes së tyre shpirtërore;<br />
- të dallojnë llojet e ndjenjave dhe gjendjen që ato pasqyrojnë;<br />
- të thonë lirshëm mendimet, ndjenjat dhe emocionet e ndryshme.<br />
15 3.4 Ç’më pëlqen të 1 - të shprehin dëshirat e tyre për të ardhmen;<br />
bëhem?<br />
- të argumentojnë dhe mbrojnë mendimet e tyre;<br />
- të përshkruajnë se çfarë dëshirojnë të bëhen kur të rriten.<br />
16 3.5 Shoqëria<br />
1 - të argumentojnë pse është i rëndësishëm respektimi i rregullave;<br />
mbështetet në rregulla - të shpjegojnë zhvillimin e shoqërisë nëpërmjet respektimit të<br />
rregullave;<br />
- të renditin disa nga rregullat që duhet të respektojmë.<br />
17 3.6 Mirësjellja e 1 - të tregojnë se çfarë kuptoni me mirësjellje e bashkëpunim;<br />
bashkëpunimi<br />
- të shprehin pse është e nevojshme mirësjellja në komunikimin<br />
shoqëror;<br />
Orë e lirë 1 orë<br />
- të analizojnë se çfarë ndodh nëse mungon mirësjellja midis<br />
njerëzve.<br />
� Unë, tjetri, ndryshimi<br />
77
1<br />
78<br />
18 Punë me shkrim –<br />
Kush jam unë, ç’ndiej<br />
dhe ç’më pëlqen të<br />
bëhem?<br />
� Ne kemi shoqe dhe<br />
shokë<br />
1 - të tregojnë se cili është roli i tyre në shoqëri;<br />
- të përshkruajnë se si ndikon individi në shoqëri dhe e anasjella;<br />
- të analizojë rregullat që duhen ndjekur në shoqëri.<br />
1 - të tregojnë se si shprehet respekti ndaj vetes;<br />
- të sjellin raste nga jeta e përditshme kur dikush sillet jashtë<br />
normave të lejuara dhe të japin mendimin e tyre për sjelljen e tyre;<br />
- të analizojnë faktin se të gjithë jemi të barabartë dhe gëzojmë të<br />
4.1 Roli i individit në<br />
grup<br />
19 IV. Individët,<br />
grupet dhe<br />
institucionet<br />
� Respekti dhe toleranca<br />
në marrëdhëniet<br />
shoqërore<br />
20 4.2 Jemi të barabartë<br />
Gjithsej 5 orë dhe gëzojmë të drejta<br />
të njëjta<br />
� Qeverisja lokale,<br />
(bashkia/ komuna)<br />
Llojet e policisë dhe<br />
uniformat e saj<br />
� Aftësi të veçanta<br />
� Prodhues<br />
� Konsumator<br />
� Montim<br />
� Linjë montimi<br />
� Specializim<br />
� Ndërvarësi<br />
drejta të njëjta.<br />
21 Tema mësimore 4.3 Si dhe me kë 1 - të tregojnë se sa i rëndësishëm është komunikimi për qenien<br />
5 orë<br />
komunikojmë?<br />
njeri;<br />
- të renditin dhe shpjegojnë disa nga cilësitë e mirësjelljes;<br />
- të analizojnë dhe japin e mendimin e tyre për situata të<br />
ndryshme.<br />
22 4.4 Na dëgjoni edhe ne 1 - të tregojnë se cilat janë organet më të larta të shtetit shqiptar;<br />
- Të identifikojë ndërmjet tyre qeverisjen vendore dhe atë shtetërore<br />
- Të thotë emrat e personave përgjegjës: kryetar komune, kryetar<br />
bashkie, kryeministër dhe president;<br />
23 4.5 Vlerat e mjedisit 1 - të përcaktojnë se çfarë kupton me mjedis edukativ;<br />
edukativ<br />
- të tregojnë si ndikojnë llojet e ndryshme të mjediseve në sjelljen<br />
