05.10.2019 Views

qronika+291

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

Tu TviTmkvlelobis anatomia<br />

`icoda Tu ara rame eqsprezidentma dvaliSvilis ucnaur sikvdilze? - amas<br />

verasodes gavigebT, radgan SevardnaZe cocxali aRar aris. ise,<br />

sagulisxmoa, rom Tengiz sigua im `troikidan~ erTaderTia, romelic<br />

saqarTveloSi dabrunebulma SevardnaZem ar daiWira(!).<br />

ratom? - esec pasuxgaucemeli kiTxvaa~<br />

el firmas misces. man gatanili 2<br />

miliardi maneTi daabruna, magram<br />

am or firmasac xom hqonda gadasaxdeli<br />

krediti? amitom varSavis<br />

bankSi Setanili 4 milioni dolaridan<br />

moixsna 600 000 dolari, rac<br />

2 miliardi maneTis tolfasi iyo,<br />

operacia damTavrda. firmas zustad<br />

3 milion 400 aTasi sufTa<br />

mogeba darCa.<br />

Tqven ggoniaT, dvaliSvilma<br />

Tavi moikla? _ ara, mokles! Sss-Si<br />

wasvlis win damireka da miTxra,<br />

dakiTxvaze mivdivar da simarTle<br />

unda vTqvao. mis mdivan qals hqonda<br />

Jurnali, sadac yvela gvari<br />

ewera, visTvisac SevardnaZem<br />

kreditis micema daavala. Cemi yvirilis<br />

Semdeg, roca es ambavi gaskda,<br />

parlamentSi roman miminoSvilis<br />

xelmZRvanelobiT, sagamoZiebo<br />

komisia Seiqmna, ori weli iwvala<br />

batonma romanma, magram Jurnalis<br />

xelSi Cagdeba ver moaxerxa.<br />

bolos, es Jurnali dvaliSvils<br />

Sss-Si miatanines. man dakiTxvaze<br />

yofnisas Tavis mdivans daureka da<br />

uTxra, Jurnali moitaneo. ase<br />

Caigdes xelSi dvaliSvilis e. w.<br />

Savi sia, dakiTxvidan gamosuli<br />

dvaliSvili ki mokles da es Jurnalic<br />

gaqra”, _ am gancxadebis avtoric<br />

Tengiz siguaa.<br />

gavyveT versias, rom dvaliSvilma<br />

Tavi ki ar moikla, aramed,<br />

mokles. maSin sainteresoa, vis awyobda<br />

bankiris Tavidan mocileba?<br />

_ Tu siguas naTqvams gavixsenebT,<br />

rom dvaliSvilTan kreditis saTxovnelad<br />

maSindeli deputatebi<br />

midiodnen, maSin eWvmitanili Sesa-<br />

Zloa, nebismieri is adamiani iyos,<br />

romelic imdroindel sakanonmdeblo<br />

organoSi moRvaweobda, Tumca<br />

eWvmitanilTa wre dvaliSvilis<br />

meuRlem Seamcira, romelmac xelisuflebaSi<br />

„ocnebis” mosvlis<br />

Semdeg bankiris mkvleli pirdapir<br />

daasaxela.<br />

„dvaliSvilis mkvleloba daigegma<br />

SoTa kviraias kabinetSi, sadac<br />

Zalian bevri bneli saqme igegmeboda”,<br />

_ ganacxada 2013 wels<br />

erT-erT sagazeTo interviuSi<br />

dvaliSvilis meuRlem.<br />

Tengiz siguam ki, Tavis droze,<br />

aranakleb saintereso miniSneba<br />

gakeTa da dvaliSvilis ucnaur<br />

gardacvalebaze saubrisas cxonebuli<br />

zurab Jvania, ufro sworad,<br />

misi „mwvaneTa moZraoba” axsena:<br />

„1993 wlis 2 marts erovnul<br />

bankSi Sevida firma „TrialeTis”<br />

faratina werili, romelSic firmis<br />

prezidenti 102 miliard 700<br />

milioni maneTis sesxs iTxovda, es<br />

firma „mwvaneTa moZraobis” Seqmnili<br />

iyo da demur dvaliSvilTan<br />

mis Suamavals zurab Jvania wamoadgenda...<br />

es werili erovnulma<br />

bankma „agrobanks” daawera. es iyo<br />

saukunis afera. warmoudgenelia,<br />

103 miliardi maneTi misce raRac<br />

axalSeqmnil firma „TrialeTs”,<br />

Tanac uprocentod da yovelgvari<br />

uzrunvelyofis gareSe. werilSi<br />

ewera, rom fuls ruseTis centralur<br />

