0235-Muzik_Tarixi-Ilhan_Mimaroghlu-1995-233s

kir. N e var ki böyle bir tanıtma, "sanat müziği" kavramı için tek bir tanıma
uyduğumuza göre, o müziği batının sanat müziğiyle aynı yüzeye çıkarmayı
da gerektirir. Oysa, o ülkelerin sanat müziği üzerinde bilinenlere göre,
böyle bir işlem, böyle bir yakınlaştırma uygun düşmez. Söz konusu iki
tür müzik arasındaki başkalıklar, bunların aynı durum, aynı tanım içinde,
bir önem ve değer sırasına göre yer almalarım doğru gösterecek gibisinden
de değildir. Bu iki müzik, birbirlerinden bambaşka değerlerin, bambaşka
görevlerin, bambaşka amaçların, bambaşka yöntem ve oluşumların
simgesidirler. Ölçümüz Avrupa'nın sanat müziğiyse, bütün öbür müzikleri
bu açıdan "ilkel müzik" diye görmek zorundayız. Bundan başka bu "öbür
müziklerin", bugünün ilkel toplumlann müziklerine olan benzerlikleri de,
"ilkel" diye tanıtılmalarını uygun düşürür. Demektir ki aşağıda, eski uygarlıkların
müziğnden söz ederken arada bir "sanat müziği" sözünün geçmesi,
o ülkelerin o çağlardaki uygarlık ve kültür koşullarının sınırlan içinde
oluşmuş bir türlü müziği tanıtmak içindir; yoksa, Avrupa'nın sanat müziğine
yakınlığı olan bir müzikten söz ediliyor sanılmasın. Bu konuda önemli
bir ayrıklığa, Avrupa dışında doğmuş ve gelişmiş olmakla birlikte "sanal
müziği" tanımına uymuş tek müzik türü olan caz müziğine değinmek gereklidir
Avrupa’da sanat müziğinin evriminin onuncu yüzyıldan önceki bölümünün
konumuzun sınırlan içine girmiş olması, bu bölüm bir sonraki bölüme
doğrudan doğruya bağlandığı için, "ilkeriiği temel konumuzun sınırlan
dışında bırakmış olmamızla görünürde bir çelişiklik açısından, özel bir
doğru gösterme çabası gerektirmez. Eski uygarlıkların müziğinin ele alınmasına
gelince, gerçi bu müziğin, hiç olmazsa bugünkü durumunda batının
sanat müziğiyle bir ilintisi yoktur. Bununla birlikte eski uygarlıklann
müziği batıda sanat müziğinin, evrimini değilse bile, doğumunu etkilemiştir.
Bu etkinin yeğinlik katım bilimsel yollardan doğrulamak belge kıtlığı
yüzünden, elde değildir. Müzik uygulamaları doğrudan batıya ne gibi ilinti
ve bağlantı çizgileri içinde ulaşmıştır? Bu konuda kesin, aydınlık bir açıklama
yapmaya çalışmak boştur. Çünkü eldeki belgeler çok azdır ve bunlar
da kesinlikten uzaktır. Müzik incelemelerinde en güvenilir belgelerin ancak
sesli belgeler olacağı apaçık bir gerçektir. Oysa, sesli belge sağlama ve
saklama gereçleri ancak yirminci yüzyılda ortaya çıkmıştır. Seslerin kâğıt,
ya da herhangi bir gereç üzerine yazılmasına, notalamaya, gelince: Notalama
yöntemlerinin iki yüzyıl önceye varana kadar inanç verici kesinlikten
çok uzak oluşu yüzünden müzik sanatının başlangıçlara kıyasla ilerlemiş
çağlan üzerinde bile kuşku uyandırmayan bilgilere varmak güçtür. Daha
öncesi, hele eski uygarlıklar söz konusu olduğunda, bu konuda belgeye dayanan
bilgi vermenin elde olmadığı bir gerçektir. Dayanağımız, olsa olsa,
eski geleneklerin korünmüş olduğuna inanmak ve güvenmektir. Sağlamlıktan
pek uzak bir güvencedir bu. Yalan yıllarda kurulmuş olduğunu bildiğimiz
geleneklerin bile ne denli değiştiğini gözden uzak tutamayız. Herhan­
12