tonë;<br />
- të paraqesin të drejtat dhe përgjegjësitë individuale në grupin ku<br />
jetojmë.<br />
24 V. Prodhimi, 5.1 Puna e përbashkët 1 - të identifikojnë disa të rritur në familje, në shkollë ose na lagje që<br />
shpërndarja,<br />
janë të specializuar për të prodhuar një të mirë ( bukëpjekësi,<br />
konsumi<br />
këpucari, mësuesi, polici etj) dhe të dallojnë të mira ose shërbime<br />
që këta njerëz i konsumojnë por nuk i prodhojnë vetë . (për<br />
Gjithsej 5 orë<br />
shembull, bukëpjekësi përdor këpucë që nuk i ka prodhuar vetë)<br />
- të marrin pjesë në një linjë të stimuluar të montimit të të produkti<br />
Tema mësimore<br />
dhe të dallojnë pjesët që montohen dhe detyrat e veçanta që<br />
2 orë<br />
përfshihen në të. (për shembull, një lodër e zbërthyer në pjesë të<br />
prodhuara nga detyra të veçanta)<br />
25 Orë të lira 3 orë 5.2 Zinxhiri i lidhjeve 1 - të punojnë në mënyrë individuale për të prodhuar një produkt të<br />
profesionale<br />
thjeshtë dhe më pas ta bëjnë këtë si anëtarë të një grupi të vogël që<br />
prodhon të njëjtin produkt<br />
- të krahasojnë shkallën e specializimit dhe të ndërvarësisë së një<br />
njeriu për shembull, që jeton në ishullin e Sazanit me një tjetër që<br />
jeton në malet në veri të Shqipërisë.
- të identifikojnë mjete teknike të cilat kanë ndryshuar jetesën e<br />
njerëzve dhe të zbulojë kontributet e shumta për prodhimin e tyre<br />
26 1<br />
27 1<br />
� Ndryshimet dhe<br />
ngjashmëritë brenda<br />
komunitetit ku jetoj.<br />
� Ngjashmëritë midis<br />
komuniteteve të<br />
ndryshme.<br />
� Simbolet kombëtare<br />
� Të drejtat dhe<br />
përgjegjësitë<br />
Pjesëmarrja dhe shoqatat e<br />
fëmijëve.<br />
28 1<br />
29 VI. Idealet dhe 6.1 Të ndryshëm dhe 1 - të tregojnë elementet të ndryshme dhe të përbashkëta të familjes së<br />
praktikat e të barabartë<br />
tyre;<br />
shoqërisë<br />
- të renditin ekzistencën e të qenit të ndryshëm, por të barabartë;<br />
- të identifikojë elemente të përbashkët ose të ndryshëm, që lidhen<br />
Gjithsej 7 orë<br />
me mënyrën e organizimit të jetesës në grup, ndërmjet komunitetit<br />
ku bën pjesë dhe të gjithë vendit;<br />
30 Tema<br />
6.2 Ne kemi të drejta, 1 - të përcaktojnë për çdo të drejtë të tij detyrat dhe përgjegjësitë<br />
mësimore 6 orë por edhe detyra<br />
përkatëse;<br />
- të tregojnë rëndësinë e të drejtave dhe përgjegjësive përkatëse;<br />
- të renditin disa nga të drejtat dhe detyrat në shtëpi, shkollë e<br />
komunitet.<br />
31 6.3 Ç’janë<br />
1 - të përcaktojnë se çfarë janë paragjykimet;<br />
paragjykimet?<br />
- të dallojnë paragjykimet e ndryshme që mund të bëhen shkas për<br />
prekjen e racës, seksit, nivelit ekonomik të pjesëtarëve të grupimit<br />
Orë e lirë 1 orë<br />
ku jeton;<br />
- të analizojnë situata konkrete dhe të japin mendimin e tyre.<br />
32 6.4 Simbolet<br />