bankSi gadaricxavdnen,<br />

konvertacias gaukeTebdnen da<br />

ukan daabrunebdnen. es iyo sisulele,<br />

radgan 103 miliards ki ara, 1<br />

milionsac veravin versad gadaricxavda.<br />

ganaTlebis maSindelma<br />

ministrma, Tamaz kvaWantiraZem,<br />

moskovSi atestatebi daabeWdvina,<br />

amisTvis 8 milioni maneTi gvqonda<br />

gadasaricxi, vin aRar CavrieT,<br />

Zlivs movaxerxeT da 103 miliardis<br />

gadaricxva rogor warmogidgeniaT?<br />

es afera Semdegnairad<br />

gaskda: CemTan movidnen Sss-s warmomadgenlebi<br />

da miTxres, rom<br />

moskovidan miiRes ÌÓÐ-is telefonograma,<br />

romlis Sinaarsic sityva-sityviT<br />

maxsovs: „Ó<br />

öåíòðàëüíîãî áàíêà Ðîññèè ïîäâÿçàëèñü<br />

äâà ìîñêîâñêèõ àôåðèñòà: ãîìîñåêñóàëèñò<br />

â î÷êàõ è ìîñêîâñêàÿ øëþõà, ó íèõ íà<br />

ðóêàõ ôàëüøûâîå àâèçî áàíêà Ãðóçèè íà<br />

103 ìèëëèàðäîâ ðóáëåé...” isini am saqmis<br />

gaxsnaSi Cvens Sss-s TanamSromlobas<br />

sTavazobdnen. rogorc Semdeg<br />

gairkva, „mwvaneebs” fuli<br />

ruseTis centralur bankSi gadasaxurdaveblad<br />

viRac moskoveli<br />

homoseqsualisa da meZavisTvis miuciaT.<br />

Sss-s warmomadgenlebs<br />

davaleba miveci, rom dilis 8<br />

saaTisTvis 2 opermuSaki gadaefrinaT<br />

moskovSi. darwmunebuli<br />

viyavi, rom avizo yalbi iyo, Tumca<br />

dilis 7 saaTze mainc davureke<br />

dvaliSvils, davibare da movuyevi,<br />

rom aseTi ambavi moxda. batoni demuri<br />

skamze uxerxulad SeiSmuSna<br />

da miTxra, batono Tengiz, avizo<br />

yalbi araa, me gavecio. gavbrazdi<br />

da raRac uxeSad vuTxari. axlac<br />

maxsovs, rogor ganerviulda,<br />

kedelTan dadga da gawbilebulma<br />

miTxra, _ batono Tengiz, ar iciT,<br />

me ra presis qveS varo”.<br />

„sagareo valebi _ restruqturizebuli<br />

avantiura”, _ am sa-<br />

TauriT gazeT „axali 7 dRe-Si”,<br />

„vardebis revoluciamde” ori<br />

wliT adre, anu 2001 wlis 10 dekemebrs<br />

gamoqveynebul statiaSi,<br />

Tengiz sigua ambobs:<br />

„1992 wlis dasawyisSi CvenTvis<br />

cxadi gaxda, rom ruseTi problemebs<br />

Segviqmnida energomatareblebis<br />

mowodebasTan dakavSirebiT.<br />

daviwyeT alternatiuli wyaroebis<br />

moZiebaze fiqri. mazuTis mowodebaze<br />

xelSekruleba gavaformeT<br />

azerbaijanTan, bunebrivi airis<br />

mowodebaze ki _ TurqmeneTTan.<br />

am xelSekrulebis Tanaxmad, saqarTvelos<br />

bunebrivi airis Rirebuleba<br />

unda daefara rogorc TanxiT,<br />

aseve _ Semxvedri saqonliT.<br />

Cven TurqmeneTisTvis unda migvewodebina<br />

Cai, alkoholuri sasmelebi,<br />

quTaisis avtoqarxnis, gaer-<br />

Tianeba „azotis”, rusTavis metalurgiuli<br />

qarxnis produqcia,<br />

msubuqi mrewvelobis nawarmi.<br />

1992 wels saqarTvelom TurqmeneTisgan<br />

5 miliardi kubmetri bunebrivi<br />

airi miiRo. am periodSi Cven<br />

aranairi vali ar dagvdebia. 1993<br />

wlis pirvel kvartalSi ki, piriqiT,<br />

TurqmeneTs hqonda Cveni vali.<br />

valis dagroveba daiwyo 1993<br />

wlis meore da mesame kvartalSi.<br />

rogorc cnobilia, 1992 wlis bolos<br />

saqarTvelos erovnuli bankis<br />

prezidentad dainiSna demur<br />

dvaliSvili. man radikalurad<br />

Secvala saqarTvelos mTavrobis<br />

mier SemuSavebuli umkacresi fulad-sakredito<br />

politika. Cemi<br />

premierobis dros mTavrobas umkacresi<br />

kontroli hqonda dawesebuli<br />

erovnuli bankis mier gacemuli<br />

