You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
www.samajweekly.com
◊∞Ò≈ÓΔ ÌØ◊Á∂ ¡≈˜≈Á ÒØ’
Á∂Ù È±ß ¡≈˜≈Á ‘Ø«¬¡ª GC √≈Ò ‘Ø ◊¬∂ ‘ÈÕ Ú√Ø∫ ÁΔ¡ª
Óμ∞„ÒΔ¡ª ÒØÛª ͱappleΔ¡ª ‘Ø ‹≈‰Δ¡ª ⁄≈‘ΔÁΔ¡ª ‘ÈÕ Ó∞μ„ÒΔ¡ª
ÒØÛª «Úμ⁄ apple؇Δ, ’μÍÛ≈, Ó’≈È, «Ú«Á¡≈ Â∂ «√‘ √‘±Òª ‘ÈÕ
Í«‘ÒΔ¡ª «ÂßÈ ÒØÛª apple∞˜◊≈apple ”Â∂ «ÈappleÌapple ‘ÈÕ ‹∂ √≈apple∂ È≈◊«apple’ª
’ØÒ apple∞˜◊≈apple ‘ØÚ∂ ª ¿∞‘ apple؇Δ, ’μÍÛ≈ ¡Â∂ Ó’≈È Á≈ ÍzÏßË ’apple
ÒÀ‰◊∂, Íapple «¬√ «Úμ⁄ ÚΔ √apple’≈apple ÁΔ «˜ßÓ∂Ú≈appleΔ ‘À «’ √≈apple∂
È≈◊«apple’ª Ò¬Δ apple∞˜◊≈apple Á≈ ÍzÏßË ’apple∂Õ ◊appleΔϪ Ò¬Δ √√Â≈ ¡È≈‹
Â∂ √√Â∂ Ó’≈È Ï‰≈ ’∂ Á∂Ú∂, Íapple È؇ÏßÁΔ ¡Â∂ Ó‘ªÓ≈appleΔ ÁΩapple≈È
Òμ◊∂ Ò≈’‚≈¿±È È∂ «¬‘ «√μË ’apple «ÁμÂ≈ ‘À «’ Á∂Ù ÁΔ ÿμ‡Ø-ÿμ‡
«¬μ’ «Â‘≈¬Δ ¡≈Ï≈ÁΔ ÁΔ¡ª Ó∞μ„ÒΔ¡ª ÒØÛª ª Á±apple, Ó∞√ΔÏ √Ó∂∫
’Ø¬Δ Ïª‘ ÎÛÈ Ú≈Ò≈ ÚΔ È‘Δ∫Õ ’appleØÛª ÒØ’ appleØ‡Δ È±ß Âapple√Á∂ apple‘∂Õ
«√apple ÂØ∫ ¤μ ÷∞μ√‰ ’apple ’∂ ‘˜≈appleª ÓΔÒ Á±apple ¡≈͉∂ «Íß‚ª 鱧 ÍÀÁÒ
‘Δ Â∞apple ͬ∂Õ «’√∂ ÚΔ √apple’≈apple È∂ ¿∞È∑ª Ò¬Δ appleØ‡Δ Â∂ apple«‘‰ Á≈ ÍzÏßË
È‘Δ∫ ’ΔÂ≈Õ
«Í¤ÒΔ √apple’≈apple È∂ ’ßÓ Á≈ ¡«Ë’≈apple ’≈ȱßÈ Ï‰≈ ’∂ «¬‘ ÔÂÈ
’ΔÂ≈ √Δ «’ ‘apple∂’ È≈◊«apple’ 鱧 √≈Ò «Úμ⁄ ÿμ‡Ø ÿμ‡ AH@ «ÁȪ
Ò¬Δ apple∞˜◊≈apple «ÁμÂ≈ ‹≈Ú∂Õ ÒØ’ ÌÒ≈¬Δ ÁΔ¡ª ‘Øapple √’ΔÓª Úª◊
«¬‘ ÚΔ «ÌzÙ‡≈⁄≈apple ÁΔ ÒÍ∂‡ «Úμ⁄ ¡≈ ◊¬ΔÕ «ÚÙÚ ¡≈apple«Ê’ Óß⁄
ÁΔ Â≈˜≈ «appleÍØapple‡ ¡È∞√≈apple Á∂Ù Á∂ «¬μ’ ÎΔ√ÁΔ ÒØ’ª ’ØÒ Á∂Ù ÁΔ
√μÂapple ÎΔ√ÁΔ ¡≈Ï≈ÁΔ È≈ÒØ∫ ⁄≈apple ◊∞‰ª ÚμË ÁΩÒ ‘ÀÕ «¬√∂ «appleÍØapple‡
¡È∞√≈apple Á∂Ù Á∂ FC ¡appleÏÍÂΔ¡ª ’ØÒ Á∂Ù Á∂ «¬μ’ √≈Ò Á∂ Ï‹‡
ÂØ∫ ÚμË ‹≈«¬Á≈Á ‘ÀÕ √ß√≈apple Ì∞μ÷ÓappleΔ Ú∂apple«Ú¡ª ÁΔ Â≈˜≈ «appleÍØapple‡
¡È∞√≈apple ’∞ÍØÙ‰ Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úμ⁄ Ì≈apple Á≈ √ß√≈apple Á∂ AAG Á∂Ùª
«Úμ⁄Ø∫ A@BÚª √Ê≈È ‘ÀÕ «¬μ’ ‘Øapple «appleÍØapple‡ ¡È∞√≈apple Á∂Ù Á∂ ‘apple Á±‹∂
Ïμ⁄∂ 鱧 √ßÂ∞«Ò ÌØ‹È Âª Á±apple, ÏÒ«’ «„μ‚ Ìapple ’∂ ÷≈‰≈ ÚΔ
Íz≈Í ȑΔ∫ ‘∞ßÁ≈Õ √ß√≈apple «Úμ⁄ Íß‹ √≈Ò ÂØ∫ ÿμ‡ ¿∞Óapple Á∂ Ïμ«⁄¡ª
ÁΔ ÓappleÈ Áapple «Úμ⁄ Ì≈apple Á≈ Í«‘Ò≈ ÈßÏapple ‘ÀÕ «¬‘ Ú∂÷‰≈ ˜apple±appleΔ
‘À «’ ¡«‹‘≈ «’¿∞∫ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ Á∂Ù ¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß ¡È≈‹ «Úμ⁄
¡≈ÂÓ «ÈappleÌapple ‘Δ È‘Δ∫ √ÓfiÁ≈, √◊Ø∫ ¡È≈‹ ÁΔ √ßÌ≈Ò «¬μ’
Úμ‚Δ √Óμ«√¡≈ Ï‰Δ ‘Ø¬Δ ‘ÀÕ ‘apple √≈Ò Òμ÷ª ‡È ¡È≈‹ ÷∞μÒ∑∂ ¡ßÏapple
‘∂· √Û ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Á∂Ù «Úμ⁄ Á∞μË ¿∞ÂÍ≈ÁÈ «Úμ⁄ ÚΔ Ú≈Ë≈
‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ √≈‚≈ Á∂Ù ÎÒ Â∂ √Ï˜Δ¡ª ÍÀÁ≈ ’appleÈ Ú≈Ò≈ √ß√≈apple Á≈
Á±‹≈ Á∂٠ω «◊¡≈ ‘ÀÕ Ï‘∞Â≈ Á∂ Ï≈Ú‹±Á ÎÒ ¡Â∂ √Ï˜Δ¡ª
◊appleΔϪ ÁΔ Í‘∞ß⁄ ÂØ∫ Ï≈‘apple ‘Ø apple‘Δ¡ª ‘ÈÕ
Ú∂÷‰≈ «¬‘ ‘À «’ √≈apple≈ ’∞fi ‘∞ß«Á¡ª Á∂Ù «Úμ⁄ Ì∞μ÷ÓappleΔ «’¿∞∫
‘À? ¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß «Ú’√ Á∂Ùª ÁΔ ’Â≈apple «Úμ⁄ ÷Û∑≈ ’appleÈ Ú≈Ò∂
Á∂Ù È±ß ¡≈͉∂ ¡ßÁapple fi≈ Ó≈appleÈ ÁΔ ÒØÛ ‘ÀÕ Ï‘∞Â≈ Á∂ ‘∞ß«Á¡ª
Ì∞μ÷ÓappleΔ Á≈ ’≈appleÈ ◊appleΔÏΔ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ ◊appleΔÏΔ Á≈ Ó∞μ÷ ’≈appleÈ
apple∞˜◊≈apple Á∂ Ú√Δ«Ò¡ª ÁΔ ÿ≈‡ ‘ÀÕ √apple’≈appleª «¬√ ◊ßÌΔapple ‘Ø apple‘Δ
√Óμ«√¡≈ Á≈ ‘μÒ Òμ̉ ÁΔ Êª ⁄؉ª «‹μ‰ Ò¬Δ ÒØ’ª ÁΔ¡ª
Ì≈ÚÈ≈Úª È≈Ò ÷∂‚ apple‘Δ¡ª ‘ÈÕ ⁄؉ª √Ó∂∫ ’Ø¬Δ È≈ ’Ø¬Δ ¡«‹‘≈
Óμ∞Á≈ ÷Û∑≈ ’ΔÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘À «‹√ È≈Ò ¿∞È∑ª ÁΔ¡ª Ì≈ÚÈ≈Úª ȱß
ÌÛ’≈ ’∂ Ú؇ª Ò¬Δ¡ª ‹≈ √’‰, Íapple «¬‘ È‘Δ∫ √Ø«⁄¡≈ ‹ªÁ≈ «’
◊appleΔϪ ÁΔ ¡≈ÓÁÈ Á≈ Ú≈Ë≈ ’appleÈ Ò¬Δ apple∞˜◊≈apple Á∂ Ú√ΔÒ∂ ÍÀÁ≈
’ΔÂ∂ ‹≈‰Õ √apple’≈apple È∂ apple∞˜◊≈apple Á∂ Ú√Δ«Ò¡ª «Úμ⁄ Ú≈Ë≈ ’appleÈ
Ò¬Δ Úμ‚∂ √È¡ÂΔ ÿapple≈«‰¡ª 鱧 ’∂ÚÒ «apple¡≈«¬Âª ‘Δ È‘Δ∫
«ÁμÂΔ¡ª √◊Ø∫ ¿∞È∑ª Á∂ ’apple˜∂ ÚΔ Ó∞¡≈Î ’apple «ÁμÂ∂Õ «¬ßfi Á∂Ù Á∂
Ï‘∞Â∂ ÏÀ∫’ ÿ≈‡∂ «Úμ⁄ ⁄Ò∂ ◊¬∂ Â∂ «¬‘ ÁΩÒ ÒØ’ ÚappleÂØ∫ ÁΔ Êª
’∞fi ÿapple≈«‰¡ª Á∂ ’Ϙ∂ «Úμ⁄ ¡≈ ◊¬ΔÕ ¿∞È∑ª «ÚÁ∂Ùª ÂØ∫
√ÚÀ⁄≈Ò’ ÚËΔ¡≈ ÓÙΔȪ ÷appleΔÁ Ò¬Δ¡ª «‹√ È≈Ò ’≈«Ó¡ª ÁΔ
«◊‰ÂΔ «Úμ⁄ Ú≈Ë≈ ‘؉ ÁΔ Êª «¬È∑ª ÁΔ «◊‰ÂΔ ÿ‡ ◊¬ΔÕ
Ï‘∞ √≈apple∂ √apple’≈appleΔ ¡Á≈apple∂ ÿ≈‡∂ «Úμ⁄ ‹≈ apple‘∂ ‘ÈÕ √apple’≈apple È∂
«¬È∑ª Á≈ ÍzÏßË’Δ √∞Ë≈apple ’apple ’∂ Ó∞È≈Î∂ «Úμ⁄ ÏÁÒ‰ ÁΔ Êª «¬È∑ª
鱧 Ú∂⁄‰≈ Ù∞apple± ’apple «ÁμÂ≈ ‘ÀÕ ‹ÁØ∫ ’Ø¬Δ ’ßÍÈΔ È±ß ÷appleΔÁ∂ ª ¿∞√ Á≈
ÓßÂÚ Ó∞È≈Î≈ ’Ó≈¿∞‰≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ Ò¬Δ ¿∞‘ ’≈«Ó¡ª ÁΔ
«◊‰ÂΔ ÿμ‡ ’apple∂◊Δ, ¿∞È∑ª ÁΔ¡ª ÂÈ÷≈‘ª Â∂ ‘Øapple √‘±Òª «Úμ⁄
’‡ΩÂΔ ‘ØÚ∂◊Δ ¡Â∂ ¿∞Í‹ ‹ª √∂Ú≈ Á∂ Ó∞μÒ «Úμ⁄ Ú≈Ë≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ
Ó∞È≈Î∂ Á∂ apple±Í «Úμ⁄ ÍÀ√≈ «‹‘Û≈ ’appleÓ⁄≈appleΔ¡ª Â∂ √apple’≈apple apple≈‘Δ∫
Ï≈˜≈apple «Úμ⁄ Úapple«Â¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À ¿∞‘ ’∞fi ÿapple≈«‰¡ª Á∂ ’Ϙ∂ «Úμ⁄
¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ «¬ßfi ¡≈Ó ‘μʪ «Úμ⁄ ÁΩÒ «÷√’ ’∂ ’∞fi ÷≈√ ‘μʪ
«Úμ⁄ ⁄ÒΔ ‹ªÁΔ ‘ÀÕ √apple’≈appleΔ ¡Á≈«apple¡ª 鱧 Ú∂⁄‰≈ √Óμ«√¡≈ Á≈