1 - të tregojnë se çfarë kuptojnë me simbole kombëtare;<br />
kombëtare<br />
- të përshkruajnë simbolet e atdheut (flamur, himn kombëtar, festa<br />
kombëtare, monumente), si dhe ato të komunitetit ku jeton;<br />
- të bëjnë një portret për festën e Pavarësisë.<br />
33 6.5 Edhe ne<br />
1 - të tregojnë se ç’kuptojnë me komunitet;<br />
ndihmojmë<br />
- të përshkruajnë rolin e tyre në ndihmë të komunitetit ku jetojnë;<br />
- të hartojnë një plan për problemet që i shqetësojnë në komunitet.<br />
34 6.6 Dëshirat dhe 1 - të tregojnë rolin e shoqatave në ndihmë të njerëzve;<br />
shoqatat e fëmijëve<br />
- të identifikojnë dhe zbatojnë në praktikë forma të caktuara të<br />
diskutimeve dhe pjesëmarrjes publike në përputhje me nevojat e<br />
komunitetit që i përket.<br />
35 Orë e lirë 1<br />
79
80<br />
Mësimi <strong>1.</strong>1 Traditat familjare<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të përcaktojnë se cilat janë traditat e familjes së tyre;<br />
- të përshkruajnë traditat e zonës ku jetojnë;<br />
- të analizojnë vlerat e traditave shqiptare në përgjithësi dhe ato të zonës së tyre<br />
në veçanti.<br />
Fjalë kyç: Traditë, zakon, respekt, origjinë, lashtësi, histori, kulturë, monument.<br />
Mjetet mësimore: teksti bazë, foto monumentesh kulturore e kostumesh popullore të<br />
zonës etj.<br />
Aftësitë: të folurit, të diskutuarit.<br />
Parashikimi Pyetja e ditës 10 min<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar/ Bashkëbisedim 20 min<br />
Përforcim Punë në grupe 10 min<br />
Parashikimi - Pyetja e ditës<br />
Mësuesi/sja shkruan në dërrasën e zezë pyetjen e ditës me shkumës me ngjyrë:<br />
- Nga cila krahinë është origjina e familjes suaj?<br />
Fëmijët tregojnë se nga e kanë origjinën, duke shtuar edhe ndonjë kuriozitet apo<br />
veçori të atij vendi.<br />
A ka fëmijë që e kanë origjinën nga e njëjta zonë? (fëmijët diskutojnë me njëritjetrin<br />
dhe tregojnë të veçantat e krahinës nga janë).<br />
Ndërtimi i njohurive – Lexim i drejtuar / Bashkëbisedim<br />
Nxënësit lexojnë me radhë pjesën e dhënë në tekst. Ata komentojnë situatat e dhëna<br />
në tekst duke dhënë edhe mendimin e tyre. Mësuesi/sja i dëgjon me vëmendje<br />
mendimet e nxënësve dhe ndërhyn kur e shikon të nevojshme.<br />
- Pas leximit të pjesës mësuesja tregon në dërrasën e zezë foto të traditave të zonës<br />
dhe fëmijët duke parë fotot i komentojnë ato.<br />
- Disa prej tyre recitojnë vjersha apo këndojnë këngë me tematikën e mësimit.<br />
- Mësuesja u drejton nxënësve pyetje të tipit:<br />
Cilat janë monumentet kulturore e historike të qytetit/fshatit tonë?<br />
Cilat janë traditat e familjes suaj?<br />
Cili është gatimi tradicional që gatuan më shumë familja juaj?<br />
Çfarë të veçante kanë kostumet tona popullore?<br />
Çfarë ju pëlqen më shumë në to? Ç’të veçante mbartin ato? Në cilat festa gjejnë më<br />
shumë përdorim në ditët e sotme?
