You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Okręty wojenne<br />
Marcin Chała<br />
30 sierpnia w stoczni Dalian Shipbuilding<br />
Industry Company w Dalian w prowincji<br />
Liaoning zwodowano ósmy, a zarazem<br />
ostatni niszczyciel rakietowy typu 055<br />
pierwszej serii. Tym samym Marynarka<br />
Wojenna Chińskiej Armii Ludowo-<br />
-Wyzwoleńczej, po niespełna trzech<br />
latach, zakończyła pierwszą fazę<br />
najbardziej zaawansowanego<br />
programu okrętów bojowych<br />
w swojej historii.<br />
Fotografie w artykule: Internet, CCTV, China Military,<br />
top81.cn, US Navy, Commonwealth of Australia.<br />
Aby dobrze zrozumieć, jak wielki skok generacyjny<br />
wykonali Chińczycy w dziedzinie<br />
projektowania niszczycieli, warto pokrótce<br />
przypomnieć jak wyglądała ich ewolucja,<br />
która właściwie rozpoczęła się dopiero na początku<br />
lat 90. ubiegłego wieku, na kanwie doświadczeń<br />
zdobytych w toku produkcji starszych okrętów<br />
tej klasy, będących odmianami projektów<br />
sowieckich z lat 50.<br />
Pierwszymi niszczycielami rakietowymi Marynarki<br />
Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej<br />
(MW ChALW) krajowej konstrukcji były<br />
Harbin i Qingdao typu 052 (NATO Luhu, w służbie<br />
1994 i 1996 r.). Zaprojektowano je w całości<br />
w 7. Akademii Ministerstwa Obrony Narodowej,<br />
a znaczną część ich wyposażenia i uzbrojenia stanowią<br />
systemy zagraniczne (m.in. radary produkcji<br />
francuskiej, kopie tamtejszego uzbrojenia rakietowego<br />
czy amerykańskie turbiny gazowe),<br />
które zdążono zakupić przed nałożeniem na Chińską<br />
Republikę Ludową sankcji w następstwie wydarzeń<br />
na placu Tiān’ānmén 4 czerwca 1989 r.<br />
Były to też pierwsze okręty MW ChALW napędzane<br />
turbinami gazowymi i wyposażone w zintegrowany<br />
system kierowania walką. Od początku<br />
traktowano je jednak jako demonstratory technologii,<br />
w celu przetestowania zachodnich systemów<br />
i dalszej ewolucji ich krajowych odpowiedników<br />
z wykorzystaniem tzw. inżynierii wstecznej,<br />
aniżeli jako jednostki stricte bojowe.<br />
W maju 1996 r., jeszcze przed podniesieniem<br />
bandery na Qingdao, w stoczni w Dalian położono<br />
stępkę kolejnego niszczyciela rakietowego, a de<br />
facto okrętu doświadczalnego Shenzhen typu 051B<br />
(NATO Luhai). Do służby wszedł on w lutym 1999 r.<br />
Był to pierwszy i wówczas największy okręt chińskiej<br />
budowy, w konstrukcji którego na tak dużą<br />
skalę uwzględniono potrzebę redukcji pól fizycznych<br />
ze szczególnym uwzględnieniem skutecznej<br />
powierzchni odbicia radiolokacyjnego (SPO). Ze<br />
względu na wspomniane sankcje, do napędu wykorzystano<br />
turbiny parowe rodzimej produkcji<br />
(konstrukcji turbin gazowych wtedy jeszcze nie<br />
opanowano).<br />
Poważnym problemem wszystkich wprowadzanych<br />
wówczas do służby okrętów były bardzo<br />
Niszczyciele typu 055<br />
– Zumwalty Państwa Środka<br />
Defilada z okazji 70-lecia utworzenia MW ChALW była okazją do pierwszej publicznej prezentacji okrętu wielozadaniowego<br />
nowej generacji. Z tej perspektywy widać jak dużo uwagi konstruktorzy poświęcili ograniczeniu<br />
jego pól fizycznych. Warto zauważyć rozmieszczenie anten ścianowych poszczególnych systemów radiolokacyjnych.<br />
Nanchang wypornością niemal dorównuje Zumwaltowi, ale już ich porównanie na płaszczyźnie<br />