‘μÒ È‘Δ∫ ‘À √◊Ø∫ ÍzÏßË’Δ √∞Ë≈appleª ¡Â∂ «ÌzÙ‡≈⁄≈apple 鱧 appleØ’‰≈ ˜apple±appleΔ
‘ÀÕ
’∞fi Á‘≈’∂ Í«‘Òª ‹ÁØ∫ «Ú«Á¡≈ Á≈ «Èμ‹Δ’appleÈ ‘Ø ’∂ ¡‹∂
ÚÍ≈apple È‘Δ∫ √Δ Ï‰Δ, ¿∞ÁØ∫ ◊appleΔÏ ¡ÓΔapple Ò¬Δ «¬μ’Ø √’±Ò √È, Íapple
¡μ‹ ¡«‹‘≈ È‘Δ∫ ‘ÀÕ «Èμ‹Δ √’±Òª «Úμ⁄ ÍÛ∑∂ «Ò÷∂ ‘Δ ‘apple ʪ
Ì≈Ú∂∫ ¿∞‘ √apple’≈appleΔ ÷∂Âapple ‘ØÚ∂ ‹ª «Èμ‹Δ ÷∂Âapple ‘ØÚ∂ ’≈Ϙ ‘Ø apple‘∂
‘ÈÕ «¬√ È≈Ò Ï‘∞«◊‰ÂΔ Á≈ ⁄ß◊≈ ‹ΔÚÈ «‹¿±‰ Á≈ √∞ÎÈ≈
’∂ÚÒ √∞ÎÈ≈ ωÁ≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «Èμ‹Δ ‘√ÍÂ≈Òª «Úμ⁄ «¬Ò≈‹
«¬ßÈ≈ Ó«‘ß◊≈ ‘Ø «◊¡≈ ‘À «’ ¡≈Ó ¡≈ÁÓΔ «¬Ê∂ ‹≈‰ ÁΔ «‘ßÓÂ
È‘Δ∫ ’appleÁ≈, ‹∂ ’Ø¬Δ Ó‹Ï±appleΔ Ú√ ‹ªÁ≈ ‘À ÚΔ ‘À ª ¿∞‘ ’apple˜∂ ÁΔ
ÁÒÁÒ «Úμ⁄ Î√ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Á∂Ù ÁΔ Ï‘∞ÂΔ Ú√Ø∫ ÷∂ÂΔ ”Â∂ «ÈappleÌapple
’appleÁΔ ‘À Â∂ «’√≈È È±ß √Ì ÂØ∫ ÚμË ’∞Áapple ÁΔ Ó≈apple fiμÒ‰Δ ÍÀ∫ÁΔ
‘ÀÕ ¿∞√ ÁΔ √‘≈«¬Â≈ Ò¬Δ ÏΔÓ≈ ÔØ‹È≈ Ù∞apple± ‘جΔ, Íapple «¬√ Á≈
ÍzÏßË «Èμ‹Δ ’ßÍÈΔ¡ª 鱧 √Ω∫Í «ÁμÂ≈ «◊¡≈Õ
‹∂ ¡ÓΔapple ◊appleΔÏ «Úμ⁄ ÚËÁ∂ Í≈Û∂ ”Â∂ Ò◊≈Ó È≈ Ò≈¬Δ ª
Ï∂apple∞˜◊≈appleΔ Á≈ Ú≈Ë≈ ‘ØÚ∂◊≈ «‹√ È≈Ò ◊appleΔϪ ÁΔ «◊‰ÂΔ ÚË∂◊Δ
Â∂ ¡≈Ó ÒØ’ª «Úμ⁄ Ï∂⁄ÀÈΔ ÚË∂◊ΔÕ ÒØ’ª 鱧 ËappleÓ, Á∂Ù Ì◊ÂΔ,
«¬Ò≈’≈¬Δ ¡≈«Á Ï‘≈«È¡ª È≈Ò ◊∞ßÓapple≈‘ ’apple ’∂ Ï‘∞ÂΔ Á∂apple Ú؇ª
È‘Δ∫ «ÓÒ √’‰Δ¡ªÕ «¬√ apple∞fi≈È È±ß appleØ’‰≈ Ï‘∞ ˜apple±appleΔ ‘ÀÕ ÒØ’ª
ÁΔ¡ª Ì≈ÚÈ≈Úª È≈Ò ÷∂‚‰≈ ¤μ‚ ’∂ ¿∞È∑ª Á∂ ÌÒ∂ Ï≈apple∂ √Ø⁄‰ ÁΔ
ÒØÛ ‘À ª ‹Ø ¿∞‘ ¡≈˜≈ÁΔ Á≈ «Èμÿ Ó≈‰ √’‰Õ
-‚≈’‡apple apple‰‹Δ «√ßÿ
«ÚÙ∂Ù
«¬«Â‘≈√ ◊Ú≈‘ ‘À «’ √Ó∂∫ √Ó∂∫ ÓÈ∞μ÷Â≈ 鱧 ’¬Δ
Âapple∑ª Á∂ √ß’‡, Ó‘≈Ó≈appleΔ¡ª Â∂ ‘Øapple √Óμ«√¡≈Úª Á≈
√≈‘Ó‰≈ ’appleÈ≈ «Í¡≈ ‘ÀÕ ÓÈ∞μ÷ ¿∞È∑ª È≈Ò ¡≈„≈
Ò≈¿∞∫Á≈ ¡Â∂ «‹μ Íz≈Í ’appleÁ≈ ¡≈«¬¡≈ ‘ÀÕ
√Ó±«‘’ Â≈’ Â∂ ¬∂’Â≈ Á∂ ‘«Ê¡≈apple È≈Ò ¿∞√ È∂
¡È∂’ª Ó‘≈Ó≈appleΔ¡ª 鱧 Ó≈ «ÁμÂΔÕ √ß’‡ √Ó∂∫ ÓÈ∞μ÷
ÁΔ ÍΔÛ, Á∞μ÷ª, ÁappleÁª 鱧 ¡≈͉∂ ÁappleÁ √Ófi ’∂ Ë∞apple
¡ßÁappleØ∫ «Èapple√Ú≈appleÊ „ß◊ È≈Ò appleÒ «ÓÒ ’∂ ¿∞È∑ª Á≈
Á∞μ÷ Úß‚≈¿∞‰ ÁΔ ÍappleßÍapple≈ √≈‚Δ «˜ßÁ◊Δ Á≈ «‘μ√≈
apple‘Δ ‘À, Íapple ’ØappleØÈ≈ √Ó∂∫ «‹μÁª Á≈ «Ú‘≈apple √≈‚∂ √Ó≈‹
«Úμ⁄ Á∂÷‰ 鱧 «Ó«Ò¡≈, ¿∞‘ ÓßÁÌ≈◊≈ ‘ÀÕ «ÏÓ≈appleΔ
Ï≈apple∂ ‹≈‰’≈appleΔ Á∂‰ ÁΔ Êª «¬√ Ï≈Ï «¬ßÈ≈ ÷ΩÎ
ÍÀÁ≈ ’apple «ÁμÂ≈ «◊¡≈ «’ ‘apple «’√∂ 鱧 Òμ◊‰ Òμ◊≈
«’ ’ØappleØÈ≈ «ÏÓ≈appleΔ È‘Δ∫, «¬‘ «√μË∂ ÓΩ Á∂ Ú≈apple߇
‘ÈÕ ÓΩ Á≈ ‚apple «˜ßÁ◊Δ ¿∞μÂ∂ Ï∞appleΔ Âapple∑ª ‘≈ÚΔ ‘Ø
«◊¡≈Õ ¡≈͉∂ ÿappleª 鱧 «Â¡≈◊ ’∂ «˜ßÁ◊Δ È±ß √∞÷∂apple≈
ω≈¿∞‰ Ò¬Δ Á±‹∂ apple≈‹ª ÂØ∫ ¡≈¬∂ Ó˜Á±appleª Á∂ «ÁÒª
