Risico’s van een gevirtualiseerde IT-omgeving

Possen & UlrichRisico’s van een gevirtualiseerde IT-omgeving---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Copy‐pasteIn sommige situaties is het mogelijk om data te kopiëren en te plakken middels het plakbord(clipboard) tussen de remote console en het VM besturingssysteem (VMware, 2008)(NSA, 2008).Hierdoor kan (onbedoeld) gevoelige data voor de VM beschikbaar komen. Het wordt aanbevolen dezefunctionaliteit te blokkeren. Het blokkeren van deze functionaliteit moet voor elke VM afzonderlijkegebeuren en kan daarom het beste binnen een template worden geconfigureerd.ReferentieSE-07Referentie CobiTbeheersmaatregelDS5.11 Exchange ofSensitive DataGeïdentificeerde beheersmaatregel t.b.v. virtualisatieBlokkeer het gebruik van copy-paste functionaliteit tussen deremote console en het VM besturingssysteem. Blokkeer dezefunctionaliteit op elke VM en bij voorkeur binnen devoorgedefinieerde templates.Non persistent disksBij een non persistent disk wordt data niet fysiek weggeschreven op de harddisk. Alle wijzigingenworden in een tijdelijk bestand opgeslagen en bij het herstarten van een VM zijn alle zogenaamdweggeschreven wijzigingen verloren. Het gevaar bij het gebruik van non persistent disks is dat eenmogelijk aanvaller toegang heeft kunnen verkrijgen tot een bepaalde VM en na het uitvoeren van zijnongeoorloofde acties de VM opnieuw laat opstarten. Alle wijzigingen die de aanvaller heeftuitgevoerd, zijn niet meer te achterhalen, terwijl de VM wel nog steeds kwetsbaar is voor deuitgevoerde aanval. Non persistent disks kunnen er derhalve voor zorgen, dat aanvallen niet wordenopgemerkt. Een andere mogelijkheid om dergelijke aanvallen inzichtelijk te krijgen is deimplementatie van een centrale log server, zie sectie 4.6.3 Service Console (Audit logging en review).ReferentieSE-08Referentie CobiTbeheersmaatregelDS5.5 Security Testing,Surveillance andMonitoringGeïdentificeerde beheersmaatregel t.b.v. virtualisatieMaak geen gebruik van non persistent disks voor productieservers.Indien non persistent disks worden toegepast dienen eradditionele maatregelen te zijn geïmplementeerd om logfilesveilig te stellen, bijvoorbeeld een centrale log server.Ongeautoriseerde apparatuurFysieke servers worden vaak vanuit beveiligingsoogpunt standaard niet uitgerust met externeapparatuur. Op deze manier wordt zoveel mogelijk voorkomen dat ongeautoriseerde bestandenbeschikbaar komen of dat (vertrouwelijke) data kan worden meegenomen. Ook een VM draait veelalin een datacenter omgeving en er bestaat daarom meestal geen reden om het gebruik van externeapparatuur toe te staan. Externe apparatuur zoals CD/DVD worden veelal uitsluitend bij installatiegebruikt en dienen zoveel mogelijk te worden geblokkeerd.Tijdens gesprekken met virtualisatie experts wordt aangedragen dat dit in sommige gevallen totproblemen kan leiden. Er bestaat immers software waarvoor vanwege licentie overwegingen gebruiktwordt gemaakt van een externe dongle. Virtualisatie biedt echter mogelijkheden om hier een aparteVM voor in te richten die uitsluitend actief wordt gemaakt indien vereist.---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Pagina 42