CamSepLibr 1 Chromatografia jonowo-wykluczajaca

Chromatografia jonowo-wykluczjąca
zasadzie hydrofobowej adsorbcji (od propylo- do heksyloaminy). Pozostałe (metylo- i
etyloamina) charakteryzują się mieszanym mechanizmem retencji.
Za tym, że w omawianych przypadkach mamy do czynienia z hydrofobową adsorpcją
przemawia ponadto następujące rozumowanie. Stała dielektryczna rozpuszczalnika
organicznego jest zwykle niższa niż wody. Zmniejszenie stałej dielektrycznej oznacza
zmniejszenie stałych dysocjacji elektrolitów rozpuszczonych w danym rozpuszczalniku.
Wobec tego ze wzrostem stężenia rozpuszczalnika organicznego w fazie ruchomej, tzn. ze
spadkiem stopnia zjonizowania analizowanych związków, należałoby oczekiwać wzrostu
retencji. Faktycznie zachowanie takie zostało zaobserwowane dla mocnych kwasów o małych
cząsteczkach [57, 58]. Jednakże dla kwasów [54] i amin [32] alifatycznych zaobserwowano
odwrotny efekt - spadek retencji pod wpływem rozpuszczalnika organicznego. Zależność ta
jest bardzo charakterystyczne dla hydrofobowej adsorpcji.
W literaturze często można spotkać się ze stwierdzeniem, że w chromatografii jonowowykluczającej
drugorzędnym mechanizmem retencji jest hydrofobowa adsorpcja [8].
Stwierdzenie to sugeruje, że w niewielkim tylko stopniu modyfikuje ona retencję oznaczanej
próbki. Na Rys. 4.5 [32, 45] przedstawiono zależność objętości retencji od wartości pK b
różnych zasad. Okazało się, że małe cząsteczki tworzą (linia ciągła) charakterystyczną dla
chromatografii jonowo-wykluczającej S-owatą zależność. Natomiast retencja niektórych amin
aromatycznych była nawet stukrotnie większa niż dla czystego mechanizmu wykluczania
jonowego.
43