Onafhankelijk Verbindend Verbreden

Het versterkt de positie van de Raad als hij zich verbreedt van een organisatie die in
de beeldvorming vooral gekenmerkt wordt door één boegbeeld naar een organisatie
die ook een instituut vormt. Zoals een respondent uit de politiek zei: “het is nu tijd om
van boegbeeld instituut te worden”.
De te beïnvloeden actoren: de stakeholders
De Raad kent in haar authorizing environment uiteenlopende groepen stakeholders.
Idealiter houdt de Raad daar in zijn beïnvloedingsstijl rekening mee en differentieert
hij per doelgroep, per thema en per fase in het proces. Het maakt verschil of hij communiceert
richting breed publiek over een zojuist gestart onderzoek naar een recent
voltrokken ramp, een terugkoppeling geeft aan de Minister of een presentatie verzorgt
voor wetenschappelijk specialisten over een onderzoek op hun vakgebied.
Door verbreding van de werkterreinen wordt het aantal stakeholders groter, het terrein
dus complexer en de kans op interferentie tussen verschillende domeinen groter.
Bij beïnvloeding van de omgeving dient telkenmale opnieuw stil gestaan te worden
welke doelgroep adressant is en wat de mogelijke impact is op andere (belangrijke)
stakeholders.
Wij onderscheiden in dit onderzoek zes groepen actoren. Vier hiervan bleken het
meest direct van invloed te zijn op het bestaansrecht van de Raad. Het zijn de media,
de politiek, het openbaar bestuur en de concullega’s. Deze komen achtereenvolgens
aan bod.
• Media
Van belang is of iets gecommuniceerd moet worden (of niet, natuurlijk) voorafgaand aan
een in te stellen onderzoek door de Raad, tijdens en/of erna. Het vraagt differentiatie
in de te communiceren onderwerpen en wellicht een andere toonzetting en diepgang.
Verder is het van belang dat continu wordt beseft dat wat voor de ene doelgroep positief
uitpakt wellicht een andere negatief beïnvloedt. Een voorbeeld. De manier waarop
na de cellenbrand op Schiphol naar buiten is getreden, en zeker het daaropvolgende
aftreden van 2 ministers, heeft bij het publiek het beeld geschapen c.q. bevestigd van
een daadkrachtig optredende Raad, die durft te zeggen waar het op staat.
Het heeft echter bij bestuurders en professionals geleid tot een zekere terughoudendheid,
omdat men bang is afgerekend te worden en aan de publieke schandpaal te worden
genageld. Dit verhoudt zich slecht tot de lerende functie die de Raad vooropstelt.
Zoals een geïnterviewde uit de wetenschapswereld aangaf: “het is geen keuze, maar een
dilemma, de functie van het oordelen belemmert het leren”. 78
Bij een uitbreiding van terreinen zullen de mediamomenten en andere publieke optredens
toenemen. De voorzitter dient volgens ons het boegbeeld te blijven dat de mediamomenten
voor zijn rekening neemt. Bij gelegenheden als wetenschappelijke symposia
zouden dan, meer dan dit nu al gebeurt, de onderzoeksmanagers en andere leden van
de Raad naar buiten kunnen treden, op grond van hun specifieke expertise.
78
Interview met betrokkene uit categorie wetenschap.
60 Onafhankelijk Verbindend Verbreden