HAZAR WORLD - SAYI 42 - MAYIS 2016
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
www.hazarworld.com<br />
Küresel Ham Petrol Akış Tablosu<br />
Küresel ham petrol akış şeması, x 1000 varil/gün v<br />
Kaynak: ExxonMobil, EIA)<br />
ediyor. Avrupa Birliği’nin yaptırımları, Rusya’nın rafinaj<br />
kapasitesindeki büyüme potansiyelini engelliyor. İran’da<br />
da bir artış bekleniyor. Gelecek 10 yıl içinde, Orta Doğu,<br />
ABD için önemli bir petrol tedarikçisi olarak konumunu<br />
koruyacak, Japonya ise büyük ve gelişmiş bir rafineri<br />
endüstrisi kuracak. Küresel ekonomideki yavaşlama,<br />
Batı Avrupa’daki benzin talebini olumsuz etkiliyor; bu da<br />
benzinde arz fazlası oluşmasına ve benzin üretimine dayalı<br />
rafineriler üzerinde baskının artmasına sebep oluyor.<br />
Akdeniz bölgesi petrol rafinerisi marjı 1,95 dolar/varilken<br />
yakın zamanda 4,83 dolar/varile yükseldi. Tüpraş Fuel<br />
Oil Dönüşüm Tesisi’ni ilave ederken, net rafineri marjının<br />
3,21’den 6,47 dolar/varil düzeyine yükselttiğini raporluyor.<br />
STAR Rafineri’nin marjının da bu seviyede olabileceği<br />
düşünülüyor.<br />
Rafineriler bölgesel emisyon standartlarını, otomotiv teknolojisi<br />
ve pazardaki gelişmeleri yakından takip ederler.<br />
Bu faktörler ileride rafinaj marjlarını düşürebilecektir.<br />
Bu kapsamda, söz konusu bölgelerde emisyon yönetimi,<br />
emisyon miktarlarının kısıtlanmasına yönelik alınan yasal<br />
kararlardan ileride daha da etkilenecektir. Yüksek seviye<br />
ürün kalite kontrolü, kurşunsuz hale getirme, yeni emisyon<br />
kuralları, benzin kalitesi ve standartları (buhar basıncı,<br />
oktan sayısı, damıtma, oksijenli madde eklenmesi, olefin,<br />
benzen, aromatikler, ultra düşük sülfür içeriği, akma noktası,<br />
vb.) konularını içeren mevzuatlar alınabiliyor. Dizel<br />
kalitesindeki tüzel değişiklikler; örneğin karbon parçacıklı<br />
madde emisyonu, ultra düşük sülfür, setan sayısı, aromatikler<br />
ve üretimi azaltılan fuel oil kalite parametreleri<br />
(sülfür, metaller) de dünya genelinde rafineri işletmeleri<br />
tarafından büyük yatırımlarla karşılanıyor. Kuzey Amerika’daki<br />
bazı rafineriler üretimlerine bio-etanol, bio-mazot,<br />
MTBE, vb. değer katarak üretimlerini yönetebiliyorlar.<br />
Farklılaştırılmış olsun ya da olmasın ülkemizde lisans<br />
sahiplerince piyasaya arz edilen akaryakıt türlerinin<br />
tamamı Avrupa Birliği standartlarına ve Enerji Piyasası<br />
Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlenen teknik<br />
düzenlemelere uygun olmak zorundadır.<br />
Tüm bu değişikliklerin dünya genelinde kapasitelerde<br />
ve ortaklık yapılarında önemli değişimlere sebep olması<br />
bekleniyor. Daralan rafineri marjları, bölgesel pazarlardaki<br />
değişiklikler ve ekonomik dalgalanmalarla birlikte,<br />
rafineri işletmelerinin daha yaratıcı olup yenilikçi işbirliği<br />
fırsatlarını daha iyi değerlendirmeleri gerekiyor. Aynı<br />
zamanda ham petrol arama-üretim (upstream) ve rafinajişleme-pazarlama-dağıtım,<br />
petrokimya, elektrik üretimi,<br />
vb. ile uyum bir mecburiyete dönüşüyor. Petrokimya<br />
tesislerinin de bu entegrasyondan kazançlı çıkacağı öngörülüyor.<br />
DÜŞÜK HAM PETROL FİYATLARI RAFİNAJ MARJLARINI<br />
ETKİLEMEYEBİLİR<br />
Düşük ham petrol fiyatları her zaman rafinaj marjlarını<br />
ve fırsatlarını etkilemeyebilir, ancak yeni yatırımlar için<br />
caydırıcı olabilir. Düşen ham petrol fiyatlarıyla rafinaj<br />
marjları arasında bir bağlantı olmadığı için aynı süreçleri<br />
izlemeleri beklenemez. Rafinaj marjları, küresel rafineri<br />
kapasite kullanım oranlarına daha duyarlıdır. Ham petrol<br />
arz fazlası petrol fiyatlarını aşağıya doğru etkiler. Eğer<br />
aynı zamanda, rafineri kapasitelerinde bir düşüş oluyorsa<br />
rafineri marjları yükselebilir. Petrol fiyatları yükselmiş ve<br />
rafineri kapasiteleri talebi karşılamıyorsa, rafineri marjları<br />
yükselecektir. Petrol fiyatlarının artması veya düşmesi<br />
halinde, eğer rafineri kapasite fazlalığı varsa, rafineri<br />
marjları ancak o zaman gerileyecektir.<br />
Küresel nüfusun ve buna bağlı olarak enerji talebinin artması,<br />
toplum sağlığına yönelik daha fazla zararlı etkiyi de<br />
beraberinde getiriyor. Modern yaşamla birlikte petrolün<br />
<strong>HAZAR</strong> <strong>WORLD</strong><br />
23