Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
077 Issue # 11/11 : PublIc Issues<br />
"inanmazdım." O tek oda ile bizim "oda"nın da bir kardes¸lig˘i<br />
vardı tabii. Yani orada is¸levsellig˘i patlama nokt<strong>as</strong>ına<br />
gelmis¸, is¸levsellig˘e doymus¸ bir mekân kars¸ısında bizim öner-<br />
dig˘imiz "yararsız uzam"ın yanyanalıg˘ı çok önemliydi.<br />
Birbirinin tamamen zıddı olan bu iki mekân empati olmaksızın<br />
n<strong>as</strong>ıl bir arada y<strong>as</strong>¸ayabilirdi? Kars¸ılıklı empatiden<br />
bahsediyorum elbette. Yani bu empati meselesi olmazsa ben,<br />
kendimden b<strong>as</strong>¸ka kimseyle ilis¸ki kuramam ki. Kursam da<br />
yüzeysel bir ilis¸ki olur bu.<br />
Empatinin bir b<strong>as</strong>¸ka örneg˘i de Marmara Depremi'dir. Deprem<br />
sır<strong>as</strong>ında ve sonr<strong>as</strong>ında kendimiz o travmayı y<strong>as</strong>¸amamıs¸<br />
olsaydık, deprem bölgesine destek olmaya o kadar çok kis¸i<br />
gitmeyebilirdi. Çünkü kendimiz y<strong>as</strong>¸amadıg˘ımız sürece felaket<br />
haberlerine sog˘uk medyadan ul<strong>as</strong>¸ıyoruz. Televizyon denen<br />
platformun magazin haberiyle felaket haberini es¸itleyici<br />
bir yapısı var ve bu yüzden bana pek inandırıcı gelmiyor.<br />
Ancak bir durumun içinde yer alarak onu y<strong>as</strong>¸amak empatiyi<br />
beraberinde getiriyor.<br />
Temsiliyet<br />
Derya: Oda Projesi bir marka haline geldi diyebilir miyiz?<br />
Bu markal<strong>as</strong>¸ma, illa ki Türkiye'yi temsil etme anlamında<br />
olmayabilir. Mesela is¸birlig˘ine dayalı sanatı temsil ediyor<br />
olabilir. Ayrıca bunu illa negatif bir s¸ey olarak söylemiyorum,<br />
ya da Oda Projesi buna mahkumdur da demiyorum. Bana<br />
öyle geliyor ki, bu bir durum ve bu duruma göre stratejiler<br />
gelis¸tirmek gerekiyor. Bu da <strong>as</strong>lında dönüp dol<strong>as</strong>¸ıp yukarıda<br />
bahsettig˘imiz temsil meselesine bag˘lanıyor. Oda Projesi<br />
eyliyor. Bu eylemler sunulmaya b<strong>as</strong>¸landıg˘ı andan itibaren<br />
is¸leriyle etrafına ördüg˘ü kabug˘undan çıkmak durumunda<br />
kalıyor, çünkü bu eylemin bir "dıs¸arısı" olus¸maya b<strong>as</strong>¸lıyor.<br />
I ˙ s¸te bu dıs¸arıyla b<strong>as</strong>¸ etmek için bazı stratejilerin<br />
gelis¸tirilmesi gerekli sanki. Sürekli bir yeniden düs¸ünme,<br />
yeniden okuma, tartıs¸ma halini k<strong>as</strong>tediyorum.<br />
Özge: Bence burada bag˘lam meselesi çok önemli. Yine de,<br />
temsiliyetler üzerinden okudug˘un zaman, zaten kentte<br />
gördüg˘ün veya bir sergide gördüg˘ün "s¸ey" aynı düzlemde yer<br />
alıyor. Bence bu bakıs¸ı korudug˘un sürece mesele yok. Ben<br />
kentteki bir duvar yazısına ya da sergideki bir is¸e bakarken<br />
aynı hazzı alıyorum. Onları, niyetleri ya da temsil ettik-<br />
leri s¸eyler üzerinden okumaya çalıs¸ıyorum, çünkü o bir<br />
kez yapanın elinden çıkmıs¸ ve gösteriye açılmıs¸, tabii<br />
ki bir s¸eyi temsil edecek. Bence sanat bag˘lamındaki sorun<br />
hâlâ sanatın yüce bir s¸ey olarak algılanm<strong>as</strong>ı ve tüketim<br />
kültürünün bir parç<strong>as</strong>ı olm<strong>as</strong>ı. O zaman is¸in içine reklam,<br />
tanıtım, imza gibi unsurlar giriyor, ki bunlar bizim<br />
açımızdan rahatsız edici ve sorgulanan s¸eyler. Bu durumda<br />
sanatın, çevresinin, alıcısının, açılıs¸ının, sunulma<br />
biçiminin yeniden ve yeniden sorgulanm<strong>as</strong>ı önem t<strong>as</strong>¸ıyor.<br />
I ˙ ster sadece yazarak ve konus¸arak olsun, ister sergileme<br />
biçiminde olsun.<br />
Mekânın Üretimi<br />
Derya: Yukarıda Seçil'in bahsettig˘i "geçici, göçebe,<br />
dünyevi ve geleceksiz kullanımlar"ı biraz daha açabilir<br />
miyiz? Bu göçebe kullanım biçimleri, mahallede Oda<br />