«Úμ⁄ «¬‘ ◊μÒ ÿapple ’apple ◊¬Δ «’ ‹ÁØ∫ «˜ßÁ◊Δ Á≈
’Ø¬Δ ÌappleØ√≈ È‘Δ∫ «apple‘≈ ª «’¿∞∫ È≈ «¬√ ȱß
¡Ò«ÚÁ≈ ÚΔ ¿∞√∂ ÿapple ‹≈ ’∂ ¡≈«÷¡≈ ‹≈Ú∂ «‹μÊØ∫
’Á∂ ¿∞È∑ª ÁΔ Í«‘ÒΔ «’Ò’≈appleΔ ◊±ß‹Δ √ΔÕ ÿμ‡Ø-ÿμ‡
¿∞Ê∂ ¿∞È∑ª Á∂ ¡≈͉∂ ª ¡≈÷appleΔ √Ó∂∫ ¿∞È∑ª Á∂ ’ØÒ
‘؉◊∂Õ
ÓÿÈ∞μ÷Δ «Ëappleª ÁΔ¡ª ÒßÓΔ¡ª Ò≈¬ΔȪ Èß◊∂ ÍÀappleΔ∫,
Ì∞μ÷∂ «„μ‚Δ∫, ÓØ«„¡ª ¿∞Â∂ Ïμ⁄∂, ‘μʪ «Úμ⁄ «Èμ’
√∞μ’ Á∂ Ìapple∂ fiØÒ∂ √Û’ª ◊≈‘ß∞Á∂ ÒÓ∂apple∂ ÍÀ∫‚∂ ÂÀ¡ ’appleÈ
«È’Ò Â∞«apple¡≈Õ «’√∂ √apple’≈apple È∂ ¿∞È∑ª ÁΔ √≈apple È≈
Ò¬Δ, «‹Ú∂∫ ¿∞‘ «’√∂ ‘Øapple Á∞ÈΔ¡≈ Á∂ Ú≈√Δ ‘؉Õ
«¬È√≈ÈΔ¡Â È±ß Íz‰≈¬∂ ÒØ’ª È∂ ˜apple±apple ¿∞È∑ª Á∂ ÷≈ÒΔ
«„삪 鱧 «‹μÊØ∫ Âμ’ ‘Ø √«’¡≈, fi∞Ò’≈ Á∂‰ ÁΔ
’Ø«ÙÙ ’ΔÂΔÕ Ò‘±-Ò∞‘≈È ÍÀappleª È≈Ò √Û’ª È≈ÍÁ∂
’∞fi «‡’≈«‰¡ª Â∂ Í‘∞ß⁄ ◊¬∂, ’¬Δ apple≈‘ª «Úμ⁄ ÁÓ
ÂØÛ ◊¬∂Õ ’¬Δ Í‘∞ß⁄ ª ◊¬∂, Íapple ¿∞È∑ª Ò¬Δ
¡≈Í«‰¡ª È∂ ‘Δ Ï±‘∂ È≈ ÷ØÒ∑∂Õ
Íß‹≈Ï «Úμ⁄ Ú≈«¬apple√ È≈Ò ÍΔÛ ÓÈ∞μ÷ª È≈Ò
¡‰ÓÈ∞μ÷Δ ÚappleÂ≈apple≈ Á∂÷‰ «Úμ⁄ ¡≈«¬¡≈Õ «’Â∂
«apple٫¡ª Á∂ Í∞Ò
ËΔ¡ª-Í∞μª È∂ ¡≈͉∂ Ϙ∞apple◊ª Á≈ ¡ß«ÂÓ √√’≈apple
’appleÈ ÂØ∫ «¬È’≈apple ’apple «ÁμÂ≈ ¡Â∂ «’Â∂ ÍΔÛª
Ò≈Ùª Á≈ ¡ß«ÂÓ √√’≈apple ’appleÈ «Íμ¤∂ ÒÛ≈¬Δ¡ª
‘Ø¬Δ¡ªÕ ÍΔÛ ÍappleÚ≈appleª È≈Ò ‘ÓÁappleÁΔ Ì«apple¡≈
ÚÂΔapple≈ appleμ÷‰ ÁΔ Êª ¿∞È∑ª Á≈ Ï≈¬Δ’≈‡ ’ΔÂ≈
«◊¡≈Õ ¬∂’ªÂÚ≈√ ’ΔÂ∂ ÒØ’ª 鱧 È≈ apple«‘‰ ÔØ◊
Ê≈Úª Â∂ Â≈«Û¡≈ «◊¡≈Õ «apple٫¡ª Á∂ Í∞Ò Ï∞appleΔ
Âapple∑ª ÍzÌ≈Ú ‘ج∂Õ
«¬‘ √Ì ’∞fi Âμ’ ’∂ ÓÀ鱧 ¡≈Í‰Δ Á≈ÁΔ Ô≈Á ¡≈
◊¬ΔÕ ¿∞√ Á∂ √∞÷Δ Úμ√Á∂ ÍappleÚ≈apple apple±ÍΔ Ï≈ˆ Â∂ «¬μ’
Ó‘≈Ó≈appleΔ ÁΔ ¡«‹‘Δ Ó≈apple Í¬Δ √Δ «’ √≈apple≈ Ï≈ˆ
ÚΔapple≈È ‘Ø «◊¡≈Õ ÿapple Á∂ ¡μË∂ ‹Δ¡ ¿∞√ ÁΔ Ì∂‡ ⁄Û∑
◊¬∂Õ Ó∂appleΔ Á≈ÁΔ Á∂ Óª-Ï≈Í, ⁄≈⁄≈-⁄≈⁄Δ Â∂ Ìapple≈-
Ìapple‹≈¬Δ √≈apple∂ ¿∞√ Ó‘≈Ó≈appleΔ È∂ «È◊Ò Ò¬∂Õ «Íμ¤∂
¿∞√ ÁΔ ¤Ø‡Δ ÌÀ‰, √≈Ò ’∞ ÁΔ Ó≈√±Ó ÌÂΔ‹Δ ¡Â∂
⁄≈⁄∂ Á≈ Í∞μ ⁄ßȉ «√ßÿ ¡Â∂ ȱߑ ËßÈ ’Ωapple apple«‘
◊¬∂Õ ¡μ‹ Á≈ √Óª ‘∞ßÁ≈ ª «ÏÓ≈appleΔ ÂØ∫ ‚apple«Á¡ª
Ó≈√±Ó Ïμ⁄Δ apple∞Ò‰ Ò¬Δ ¤μ‚ «ÁμÂΔ ‹ªÁΔ, Íapple ¿∞‘
√Óª ‘Δ ¡«‹‘≈ √Δ «’ ÍappleÚ≈apple’ «appleÙÂ∂, Ô≈appleΔ¡ª,
ÁØ√ÂΔ¡ª ÚÍ≈apple’ ¡ßÙª ÂØ∫ Ó∞’ √ÈÕ «¬È∑ª «Úμ⁄
¡Í‰μ Â∂ ÓØ‘ Ó∞‘μϪ √ÈÕ ËßÈ ’∞apple È∂ Ïμ⁄Δ È±ß
⁄∞μ’ ’∂ ¡≈͉∂ √ΔÈ∂ È≈Ò Ò≈ «Ò¡≈Õ ⁄ßȉ «√ßÿ È∂
ÍappleÚ≈apple’ «apple٫¡ª ÁΔ ‚∞μÏΔ «’ÙÂΔ Á≈ ÓÒ≈‘ ω
’∂ ¿∞√ 鱧 Í≈apple Ò≈¿∞‰ Ò¬Δ Îapple˜ª Á∂ ⁄μͱ ¡≈͉∂
‘μʪ «Úμ⁄ ÎÛ Ò¬∂Õ √Óª Òßÿ‰ È≈Ò ÁappleÁª ÁΔ
‡Δ√ ’∞fi Óμ·Δ ÍÀ ◊¬ΔÕ ⁄ßȉ «√ßÿ È∂ «’appleÂ-’appleÓ
È≈Ò «˜ßÁ◊Δ È±ß «Îapple «‹¿±‰ ‹Ø◊≈ ’apple «Ò¡≈ ª
¡≈͉∂ Îapple˜ 鱧 «ÈÌ≈¿∞∫«Á¡ª Ó∂appleΔ Á≈ÁΔ ÁΔ apple≈«¬
