22.08.2015 Views

िव दे ह िवदेह Videha িবেদহ िवदेह

१. संपादकीय संदेश २. ग

१. संपादकीय संदेश २. ग

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>िव</strong> <strong>दे</strong> <strong>ह</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> <strong>Videha</strong> <strong>িবেদহ</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> थम मैिथली पािक्षक ई पिका <strong>Videha</strong> Ist Maithili Fortnightly e Magazine <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> थम मैिथली पािक्षक '<strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong>'४६ म अंक १५ नवम्बर २००९ (वषर् २ मास २३ अंक ४६)http://www.videha.co.in/ मानुषीिम<strong>ह</strong> संस्कृ ताम्इित<strong>ह</strong>ास अंधकारप ूण र् अिछ आर ण<strong>िव</strong>ूक रारो<strong>ह</strong>ण सँ पुनः <strong>ह</strong>मरा लोकिन एकटा लीखपर प<strong>ह</strong>ु ँचैत छी।णिबुक संबध मे को <strong>िव</strong>शेष जानकारी <strong>ह</strong>मरा लोकिन केँ नि<strong>ह</strong> अिछ। संभव जेवो को ानीय शासक र<strong>ह</strong>ल <strong>ह</strong>ोिथ आर राजितक अाियक िित सँ लाभ उठाकएएकटा संश राक ापना मे समथ र् भेल <strong>ह</strong>ोिथ। पुराण सब मे ण <strong>िव</strong>ु मि<strong>ह</strong>पितआर राजिष र् द ु क<strong>ह</strong>ल गेल छैक। ि<strong>ह</strong>नक पीक नाम छल अलभकुषा आर ि<strong>ह</strong>नकालोकिनक केँ तीनटा पु छलै – <strong>िव</strong>शाल, श ूब ंध ु आर ध ूकेतु। <strong>िव</strong>शाल वैशालीनगरक संापक मानल जाइत छिथ। ि<strong>ह</strong>नक पुी इल<strong>िव</strong>लाक <strong>िव</strong>वा<strong>ह</strong> पुलसय (दिक्षणकराक्षसव ंश) सँ भेल छल। एव ं कारे अि<strong>ह</strong> वेर क्षिय काक <strong>िव</strong>वा<strong>ह</strong> ाण सँभेल। बिझ ु पडइयै जे वैशालीक शासक लोकिन <strong>िव</strong>वा<strong>ह</strong>’क मामला मे उदार छला<strong>ह</strong>।अि<strong>ह</strong> सँ उ पु <strong>िव</strong>वस मुिनक आम नम र्दा तट पर छल। दिक्षण पौल व ंशकउि वैशालीक राजव ंश सँ भेल छल।णिबुक पु <strong>िव</strong>शाल ाचीन भारतीय इित<strong>ह</strong>ासक िस मील ंभ मानल जाइतछिथ। वो अपना नाम पर अपन राजधानीक नाम <strong>िव</strong>शाला रखलि जे कालमेणवैशालीक नाम सँ िस भेल। माकर्ेपुराण मे से<strong>ह</strong>ो एकटा <strong>िव</strong>शालामक उेखभेटैत अिछ आर अथव र्वेद मे विण र्त तक्षक वैशालेयक उेख तँ <strong>ह</strong>म प ूव ि<strong>ह</strong>ं र् क चुकलछी। राजा <strong>िव</strong>शाल केँ <strong>िव</strong>शालाक भु, आर <strong>िव</strong>शालापुरीक संापकक प से बताओलगेल अिछ। ओि<strong>ह</strong> समय मे गया आर वैशालीक बीच घिन सकर् छल। राजा <strong>िव</strong>शालिपप ूजा आर िपदानक समथ र्क छला<strong>ह</strong> आर ऐित<strong>ह</strong>ािसक दृ िकोण सँ <strong>ह</strong>ुनका िपदानकवतर्को क<strong>ह</strong>ल जा सकइयै। ापुराण मे राजा <strong>िव</strong>शाल केँ धमा र्ा पुष क<strong>ह</strong>लगेल अिछ। माकर्ेपुराण मे <strong>िव</strong>शाल नामक एकटा ाण आर <strong>ह</strong>ुनक पु वैशालीक उेखभेटैत अिछ। वैशाली मे एकटा म<strong>ह</strong>ावत छल जे गौतमब ुक समय धिर <strong>िव</strong>राजमानछल। <strong>िव</strong>शाल ब<strong>ह</strong>ाद ुरीक ोतक से<strong>ह</strong>ो ब ुझल जाइत अिछ। आर संभवतः अ<strong>ह</strong>ु अथ र्मे ‘वैशाली’ शक उव भेल <strong>ह</strong>ो। सम्ित ‘राजा <strong>िव</strong>शालक गढ’ ाचीन वैशालीकख<strong>ह</strong>रक प मे <strong>िव</strong>राजमान अिछ जकर उनन सँ ताि<strong>ह</strong> िदनक ब<strong>ह</strong>ुत रास सामीउपल भेल अिछ। <strong>िव</strong>शालक बाद <strong>ह</strong>ेमच शासक भेला<strong>ह</strong>, तखन िमक पे ं सुच,ध ूा, ृ ंञय, स<strong>ह</strong><strong>दे</strong>व, व ृशा, सोमद, जनमेजेय, आर सुमित। वैशालीक इित<strong>ह</strong>ासमे सुमितक शासन ब म<strong>ह</strong>प ूण र् मानल गेल अिछ। अपनाव ंशक वो सब सँ अंितमराजा मानल गेल छिथ। <strong>िव</strong>ािम जखन राम लणक संग वैशाली प<strong>ह</strong>ु ँचल छला<strong>ह</strong> तखनअि<strong>ह</strong>ठाम सुमित शासन करैत छला<strong>ह</strong>। वैशाली केँ ‘उमपुरी’ क<strong>ह</strong>ल गेल अिछ। <strong>दे</strong>खबामे वो एतेक सुर एव ं गीर्य छल जे सामा लोग केँ बिझ ु पडैत <strong>ह</strong>ोइक जेजेना ई गे र् <strong>ह</strong>ो। सुमित आदरप ूव र्क <strong>िव</strong>ािम राम एव ं लणक ठ<strong>ह</strong>रबाक ब ंधकेलिथ आर यथायो ागत से<strong>ह</strong>ो। ओि<strong>ह</strong>ठाम सँ िमिथला प<strong>ह</strong>ँचबाक ु बीच मे वोलोकिन गौतमाम से<strong>ह</strong>ो कल छला<strong>ह</strong>। सुमितक बाद वैशालीक इित<strong>ह</strong>ास पुनःअंधकारप ूण र् भगेल आर एकर िक िित र<strong>ह</strong>ल तकर को ज्ञान <strong>ह</strong>मरा लोकिन केँ नि<strong>ह</strong>अिछ। राजतंक अंत आर कुलीनतंक गित जे कोना अि<strong>ह</strong> मे भेल तकरासंब मे अख <strong>िव</strong>शेष बात संिद एव ं अिनिते अिछ।30

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!