qronika+243
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
N22 (243) 3.07-9.07.2018 w.<br />
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />
soflis meurneobas?<br />
aseve ar aqvT ndoba _ ramdenjerme<br />
iseTi SemTxveva vixileT,<br />
roca glexebs axlis mimarT ndoba<br />
gauqraT. magaliTad, roca<br />
wlebis winaT mosaxleoba, faqtobrivad,<br />
moatyues da cudi xarisxis<br />
simindi Semoitanes ise, rom<br />
TiTqmis araferi gauTvliaT!<br />
saqarTvelo mravalferovania miwis<br />
nayofierebiTa da SemadgenlobiT<br />
da is, rom simindis romelime<br />
saxeoba kargad gaixarebs, pirobi-<br />
Tad, samegreloSi, ar niSnavs, rom<br />
is kargad gaixarebs kaxeTSic an<br />
raWaSi. roca simindis axali jiSebi<br />
Semoitanes, es piroba ar gaiTvaliswines,<br />
amitomac mTel qveyanaSi<br />
sul ramdneime adamiania kmayofili<br />
axali iniciativiTa da jiSiT,<br />
obieqtSi.<br />
anu ucxoelebi amjobineben,<br />
SeiZinon miwa da daniSnulebisamebr<br />
gamoiyenon igi, vidre is, rom<br />
Semovides ucxouri kapitali da<br />
adgilobriv subieqtebTan TanamonawileobiT<br />
adgilobrivi miwebis<br />
meurneobaSi Cadon Tanxa _ es<br />
yvelaferi ki moqmedebs imaze,<br />
rom CvenTan Sromis mwarmoebluroba<br />
dabal doneze darCa.<br />
jer sabWoTa periodSi soflis<br />
meurneobas sazogadoebis seqtor-<br />
Si hqonda, daaxloebiT, 27 000<br />
traqtori, amdenive satvirto avtomobili,<br />
2800-mde kombaini, jer<br />
maSin ra iyo es da axla rom es<br />
monacemebi saocnebo gagvixda, esec<br />
moqmedebs mwarmoeblurobaze.<br />
Tumca maTi udidesi nawili<br />
gvaqvs kidev erTi faqtori,<br />
ukmayofiloa! ifiqres, rom moat-<br />
vaxo Waraia<br />
romlic klasikur politikur<br />
yues da axali jiSebi ar unda gamoeyenebinaT.<br />
arada, rac am axali<br />
programis ganxorcielebas sWird-<br />
`aseTi viTareba imitom gvaqvs, rom<br />
ekonomikas ukavSirdeba. cnobili<br />
ingliseli ekonomisti, david rikardo<br />
ambobda, rom Tu romelime<br />
eboda, mxolod damatebiTi kvleva<br />
iyo! viciT, rom raRac jiSis<br />
im produqciis warmoebaSi, man un-<br />
qveyanas upiratesoba aqvs ama Tu<br />
saqarTveloSi soflis meurneobis<br />
gaxarebas fxvieri niadagi sWird-<br />
dargSi intensiuri mwarmoeblurobaa<br />
da awarmoos is saqoneli da sxvis<br />
eba da raRacas _ mJave, Sesabamis-<br />
maSin, rodesac mTeli msoflio ukve<br />
warmoebaze xeli aiRos. es koncefcia<br />
inglisuri aRmavali bur-<br />
eqstensiurzea gadasuli! es gulisxmobs<br />
saWiro. Cven kidev, rom gavigebT,<br />
Juaziis gamomxatveli iyo da maad,<br />
amaTi detaluri Seswavlaa<br />
raRac Txilis jiSi, vTqvaT, ital-<br />
imas, rom, pirobiTad, 20 glexi ki ar<br />
Sin ingliss aSkarad upiratesoba<br />
iaSi kargad modiso, erT patara<br />
unda amuSavebdes 1 ha miwas, aramed 1<br />
hqonda sxva qveynebTan _ es koncefcia<br />
marTldeboda. Cven rom am<br />
xeze 20 kilo, gvgonia, rom saqar-<br />
TveloSic ase unda iyos, arada,<br />
glexi unda muSaobdes Tanamedrove<br />
koncefciiT vixelmZRvaneloT,<br />
gaTvlebi da detalebze dakvirve-<br />
teqnologiebis gamoyenebiT 1 ha miwaze!~<br />
aRmoCndeba, rom saqarTveloSi<br />
baa saWiro. samwuxarod, am yvelafris<br />
Tavmoyra ver xdeba saqar-<br />
TveloSi.<br />
Zalian bevri mimarTulebiT<br />
gviWirs. pirvel rigSi saWiroa,<br />
rom cnobiereba, ganaTleba da<br />
kvalifikacia amaRldes soflis<br />
meurneobis mimarTulebiT. saxelmwifos<br />
mxardaWeriT garkveuli<br />
proeqtebi unda ganxorcieldes,<br />
romelic qveynisTvs saintereso<br />