kreditebis raodenobaze.<br />

dawesebuli iyo gasacemi kreditebis<br />

raodenobis zRvruli norma _<br />

140 miliardi maneTi. erovnul<br />

banks am normisTvis arasdros<br />

gadauWarbebia. dvaliSvilis mier<br />

gamocxadebuli liberaluri fulad-sakredito<br />

politikis Sedegad<br />

ki bankidan yovelgvari kontrolis<br />

gareSe gadioda Tanxebi. magaliTad,<br />

1993 wlis mxolod maisis<br />

TveSi 461 miliardi gaica. am<br />

raodenobis kreditis gacemis<br />

ufleba dvaliSvils, ra Tqma unda,<br />

ar hqonda. is, rasakvirvelia, mxolod<br />

sakuTari iniciativiT ar<br />

iCenda aseT guluxvobas. yvelaferi<br />

zemodan, SevardnaZisgan, iyo<br />

daSvebuli. amdeni ukanonobis<br />

Cadenas mxolod dvaliSvili,<br />

ubralod, ver gabedavda.<br />

„dvaliSvilis kreditebis saqme”<br />

pirdapir kavSirSia TurqmeneTis<br />

valis dagrovebis sakiTxTan. saqme<br />

is aris, rom didi raodenobis<br />

kreditis mqone firmebi Seudgnen<br />

im produqciis Sesyidvas, romli-<br />

Tac saxelmwifo TurqmeneTs bunebrivi<br />

airis Rirebulebas uxdida.<br />

maT es produqcia ruseTis baz-<br />

arze gahqondaT, gayiduli saqonlis<br />

realizaciidan miRebuli<br />

Tanxis konvertacias axdendnen da<br />

sazRvargareTul bankebSi abandebdnen.<br />

es firmebi, faqtobrivad,<br />

saxelmwifos konkurentebad iqcnen.<br />

saqarTvelos mTavrobas<br />

TurqmeneTisTvis bunebrivi airis<br />

safasuris gadaxdis aranairi saSualeba<br />

aRar hqonda. amis miuxedavad,<br />

TurqmeneTi bunebriv airs<br />

mainc gvawvdida. albaT, iqidan gamomdinare,<br />

rom saqarTvelos ukve<br />

hqonda keTilsindisieri gadamxdelis<br />

imiji, magram roca saqarTvelos<br />

davalianeba katastrofulad<br />

gaizarda, TurqmeneTma bunebrivi<br />

airis mowodeba Segviwyvita.<br />

1992 wlis saparlamento<br />

arCevnebis Semdeg erovnuli banki<br />

angariSvaldebuli gaxda ara<br />

mTavrobis, aramed parlamentis<br />

winaSe. mTavrobisTvis karga xans<br />

ucnobi iyo dvaliSvilis e. w. liberaluri<br />

fulad-sakredito politikis<br />

Sedegebi. 1993 wlis martSi,<br />

mTavrobas Sinagan saqmeTa saministrom<br />

miawoda informacia erovnuli<br />

bankis ukanono qmedebebis Sesaxeb.<br />

Cemi iniciativiT Seiqmna komisia,<br />

romelsac dvaliSvilis mier<br />

kreditebis gacemis kanonierebis<br />

sakiTxi unda Seeswavla. paralelurad,<br />

imave sakiTxis Seswavla<br />

daevala kontrolis palatas.<br />

samTavrobo komisiisa da kontrolis<br />

palatis daskvnebi umkacres<br />

braldebebs Seicavda. me vaiZule<br />

SevardnaZe, rom sakiTxis detalurad<br />

garCevis mizniT moewvia TaTbiri,<br />

romelsac mTavrobis wevrebis<br />

garda bankirebic daeswrebodnen.<br />

rogorc mogvianebiT gairkva,<br />

SevardnaZem bankirebis mowvevisgan<br />

Tavi Seikava. TaTbirs Cem garda eswrebodnen<br />

batonebi: roman gociriZe<br />

(vice-premieri), zurab kervaliSvili<br />

(vice-premieri), mixeil<br />

jibuti (ekonomikis ministri), kaxa<br />

popiaSvili (finansTa ministri),<br />

Temur basilia (parlamentis fulad-sakredito<br />

komisiis Tavmjdomare),<br />

Tavad demur dvaliSvili.<br />

TaTbirze yvela gamomsvlelma<br />

`Wriloba gamWoli iyo, romliTac<br />

naTlad Canda, rom dvaliSvili Sori<br />

manZilidan nasrolma tyviam Seiwira!~<br />

mkacrad dagmo dvaliSvilis mier<br />

ganxorcielebuli e. w. liberaluri<br />

