16.07.2018 Views

qronika+243

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

merab kostava ruseT-<br />

marTalia, erovnul-ganmaTa-<br />

doroTe giTolendia<br />

visuflebeli moZraobis erT-<br />

erTi TvalsaCino lideris, merab<br />

kostavas damokidebuleba ruseTisadmi da misi Sexedulebebi<br />

sayovelTaod cnobilia, magram sainteresoa, ras miiCnevda<br />

saqarTvelos erovnuli gmiri ruseTTan urTierTobis amosaval<br />

wertilad da rogor afasebda ruseT-saqarTvelos or-<br />

saukunovan urTierTobebs?<br />

gagrZeleba. dasawyisi<br />

ix. „qronika+” #21<br />

„qronika+~ aqveynebs merab ko-<br />

stavas Canawers, romelic dResac<br />

aqtualuria.<br />

ra mizani amoZravebdaT bolSevikebs?<br />

ra iyo motivi maTi moqmedebisa?<br />

ram moiyvana isini saqarTveloSi?<br />

bolSevikebs namdvilad<br />

ar moepovebodaT iuridiuli safuZveli<br />

saqarTvelos mTavrobis<br />

kanongareSe gamocxadebisa, miT<br />

umetes, rom maTac cnes manamde<br />

saqarTvelo, rogorc damoukidebeli<br />

saxelmwifo. im mTavrobas<br />

ukanonoba ar Caudenia arc xelisuflebis<br />

mopovebisas da arc Semdgom,<br />

sxva saxelmwifoebTan urTierTobaSi.<br />

mas arc romelime kanonieri<br />

mTavroba daumxia da arc vismesTvis<br />

gamoucxadebia samarTliani Tu<br />

usamarTlo omi, arc raime mavne<br />

antihumanuri propaganda gauwevia<br />

da arc represiebiT Seuwuxebia<br />

Tavisi xalxi. es iyo arc Tu Zlieri,<br />

Cveulebrivi mTavroba, romlis<br />

msgavsi SeiZleba hyavdes nebismier<br />

suverenul saxelmwifos. man<br />

rom qarTveli xalxi farTe mas-<br />

Stabis moqmedebaSi ver moiyvana, es<br />

rodi niSnavs, rom xalxi antipaTiurad<br />

iyo misadmi ganwyobili da<br />

survili ar hqonda, sakuTari mTavroba<br />

hyoloda. xalxma mas mxari<br />

dauWira, ibrZola kidec medgrad<br />

da mosulebs winaaRmdegoba gauwia<br />

imdenad, ramdenadac am mTavrobam<br />

SeZlo misi Zalebis mobilizeba.<br />

zedmetia mtkiceba imisa, rom<br />

qarTvel xalxs Cagrulis pozicia<br />

ekava da ganTavisuflebas eswrafoda;<br />

arc sakuTari saxelmwifos<br />

gauqmebas lamobda igi, radgan ar<br />

arsebobs dedamiwis zurgze eri,<br />

msgavsi survili rom amoZravebdes<br />

an saidan unda scodnoda qarTvel<br />

xalxs, Tu ras hpirdebodnen axlad<br />

mosulni Zvelis magier?<br />

erT-erTi umTavresi mizani ruseTis<br />

bolSevikuri xelisuflebis<br />

saTaveSi mosvlisTanave iyo saku-<br />

Tari ideologiisa da saxelmwifoebrivi<br />

wyobilebis gavrceleba<br />

yofili ruseTis imperiis mTel<br />

teritoriaze, rusuli enis gavrcelebis<br />

areSi, yvela im punqtSi,<br />

sadac ki rodesme aralegaluri<br />

ujredi dauarsebiaT ideologiuri<br />

muSaobisa da politikuri aqciebis<br />

gansaxorcieleblad. maT rigebSi<br />

iyvnen yofili imperiis sxvadasxva<br />

kuTxidan mosuli pirebi,<br />

romelTa prestiJisaTvis, rogorc<br />

Cans, didi mniSvneloba hqonda am<br />

ideologiisa da wyobilebis gamarjvebas<br />

maTi yofili moqmedebis<br />

areSi.<br />

is, vinc mieswrafis socialisturi<br />

wyobilebis mTel msoflio-<br />

