0235-Muzik_Tarixi-Ilhan_Mimaroghlu-1995-233s

yan kişilerdendi, ikisi de kilisede, halkın güçlük çekmeden söyleyebileceği
melodilerle tanrı düşünüşüne yakınlaşmasını istiyordu. Gerçi kilise korosunun
öğretici görevini tanıyorlardı. Halkın bu koroyu dinleyerek kendi tanrısal
şarkılarını daha kolayca söyleyebileceğine inanıyorlardı. Am a asıl isledikleri,
halkın, hem dil hem de melodi bakımından kolaylıkla anlayabileceği,
rahatça benimseyebileceği şarkıları olmasaydı. Bunun için de bir yandan
halk diline, öte yandan da halk müziğine başvuruldu. Gerçi, kilise melodilerden
de yararlanıldığı oldu ve kilise melodileri, geleneksel melodiler
seçilirken bunların en yalınlan, en kolaylan arandı; fakat asıl halk melodilerinin
çekiciliğine, etkisine güvenildi. Evin, sokağın, tarlanın, eğlence yerinin
"saygısız" seslerinin tapmağa girmesinde bir salanca görülmedi. Bu seslerde
aşın bir saygısızlık görüldüğünde gerekli değiştirmeler yapılıyor, tapınağın
ağırbaşlılığının bozulmasında aşınlığa gidilmesi önleniyordu.
Öte yandan kilise korosunun yalnız bir destekleyici, bir öğretici ödevi
sürdürmesiyle yetinilmedi. Kilise korosu için hazırlanan müziğin ne gibi
bir evrim gördüğünü özetlemek istersek, Calvin ve Luther görüşlerinin yönetimiyle
bu alanda da bir yalınlaştırmaya doğru gidildiğini, bunun için
başlangıçta, soprano ya da tenor sese ana melodinin verildiğini ve öbür
seslerin bir armonik dip desteği ödevi görecek gibi düzenlediklerini, böylece
kilise korosunun hem de halkın söyleyişini destekleme ödevini de yerine
getirdiğini belirtebiliriz. Ancak sonraları, bestecilerin daha "bilgili" bir
çokses yazısı uygulama istekleri, öbür sesleri yalınlıktan gitgide uzaklaşan
bir yolda geliştirdi. Böylece Luther ve Calvin kiliseleri koro müziği, motet
yazısının karmaşıklığına yaklaşmaya başladı; yalnız öyle bir motet düşününüz
ki sözleri halk dili olsun, ilerde Bach’ın doruğuna yükselteceği bir biçim,
kilise kantatı, doğrudan doğruya bu müzikten çıkmıştır.
önemini asıl Luther ile olan ilintisinden kazanan, iyi bir işçi, fakat
güçsüz bir yaratıcı olan Walter üe Lutherci inançların sınırlan içine kendini
kapatmakla yetinmeyen Hassler yarımda, Leipzig’de Thomaskirche’de
Bach’ın öncellerinden Johann Herman Schein (1586-1630), besteciliği yalımda
kuramcılığıyla Un yapmış Melchior Vulpuis (1560-1615), verimliliğiyle
de anılan Michael Praetorius (1571-1621) Luther yolunun başlıca müzikçileri
arasında sayılabilirler.
Ingiltere’de reform, katolik kilisesinin müziğiyle savaşa girişen ve bu
yüzden hapse de atılan John Tavemer’de (1495-1545) ilk öncülerinden birini
bulur. Din dışı eserler de yazan Tavemer’in çağdaşı öbür besteciler
arasında "Ingiliz kilise müziğinin babası" diye anılan ve İngiltere’nin
Henıy V III ile Elizabeth arasmda geçirdiği din değişiklikleri sırasında kilisenin
her yeni durumuna uyan eserler besteleyen Thomas T allis
(1520-1585) başta gelir.
28