22.08.2015 Views

िव दे ह िवदेह Videha িবেদহ िवदेह

Videha_15_03_2009

Videha_15_03_2009

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>िव</strong> <strong>दे</strong> <strong>ह</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> <strong>Videha</strong> <strong>িবেদহ</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> थम मैिथली पािक्षक ई पिका <strong>Videha</strong> Ist MaithiliFortnightly e Magazine <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> थम मैिथली पािक्षक ई पिका १५ माचर् २००९ (वषर् २मास १५ अंक ३०) http://www.videha.co.in/ मानुषीिम<strong>ह</strong> संस्कृ ताम्परवत मघ् यकाल मे एक नव-धारा चलल जकरा सन् त काव् यक नाम सँ सम् बोिधत कयल जाइछजकर आधार स् तम् भ मे सा<strong>ह</strong>ेबराम दास (लगभग 1746), म<strong>ह</strong>ात् मा रोि<strong>ह</strong>णीदत गोंसाई, म<strong>ह</strong>ात् मातारादत गोंसाई, म<strong>ह</strong>ात् मा रामरूपदास, म<strong>ह</strong>ात् मा ल मीनाथ गोंसाई, तारादत गोंसाई, म<strong>ह</strong>ात् मारामरूपदास, म<strong>ह</strong>ात् मा <strong>ह</strong>करू गोंसाई, म<strong>ह</strong>ात् मा परमानन् द दास आ रघुवर गोंसाई मुख छिथ।ल मीनाथ गोंसाई क ‘गीतावली’ (1969) मे काश मे आयल अिछ।<strong>िव</strong>ापितक ृ ंगार-धान गीत परम् पराक <strong>िव</strong>परीत मनबोध (िनधन 1788) कथा काव ्यक माघ् य मे‘कृ ष् णजन् म’ (1934) क रचना कयलिन। ि<strong>ह</strong>नक लोकियताक मुख कारण िथक जे ई ाम् य-शब् दािदक स् वच् छन् द भ’ कए योग कयलिन। इए<strong>ह</strong> कारण अिछ जे मैिथली साि<strong>ह</strong>त् य मे ि<strong>ह</strong>नकम<strong>ह</strong>त् वपूणर् स् थान अिछ।अनेक दृिऍं मैिथली साि<strong>ह</strong>तयक आधुिनक काल मे अत् यािधक आधुिनकताक आभास भेटैत अिछ।सन ् 1857 ई. क िसपा<strong>ह</strong>ी <strong>िव</strong>ो<strong>ह</strong> क पश् चात ् भारत वषर्क राजनैितक क्षे मे ब पैघ पिरवतर्नभेल जाि<strong>ह</strong> सँ साि<strong>ह</strong>त् य से<strong>ह</strong>ो अछू त नि<strong>ह</strong> र<strong>ह</strong>ल। जतय अन् यान् य भारतीय भाषािद मे साि<strong>ह</strong>त् य मेगक िदशा मे अत् यािधक गित भेल ततय मैिथली उपेिक्षत र<strong>ह</strong>ल। एकर मुख तत् व छल फोटर्<strong>िव</strong>िलयम कालेजक ारा उपेक्षा, िमशीनरी ारा उदासीनता, िलथो आ टाइप ेसक अभाव, समाज-सुधार सम् बन् धी आन् दोलनक अभाव, नव-िशक्षा योजना आ कच<strong>ह</strong>रीक भाषा मे मैिथलीक उपेक्षा,मैिथल पिण्त लोकिनक संकीणर् दृिकोण तथा मैिथली भाषा-भाषी मे जनजागरणक अभाव। एि<strong>ह</strong>िदशा मे उपयुर्क् त उपेक्षा नीितक फलस् वरूप मैिथली भाषा-भाषी जतय र<strong>ह</strong>िथ ततय एि<strong>ह</strong> गेला<strong>ह</strong>।आधुिनक युग मे एि<strong>ह</strong> साि<strong>ह</strong>त् यक जे गित भेल अिछ ओकर ेय कवीश् वर चन् दाझा, लालदास आसाि<strong>ह</strong>त् यरत् नाकर मुंशी रघुनन् दन दास केँ छिन से मौिलक, अनूिदत रचनाक ारा मैिथलीसाि<strong>ह</strong>त् यक ृ ंगार कयलिन।19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!