mimarTulebebs Seuwyobs xels,<br />
pirobiTad es SeiZleba iyos Txilis<br />
an simindis warmoeba. konkretuli<br />
miznebis dasaxva, kvlevebis<br />
Catareba gvWirdeba imaze, Tu ra<br />
ixarebs, ra aris yvelaze perspeqtiuli,<br />
risi gasaRebis bazrebi arsebobs<br />
(radgan marto warmoeba<br />
araa mTavari, misi gasaRebis bazaric<br />
Zalian mniSvnelovania), risi<br />
SesaZlebloba aqvs saqarTvelos,<br />
ra gvaklia?<br />
agronomi ar var da miWirs Sefaseba,<br />
Tumca ekonomikuri da<br />
pragmatuli kuTxiT SemiZlia<br />
giTxraT, rom es codna da kvlevebis<br />
ganxorcieleba mizerulad<br />
xdeboda da aman ganapiroba, rom<br />
vera da ver gaamarTla soflis<br />
davinaxoT, Tu ratom ver gaamarTla<br />
am programam da Semdeg ukve<br />
am gamocdilebis safuZvelze gavagrZeloT<br />
axali proeqtebisa da<br />
programebis danergva da warmarTva,<br />
iniciativebis Seqmna.<br />
premierisganac ideis doneze<br />
bevri ram SeiZleba gaJRerdes,<br />
magram sabuTisa da Camoyalibebuli<br />
gegmis saxiT, jerjerobiT,<br />
siaxle bolo periodSi ar minaxavs.<br />
soso arCvaZe _ ekonomikis<br />
doqtori:<br />
„faqtia, rom soflis meurneobaSi<br />
erT dasaqmebulze Sromis<br />
mwarmoebluroba aris daaxloebiT<br />
10-jer ufro naklebi, vidre<br />
saqarTvelos ekonomikis sxva<br />
dargebSi. amavdroulad, veravin<br />
ityvis, rom sxva dargebSi mogeba<br />
da warmateba gadmoduRs da yvelaferi<br />
kargadaa. warmoidgineT,<br />
ra mdgomareobaSi iqneba soflis<br />
meurneoba!<br />
meore _ am dargSi Sromis dabali<br />
mwarmoebluroba ganpirobebulia<br />
va. axali teqnologiebi, romlebic<br />
gamoiyeneba ara mxolod<br />
aviaciaSi, kosmonavtikaSi an samxedro<br />
nawilebSi, aramed agrarul<br />
seqtorSic da amis martivi magaliTia<br />
israeli, sadac did warmatebas<br />
miaRwies mosavlis warmoebiT,<br />
romelic ar ukavSirdeba miwis<br />
gamoyenebas. iseTi kompozitebia,<br />
iseTi formaa, romelic saSualebas<br />
iZleva, nayofi iwarmoos<br />
xelovnur pirobebSi!<br />
meoTxe faqtori _ investiciebs<br />
rom SevxedoT, ucxouri investiciebis<br />
sidide soflis meurneobaSi<br />
katastrofulad dabalia.<br />
masze mTeli investiciebis daaxloebiT<br />
2% modis mxolod da Tu<br />
ufro kritikulad SevxedavT, miwasa<br />
da uZrav qonebaSi ganxorcielebuli<br />
investiciebi 10-jer mainc<br />
gansxvavdeba erTmaneTisgan.<br />
miwaSi, rogorc uZrav qonebaSi,<br />
dasvenebis, rekreaciis an ubralod<br />
flobis motivaciiT ufro<br />
didi masStabiT ideba fuli, vidre<br />
miwaSi, rogorc meurneobis<br />
saerTod ar unda vawarmooT sasoflo<br />
produqcia, radgan misi<br />
Semotana-importireba sxvadasxva<br />
qveynidan SesaZloa, gacilebiT<br />
iafi dajdes da, faqtobrivad,<br />
amas vxedavT, vgrZnobT, magram<br />
mainc ase viqceviT.<br />
saqarTvelos yovelwliuri sa-<br />
Sualo uaryofiTi saldo, agrosasursaTo<br />
produqciis mimarTulebiT,<br />
daaxloebiT, naxevari<br />
mlrd dolaria. anu saqarTvelodan<br />
naxevari mlrd dolari gadis<br />
mxolod imitom, rom Cven ar gvaqvs<br />
saTanado unari, codna, Sromis<br />
mwarmoebluroba da sxvadasxva<br />
mizezi, vawarmooT imdeni dovlaTi,<br />
rom Cveni Sida moTxovnilebebi<br />
davikmayofiloT. arc erTi<br />
qveyana ar awarmoebs yvela produqts<br />
da yvelgan aris importi,<br />
magram Cven imdeni warmoeba unda<br />
gvqondes, rom am saqonlis eqsportiT<br />
gadavfaroT misi saWiroebani.<br />
jerjerobiT am miznisgan<br />
sakmaod Sors varT.<br />
magaliTisTvis minda holandia<br />
mogiyvanoT, romelic CrdiloeTis<br />
qveyanaa, yvela saxis produq-<br />
