„POLAND”

Część A: Problem narkotyków i narkomanii oraz odpowiedź na zjawisko 103
9.4. Odpowiedź na zagadnienia zdrowotne związane z narkotykami
w więzieniach (oraz innych jednostkach penitencjarnych)
•
Leczenie uzależnień od narkotyków (w tym liczba więźniów korzystających
z leczenia substytucyjnego)
W 2008 r. w jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej prowadzono 6-miesięczne ustrukturalizowane
programy terapii uzależnienia od narkotyków typu „drug-free” o poszerzonym spektrum celów
rehabilitacyjnych (abstynencja i zapobieganie powrotowi do przestępstwa). Programy realizowane były
w oparciu o model oddziaływań psychospołecznych i teorię społecznego uczenia się, zawierały także
elementy modelu Minnesota, społeczności terapeutycznej i oddziaływań poznawczo-behawioralnych.
Działania zrealizowano w 15 oddziałach terapeutycznych. W roku sprawozdawczym otworzono
jeden nowy oddział. Oddziały terapeutyczne dysponowały łącznie 549 miejscami (w 2007 r.: 513), co
pozwoliło włączyć do programów 1 534 osadzonych.
W 2008 r. w Polsce działały 4 programy leczenia substytucyjnego prowadzone w 13 jednostkach
penitencjarnych. Leczeniem substytucyjnym objęto w ramach tych programów 60 pacjentów (w tym
3 kobiety w ramach jednego dostępnego dla nich programu) – zazwyczaj kontynuowali oni leczenie
rozpoczęte na wolności.
W ramach programów leczenia substytucyjnego prowadzonego w jednostkach penitencjarnych
w 2008 r., leczeniem ARV objętych było 11 osób (Strzelecka Biuro Służby Zdrowia Centralnego Zarządu
Służby Więziennej, kontakt osobisty).
•
Zapobieganie i redukcja szkód związanych z używaniem narkotykotyków
W polskich zakładach karnych nie prowadzi się typowych programów redukcji szkód zdrowotnych
z wymianą igieł i strzykawek. Oficjalnie w polskich zakładach karnych nie ma dostępu do narkotyków
i w związku z tym nie ma dostępu do sprzętu iniekcyjnego. Z drugiej jednak strony działają organizacje
pozarządowe, które za zgodą zarządów jednostek penitencjarnych mają wstęp do zakładów karnych
i prowadzą tam programy redukcji szkód zdrowotnych o charakterze edukacyjnym dla osób używających
substancje psychoaktywne. W 2008 r. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii dofinansowało
2 takie programy: pierwszy realizowany przez Stowarzyszenie MONAR na terenie zakładów karnych
w Częstochowie i aresztach śledczych na terenie województwa śląskiego; drugi realizowany był przez Centrum
Profilaktyki i Edukacji Społecznej „Parasol” i prowadzony na terenie zakładu karnego dla kobiet
„Ruszcza” w Krakowie. Powyższymi programami objęto 338 osób. W ramach tych programów udzielano
m.in. porad indywidualnych, motywowano do zmiany zachowań, prowadzono zajęcia informacyjno edukacyjne
z zakresu redukcji szkód zdrowotnych, grupy wsparcia a także zajęcia grupowe dla osób zakwalifikowanych
do więziennych oddziałów terapeutycznych. Ponadto współpracowano z rodzinami osa dzonych,
prokuratorami, sądami oraz kadrą zakładów penitencjarnych (Centrum Profilaktyki i Edukacji
Społecznej „Parasol” i Owczarski, Stowarzyszenie MONAR – oddział Częstochowa, kontakt osobisty).
•
Profilaktyka, leczenie i opieka w chorobach zakaźnych
W polskich zakładach karnych wszyscy osadzeni wymagający leczenia chorób zakaźnych objęci
są terapią antyretrowirusową, bez względu na to czy używali narkotyków, czy nie. Biuro Służby