È≈Ò ¤Ø‡Δ ÌÀ‰ 鱧 √appleÁ≈-Í∞‹Á≈ Á∂ ’∂ ¿∞√ Á≈
«Ú¡≈‘ ’apple «ÁμÂ≈Õ ⁄ßȉ «√ßÿ ¡Â∂ ËßÈ ’Ωapple Á∂ ÿapple
ÚΔ ÁØ ËΔ¡ª È∂ ‹ÈÓ «Ò¡≈Õ ¿∞È∑ª È∂ «ÂßÈ ËΔ¡ª ȱß
«¬μ’Ø «‹‘≈ «Í¡≈apple ’ΔÂ≈Õ ¿∞√ √Ó∂∫ ª ÒÛ«’¡ª
ÁΔ ÍÛ∑≈¬Δ Ï≈apple∂ ’Ø¬Δ ÿμ‡ ‘Δ √Ø⁄Á≈ √Δ, ÒÛ’Δ¡ª
«ÁÒ Á≈ ª ’Ø¬Δ Ó≈ÓÒ≈ ‘Δ È‘Δ∫ ‘∞ßÁ≈
‹ÁØ∫ ’Á∂ Ó∞‘μÏ ÁΔ ◊μÒ Â∞appleÁΔ ‘À ª «ÁÒ Á≈
«˜’apple ˜apple±apple ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ «¬¿∞∫ Òμ◊Á≈ ‘À «’ «‹Ú∂∫ «ÁÒ ‘Δ
√Ì ’≈√∂ Á≈ ’√±appleÚ≈apple ‘ØÚ∂ «‹Ú∂∫ «’ Ï‘∞ ‘Δ ⁄apple«⁄Â
◊Δª «Úμ⁄ “«ÁÒ Á≈ Ó≈ÓÒ≈“ «√apple ⁄Û∑ ’∂ ÏØÒÁ≈ «apple‘≈Õ
Ó√ÒÈ “«ÁÒ Á≈ Ó≈ÓÒ≈ ‘À?, “«ÁÒ Âª Í≈◊Ò ‘À“,
“Ú∂÷Δ∫ «ÁÒ≈ «Í¡≈apple È≈ ’appleΔ∫“, “«ÁÒ «ÁμÂ≈ È‘Δ∫ √Δ
·Ø’appleª ÒÚ≈¿∞‰ Ú≈√Â∂“, “«ÁÒ Á≈ ’√±apple“, “«ÁÒ
‹∞appleÓ≈È∂ ÌappleÁ≈“ ‹ª ‘Øapple ’¬Δ ◊Δ ‘ÈÕ ◊≈«¬’ ◊∞appleÁ≈√
Ó≈È Á≈ ◊≈«¬¡≈ ◊Δ “«ÁÒ Á≈ Ó≈ÓÒ≈ ‘À“ «ÁÒ Á∂
Í≈¬∂ Í∞¡≈«Û¡ª ÁΔ ÏappleΔ’Δ È≈Ò ◊μÒ ’appleÁ≈ ‘ÀÕ «¬‘
◊Δ AIH@ «Úμ⁄ Í«‘ÒΔ Ú≈apple ‡Δ ÚΔ ”Â∂ ÍzÁapple«ÙÂ
‘Ø«¬¡≈ √Δ ¡Â∂ Ï‘∞ √≈appleΔ¡ª ¡ÀÒÏÓª «Úμ⁄ ÚΔ Ù≈ÓÒ
’ΔÂ≈ «◊¡≈Õ Ï≈¡Á «Úμ⁄ «¬‘ ◊Δ «ÎÒÓ “Ó≈ÓÒ≈
◊ÛÏÛ ‘À“ (AIHD) «Úμ⁄ ÚΔ Ù≈ÓÒ ’ΔÂ≈ «◊¡≈Õ
«ÁÒ Ï≈apple∂ ◊Δª Á≈ «˜’apple ’apple ’∂ «¬μ’ «’Â≈Ï ÌappleΔ
‹≈ √’ÁΔ ‘À, Íapple ’Δ «¬‘ √μ⁄ ‘À «’ Ó∞‘μÏ «ÁÒ ”⁄Ø∫
¿∞Í‹ÁΔ ‘À? ‚≈’‡appleΔ √≈«¬ß√ Ó∞Â≈Ï’ «ÁÒ √appleΔapple Á≈
¡«‘Ó ¡ß◊ ‘À, ‹Ø √appleΔapple «Úμ⁄ ÷±È Á∂ ÁΩapple∂ 鱧 ⁄≈Ò± appleμ÷Á≈
‘ÀÕ ¡ßÁ≈˜È «¬μ’ «Ó߇ «Úμ⁄ Íß‹ ÒΔ‡apple ÷±È ÁΔ Íß«Íß◊
«ÁÒ È±ß ’appleÈΔ ÍÀ∫ÁΔ ‘ÀÕ «¬‘ Ó∞μ·Δ Á∂ ¡≈’≈apple Á≈ Ï‘∞Â
√±÷Ó «‹‘≈ ¡ß◊ ¤≈ÂΔ Á∂ ÷μÏ∂ Í≈√∂ Í√ÒΔ¡ª Á∂ ÊμÒ∂
«Í¡≈ ¡≈͉≈ ’ßÓ «ÈÔÓ apple±Í «Úμ⁄ ’appleÁ≈ ‘ÀÕ «ÁÒ
Á≈ Ì≈apple Ò◊Ì◊ C@@ ◊apple≈Ó ÓappleÁª «Úμ⁄ ¡Â∂ BH@
◊apple≈Ó ¡Ωappleª «Úμ⁄ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ «ÁÒ Á∂ ⁄≈apple Ú≈ÒÚ ‘∞ßÁ∂
‘È «‹È∑ª «Úμ⁄ √μ‹∂ Í≈√∂ Á∂ Ú≈ÒÚª «Úμ⁄ √appleΔapple ”⁄Ø∫
«¬’μ·≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡Ù∞μË ÷±È ‹ªÁ≈ Â∂ «Îapple «¬‘ ÷±È
Î∂Ϋۡª «Úμ⁄Ø∫ ÁΔ √≈Î ‘Ø ’∂ «ÁÒ Á∂ ÷μÏ∂ Í≈√∂ Ú≈Ò∂
Ú≈ÒÚª ”⁄Ø∫ ‘∞ßÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ √appleΔapple «Úμ⁄ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
«¬√ Âapple∑ª ¡√Δ∫ ’«‘ √’Á∂ ‘ª «’ «ÁÒ È±ß Âª ÍÒ
Ìapple ÁΔ «Ú‘Ò È‘Δ∫Õ ‹ÁØ∫ ÓÈ∞μ÷ √Ω∫ ‹ªÁ≈ ‘À, «¬‘鱧 ˙ÁØ∫
ÚΔ ¡≈͉≈ ’ßÓ ’≈apple ¿∞√∂ appleÎÂ≈apple È≈Ò ’appleÈ≈ ÍÀ∫Á≈ ‘ÀÕ
¡√Ò «Úμ⁄ «ÁÒ Âª ÏÁÈ≈Ó ’appleÂ≈ ◊ΔÂ’≈appleª, «ÎÒÓª
Ú≈«Ò¡ª È∂, «‹È∑ª «Ú⁄≈«apple¡ª 鱧 ÍÂ≈ ‘Δ È‘Δ∫ «’
