ZBORNIK RADOVA 10.

2. Geodetski vertikalni referentni sistemGeodetski vertikalni referentni sistem sa~iwavaju:(a) referentna povr{, (b) skup jednodimenzionalnih (1D) koordinata(visina), (v) referentni okvir, (g) vertikalni datum i (d) vremenska epoha.Zavisno od referentne povr{i, klase regularnosti normala iopredjequju}ih parametara i veli~ina, vertikalni referentni sistemmo`e biti: (1) prirodni (geofizi~ki), (2) geometrijski (elipsoidni) i (3)normalni (geometrijsko- fizi~ki). Vertikalni polo`aj materijalnihta~aka, izra`ava se skupom 1D koordinata ili visina, koji predstavqapodskup prostornog referentnog sistema.Definiciju visine dao je Villarceau (1879): visina je du`inavertikalne linije (normale) od referentne do fizi~ke povr{i Zemqe(Sigl, 1990/1991); v. (sl. 1 (Vi{wi}, 1999)).Slika 1: Referentne povr{i i visine2.1. Vertikalni prirodni referentni sistemVertikalni prirodni referentni sistem zasniva se na geoidu kaoreferentnoj povr{i. Odre|uje se veli~inama i parametrima realnog(stvarnog) poqa Zemqine te`e ili, pribli`no, gravitacionog poqaZemqe, ukqu~uju}i atmosferu.Geoid je nivoska povr{, W 0 =const., potencijala poqa te`e, koja jepribli`no podudarna sa povr{i sredweg nivoa mora (MSL - Mean Sea Level)odre|ene vremenske epohe. Osnovna je fizi~ka povr{ i referentno141