Përforcim: Punë në grupe<br />
Klasa ndahet në tri grupe.<br />
Grupi i parë ka për detyrë të renditë disa nga fjalët e urta të krahinës së tij.<br />
Grupi i dytë ka për detyrë të renditë disa nga këngët apo vjershat e krahinës.<br />
Grupi i tretë ka për detyrë të renditë disa nga gatimet tradicionale të trevës.<br />
Në fund të tri grupet bashkëbisedojnë me njëri-tjetrin, duke dhënë mendimet e tyre<br />
për të tria detyrat e mësipërme.<br />
Detyrë:<br />
Vizatoni në fletoren e vizatimit si e imagjinoni ju veshjen e paraardhësve tuaj.<br />
Kreu IV. Individët, grupet dhe institucionet<br />
Mësimi 4.3. Si dhe me kë komunikojmë?<br />
Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:<br />
- të tregojnë se sa i rëndësishëm është komunikimi për qenien njeri;<br />
- të renditin dhe shpjegojnë disa nga cilësitë e mirësjelljes;<br />
- të analizojnë dhe japin e mendimin e tyre për situata të ndryshme.<br />
Fjalë kyç: Komunikim, Të lutem, Më falni, Urdhëro!<br />
Mjetet mësimore: teksti bazë, situata të ndryshme komunikimi etj.<br />
Aftësitë: të folurit, të diskutuarit.<br />
Parashikimi Lojë me role 10 min<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar/ Punë në grup 20 min<br />
Përforcim Bashkëbisedim 10 min<br />
Parashikimi – Lojë me role<br />
Mësuesja ngre përpara klasës dy nxënës dhe u thotë atyre të improvizojnë një skenë<br />
ku njëri i kërkon falje tjetrit (zgjedhja e situatës i lihet nxënësve në dorë).<br />
Nxënësit e tjerë pasi mbarojnë së komunikuari shokët/qet e tyre plotësojnë apo<br />
sugjerojnë mënyra të tjera për të realizuar sa më mirë formën e komunikimit.<br />
Ndërtimi i njohurive – Lexim i drejtuar / Punë në grup<br />
Nxënësit lexojnë materialin e tekstit dhe bashkëbisedojnë me njëri-tjetrin. Në<br />
81
një tabak të madh shkruajnë fjalët e mirësjelljes me anë të të cilave duhet të<br />
komunikojmë dhe t’i drejtohemi njëri-tjetrit.<br />
Më pas mësuesja ndërton në dërrasën e zezë diagramin e Venit, ndërsa nxënësit e<br />
plotësojnë në fletoret e tyre.<br />
- Nxënësit diskutojnë se si ndihen kur dëgjojnë fjalë të mira dhe kur dëgjojnë fjalë të<br />
këqija. Secili prej tyre jep mendimin e tij.<br />
Më pas nxënësit komentojnë dhe diskutojnë për situatat e dhëna në tekst, në<br />
rubrikën “Komentoni dhe diskutoni në klasë”.<br />
Përforcim – Bashkëbisedim<br />
Në këtë fazë të mësimit nxënësit bashkëbisedojnë me njëri-tjetrin për mënyrën si<br />
dhe me kë komunikojnë.<br />
82<br />
Unë
PLANI MËSIMOR<br />
<strong>Edukata</strong> shoqërore 5<br />
35 javë x 1 orë = 35 orë<br />
Linjat Sasia e orëve<br />
Familja 4 orë<br />
Komuniteti 10 orë<br />
Qeverisja 4 orë<br />
Edukimi rrugor 4 orë<br />
Edukim ekonomik 5 orë<br />
Orë në dispozicion të mësuesit. Kontroll njohurish. (Testime) 8 orë<br />
Gjithsej 35 orë<br />
Vendi i<br />
realizimit<br />
Nr Linjat Objektivat Temat Orët Konceptet Mjetet<br />
mësimoredidaktike<br />
dhe<br />
Klasë, familje<br />
të ndryshme,<br />
muzeume<br />
etnografike,<br />
historike<br />
literatura<br />