Si gavrcelebas, cxadia, daiwyebda<br />

iqidan, sadac ufro iolad miuwvdeboda<br />

xeli. amgvari miznebis ganxorcielebas<br />

ruseTis bolSevikurma<br />

mTavrobam Semdegi iuridiuli<br />

26<br />

`zeerovnulobisa da internacionalizmis<br />

safuZveli ara enis, aramed azris fenomenSi<br />

unda veZioT, radgan azria WeSmaritad<br />

zeerovnuli bunebisa, myari da ucvleli<br />

nebimsier enaze gamoxatvisas. magram<br />

martooden azri rodia zeerovnulobis<br />

dasayrdeni. ise, viT erTia nebismieri<br />

erovnebis warmomadgenlisaTvis sizmrebis<br />

samyaro, miTosuri epoqidan dRemde, aseve<br />

zeerovnulia simbolikis ena, risTvisac<br />

RaRadebs simboluri anbanis, xatovan-<br />

simboluri niSnebis identuroba sxvadasxva<br />

xalxTan, zeerovnulia mSveniereba saxviTobisa<br />

Tu ferwerisa xelovnebaSi, agreTve, ena<br />

musikisa, romelsac Targmna ar sWirdeba~<br />

gamarTleba mounaxa: Tuki nebismier<br />

mimdebare qveyanaSi maTi momxreebisgan<br />

Semdgari TviT umciresi<br />

jgufic ki sTxovda mas SeiaraRebul<br />

daxmarebas adgilobrivi<br />

wyobilebis dasamxobad, sakuTari<br />

ideologiisa da wyobilebis erTaderT<br />

marTebul wyobilebad miCnevis<br />

safuZvelze da proletariulinternacionaluri<br />

solidarobis<br />

sababiT igi amgvari Carevis uflebas<br />

aZlevda sakuTar Tavs, rac xsenebul<br />

saxelmwifoSi SeiaraRebuli<br />

ZalebiT SeWras niSnavda. ideologiur<br />

an religiur safuZvelze<br />

sxva qveynis saqmeebSi SeiaraRebuli<br />

Carevis msgavs precedentebs<br />

adrec hqonia adgili msoflios<br />

istoriaSi da es ambavi bolSevikebis<br />

gamonagoni ar gaxlavT.<br />

swored amgvari ideologiuri<br />

motiviT da moqmedebis eqspansiuri<br />

formiT SemoiWrnen da damkvidrdnen<br />

bolSevikebi saqarTveloSi da<br />

imis dasamtkiceblad, rom maT moqmedebas<br />

araferi aqvs saerTo velikorusuli<br />

dampyrobluri politikis<br />

gamovlinebasTan, rogorsac<br />

adgili hqonda georgievskis<br />

traqtatis darRvevisas, gauqmebuli<br />

qarTuli saxelmwifos nacvlad<br />

maT raime iseTi unda SemoeTavazebinaT,<br />

rasac, maTis azriT, unda<br />

uvnebeleyo amgvari saxis mosalodenli<br />

braldeba. ruseTSi Semaval<br />

olqad saqarTvelos gamocxadebis<br />

sakiTxi arc ki wamoWrila,<br />

radgan gabaTilebis nacvlad igi<br />

aSkarad cxadyofda amgvari braldebis<br />

siswores.<br />

xelaRebiT iqna uaryofili qarTvel<br />

bolSevikTa erTi jgufis<br />

mier SemoTavazebuli proeqti, romelic<br />

axlad damyarebuli wyobilebis<br />

SenarCunebiT saqarTvelos<br />

ruseTisagan srul gamocalkevebas<br />

iTvaliswinebda. da vinaidan „uklonistebad”<br />

saxeldebuli es dajgufeba<br />

principulad moiTxovda<br />

am proeqtis ganxorcielebas, es Sinapartiuli<br />

konfliqti am jgufis<br />

likvidaciiT damTavrda. rogorc<br />

Cans, zemoxsenebuli proeqtis uarmyoflebs<br />

ar hqondaT imedi ruse-<br />

Tis gareSe saqarTveloSi axlad<br />

damyarebuli wyobilebis SenarCunebisa<br />

da bolos, bolSevikebma axali<br />

tipis eqsperimentuli saxelmwifo<br />

SesTavazes xalxebs, riTac<br />