fulad-sakredito politika.<br />

moviTxoveT dvaliSvilis gan-<br />

Tavisufleba dakavebuli Tanamdebobidan.<br />

eduard SevardnaZe mas,<br />

SeiZleba iTqvas, rom mkerdiT<br />

gadaefara. erTi wlis Semdeg ki,<br />

1994 wlis ivnisSi, mTavrobis sxdomaze<br />

imave eduard SevardnaZem<br />

ganacxada: „is fulad-sakredito<br />

politika, romelsac Cven liberaluri<br />

vuwodeT, damRupveli aRmoCnda<br />

qveynisTvis”. manve moiTxova<br />

dvaliSvilis gadayeneba. amas<br />

moyva dvaliSvilis winaaRmdeg<br />

sisxlis samarTlis saqmis aRZvra<br />

da erT-erTi dakiTxvis dros misi<br />

gardacvaleba. dvaliSvilis gardacvalebis<br />

oficialur mizezad<br />

TviTmkvleloba dasaxelda.<br />

rac Seexeba im masalebs, romelic<br />

zemoT dasaxelebulma mTavrobis<br />

komisiam moipova: komisiam aRmoaCina,<br />

rom, magaliTad, firma<br />

„TrialeTs” (es is TrialeTi ar<br />

aris, romlis ukanac „mwvaneebi”<br />

idgnen da romlis saxelsac cnobili<br />

„rublis afera” ukavSirdeba)<br />

didi raodenobiT krediti hqonda<br />

gatanili erovnuli bankidan. firmis<br />

mepatrone saqarTvelodan gaqceuli<br />

iyo. saqarTvelo im period-<br />

Si jer kidev ar gaxldaT „interpolis”<br />

wevri qveyana. amis miuxedavad,<br />

Cven TxovniT mivmarTeT „interpols”,<br />

daedgina „TrialeTis”<br />

patronis adgilsamyofeli, agre-<br />

Tve misi sabanko angariSebi. aRmo-<br />

Cnda, rom „TrialeTis” damfuZnebeli<br />

cxovrobda varSavaSi da var-<br />

Savis „amerbankSi” 4 milioni dolari<br />

hqonda Setanili. „interpolma”<br />

erToblivi jgufis Seqmna SemogvTavaza,<br />

romelic daapatimrebda<br />

„TrialeTis” patrons, mis angariSs<br />

varSavis bankSi yadaRas daadebda<br />

da am Tanxas saqarTveloSi gadmoricxavda.<br />

im periodSi, roca am<br />

operaciis mzadeba daiwyo, parlamenti<br />

ixilavda kanons policiis<br />

Sesaxeb. am kanoniT Sinagan saqmeTa<br />

saministros ekonomikur dana-<br />

SaulTan brZolis sammarTvelo,<br />

romelic „interpolTan” erTad<br />

iZiebda „TrialeTis” saqmes, saer-<br />

Tod, gaauqmes. imJamad am sammarTvelos<br />

ufrosi iyo b-ni jemal<br />

jiqurauli, misi moadgile ki _ b-<br />

ni kaxa TargamaZe. maT, sxvaTa<br />

Soris, „TrialeTis” saqmis gaxsna-<br />

Si didi wvlili miuZRviT. saqmis<br />

masalebis mixedviT, prokuratura<br />

valdebuli iyo, saqme aReZra. babilaSvilma<br />

Tavi Seikava. aranairi<br />

reaqcia ar gamoumJRavnebia saqarTvelos<br />

parlamentsac. sxvaTa<br />

Soris, parlaments (vgulisxmob<br />

1992-1995 wlebis mowvevis parlaments)<br />

ar ganuxilavs saparlamento<br />

komisiis mier erovnuli bankis<br />

fulad-sakredito politikis<br />

Sesaxeb gakeTebuli sakmaod mkacri<br />

daskvna. komisia 1993 wlis ivnisSi<br />

Temur basilias xelmZRvanelobiT<br />

Seiqmna. mas daskvna 1993<br />

wlis seqtemberSi ukve mzad hqonda,<br />

magram daskvna arasdros gamomzeurebula.<br />

Cemi informaciiT,<br />

daskvna parlamentis arqivSic ki<br />

ar inaxeba...”<br />

asea Tu ise, bankiris mkvleloba<br />

Tu TviTmkvleloba isev burusiTaa<br />

moculi da, rogorc kuluarebSi<br />

amboben, am ambis realuri<br />

gamoZieba mSvid Zils Zalian<br />

bevr biznesmensa da yofil Tu<br />

moqmed politikoss daufrTxobs!<br />

N30 (291) 1.10-07.10.2019 w.<br />

7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!