Teksti i mësimit,<br />
album<br />
Familja 1 Familja,<br />
Dashuri familjare,<br />
Shoqëri,<br />
- Të njohin konceptin mbi familjen,<br />
funksionin e saj dhe rolin e pjesëtarëve<br />
të familjes në shoqëri<br />
1 LINJA 1:<br />
FAMILJA<br />
Teksti i mësimit,<br />
prindërit<br />
Mbështetje<br />
1 Trashëgimi,<br />
Origjinë,<br />
Pemë familjare,<br />
Traditë,<br />
Ndryshim<br />
Ndryshimet<br />
e familjes<br />
2 Të mësojë se si ka ndryshuar familja<br />
historikisht, llojet e format e ndryshme<br />
të familjes dhe ç'është familja e zgjeruar<br />
Teksti i mësimit<br />
dhe mendimet e<br />
prindërve për<br />
1 Propozim,<br />
Debat,<br />
Pjesëmarrje,<br />
Kur<br />
diskutohet<br />
në familje<br />
3 Të dijë të diskutojë rreth ecurive të<br />
problemeve në familje dhe të japë<br />
mendimin e vet për çështje të ndryshme<br />
83
probleme të<br />
ndryshme<br />
Teksti, albume<br />
fotosh familjare<br />
Marrëveshje<br />
Rrugëzgjidhje<br />
4 Të dijë detyrat dhe të drejtat në familje Në familje 1 Detyrë,<br />
si dhe me ndryshimet që kanë ndodhur ka detyra<br />
Përgjegjësi,<br />
nëpër kohë në zbatimin e përgjegjësive dhe të<br />
E drejtë,<br />
në familje<br />
drejta<br />
Ndërgjegje<br />
5 Orë e lirë 1<br />
6 LINJA 2: Të mësojë se ç'është grupi shoqëror dhe Grupet 1 Grup shoqëror,<br />
KOMUNITE pse janë ata. Ç'farë funksioni kryejnë shoqërore<br />
Anëtar,<br />
TI<br />
dhe kush është dobia e grupeve<br />
Shoqëri,<br />
shoqërore<br />
Edukim<br />
7 Të dije se kur një grup individësh quhet Karakteristi 1 Qëllim i përbashkët,<br />
grup shoqëror dhe cilat janë<br />
kat e grupit Karakteristikë,<br />
karakteristikat e grupit shoqëror shoqëror<br />
Ndihmë<br />
8 Të dijë që të përshkruajë grupin Rolet në 1 Rol,<br />
shoqëror në të cilin bën pjesë dhe të grupe<br />
Drejtues,<br />
tregojë rolin që luan në grupin ku bën<br />
Cilësi<br />
pjesë<br />
9 Të njohin rolin që ka drejtuesi i grupit Zgjedhja e 1 Votim,<br />
duke përcaktuar cilësitë që duhet të drejtuesit<br />
Zgjedhje,<br />
ketë, të njohë rregullat e zgjedhjes së<br />
Kuti votimi<br />
udhëheqësit të klasës duke i kushtuar<br />
Premtim<br />
rëndësi procedurave të zgjedhjeve dhe<br />
votimit<br />
10 Të dijë të sqarojë se ç'është<br />
Vetëpërmb 1 Vetëpërmbajtje,<br />
vetëpërmbajtja dhe pasojat negative e ajtja<br />
Mendim,<br />
pozitive të saj<br />
Veprim,<br />
Kontroll<br />
Gjakftohtësi<br />
11 Të njohë dhe praktikojë kompromisin Kompromis 1 Kompromis,<br />
dhe vlerat e tij në grupin ku bën pjesë i<br />
Tolerancë,<br />
Bindje,<br />
Rregull<br />
12 Të dijë kuptimin e konceptit<br />
Komuniteti 1 Individ,<br />
"komunitet" dhe të mundet të dallojë<br />
Komunitet,<br />
84<br />
Klasë,<br />
institucione<br />
drejtuese<br />
(qeveria e<br />
nxënësve,<br />
drejtoria e<br />
shkollës,<br />
institucione të<br />
qeverisjes<br />
lokale,<br />
qendrore)<br />
Qendra të<br />
ndihmës<br />
komunitare,<br />
shtëpi të<br />
moshuarish,<br />
shtëpi fëmije<br />
etj.<br />
