Risico’s van een gevirtualiseerde IT-omgeving

Possen & UlrichRisico’s van een gevirtualiseerde IT-omgeving---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2.6.1 Consequenties voor het netwerkVirtualisatie biedt nieuwe mogelijkheden op het gebied van netwerkconfiguratie. Er bestaan legiomogelijkheden om hier invulling aan te geven, variërend van server virtualisatie met een fysiekingeregeld netwerk tot aan een volledig gevirtualiseerd platform waarbij merendeel van fysiekenetwerk componenten zijn vervangen door virtuele oplossingen.Indien er gebruik wordt gemaakt van server virtualisatie zal er vrij snel behoefte ontstaan om bepaaldevirtuele servers van elkaar te scheiden (Veldhuis & Turk, 2008). Belangrijkste reden hiervoor is datverschillende VM’s over een ander classificatie niveau ten aanzien van onder andere dekwaliteitsaspecten beschikbaarheid, vertrouwelijkheid en integriteit beschikken. Hiermee wordtgedoeld op de afwijkende eisen die voor verschillende VM’s gelden. Zo zullen er andere eisen aaneen ontwikkel VM ten opzichte van een productie VM worden gesteld bijvoorbeeld ten aanzien vanbeveiliging. Het virtueel scheiden van dergelijke servers (lees VM) middels vLAN’s (Virtueel LAN)is dan een veel gebruikte oplossing (NSA, 2008). Met virtuele netwerken kan een netwerk inmeerdere logische geïsoleerde netwerken worden verdeeld, elk met hun eigen karakteristieken op hetgebied van routing, switching, beleid, quality of services (QOS), brandbreedte, beveiliging e.d.Dergelijke logische partities kunnen ingericht worden voor de doelgroep die moet wordenondersteund, zoals de afdeling inkoop, verkoop, consultants e.d. Netwerk virtualisatie biedt daarmeemogelijkheden om hun resources af te schermen, aan eisen uit regelgeving te voldoen en deinfrastructuur te consolideren. Het inrichten van vLAN’s en het koppelen met de fysieke switchvereist een duidelijke visie op de elementen die bij elkaar horen of juist gescheiden moeten blijven.Binnen een gevirtualiseerd netwerk zijn diverse typen netwerkverkeer te onderkennen, zoals eengescheiden beheer en productie netwerk. Deze verschillende vormen van netwerkverkeer dienen elkhun eigen doel en moeten afhankelijk van hun impact op andere componenten van elkaar wordengescheiden (NSA, 2008). Virtuele netwerken bieden een hoge mate van flexibiliteit, maar vereist ookeen gestructureerde aanpak. Het ongecontroleerd gebruiken van vLAN’s kan ertoe leiden datbijvoorbeeld een databaseserver VM aan dezelfde netwerk zone wordt gekoppeld als de DMZ, metmogelijk dataverlies tot gevolg.Hoewel het virtualiseren van een netwerk veel mogelijke voordelen biedt, bestaan er ook nadelen. Hetvirtualiseren van netwerken gebeurt softwarematig en daardoor ontstaat er enige vertraging. Dezesoftware vertraging raakt voornamelijk de performance van het netwerk en opslag (DAS, IP SAN, FCSAN, NAS) (Chen & Bozman, 2009). Daarnaast verloopt binnen een gevirtualiseerde omgeving allenetwerkverkeer van meerdere VM’s over één fysieke netwerkverbinding. Indien een groot aantalVM’s op één fysieke server zijn geïnstalleerd kan netwerkcongestie ontstaan op de fysiekenetwerkpoort van de fysieke server (opstopping). Hiervoor dienen maatregelen genomen te wordendie dergelijke verstoringen voorkomen. Als voorbeeld wordt ‘trunking’ aangedragen, waarbij decapaciteit van meerdere fysieke netwerkkaarten wordt gebundeld tot één logische netwerk kaart. Juistdatabaseservers kenmerken zich door grote hoeveelheden data die over het netwerk worden verstuurd.Afhankelijk van de gekozen configuratie heeft dit impact op de beschikbare capaciteit en performancevan het netwerk en daarmee op andere VM’s.2.6.2 Consequenties voor de data opslagEen andere zeer breed toegepaste vorm van virtualisatie vinden we terug bij opslag (‘storage’). Dezevorm van virtualisatie richt zich in de praktijk op consolidatie (Morgan, 2006). Er komen de laatstejaren steeds meer intelligente systemen op de markt voor centrale opslag van gegevens. Dezezogenaamde storage systemen kunnen aangesloten worden op een snel netwerk. Ze staan bekendonder de termen SAN (Storage Area Network) en NAS (Network Area Storage). Deze systemenleggen de basis voor storage virtualisatie. De data wordt zodanig opgeslagen dat VM’s kunnenworden getransporteerd van de ene naar de andere server en gebruik kunnen blijven maken van decentraal opgeslagen data. Ofwel, er is behoefte aan een opslag configuratie, die de mogelijkheden vanvirtualisatie niet afremt. De keuze voor het gehanteerde opslag systeem wordt dan ook essentieel voorde betrouwbaarheid van het virtualisatie platform (Veldhuis & Turk, 2008). Door meerdere VM’s opéén fysieke machine te draaien, waarbij één connectie naar de centrale opslag wordt gehanteerdontstaan nieuwe risico’s wat betreft single point of failure. Indien de centrale gegevensopslag niet---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Pagina 16