0235-Muzik_Tarixi-Ilhan_Mimaroghlu-1995-233s
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Papa’mn özel tom ağı, bestecilerden org müziği isteyen din kurumlan arasında<br />
başta geliyorlardı. Yukarda anlatılan canzona yanında ricercare ve fuga<br />
biçimleri, on yedinci yüzyılın başında org için müzik yapan Claudio Merulo<br />
ve Giovanni Gabrieli gibi bestecilerin eserlerindeki ses yürütme ve<br />
birleştirme tekniklerinden ortaya çıktı. Ricercare, İtalyanca kelime anlamı<br />
olarak, "aramak" demektir. Motet yazısından çıkan ricercare, melodik motiflerin<br />
birbirleri ardından, benzetme yoluyla, belirmelerine dayanır. Bu biçim,<br />
genellikle birçok motif taşır. Ancak, Andrea Gabrieli’de rastlandığı gibi,<br />
tek motifli ricercare le r de vardır. Fuga, İtalyancada "kaçmak" anlamına<br />
gelen, fugare kelimesinden türemiş bir terimdir. Fuga ile motet, madrigal,<br />
ricercare ve canzona arasındaki ayrılık şuradadır ki, şarkı müziği biçimlerinde<br />
sesler düzenli olarak önce tek, sonra çift, sonra da üçlü vs. olarak<br />
art arda birbirlerini izledikleri ve çoksesli bir doku kurduktan halde fuga’da<br />
bunlann yanında bir de gelişme bölümü vardır ki öteki biçimlerde<br />
bu bölüm bulunmaz; yerine, yeni bir "konu" sunulur ve ses sıralanmasına<br />
göre ilerletiliri Sweelinck ile Girolamo Frescobaldi’nin (1583-1644) fuga<br />
biçimini geliştirmede önemli çalışmalan olmuş ve fuga, bu iki uslanın öğrencilerinin,<br />
çoğunlukla Almanların elinde evrimini sürdürmüş, Johann Sebastian<br />
Bach da en gelişmiş durumuna varmıştır. Frescobaldi, on yedinci<br />
yüzyılın en etkileyici müzikçilerinden biriydi. Keman için Corelli, klavsen<br />
için Scarlatti ne ise, org için de Frescobaldi odur. Floransa sarayında beş<br />
yıl süreyle orgculuk yapması dışında meslek hayatı Roma’da Petrus kilisesenin<br />
orgcusu olarak geçmiştir; Frescobaldi orada çaldığında çoğu kez sayısı<br />
30.000 kişiye varan bir kalabalığın kendisini dinlediği söylenir. Yukarda<br />
sözü edilen biçimlerde ve daha birçoklarında yaptığı bestelerde Frescobaldi,<br />
bestecilik sanatının evrimine ışık tutan korkusuz, geniş imgelemli bir<br />
yaratıcı olarak sanatında yer almıştır. Frescobaldi üslûbunu Almanya’ya taşıyan<br />
başlıca orgcu bestecilerin ileri gelenlerinden biri, Viyana saray orgculuğuna<br />
atandıktan sonra büyük ustanın öğrenciliğini yapma isteğinden kendini<br />
alamayıp İtalya’ya giden, Frescobaldi’nin yanında dört yıl çalıştıktan<br />
sonra Londra’da org körüğü çalıştırıcısı gibi silik bir işte yıllar geçiren,<br />
sonra Kralın ilgisini kazanıp saray orgculuğuna atanan Johann Jacob Froberger’dir<br />
(1616-1667)<br />
ALM ANYA’DA D İN M Ü ZİĞ İ<br />
Froberger ile birlikte Wolfgang Ebner, Georg Muffat, Johann Pachelbel<br />
gibi orgcu bestecilerin savundukları İtalyan etkisi Almanya’da özellikle<br />
güney bölgelerde egemenlik sürüyordu. Kuzeydeyse sözünü geçiren<br />
bir DanimarkalIydı: Dietrich Buxtehude (1673-1707). Ömrünün uzun yıllarını<br />
Lübeck’te Meryem Ana Kilisesi’nin organisti olarak geçiren Buutehude<br />
Lübeck’i Avrupa’ma başlıca müzik merkezlerinden biri yapmıştı. Bach<br />
ile Haendel, onu dinlemek, bilgisinden yararlanmak için çok kereler Lübeck’e<br />
gitmişlerdir. Bach’ın müziğini hazırlayan en önemli etken Buxte-<br />
46
Change language