technicznej raczej wypada blado dla konstrukcji chińskiej.<br />
ograniczone możliwości rakietowych systemów<br />
przeciwlotniczych. Zdając sobie z tego sprawę władze<br />
w Pekinie zdecydowały się zakupić na przełomie<br />
wieków w Federacji Rosyjskiej niszczyciele<br />
rakietowe Hangzhou i Fuzhou proj. 956E (nieukończone<br />
Ważnyj i Wdumcziwyj), które podniosły bandery<br />
chińskie w 1999 i 2000 r., zaś w latach 2005–<br />
–2006 uzupełniły je dwa kolejne proj. 956EM<br />
(Taizhou eks-Wnuszitielnyj i Ningbo eks-Wiecznyj).<br />
Cała czwórka jest uzbrojona m.in. w rakietowy system<br />
przeciwlotniczy Sztil z pociskami 3M38M1E,<br />
które w istotny sposób przewyższały choćby HQ-7<br />
bliskiego zasięgu, będący kopią francuskiego<br />
Thomson-CSF Crotale. Na bazie doświadczeń z rosyjskimi<br />
systemami podjęto decyzję, że kolejne budowane<br />
w kraju niszczyciele powstaną przy znaczącym<br />
udziale rosyjskiego przemysłu.<br />
Stąd też, wprowadzone do służby w lipcu 2004 r.,<br />
Guangzhou i Wuhan typu 052B (NATO Luyang-I)<br />
otrzymały m.in. system przeciwlotniczy Sztil z nowszymi<br />
pociskami 9M317E, odpalanymi z dwóch<br />
belkowych wyrzutni 3S90E i radary kierowania<br />
ogniem 3R91E1. Także główne systemy radiolokacyjne<br />
pochodziły z Rosji i były to: trójwspółrzędny<br />
Friegat-MAE.5 oraz Minierał-ME (ten drugi wskazuje<br />
cele pociskom przeciwokrętowym YJ-83). Rosjanie<br />
pomogli też przy projekcie technicznym niszczycieli<br />
i w czasie ich budowy. Kombinowana siłownia<br />
na pierwszym z okrętów obejmowała niemieckie<br />
silniki wysokoprężne MTU i turbiny gazowe ukraińskiej<br />
„Zorii-Maszprojektu”.<br />
Również w 2004 r. potwierdzono, że w Dalian<br />
budowany jest kolejny typ niszczyciela, którym<br />
okazał się Shenyang, prototypowy okręt typu 051C<br />
(NATO Luzhou). Banderę podniósł 1 stycznia 2006 r.<br />
W celu przyspieszenia prac projektowych wykorzystano<br />
kadłub taki jak w Shenzhenie, z tym że w pokładzie<br />
dziobowym umieszczono sześć ośmiokomorowych,<br />
bębnowych wyrzutni pionowych<br />
rosyjskiego przeciwlotniczego systemu rakietowego<br />
S-300FM Rif-M z pociskami 5W55RM (eksportowa<br />
wersja Forta). Uzbrojenie ofensywne zapewniał<br />
z kolei najnowszy wówczas krajowy system z pociskami<br />
YJ-83. Pomimo zastosowania nowszych systemów,<br />
szczególnie przeciwlotniczych, okręty typu<br />
051C (drugim jest Shijiazhuang), cechowały się<br />
znacznie większym SPO niż starsze jednostki, do<br />
ich napędu ponownie wykorzystano turbiny parowe,<br />
a najważniejsze systemy radiolokacyjne pochodziły<br />
nadal z Rosji (Friegat-MAE.5 i Minierał-ME).<br />
Rewolucja w dziedzinie rozwoju chińskich niszczycieli<br />
rakietowych nastąpiła wraz z wejściem do<br />
służby pierwszego prawdziwie wielozadaniowego<br />
okrętu tej klasy, należącego do typu 052C (NATO<br />
Luyang-II). Aby nieco zagmatwać sytuację warto<br />
wspomnieć, że prototypowy Lanzhou podniósł<br />
banderę… 18 lipca 2004 r., czyli niemal półtora<br />
roku wcześniej od Shenyanga, którego de facto<br />
miał być następcą. Niszczyciele 052C były pierwszymi<br />
okrętami MW ChALW wyposażonymi w, pracujący<br />
w paśmie G (4÷6 GHz), system radiolokacyjny<br />
typu 346 z aktywnymi antenami ścianowymi ze<br />
www.zbiam.pl<br />
Październik <strong>2020</strong> • Wojsko i Technika 91
Change language