Ó∞‘μÏ «’μÊØ∫ ÍÀÁ≈ ‘∞ßÁΔ ‘ÀÕ Á∞ÈΔ¡≈ ”Â∂ ‹Ø ’∞fi ÚΔ
Ú≈Íapple «apple‘≈ ‘À, ¿∞√ Á≈ Ó∞μ÷ Ë∞apple≈ √≈‚≈ ÓÈ ‘ÀÕ √Ú≈Ò
ÍÀÁ≈ ‘∞ßÁ≈ ‘À «’ ÓÈ ’Δ ‘∞ßÁ≈ ‘À? √Ø⁄ª Á∂ √ß’ÒÍ ¡Â∂
«Ú’ÒÍ È±ß ÓÈ ¡≈«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ÓÈ ¡«Áμ÷ ‘ÀÕ «ÁÒ
¡Â∂ «ÁÓ≈◊ Á∂ ‡À√‡ ’appleÈ Ú≈ÒΔ¡ª ª Ï‘∞ ÓÙΔȪ
¡≈ ◊¬Δ¡ª, Íapple ÓÈ Á≈ ‡À√‡ ’appleÈ Ú≈ÒΔ ÓÙΔÈ È≈
¡≈¬Δ ‘À ¡Â∂ È≈ √≈«¬ß√ ’ØÒ «¬ßÈΔ √ÓappleμÊ≈ ‘À «’ ¿∞‘
ÓÈ∞μ÷Δ ÓÈ ”Â∂ ’≈ϱ Í≈ ÒÚ∂Õ «ÁÒ ÁΔ «ÎÒÓΔ Â√ÚΔapple
«‹Ú∂∫ «’ ¡√Δ∫ Ú∂÷Á∂ ‘ª Í≈È Á∂ ÍμÂ∂ «Úμ⁄ ÂΔapple ◊μ‚
’∂ √≈‚∂ «˜‘È «Úμ⁄ «¬√ 鱧 ¿∞Â≈«apple¡≈ «◊¡≈ ‘À, Íapple
¬Δ’≈’≈apple‚Δ˙◊z≈ÎΔ √Ó∂∫ ÍÂ≈ Òμ◊Á≈ ‘À «ÁÒ ⁄Δ˜ ‘À
«’¡≈ ‹≈ÈÓÕ «¬√∂ Âapple∑ª √Δ‡Δ √’ÀÈ ‹ª ¡ÀμÓ ¡≈apple ¡≈¬Δ
«Úμ⁄ «ÁÓ≈◊ ÁΔ ÎØ‡Ø ¡≈ ‹ªÁΔ ‘À, Íapple ¿∞√ «ÁÓ≈◊
«Úμ⁄ ‹Ø «Ú⁄≈apple ¿∞Í‹ apple‘∂ ‘È, ¿∞È∑ª ÁΔ ÎØ‡Ø «÷μ⁄‰Δ
¡√ßÌÚ ‘ÀÕ Á∞ÈΔ¡≈ ”Â∂ ‹ÁØ ’∞fi ÚΔ ‘Ø «apple‘≈ ‘À, ¿∞‘
Í«‘Òª ÓÈ «Úμ⁄ ¿∞Í‹Á≈ ‘ÀÕ
«Ó√≈Ò Ú‹Ø∫ «¬μ’ «⁄μÂapple’≈apple Í«‘Òª «⁄μÂapple ȱß
¡≈͉∂ ÓÈ «Úμ⁄ «⁄ÂÚÁ≈ ‘ÀÕ «Îapple ¿∞√ 鱧 ’ÀÈÚ√ ”Â∂
¿∞Â≈appleÁ≈ ‘ÀÕ «¬√∂ Âapple∑ª Ò∂÷’ Í«‘Òª ÓÈ «Úμ⁄ «Ú⁄≈apple
«Ò¡≈¿∞∫Á≈ Â∂ «Îapple ’≈◊˜ ”Â∂ «Ò÷ «ÁßÁ≈ ‘ÀÕ «Í¡≈apple
’appleÈ Ú≈Ò∂ Í«‘Òª √Ø⁄Á∂ ‘È «’ «Í¡≈apple «’√ 鱧 ’appleÈ≈
‘À, Ì≈Ú ‹≈Ò «Úμ⁄ «Ù’≈apple «’Ú∂∫ Î√≈¿∞‰≈ ‘À, «Îapple
«Ù’≈apple È≈Ò «’Ú∂∫ Í∂Ù ¡≈¿∞‰≈ ‘À? «Îapple «Ù’Ú∂,
«Ù’≈«¬Âª, appleØ√∂-«◊Ò∂, «¬‘ √Ì ÓÈ∞μ÷Δ ÓÈ ÁΔ ¿∞Í‹
‘ÈÕ «Îapple ¡√Δ∫ «’Ú∂∫ ’«‘ √’Á∂ ‘ª «’ Ó≈ÓÒ≈ «ÁÒ Á≈
‘ÀÕ «¬‘ «ÁÒ Á≈ Ó≈ÓÒ≈ È‘Δ∫, √◊Ø∫ ÓÈ Á≈ Ó≈ÓÒ≈ ‘ÀÕ
«ÎÒÓΔ Á∞ÈΔ¡≈ «Úμ⁄ “«‹◊apple“ Á∂ Ȫ¡ ‘∂· ÚΔ ’≈ÎΔ
«ÎÒÓª Ï‰Δ¡ª ‘ÈÕ «‹◊apple ÚΔ √appleΔapple Á≈ √Ì ÂØ∫ Úμ‚
¡’≈appleΔ ¡ß◊ ‘À, ‹Ø √μ‹Δ Úμ÷Δ ”⁄ ÊμÒ∂ ÚμÒ «‡«’¡≈ ‘ÀÕ
«¬√ Á≈ ’ßÓ Ï‘∞ √≈apple∂ Âμª 鱧 √‡Øapple ’apple ’∂ ¿∞È∑ª ȱß
ÒØÛ Ú∂Ò∂ ÚappleÂØ∫ «Úμ⁄ «Ò¡≈¿∞‰ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ «‹◊apple ȱß
¡ß◊apple∂˜Δ «Úμ⁄ «ÒÚapple ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ √Á’∂ ‹≈¬Δ¬∂ «¬È∑ª
«ÎÒÓª Ú≈«Ò¡ª Á∂, «‹È∑ª È∂ «‹◊apple 鱧 ÚΔ ◊Δª «Úμ⁄
«Îμ‡ ’apple «ÁμÂ≈ «‹Ú∂∫ «’ “«‹◊appleΔ Ô≈apple“, “ÁappleÁ-¬∂-
«ÁÒ, ÁappleÁ-¬∂-«‹◊apple“, “«ÁÒ «‹◊apple Șapple ’Ô≈ ‘À“,
“Șapple ’∂ √≈ÓÈ∂, «‹◊apple ’∂ Í≈√“ ¡≈«ÁÕ
Íß‹≈ÏΔ Á∂ «’μ√≈-’≈«Ú ‹ª Í∞apple≈ÂÈ Ò∂÷’ª È∂ «ÁÒ
鱧 ¡≈Í‰Δ Ò∂÷‰Δ Á≈ «ÚÙ≈ ω≈«¬¡≈ ‘ÀÕ Ï‡≈ÒÚΔ Á∂
◊Δ “Ó≈¬∂ ÈΔ Ó≈¬∂ ÓÀ∫ «¬μ’ «Ù’apple≈ Ô≈apple ω≈«¬¡≈,
⁄±appleΔ ’∞쇪 ¿∞‘ ÷ªÁ≈ È≈‘Δ∫, ¡√Δ∫ «ÁÒ Á≈ Ó≈√
÷Ú≈«¬¡≈Õ“ «‹¿±∫Á∂ ‹Δ¡ «’√∂ 鱧 «ÁÒ Á≈ Ó≈√ ÚΔ È‘Δ∫
