TEMMUZ - ΙΟΥΛΙΟΣ 2009 Sayı 49 Fiyatı 3 € Azınlıkça 1

İskeçe’nin (Xanthi) Morsini bölgesine yerleşti.10. Kuvay-ı İnzibatiye mensubininden Çopurİsmail HakkıÇerkez kökenlidir. Osmanlı ordusunda binbaşıydı.Bandırma’da askerî sevkiyat reisliğinde bulundu.Mustafa Kemal’in başkanlığındaki millî mücadelininkarşısında olan Nigehbân Askerî Cemiyeti’ninkurucusu ve yöneticilerindendir. Bahse konu örgütükurma fikri, Binbaşı Çopur Hakkı tarafındanortaya atılıp gerçekleştirilmiştir. 8150’liklerden olan Tarık Mümtaz, “Vahdettinmütareke gayyâsında” adlı eserinde Çopur Hakkı’yışu şekilde tasvir eder:“…Nigehbân Cemiyeti Reisi Çopur İsmailHakkı Bey, kulaktan atma zincirli gözlüğü ve genişal zırhlı topçu pantolonu, mahmuzlu kunduralarıve elinden düşmeyen gümüş Çerkez kırbacıylaortada dört dönüyor, hiçbir vazife ve memuriyetetenezzül etmiyor, adeta inkılabın lideri ve muhafızırolünü takınıyordu…” 9Çopur Hakkı, savaşın hemen ardından BatıTrakya’ya geldi.Yunan Dışişleri Bakanlığı’nın 1931 yılında BatıTrakya’yı terketmelerini emrettiği 150’likler listesindeÇopur Hakkı’nın adı bulunmamaktadır. Pekçok araştırmacı Dışişleri’nin 1931 yılındaki listesiniYunanistan’daki 150’likler olarak kabul eder. Oysabu liste dışında 150’liklerden pek çok kişi o dönemdeYunanistan’a gelmiştir.Kuvay-ı İnzibatiye mensubininden ÇopurHakkı’nın adı Türkiye’nin Yunanistan’a çektiği1927 tarihindeki bir notada geçmektedir. NotadaBatı Trakya’dan uzaklaştırılması istenenler arasındaismi geçmektedir. Çopur Hakkı, Batı Trakya’da olduğudönemde İskeçe’de yayımlanan İtila gazetesininsahip ve sorumluluğunu yapmıştır. 1011. İzmir kadı müşavir-i sabıkı AhmetAsım1931 yılından önce Batı Trakya’yı terketmiştir.Batı Trakya’da bulunduğu süre zarfında azınlık cemaatvakıflarında görev aldı. 11 1931’den önce bilemediğimizbir şekilde Batı Trakya’dan uzaklaştırılıncaBulgaristan’a geçti. 150’liklere çıkarılan aftanönce Bulgaristan’da öldü. 12*Batı Trakya’daki 150’likler ve diğer gelenlerhakkında diğer kısa bilgilerYeni Türkiye’nin rejimi için tehlike arz eden150’likler dışında, Türkiye, Yunan devletinden BatıTrakya’dan çıkartılmasını talep ettiği Çerkezler devardır. Çerkez askerlerin bir bölümü savaşın sonaermesinin hemen akabinde Batı Trakya’ya gelmiş,özellikle, Drama, Kavala, Dedeağaç (Alexanroupoli)ve İskeçe’de (Xanthi) konaklamışlardır. 13 Çerkezaskerlerinden bir kısmı İskeçe’ye bağlı Şahin (Echeinos)köyünün hemen yanı başındaki yamaçta 6 aysüreyle konaklamışlardır.Türkiye’nin 150’likler dışındaki siyasî firarilerinde Batı Trakya’dan çıkartılması ile ilgili resmi talebi1927’de gerçekleşir. Resmi bir nota çekilerek150’liklerin ve bazı Çerkezlerin Batı Trakya’danuzaklaştırılmaları ve ayrıca Yunanistan’dan çıkarılmalarıistenir. Cevat Bey (Mehmet Cevat Açıkalın)tarafından bildirilen notada, Çerkezlerin BatıTrakya’da kalmaları için verilen 6 aylık oturum belgelerininuzatılmaması, ekte bildirilen kişilerin deBatı Trakya’dan uzaklaştırılmaları ve Mustafa SabriEfendi’nin yazdığı İtila gazetesinin kapatılması talepedilir. 14 1925 yılında İskeçe’de yayın hayatınabaşlayan İtila gazetesi Binbaşı Çopur İsmail Hakkıtarafından çıkarılmıştır. Mesul müdürlüğünü HasanSaki ve başyazarlığını Ahmet İzzet’in yaptığıgazete 1930 yılında yapılan Türk-Yunan dostlukantlaşmasına dek yayımlanmaya devam etmiştir. 15Türkiye’nin Yunanistan’a bildirdiği notada BatıTrakya’dan uzaklaştırılmaları istenen isimler şunlardır:1. Çopur Hakkı, İtila gazetesi sahibi, İskeçe’deAzınlıkça 23