0235-Muzik_Tarixi-Ilhan_Mimaroghlu-1995-233s

ziği temelinde, Çin müziğine dayanır. Laos’un daha yalrn bir müziği vardır,
»öbür Asya ülkelerinde rastlanmayan bir özellik, Laos’ta şarkılara ken
adı verilen ve ağız armonikasını andıran bir çalgıyla, armonili olarak eşlik
edilmesidir. Birmanya müziği, Çin ve Hint öğelerinin bir karışımıdır. Kamboç
müziğinde önemli bir öge, açık havada yapılan büyük şenliklerde çalan
ve erkeklerden kurulan pip-hat adlı orkestra ile kapalı salonlarda çalan
ve kadınlardan kurulan mahori adlı orkestradır. Her iki oıkestrada da
vurma çalgıları (ksilofon ve gonglar) çoğunluktadır. Bu bakıma Kamboç
orkestraları, Cava ve Bali orkestralarım andırır.
Gameltm adı verilen Cava ve Bali orkestralarında vurma çalgıları yanında
bir de, orkestra yöneticisinin çaldığı iki telli kemanın, rebab’in bulunması,
bu müziğe raüslüman müziğinin etkisini gösterir. Ses dizilerine
gelince, biri beş sesli (salendrv) öbürü yedi sesli (pelog) iki dizi kullanılır.
Nota yükseklikleri, batının ortalama ses düzenine tam olarak uymaz. Çok
sık kullanılan bir dizi, batının mi, fa, sol, si, do notalarıyla karşılanabilecek
seslerin an arda dizilmesiyle kurulmuştur. Bu notalara verilen adlar
-ding, dong, deng, dung, dang- Cava ve Bali müziğinin genel tınısını yansıtır.
Tibet’in, bu kapalı ülkenin müziği, Hindistan'ın da, Çin’in de müziğinden
apayrıdır. Başlıca Tibet çalgıları arasında bir türlü flüt, zurnaya
benzer bir başka nefes çalgısı, bir de, içiçe geçmiş parçalardan yapılmış,
üç buçuk metreye kadar uzayan, trombona benzer bir başka nefes çalgısı
vardır. Genellikle şenliklerde trombona benzer çalgıları çalanlar yüksek
bir yere çıkarlar ve beş altı dakika süreyle uzun notalar üflerler. Onlar bitirince
hemen arkalarından zurnalar, davul eşliğiyle, bir melodi çalmaya başlarlar.
Zurnalar bitirince şarkıcılar başlar. Şarkıcılar bitirince zurnalar ve
flütler, melodiyi süsleyerek çalarlar
M ISIR VE GREK M Ü Z İK LE R İ
Eski Mısır'ın müziği üzerinde ancak, kazılarda bulunmuş çalgılara,
bir de çalgı vö çalgıcı resimlerine bakarak birtakım samlara ulaşılmaya çalışılıyor.
Buna göre Mısır müziğinin tarihi M.Ö. 4000 yılma kadar uzanır.
M .ö . on altıncı yüzyıla varana kadar daha çok ufak boyda çalgılar, bugünün
flütlerini ve arplarını andıran çalgılar kullanılmaktaydı. Daha sonra
Asya’dan, özellikle Çin’den daha büyük boy çalgılar gelmeye başladı. Bu
ulaşış hem de çalman ve söylenen müziği etkiledi. Flütlerin özelliklerine
bakarak Mısır müziğinin geniş ses aralıklarına dayandığı sanılıyor.
Grek müziği üzerinde de kesin bilgi yoktur. Eldeki belgeler yalnızca
tamamı yazılmış beş altı parçayla, bir de ancak birkaç bölümü bulunan bir
o kadar parçayla kalmaktadır. Bunlar eski Yunan müziğinin teksesli olduğunu
gösteriyor. Bununla birlikte Eflâtun, ne türlü olduğu kestirilemeyen
bir çok sesten söz etmiştir. Herhalde eski Yunan, mimarlık, heykel ve ede-
16