pirvelad gadadges praqtikuli<br />

nabiji daaxloebiT imgvari mravalferovani<br />

saxelmwifos Sesaqmnelad,<br />

ase saocrad rom Camohgavs<br />

germaneli filosofosis, fridrix<br />

emanuel kantis mier aprioruli<br />

meTodiT mikvleuli saxelmwifos<br />

proeqts (msgavsia mxolod erovnuli<br />

struqturis TvalsazrisiT,<br />

radgan socialur struqturasa da<br />

ideologiur safuZvels kanti ar<br />

Sehxebia). es iyo sxvadasxva saxelmwifos<br />

gerTianebiT Seqmnili er-<br />

Tiani saxelmwifo, romelSic Ti-<br />

Toeuli maTganis suvereniteti ar<br />

unda xelyofiliyo. uwin ruseTis<br />

imperiad saxeldebuli qveyana axla<br />

sabWoTa socialisturi respublikebis<br />

kavSirad iwodeboda da<br />

erovnuli sxvaobis mixedviT ganiyofoda<br />

respublikebad, avtonomiur<br />

respublikebad da avtonomiur<br />

olqebad.<br />

TiToeul am saxelmwifo erTeuls<br />

hyavda Tavisi mTavroba, romelic<br />

eqvemdebareboda kavSiriT<br />

Seqmnili erTiani saxelmwifos centralur<br />

xelisuflebas, erTiani<br />

politikuri da ekonomikuri interesebis<br />

gamomxatvels. kantis warmodgeniT,<br />

saxelmwifoebi nebayoflobiT<br />

unda Sekrebiliyvnen erTi<br />

Zlieri saxelmwifos garSemo da<br />

amgvari kavSiri maT Soris mudmivi<br />

mSvidobis garantiad unda qceuliyo.<br />

respublikebad wodebuli saxelmwifoebi,<br />

maT Soris, saqarTvelo,<br />

marTlac, rsfsr-is garSemo<br />

aRmoCndnen Semokrebilni, Tumca<br />

kantis formula nasesxebic ar yofila.<br />

aqve garkveviT unda iTqvas, rom<br />

am xalxebis xelaxali Semokreba<br />

ruseTis garSemo molaparakebebiT<br />

ar momxdara da amdenad arc nebayoflobiTi<br />

yofila. rogorc saqar-<br />

Tvelos magaliTze Cans, igi sabWo-<br />

Ta ruseTis SeiaraRebul ZalTa<br />

CareviT iqna miRweuli. mxolod<br />

amgvari Sekrebis Semdeg iqna SeTavazebuli<br />

erTiani saxelmwifos<br />

zemoxsenebuli proeqti, saxelmwifosi,<br />

romelSic daculi unda yofiliyo<br />

masSi Semavali respublikebis<br />

suvereniteti, ssrk-is konstituciiT<br />

garantirebuli unda<br />

yofiliyo maTi kavSirSi Sesvlisa<br />

Tu kavSiridan gasvlis Tavisufleba.<br />

agreTve Tanasworuflebianoba<br />

TiToeuli erisa, nebismier respublikas<br />

unda hqonoda saxelmwifoebriobis<br />

aRmniSvneli yvela<br />

atributi Tu sakuTari simbolo:<br />

konstitucia, droSa, himni, gerbi<br />

da a. S. erTaSoris urTierTadmokidebulebis<br />

TvalsazrisiT rac<br />

daiwera, umaRlesi samarTlianobis<br />

TvalsazrisiT daiwera da yvelaferi<br />

damokidebuli iyo imaze, Tu<br />

erTa Soris uZlieresi rogor gaatarebda<br />

cxovrebaSi qaRaldze<br />

aRniSnuls. masze iyo damokidebuli<br />

yvela nebayoflobiTobis cxovrebaSi<br />

realizeba. respublikaTa<br />

Tanmxlebi sityva mokavSire savsebiT<br />

exmianeboda georgievskis traqtatis<br />

suliskveTebas, xolo sityva<br />

Zmoba ufro met pasuxismgeblobas<br />

gulisxmobda. magram, miuxedavad<br />

SemoTavazebuli pirobebisa,<br />

qarTvel xalxs mainc ar dauklia<br />

mcdeloba damoukideblobis dabrunebisa,<br />

radgan Zalmomreoba, mis<br />