Teksti i mësimit,<br />
klasa<br />
Teksti mësimor,<br />
shokët e shoqet e<br />
klasës<br />
Teksti mësimor,<br />
klasa, senatori<br />
Teksti, klasa,<br />
kuti votimi,<br />
votimi praktik<br />
Teksti i mësimit<br />
Teksti i mësimit<br />
Teksti i mësimit,<br />
mjedise publike
Teksti i mësimit,<br />
mjedis publik,<br />
punë konkrete<br />
Teksti i mësimit,<br />
album fotosh<br />
Teksti i mësimit,<br />
kuti votimi, fletë<br />
votimi<br />
Klasë,<br />
institucione<br />
drejtuese<br />
(qeveria e<br />
nxënësve,<br />
drejtoria e<br />
shkollës,<br />
institucione të<br />
qeverisjes<br />
lokale,<br />
qendrore)<br />
komunitetet dhe ndryshimet në mes tyre Interesa,<br />
Komunikim<br />
13 Të mësojë se ç'janë grupet vullnetare Grupet 1 Grup vullnetar,<br />
dhe dallimet ndërmjet tyre. Të njohë vullnetare Nismë,<br />
ç'janë grupet vullnetare dhe ato<br />
Pjesëmarrje,<br />
shoqërore<br />
Punë vullnetare<br />
14 Të përcaktojë rolin e një qytetari të Ndjenja e 1 Qytetari,<br />
shkolluar në përparimin e komunitetit qytetarisë<br />
Arsimim,<br />
dhe të shoqërisë në përgjithësi si dhe të<br />
Përparim,<br />
përshkruajë se ç'do të thotë të jesh<br />
individualitet<br />
qytetar i mirë në familje, komunitet e<br />
shoqëri<br />
15 Të mësoni se cilat janë disa nga cilësitë Kujtojmë 1 Procedurë zgjedhje,<br />
e një drejtuesi grupi dhe si organizohen duke<br />
Drejtues grupi,<br />
grupet vullnetare për një përfitim të diskutuar<br />
Grup vullnetar<br />
komunitetit<br />
16 Orë e lirë 2<br />
17 LINJA 3: Të dijë të përshkruajë organizimin e Organet e 1 Qeverisje,<br />
QEVERISJA pushtetit vendor në komunë, bashki e pushtetit<br />
Këshill,<br />
prefekturë dhe të mësojë se si<br />
vendor<br />
Komunë,<br />
organizohen zgjedhjet nga komuniteti të<br />
Bashki,<br />
organeve të qeverisjes vendore<br />
Përfaqësues,<br />
Pushtet vendor<br />
Teksti i mësimit,<br />
mjedise të<br />
baskisë ose<br />
komunës,<br />
rregullore e<br />
ndonjë organi të<br />
zgjedhur<br />
Teksti mësimor,<br />
materiale të<br />
organeve të<br />
zgjedhura<br />
Teksti mësimor,<br />
takim me një të<br />
zgjedhur<br />
1 Përgjegjësi,<br />
Përkujdesje,<br />
Veprimtari,<br />
Informacione<br />
1 Dhënie llogari,<br />
Rizgjedhje,<br />
Zbatim,<br />
Zgjedhës<br />
Përgjegjësit<br />
ë e pushtetit<br />
vendor<br />
18 Të mësoni se cilat janë përgjegjësitë e<br />
pushtetit vendor në zhvillimin e<br />
komunitetit<br />
Të mbash<br />
premtimet<br />
Teksti i mësimit,<br />
fletë votimi, kuti<br />
1 Proces zgjedhor,<br />
Fletë votimi,<br />
Mësojmë<br />
duke<br />
19 Të dinë se sa të rëndësishme janë<br />
premtimet dhe mbajtja e tyre para<br />
komunitetit nga ana e të zgjedhurve dhe<br />
të dijë të diskutojë rreth llogaridhënies<br />
të të zgjedhurve për premtimet e tyre<br />
20 Të njohë rëndësinë e procesit të<br />
zgjedhjeve dhe ngjashmërinë që<br />
85
ekziston mes zgjedhjeve në klasë dhe diskutuar Raport votimi<br />
komunitet<br />
21 Orë e lirë 3<br />
