0235-Muzik_Tarixi-Ilhan_Mimaroghlu-1995-233s

ON SEKİZİNCİ YÜZYILIN İLK YARISI:
YÖNTEMLER ÖZETLENİYOR
On sekizinci yüzyılın ilk yansı, soylu kişilerin egemenliklerini gitgide
arttırdıkları ve bunu halkın aşağı katmanlarının sıkıntılanna aldırmadan
yaptıkları bir çağdır. N e var ki krallık kurumu artık son yıllannı yaşamaktadır.
Yığınlann kıvançsızlığı, mutsuzluğu Fransız Devrimine yol açacak,
yeni bir dünya düzeninin ilk adımlan atılmış olacaktır. İmparatorluk, krallık,
dukalık kurumlanılın güveni sarsılacak, türlü ülkelerde birbiri ardından
toplumun "üst yapı"sının esenliği bozulacak, kamu yönetimi kavramı
gitgide dünya düzeninin baş öğesi olacaktır. Yüzyılın ilk yansında, egemenliklerini
babadan oğula, hem de halkın sırtından geçinerek sürdüren Bourbonlann,
Hohenzollem’lerin, Habsburg’lann baskısına karşı tepkiler buyandan
toplumun "alt yapı'sında, öte yandan aydınlar arasında, kendini
göstermeye başlamıştır. Artık, düşünü çağı, özgürlük çağı açılmış demektir.
Voltaire'in özgürlük savunmaları "üst yapı"yı bile etkilemektedir; John
Locke ve Adam Smith orta sınıfın yöneticilik haklarından söz etmektedirler.
"özgüllük, Eşitlik, Kardeşlik" sesleri dört bucakta yankılanmaktadır.
Bir yatıdan da bilim alanında ilerlemeler gitgide artmaktadır. Dr. Jenner
aşıyı, Fahrenheit termometreyi bulmuştur. Lavosier kimya bilimini geliştirmektedir.
Diderot ve öbür Fransız ansiklopedicileri, eldeki bilgiler bütün
dünya yararlansın diye, düzenli ve yöntemli bir biçimde bir araya getirmektedirler.
Tecim ve endüstri alanında gelişmeler olmakta, büyük kentler,
köylüyü çekmeye başlamaktadır.
Müzikte on sekizinci yüzyılın ilk yansı, ikinci yarısının Haydn, M o-
zan ve Beethoven gibi büyük klasik ustalarını hazırlayan bir çağdır; geçmiş
çağlann yöntemleriyle gününkilerin, geleceğin temeli olacak gibi, birleştirildiği
bir çağdır. İtalya bir yandan gene, özellikle operasıyla, Avrupa
müzik hayatının merkezi durumundadır. Avrupa’nın her köşesinden yüzlerce
müzikçi bilgilerini geliştirmek amacıyla İtalya’ya gitmektedirler. Am a
bir yandan da Almanya İtalya’nın başlıca rakibi durumuna yükselmiştir;
Almanya'nın İtalya’da hor görülmesi, Almanlann "havlamaktan ve haykırmaktan
başka bir şey yapmadıklarının" söylenmesi, İtalya’nm, kuzeydeki ül­
50