kavSirSi Seyvanis dros rom moxda,<br />

ndobas ukargavda mas imaT mimarT,<br />

viszec uSualod iyo damokidebuli<br />

konstituciiT gaTvaliswinebuli<br />

nebayoflobiTobis cxovreba-<br />

Si realizeba; radgan isic cnobilia,<br />

rom sityva saxelmwifo, rogorc<br />

iZulebis saSualeba, ukve<br />

gamoricxavs nebayofilebas.<br />

nebayofileba adamianis mxolod<br />

RvTisa da moyvasisadmi mimarTebiT<br />

SeiZleba gamoixatos. moqalaqis<br />

saxelmwifosadmi mimarTeba ki<br />

ZiriTadad valdebulebiTia. amiT<br />

gansxvavdeba RvTisa da keisrisadmi<br />

misagebeli. magram valdebulebiTi<br />

SeiZleba iyos iseTi ram, rasac<br />

nebayoflobiTac gaakeTebdi da iseTi<br />

ramac, rasac iZulebiT akeTeb.<br />

idealuria saxelmwifo, romelSic<br />

valdebulebiToba rac SeiZleba<br />

metad uaxlovdeba nebayoflobi-<br />

Tobas. magram amgvari idealurobisadmi<br />

rwmena qarTvelebSi Searyia<br />

maT mimarT dasawyisSive Cadenilma<br />

Zalmomreobam, rasac mohyva<br />

1924 wlis gamosvlebi, patriarq ambrosi<br />

xelaias mier genuis erovnebaTa<br />

konferenciaze gagzavnili<br />

memorandumi, mweral konstantine<br />

gamsaxurdias Ria werili leninisadmi<br />

da a. S. yovelive es Tvalna-<br />

Tliv metyvelebda qarTveli xalxis<br />

mcdelobaze, daebrunebina saqarTvelosaTvis<br />

imgvari damoukidebloba,<br />

Tavad rom miaCnda idealad.<br />

gamosvlebs moyva sisxliani<br />

represiebi.<br />

ambrosi xelaia Tanamosaydreeb-<br />

Tan erTad daapatimres da gaacimbires.<br />

patimrobaSi aiyvanes konstantine<br />

gamsaxurdiac da sami<br />

wliT solovkebSi gadaasaxles, xolo<br />

respublikaTa kavSirSi Sesvlisa<br />

Tu kavSiridan gasvlis nebayoflobiToba<br />

miuwvdomel qimerad<br />

rCeboda, radgan am sakiTxTan dakavSirebiT<br />

erTxelac ki ar miumarTavT<br />

Ria referendumisTvis, romlis<br />

gareSec warmoudgenelia zustad<br />

gansazRvra da dadgena xalxis<br />

survilisa.<br />

mas mere sakmaod bevrma wyalma<br />

Caiara. Taobas Taoba mohyva da ur-<br />

TierTobebSic bevri ram gairkva.<br />

qarTvelma xalxma rom ver daibruna<br />

1921 wels dakarguli saxelmwifo,<br />

amitom xelebs ver daikrefda<br />

kulturul, mecnierul da materialur<br />

saqmeebs RvTis anabrad<br />

ver dastovebda. mas axal, SemoTavazebul<br />

pirobebSi unda ecada<br />

SemoqmedebiTi Zalebi, Seemowmebina<br />

Tavisi samokavSireo uflebebis<br />

iuridiuli simkvidre da mTavari<br />

mokavSiris mimarTebani misadmi da<br />

konstituciuri valdebulebebisadmi.<br />

mas mere bevri xotba da sadRegrZelo<br />

aRvlenila, moTminebis<br />

Tasmebic gawyvetamde daWimula<br />

da pretenziebic cxadia, dagrovda.<br />

da es bunebrivicaa, radgan<br />

araTu saxelmwifoebs, erT WerqveS<br />

mcxovreb or adamiansac ki uCndeba<br />

xSirad pretenzia urTierTis<br />

mimarT.<br />

zogierTi erovnebiT rusi sab-<br />

WoTa moqalaqe sityva pretenziis<br />

xsenebaze namdvilad ver moiTmenda<br />

da ase momigebda: „Tu marTlac<br />

subieqturad ar udgebiT Cveni<br />

26 N22 (243) 3.07-9.07.2018 w.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!