22 LINJA 4: Të dijë më shumë për llojet e<br />
Llojet e 1 Transport, Teksti i mësimit, Klasë,<br />
EDUKIMI automjeteve dhe qëllimin e përdorimit automjetev Motor,<br />
rregullore e kabinete të<br />
RRUGOR të tyre si dhe t'i grupojnë ato sipas e<br />
Automjet<br />
qarkullimit autoshkollave,<br />
qëllimit të përdorimit të tyre<br />
Rrugë,<br />
rrugor<br />
kryqëzime<br />
Qarkullim rrugor<br />
rrugësh, rrugë<br />
23 Të njihet me rreziqet që paraqet Në 1 Kryqëzim, Teksti i mësimit, interurbane<br />
qarkullim jo i rregullt e automjeteve dhe kryqëzim<br />
Qarkullim, rregullore e<br />
i këmbësorëve në kryqëzime si dhe të<br />
Semafor,<br />
qarkullimit<br />
shpjegojë pasojat që ka moszbatimi i<br />
Këmbësor<br />
rrugor<br />
rregullave në kryqëzime<br />
24 Të ngulisë në ndërgjegje se zbatimi i Kur nuk 1 Pikë e verbër, Teksti i mësimit,<br />
rregullave në qarkullimin rrugor është zbatohen<br />
Kod rrugor, rregullore e<br />
detyrë për të gjithë dhe të analizojë rregullat<br />
Rrugë urbane, qarkullimit<br />
konfliktet që lindin kur nuk zbatohen<br />
Drejtues automjeti rrugor<br />
rregullat e qarkullimit rrugor<br />
25 Të njihet me shenjat rrugore dhe të Mësojmë 1 Rrugë,<br />
Teksti i mësimit,<br />
mësojë domethënien e tyre. Të mësojë duke<br />
Transport, rregullore e<br />
në praktikën zbatimin e sinjalistikës diskutuar<br />
qarkullimit<br />
rrugore në situata konkrete<br />
rrugor<br />
26 Orë e lirë 4<br />
27 LINJA 5: Të dijë të japë mendimin e pjekur dhe Sipërmarrja 1 Biznes,<br />
Teksti i mësimit Klasë,<br />
EDUKIMI me argumente për ngritjen e një e re<br />
Qira,<br />
ambiente<br />
EKONOMI sipërmarrje të re dhe të dallojë<br />
Fitim,<br />
biznesi (lokale<br />
K<br />
sipërmarrjet më të suksesshme në zonën<br />
Klient,<br />
të prodhimit të<br />
ku jeton<br />
Aktivitet tregtar<br />
ushqimit për<br />
Të dijë të diskutojë për mënyrën e Organizimi 1 Fuqi punëtore, Teksti i mësimit, fëmijë pranë<br />
organizimit të një sipërmarrje të re i punës<br />
Konkurrencë, një biznes shkollave ose<br />
Furnizim,<br />
konkret në zonën rreth<br />
Procese pune<br />
saj).<br />
29 Të mësojë se ç'është plani i biznesit dhe Planifikimi 1 Kosto,<br />
Teksti i mësimit,<br />
të dijë ta bëjë atë<br />
i biznesit<br />
Punonjës,<br />
të dhëna për<br />
Përbërës<br />
fillimin e një<br />
86
iznesi<br />
Teksti i mësimit<br />
Fitimi 1 Çmim,<br />
Vlerë,<br />
Shpërblim,<br />
30 Të dijë të dallojë koston nga çmimi i një<br />
malli dhe të llogarisni fitimin nga shitja<br />
e një hamburgeri<br />
Teksti i mësimit,<br />
një biznes<br />
konkret<br />
Fitim,<br />
1 Plan biznesi,<br />
Shpenzim,<br />
Prodhim<br />
Mësojmë<br />
duke<br />
diskutuar<br />
31 Të dijë të diskutojë rreth edukimit<br />
ekonomik nëpërmjet rasteve konkrete si<br />
dhe të jetë i aftë të organizojë një<br />
sipërmarrje<br />
32 Orë e lirë 5 Kabineti<br />
33 Orë në 6 Kabineti<br />
dispozicion<br />
34 Orë në 7 Kabineti<br />
dispozicion<br />
35 Orë në 8 Kabineti<br />
dispozicion<br />
87