÷Ú≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ¡Â∂ È≈ «‹¿±∫Á∂ ‹Δ¡ «’√∂ ÂØ∫
«ÁÒ «Ò¡≈ ‹≈ «ÁμÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ √≈«¬ß√ Á∂ Ô∞μ◊
«Úμ⁄ ÓÈ∞μ÷ ÁΔ ÓΩ ÂØ∫ Ï≈¡Á («‹μÊ∂ Ïz∂È ‚ÀÊ «’‘≈
‹ªÁ≈ ‘À) ¿∞√ Á∂ Ï‘∞ √≈apple∂ ¡ß◊ «‹Ú∂∫ ¡μ÷ª, «ÁÒ,
«ÒÚapple, ◊∞appleÁ∂ «’√∂ ÒØÛÚßÁ 鱧 «ÁμÂ∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ
◊∞appleÁ∂ ª «‹¿±∫Á∂ ‹Δ¡ ÚΔ ÏÁÒ∂ ‹≈ √’Á∂ ‘È «’¿∞∫«’
ÓÈ∞μ÷Δ √appleΔapple ¡ßÁapple ◊∞apple«Á¡ª ÁΔ «◊‰ÂΔ ÁØ ‘∞ßÁΔ ‘À,
Íapple «ÁÒ Âª «¬μ’ ‘Δ ‘∞ßÁ≈ ‘À «‹‘Û≈ ÓappleÈ ÂØ∫ Ï≈¡Á
‘Δ «’√∂ Á∂ ’ßÓ ¡≈ √’Á≈ ‘ÀÕ ¿∞‘ ÚΔ «ÈappleË≈apple √Ó∂∫ Á∂
¡ßÁapple ‘ΔÕ «¬‘Á∂ Ò¬Δ ¡◊≈¿±∫ Ï∞«’ß◊ ’appleÚ≈¿∞‰Δ ÍÀ∫ÁΔ
‘À ¡Â∂ «ÁÒ Á∂ Ó≈‘apple ‚≈’‡apple ¡Â∂ √apple‹È «¬√ Á≈
ÎÀ√Ò≈ ÒÀ √’Á∂ ‘È «’ ’Δ «¬‘ «ÁÒ «’√∂ Á±√apple∂ Á∂ «Îμ‡
‘Ø √’Á≈ ‘À ‹ª È‘Δ∫, Íapple «‹Ú∂∫ √≈‚∂ ’ÚΔ¡ª,
«’μ√≈’≈appleª, ◊ΔÂ’≈appleª È∂ «ÁÒ Á∂‰ ‹ª «ÁÒ ÒÀ‰ ÁΔ¡ª
◊μÒª ’ΔÂΔ¡ª ‘È, ¿∞√ 鱧 Á∂÷ ’∂ ‹ª √∞‰ ’∂ ª «¬‘Δ
Òμ◊Á≈ ‘À «’ ¡«‹‘Δ¡ª ◊μÒª ¡√ÒΔ¡Â ÂØ∫ ’Ø‘ª Á±apple
«√appleÎ ’ØappleΔ ’ÒÍÈ≈ ‘Δ ‘ÈÕ
-‚≈’‡apple ¡ÓÈÁΔÍ «√ßÿ ‡μÒ∂Ú≈ÒΔ¡≈
31/07/2020
27
Ï≈apple∂ ª «’√ È∂ √Ø⁄‰≈ √ΔÕ «Íß‚ª «Úμ⁄ √’±Ò ÚΔ
È‘Δ∫ √È ‘∞ßÁ∂Õ «Îapple ÚΔ ¿∞‘ ¿∞È∑ª 鱧 ◊∞appleÁ∞¡≈apple∂ Á∂
◊zßÊΔ «√ßÿ ’ØÒ ÍÛ∑È Ò¬Δ Ì∂‹Á∂ apple‘∂Õ
¡≈Í‰Δ¡ª ÁØÚª ÌÀ‰ª È≈Ò ⁄ßȉ «√ßÿ È∂ ‘Ó∂Ù≈
ÌÀ‰ ÌappleÚª Ú≈Ò∂ ¿∞μ⁄∂ √∞μ⁄∂, √±÷Ó ¡Â∂ Í«ÚμÂapple
«appleÙÂ∂ Á≈ Ó≈‰ appleμ«÷¡≈Õ «ÂμÊ «Â¿∞‘≈apple Â∂ ÷∞ÙΔ
ˆÓΔ ÓΩ’∂ ‘≈˜apple ‘∞ßÁ≈ «apple‘≈Õ «’√∂ ÓΩ’∂ ÚΔ Ìapple≈ ÁΔ
ÿ≈‡ Ó«‘√±√ È≈ ‘؉ «ÁμÂΔÕ ËßÈ ’Ωapple ÚΔ «Ú¡≈‘
Ù≈ÁΔ¡ª √Ó∂∫ «÷Û∑∂ ÓμÊ∂ È≈È«’¡ª Ú≈Ò∂ Îapple˜ ¡Á≈
’appleÁΔ apple‘ΔÕ Í«‘Òª ¿∞√ È∂ ¡≈Í‰Δ ÌÂΔ‹Δ Ò¬Δ
ÔØ◊ Úapple Òμ«Ì¡≈Õ ⁄≈Úª È≈Ò ¿∞√ Á≈ «Ú¡≈‘
’ΔÂ≈Õ ¡≈Í‰Δ ‘À√Δ¡Â Ó∞Â≈Ï’ ¿∞√ Á∂ «Ú¡≈‘ ”Â∂
÷apple⁄ ’ΔÂ≈ ª ‹Ø ¿∞√ Á∂ ÓÈ «Úμ⁄ ’Á∂ ÚΔ Ó≈«Í¡ª
ÁΔ ’ÓΔ Ó«‘√±√ È≈ ‘ØÚ∂Õ
¿∞√ ÿapple ÁΔ¡ª «ÂßÈ ËΔ¡ª 鱧 ¡≈¬Δ ¡≈ΠÈ∂
Ó≈«Í¡ª ÂØ∫ «ÚappleÚΔ¡ª ’apple «ÁμÂ≈ √Δ, Íapple √Ó≈‹
ÁΔ¡ª ÈappleØ¬Δ¡ª ’Áappleª-’ΔÓª ÁΔ Í≈Ò‰≈
’apple«Á¡ª, Ó≈«Í¡ª ÁΔ ’ÓΔ Í±apple≈ ’appleÈ Ò¬Δ ¿∞È∑ª
ÁØÚª È∂ «apple٫¡ª Á∂ Í∞Òª 鱧 «ÂÛ’‰ È≈ «ÁμÂ≈Õ
‹ÁØ∫ ÚΔ «ÂßȪ «Úμ⁄Ø∫ «’√∂ Á≈ ÓÈ ¿∞Á≈√ ‘∞ßÁ≈ ª
¿∞‘ Í∂«’¡ª Á∂ apple≈‘ ÍÀ ‹ªÁΔÕ Í∂’∂ ‹≈‰ Â∂ «÷Û∂ ÓμÊ∂
¿∞È∑ª Á≈ √Ú≈◊ ‘∞ßÁ≈Õ «¬‘ ¡Í‰μÂ, ¿∞È∑ª ȱß
¡≈Í‰Δ «˜ßÁ◊Δ È±ß √«‘‹ È≈Ò «‹¿±‰ Ò¬Δ Úμ‚Δ
̱«Ó’≈ ¡Á≈ ’appleÁΔ apple‘ΔÕ
ÓØ‘ Ó∞‘μϪ Â∂ √ªfiª Ìapple∂ «apple٫¡ª ÁΔ Òμ‹
appleμ÷‰ Ú≈Ò∂ ¤ª Á≈apple apple∞μ÷ª Úapple◊∂ ⁄ßȉ «√ßÿ Úapple◊∂
