gestern und heute - gymsered.sk

Das traditionelle Handwerk ist eins von vielen
Elementen des Kulturerbes jedes Landes. Die
Nützlichkeit und nicht der künstlerische Wert war
noch vor kurzem die Haupteigenschaft aller
Erzeugnisse von einem Zimmermann, Schmied
oder Korbmacher. Genauso war es mit den
Scherenschnitten, Stickerei oder Ostereier-malerei
– sie waren die einzige zugängliche Art und Weise
vom Hausschmücken. Heutzutage hat der
künstlerische Wert des traditionellen Handwerks
eine größere Bedeutung als dessen praktische
Nützlichkeit. In vielen Regionen mussten die Bauer
selbstständig sein. Viele Gegenstände wurden von
ihnen eigenhändig hergestellt. Sie bauten
zusammen mit einem Zimmermann eigene Häuser,
flochten Körbe und Hauspantoffel, mahlten Mehl
und buken Brot. Auch selbst kümmerten sie sich
um ihre Kleidung und reparierten kaputtes
Werkzeug.
Mit der Zeit entwickelte sich aber auch die
handwerkliche Tätigkeit. Die Handwerker
verfügten über fachmännisches Wissen und
Fertigkeit und besaßen auch eine gut aus-gestattete
Werkstatt. Ihre Erzeugnisse waren sowohl für die
Bedürfnisse der Verwandten oder der Nachbarn als
auch für den Verkauf auf den Jahrmärkten
bestimmt. Außerdem befreiten die Handwerker die
Bauer von den schwieri-geren mehr komplizierten
Arbeiten, wie z.B. Radreparaturen, Fassfertigung
oder Hausdecken mit Stroh.
Die Stadt Rudnik am San in Vorkarpaten und seine
Umgebung ist das europäische Korbweidenzentrum. Das
Korbweiden, das in großen Mengen die Ufer von San
bewachsen hat, wurde seit dem Ende des 19. Jhs.
industriell benutzt. In Rudnik wurde 1919 von Ferdinand
Hompesch die Fabrik der Korbweiden-Erzeugnisse
gegründet. Heutzutage wirken auf diesem Gebiet zehn
große Unternehmen für Korbwaren-Produktion und fast
100 kleine Produktionsbetriebe.
Die Korbflechtentraditionen in Rudnik und seiner
Umgebung sind immer noch lebendig und die aus
Korbweiden geflochtenen Erzeugnisse wie Körbe,
Möbel, Schaukelstühle oder Blumenständer sind wegen
der hohen Qualität und des originellen Designs hoch in
der Welt geschätzt. Das in Rudnik berufene Zentrum für
Korbflechten ist zur Zeit die modernste Einrichtung
dieser Art in Polen.
VOLKSHANDWERK
/ RZEMIOSŁO LUDOWE /
Tradycyjne rękodzielnictwo jest jednym z wielu
elementów dziedzictwa narodowego każdego kraju.
Jeszcze do niedawna większe znaczenie niż wartość
artystyczna miała praktyczna strona wszystkich
wyrobów cieśli, kowala czy wyplatacza koszyków.
Podobnie było z wycinankami, haftowaniem czy też
malowaniem pisanek wielkanocnych – był to dawniej
jedyny dostępny sposób na ozdobienie domostwa.
Obecnie wartość artystyczna rękodzieła przewyższa
jego stronę praktyczną.
W wielu regionach chłopi musieli być samodzielni i
własnoręcznie wytwarzali potrzebne im przedmioty,
a także budowali domy, wyplatali kosze oraz obuwie
domowe, mielili mąkę i piekli chleb. Sami troszczyli
się również o przyodziewek i naprawiali zepsute
narzędzia. Dopiero z czasem rozwinęła się
działalność rzemieślnicza, która uwolniła chłopów od
trudniej-szych i bardziej skomplikowanych prac, jak
chociażby naprawa kół czy wytwarzanie beczek.
Rzemieślnicy dysponowali bowiem zarówno
odpowiednią wiedzą fachową i umiejętnościami, jak i
też, posiadali dobrze wyposażone warsztaty.
Miasto Rudnik nad Sanem, wraz z okolicą, jest
europejskim centrum wikliniarstwa. Od końca XIX. wieku
wiklina, która w dużych ilościach porasta brzegi Sanu, była
wykorzysty-wana przemysłowo. W roku 1919 w Rudniku
została założo-na przez Ferdynanda Hompescha pierwsza
fabryka wyrobów z wikliny. Obecnie działa na tym
obszarze dziesięć dużych przedsiębiorstw i około stu
małych zakładów produkcyjnych. Wyroby z wikliny, takie
jak: kosze, meble, huśtawki czy kwietniki cieszą się
uznaniem na całym świecie ze względu na wysoką jakość
oraz oryginalne wzornictwo, zaś powstałe w Rudniku
Centrum Wikliniarstwa jest aktualnie najnowo-cześniejszą
tego typu placówką w Polsce.