rigi faqtorebiT. aseve<br />
meurneobaSi Cadebulma miliardobiT<br />
larma, magram Tu amas gavakeTebT<br />
da saxelmwifos mxridan aReba, anu 1 dasaqmebulze mosu-<br />
dasaqmebulze Sromis mwarmoebluroba<br />
Sromis fondi da kapitalSeiar-<br />
`faqtia, rom soflis meurneobaSi erT<br />
mxardaWera iqneba, rom calkeul li teqnologiebisa da teqnikis<br />
aris daaxloebiT 10-jer ufro naklebi,<br />
proeqtebs finansuri Tu cno-<br />
odenoba aris Zalian mcire da<br />
bierebis amaRlebis kuTxiT saxelmwifo<br />
faqtobrivad, soflad dasaqme-<br />
vidre saqarTvelos ekonomikis sxva<br />
mxars dauWers, Cemi bulTa did nawils uxdeba trad-<br />
dargebSi. amavdroulad, veravin ityvis,<br />
azriT, gamosavalsac vipoviT. iciuli, mamapapuri Sromis iar-<br />
rom sxva dargebSi mogeba da warmateba<br />
gasul wlebSi miliardobiT aRebis gamoyeneba.<br />
dolari Caiyara am mimarTulebiT, mesame _ codna, nouhau, romel-<br />
gadmoduRs da yvelaferi kargadaa.<br />
magram Sedegi ar gvqonda. esec ic kacobriobam gansakuTrebiT me-<br />
warmoidgineT, ra mdgomareobaSi iqneba<br />
kargi gamocdilebaa CvenTvis, rom 20 saukunis bolo meoTxedsa da<br />
vnaxoT, sad gvqonda Cavardna, 21-e saukunis dasawyisSi daagro-<br />
soflis meurneoba!~<br />
cias rom Tavi davaneboT, yvavilebis<br />
eqsportis Rirebulebac ki<br />
meti hqondaT 2003 wlamde, vidre<br />
saqarTvelos mTliani mSp iyo.<br />
warmoidgineT, ra masStabebzea<br />
saubari da Cven erTi teqnologiuri,<br />
istoriuli epoqiT CamovrCebiT<br />
soflis meurneobis ganviTarebis<br />
gziT mowinave qveynebs<br />
_ holandia iqneba, israeli<br />
Tu sxva qveyana. es sagangaSoa.<br />
sabednierod, CvenTan ar aris<br />
iseTi moZraoba, rogoric me-19 s-<br />
is dasawyisSi iyo, roca inglisSi<br />
safeiqro dazgebi gamoigones da<br />
aman aTeul aTasobiT feiqari<br />
umuSevari datova, isini ki ikribebodnen,<br />
amtvrevdnen am axal gamogonil<br />
manqanas _ CvenTan aseTi<br />
ganwyobileba namdvilad ar aris<br />
axali teqnologiebis mimarT. Cveni<br />
aqilevsis qusli da problema<br />
is aris, rom Tanamedrove codna,<br />
gamocdileba rac ukve dagrovilia<br />
da romelsac mowinave qveynebis<br />
agrarul seqtorSi dasaqmebuli<br />
Tu menejeruli sferos warmomadgenlebi<br />
iyeneben, es codna<br />
miuwvdomelia. fragmentuladaa<br />
da ar aris sakmarisi imisTvis, rom<br />
mTel qveyanaSi situacia Secvalos<br />
da amindi Seqmnas.<br />
masobrivi ganaTlebaa saWiro,<br />
uwignurobis daZleva, soflis<br />
meurneobis gaZRolis teqnikuri,<br />
teqnologiuri da kultivatoruli<br />
teqnologiebis Taobaze, radgan<br />
Cven jer kidev (ukeTes SemTxvevaSi)<br />
me-20 saukunis Sua xanebis<br />
miRwevebiT vmoqmedebT maSin,<br />
roca kacobriobis mowinave nawilma,<br />
am mxriv, sakmaod win waiwia<br />
da axal aRmoCenebsa da teqnologiebis<br />
safuZvelze maRal mwarmoeblurobas<br />
miaRwia.<br />
Cven es codna naklebad gvaqvs.<br />
unda SevZloT tradiciulTan<br />
erTad mowinave teqnologiebis<br />
gamoyeneba.<br />
soflis meurneobaSi arsebul<br />
da ukve gaJRerebul problemaze<br />
ufro damaintrigebeli gancxadeba,<br />
rac premierima gaakeTa, iyo is,<br />
rom axali sagadasaxado kodeqisis<br />
SemoRebaze alaparakda... albaT<br />
amaze muSaoba daiwyeba da sazogadoebac<br />
CaerTveba, biznesic.<br />
iq biznesisTvis da agraruli seqtorisTvisac<br />
SeRavaTi unda iyos<br />
Cadebuli, radgan es is dokumentia,<br />
romelsac SeuZlia aaSenos an<br />
daaqcios qveyana imis mixedviT,<br />
Tu ra ideas CavdebT masSi”.<br />
soso arCvaZe<br />
25