«⁄‘apple∂ Á∞ÈΔ¡≈ «Úμ⁄Ø∫ «ÚÁ≈ ‘Ø apple‘∂ ‘ÈÕ ÓÈ∞μ÷Δ
«˜ßÁ◊Δ «Úμ⁄ ’¬Δ Âapple∑ª ÁΔ¡ª ÂÏ≈‘Δ¡ª ‘μÒ≈ ÏØÒ
apple‘Δ¡ª ‘ÈÕ ¡√Δ∫ Á∞μ÷ ÁΔ ÿÛΔ «Úμ⁄ ¿∞√ √Ó∂∫
Ó∞Â≈Ï’ «ÈÔÓª Á≈ Í≈Ò‰ ’apple«Á¡ª ¡≈͉∂ Îapple˜
È±ß Í¤≈‰Á∂ ‘ج∂ «Èapple√Ú≈appleÊ ‘Ø ’∂ ÍΔÛª ÁΔ ÓÁÁ
’appleΔ¬∂ ª ‹Ø «ÁÒª «Úμ⁄ «Í¡≈apple ÁΔ ËÛ’‰ ’≈«¬Ó
apple‘∂Õ Á∞÷Δ¡ª ÁΔ ÍΔÛ È±ß ¡≈Í‰Δ ÍΔÛ √ÓfiÁ∂ ‘ج∂
¿∞È∑ª Á≈ √‘≈apple≈ Ï‰Δ¬∂ ª ‹Ø ¿∞È∑ª ÁΔ «˜ßÁ◊Δ ÁΔ
ÈÁΔ «Úμ⁄ appleÚ≈ÈΔ ¡≈ ‹≈Ú∂Õ √ªfiª Á∂ Í∞Ò √Ò≈ÓÂ
apple«‘‰Õ
-Ù«ÚßÁapple ’Ωapple
Î∞μ‡Ï≈Ò «÷‚≈appleΔ È∂ ◊ÒÂ
ÁÚ≈¬Δ «È◊ÒΔ, ¡≈÷appleΔ «¬μ¤≈
ͱappleΔ ‘؉ «Íμ¤Ø∫ ÁÓ ÂØ«Û¡≈
Ï«·ß‚≈Õ Ó≈È√≈ «˜Ò∂ Á∂ «Íß‚ ‹Ø◊≈ ÁΔ
ÍßÁappleª √≈Ò≈ Î∞μ‡Ï≈Ò «÷‚≈appleΔ ¡ß‹ÒΔ È∂
◊ÒÂΔ È≈Ò ’Ø¬Δ ˜«‘appleΔÒΔ ÁÚ≈¬Δ ÷≈ Ò¬Δ
√ΔÕ «Èμ‹Δ ‘√ÍÂ≈Ò «Úμ⁄ ÌappleÂΔ ¡ß‹ÒΔ È∂
¡≈͉∂ ’Ø⁄ 鱧 ¡≈÷appleΔ «¬μ¤≈ Áμ√Δ, «‹√ Á∂
ͱapple≈ ‘∞ßÁ∂ √≈apple ’μÒ∑ ¿∞√ ÁΔ ÓΩ ‘Ø ◊¬ΔÕ
ÁØÚª Ìapple≈Úª ÁΔ «¬’ÒΩÂΔ ÌÀ‰ ¡ß‹ÒΔ
ÈÀÙÈÒ ÍμËapple Âμ’ Î∞μ‡Ï≈Ò ÷∂‚ ⁄∞μ’Δ √ΔÕ
¿∞√ È∂ «˜Ò≈ ÍμËapple ”Â∂ ⁄≈apple ◊ØÒ‚ ÓÀ‚Ò
¡Â∂ √±Ï≈ ÍμËapple ”Â∂ ÁØ «√ÒÚapple ÓÀ‚Ò «‹μÂ∂
√ÈÕ ¿∞√ Á∂ ’Ø⁄ ‹√ÚΔapple «√ßÿ È∂ Áμ«√¡≈
«’ ÏΔÂΔ BB ‹∞Ò≈¬Δ 鱧 ¡ß‹ÒΔ Á∂ Í∂‡ «Úμ⁄
¡⁄≈È’ ÁappleÁ Ù∞apple± ‘Ø«¬¡≈Õ «¬√ ÁΩapple≈È ¿∞√
È∂ ÿapple «Úμ⁄ Í¬Δ ’Ø¬Δ ˜«‘appleΔÒΔ ÁÚ≈¬Δ ȱß
Í∂‡ ÁappleÁ ÁΔ ÁÚ≈¬Δ √Ófi ’∂ ÷≈ Ò¬ΔÕ
‘≈Ò «Ú◊ÛÈ ¿∞μÂ∂ ¿∞√ È±ß Ï«·ß‚≈ Á∂
«Èμ‹Δ ‘√ÍÂ≈Ò «Úμ⁄ Á≈÷Ò ’apple≈«¬¡≈
«◊¡≈ √ΔÕ ‹√ÚΔapple «√ßÿ È∂ Áμ«√¡≈ «’
ÓappleÈ ÂØ∫ Í«‘Òª ¡ß‹ÒΔ È∂ ¿∞È∑ª È≈Ò ◊μÒª
’appleÁ∂ ‘ج∂ ¡≈÷appleΔ «¬μ¤≈ Ú‹Ø∫ ¡≈Í‰Δ ‡ΔÓ
ÁΔ ‹apple√Δ ¡Â∂ ¿∞√ ÓÀÁ≈È ÁΔ «Óμ‡Δ
«Ò¡≈¿∞‰ 鱧 «’‘≈, «‹μÊ∂ ¿∞‘ ÍzÀ’«‡√
’appleÁΔ √ΔÕ «¬√ Á∂ Ï≈¡Á Ï≈˜≈apple ÂØ∫ «Ò¡≈
’∂ ¿∞√ 鱧 ‹apple√Δ Í«‘È≈¬Δ ◊¬Δ, Íapple
‘≈Òª«’ «Óμ‡Δ È‘Δ∫ «Ò¡ªÁΔ ‹≈ √’ΔÕ «¬√
Á∂ Ï≈¡Á ¿∞√ È∂ ÁÓ ÂØÛ «ÁμÂ≈Õ
Ú≈apple√ª Á∂ «Ú¡≈‘ Ò¬Δ È≈ Óßȉ
¿∞μÂ∂ Íz∂ÓΔ ‹ØÛ∂ È∂ Î≈‘≈ ÒÀ «Ò¡≈
¡‹È≈Ò≈Õ Â«‘√ΔÒ ¡‹È≈Ò≈ Á∂ «Íß‚
fiß‚∂apple «Úμ⁄ Íz∂ÓΔ ‹ØÛ∂ ÚμÒØ∫ «Íß‚ Á∂ Ï≈‘apple
«’√∂ apple∞μ÷ È≈Ò Î≈‘≈ Ò◊≈ ’∂ ¡≈ÂÓ ‘μ«Â¡≈
’appleÈ Á≈ Ó≈ÓÒ≈ √≈‘Ó‰∂ ¡≈«¬¡≈ ‘ÀÕ
Ê≈‰≈ fiß‚∂apple Á∂ «¬ß⁄≈apple‹ ¡ÚÂ≈apple «√ßÿ È∂
Áμ«√¡≈ «’ ¿∞È∑ª 鱧 √±⁄È≈ «ÓÒΔ √Δ «’
«Íß‚ Á∂ Ï≈‘appleÒ∂ Í≈√∂ apple∞μ÷ È≈Ò ÒÛ’≈-
ÒÛ’Δ ÁΔ¡ª Ò≈Ùª Ò‡’Δ¡ª ‘ÈÕ ¡≈apple
‹ª⁄ ’appleÈ Á∂ Ï≈¡Á «¬‘ ◊μÒ √≈‘Ó‰∂
¡≈¬Δ «’ ‹◊apple±Í «√ßÿ (BD) Í∞μÂapple ÏÒÁ∂Ú
«√ßÿ Â∂ apple≈‹«ÚßÁapple ’Ωapple (AI) Í∞μÂappleΔ
√appleÏ‹Δ «√ßÿ ÁØÚ∂∫ «¬μ’Ø «Íß‚ Á∂ apple«‘‰
Ú≈Ò∂ ¡Â∂ ¡≈Í√ «Úμ⁄ «appleÙÂ∂Á≈apple ‘È,
«¬È∑ª Á∂ «Í¤Ò∂ ¤∂ Ó‘ΔÈ∂ ÂØ∫ Íz∂Ó √ßÏßË ⁄μÒ
apple‘∂ ‘ÈÕ