Projesi'nin hazır olarak buldug˘u ve ödünç aldıg˘ı mekân<br />
kullanımları, deg˘il mi? Bana öyle geliyor ki, Galata'<br />
da sözünü ettig˘iniz göçebe pratikler sözkonusu oldug˘unda,<br />
mekânın müellifi mahallelinin kendisi <strong>as</strong>lında, öyle deg˘il<br />
mi? Oda Projesi de bu anlamda mahalleli oldug˘u kadar<br />
müelliftir denebilir mi? Yani mahallede mekânın üretimine<br />
katıldıg˘ı oranda. Kaldı ki mekânın illa bir müellifini<br />
saptamak s¸art mı?<br />
Seçil: Katman katman bir yapı<br />
olarak mahalleye bakmaya<br />
çalıs¸alım. S¸ahkulu Sokak'ta<br />
yer alan 1800'lerin sonunda<br />
ins¸a edilmis¸ Rigo apartmanı,<br />
avlusu ve geçidi ile kendisine<br />
o dönemin kos¸ulları ve<br />
ihtiyaçları gereg˘i is¸levler<br />
belirlemis¸. Bu mahallenin<br />
mimarisi üzerinde, 1970'ler-<br />
den bu yana göçlerle birlikte<br />
olus¸an bir sürü geçici kulla-<br />
nım var. Bu bölgede sürek-<br />
li is¸lev deg˘is¸tiren, kentin<br />
sonsuz isteklerine cevap<br />
veren yapı adaları üstüste,<br />
çakıs¸arak, yeni durumlar<br />
yaratarak varoluyorlar.<br />
Sürekli deg˘is¸en avlu, kapa-<br />
tılan ter<strong>as</strong>lar, kestirmeden<br />
eve ul<strong>as</strong>¸mak ve mahalleye<br />
hakim olabilmek için konmus¸<br />
demir merdiven, küçük bir<br />
evin mutfak ihtiyacı için<br />
kapatılarak dönüs¸türülmüs¸<br />
bir alan olan "balkonmutfak,"<br />
camdan cama çam<strong>as</strong>¸ır<br />
ipleri gibi ödünç alınan<br />
durum ve tavırlar bunun örne-<br />
kleri. 18<br />
Özge: Mahalleye müdahale<br />
etmedig˘imiz, oraya bir sanat<br />
yapıtı eklemedig˘imiz sürece,<br />
pek de müellif oldug˘umuzdan<br />
bahsedemeyiz belki de. Orada<br />
olup biten canlı deneyim<br />
üzerine kuruluyor, bu noktada<br />
da kim müellif kim deg˘il<br />
sorusu biraz birbirine giri-<br />
yor. Oda Projesi'nin müellif<br />
oldug˘u nokta bunun bir sanat<br />
projesi oldug˘unu iddia ettig˘i<br />
nokta, ister mahallede olsun,<br />
ister galeride. Ama <strong>as</strong>lında<br />
biz bu bir sanat projesidir<br />
de demiyoruz tam olarak, "bu<br />
bir sanat projesi önerisidir"<br />
diyoruz. Y<strong>as</strong>¸anmıs¸ deneyim<br />
bunu söylemeye zorluyor, yani<br />
gündelik y<strong>as</strong>¸amda katı tanım-<br />
lar ve keskin sınırlar<br />
olmadıg˘ı sürece bu bir öneri<br />
olarak kalıyor.<br />
Derya: Bu noktada yine<br />
mekânın üretiminden bahsede-<br />
biliriz. Bu üretimde,<br />
özellikle I ˙ stanbul örneg˘inde,<br />
kimin neyin müellifi oldug˘u<br />
meselesi çok karıs¸ık. Niha-<br />
yetinde karm<strong>as</strong>¸ık tekillikler-<br />
den olus¸an ve illa ki<br />
birles¸ik ve uyumlu olmayan<br />
bir çokluk olarak s¸ehirde<br />
y<strong>as</strong>¸ayanların hepsinin bir<br />
ucundan katıldıg˘ı "metropolün<br />
ortak mekânının üretimi"<br />
diye tarif edilebilir mi bu? 19<br />
Benim mekânın suiistimal<br />
18<br />
2006 yılında<br />
gerçekles¸tirilen bu<br />
söyles¸iden bu yana<br />
geçen bes¸ senede<br />
mahallede birçok<br />
deg˘is¸im gerçekles¸ti.<br />
Dıs¸ cepheler boyandı,<br />
avlu yenilendi ve<br />
geçis¸e kapatıldı,<br />
iki s¸ifreli kapı ile<br />
Rigo apartman<br />
blog˘unun "güvenlig˘i"<br />
sag˘landı. Avlu<br />
etrafındaki dairelerin<br />
bazılarında tadilat<br />
yapıldı ve bunlar<br />
apart otel olarak<br />
is¸letiliyor. Artık<br />
Galata popüler medy-<br />
ada s¸ehrin en<br />
"çekici" yerlerinden<br />
biri olarak anılıyor.<br />
19<br />
Burada Antonio Negri'<br />
nin s¸u makalesini<br />
düs¸ünüyorum: "The<br />
Multitude and the<br />
Metropolis" (2002)<br />
Posse [I ˙ ngilizce<br />
çev. Arianna Bove,<br />
http://www.gene<br />
ration-online.org/t/<br />
metropolis.htm].