„POLAND”

36
Raport Krajowy 2009: Sytuacja narkotykowa w Polsce
Wiek inicjacji narkotykowej, to w przypadku chłopców 11-13 lat, natomiast w przypadku dziewcząt
13-15. Inicjacja miała zazwyczaj miejsce podczas spotkań towarzyskich, w grupie (imprezy, dyskoteki,
tzw. domówki, spotkania ze znajomymi w parkach itp). Większość respondentów ocenia, że ich
znajomi używali narkotyki od dawna i, to że sami po nie sięgnęli było całkiem naturalne.
Zazwyczaj pierwszym narkotykiem, po który sięgnęli badani była marihuana, w dalszej kolejności
ecstasy i amfetamina, w niektórych przypadkach również kokaina, która jest traktowana przez
młodzież jako narkotyk “luksusowy”, powodujący przyjemne doznania przy znikomych przykrych
skutkach jej używania. Aktualnie badani przyznają, że sięgają po narkotyki celowo. Zwykle powoduje
nimi chęć oderwania się od rzeczywistości i zapomnienia o codziennych problemach (w szkole,
w domu), chęć wyluzowania, poprawy nastroju czy dobrej zabawy (trans, odlot). Sięgają również po
narkotyki w momentach zmęczenia, by mieć siłę na całonocną imprezę po całym tygodniu nauki bądź
pracy. Zdaniem niektórych respondentów używanie narkotyków nie ma żadnych negatywnych skutków,
o ile zachowuje się umiar (np. nie wypala na raz dużych ilości marihuany czy nie bierze na raz kilku
tabletek ecstasy). Osoby dostrzegające negatywne skutki sięgania po narkotyki wskazują głównie na
konflikty z prawem, kradzieże, bójki, awantury, długi. Podkreślają negatywny wpływ narkotyków
na zdrowie (m.in. niebezpieczny spadek masy ciała) oraz wskazują na lęk, halucynacje, izolację.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że mówiąc o negatywnych społecznych skutkach używania narkotyków
młodzież ma na myśli głównie heroinę, od używania której się odżegnuje.
W badanej grupie były zarówno osoby, które deklarowały używanie ecstasy raz na dwa, trzy tygodnie
(podczas imprez), zaś marihuany raz na kilka tygodni lub miesięcy, jak i takie, które deklarują,
że używają ecstasy częściej (w weekendy – także podczas imprez), a marihuany zdecydowanie częściej
– codziennie bądź kilka razy w tygodniu – paloną zazwyczaj bez specjalnych okazji. Wśród dziewcząt
znalazło się kilka, które przyznało, że rok, dwa lata wcześniej sięgały niemal codziennie po amfetaminę.
Młodzież deklaruje, że po narkotyki sięga w gronie znajomych. Rzadko zdarza się indywidualne
kupowanie substancji. Najczęstsze sposoby używania narkotyków to: używanie doustne (ecstasy),
wciąganie przez nos (amfetamina), palenie (marihuana, haszysz). Według badanych najbardziej
efektywną formą zażywania narkotyków to wciąganie i wąchanie. Większość respondentów jest zdania,
że ich znajomi znacznie częściej siegają po narkotyki i mają w tym wzlędzie bogatsze doświadczenia.
Młodzież bardzo często – w celu zmaksymalizowania efektu działania – łączy alkohol z narkotykami,
głównie marihuaną, amfetaminą i ecstasy, znacznie rzadziej z lekami. Według respondentów
łączenie tych obu substancji jest stałym elementem imprez i spotkań towarzyskich. Badana młodzież
przyznaje, że często używa kilku narkotyków jednocześnie – przede wszystkim właśnie podczas imprez
weekendowych – zarówno klubowych, jak i tzw. domówek. Obok marihuany pojawia się wtedy
amfetamina, ecstasy, kokaina. Młodzi respondenci badania stanowią grupę tzw. politoksykomanów
eksperymentatorów. Są to młodzi użytkownicy narkotyków, którzy posiadają różnorodne doświadczenia
z wieloma środkami, względnie dobrze zintegrowani społecznie. Używanie kilku substancji na raz
w ich przypadku służy poszukiwaniu nowego, unikatowego efektu (pobudzenia, “podkręcenia”).
Mniejszą grupę stanowią tzw. politoksykomani rekreacyjni (klubowicze) – osoby dobrze zintegrowane
społecznie, które używają narkotyków podczas weekendowych imprez klubowych. Ta grupa
sięga po narkotyki w celu, aby przedłużyć i pogłębić zabawę. W ich przypadku politoksykomania ma
charakter niezaplanowany. Młodzi łączą różne substancje zazwyczaj przypadkowo. Pojedyncze relacje
respondentów pozwoliły na przypuszczenia, że w badanej grupie znalazły się pojedyncze osoby
uzależnione od amfetaminy, używające tej substancji przez dłuższy czas (dwa lata). Brak jest
pogłębionych danych na temat ich uzależnienia, historii leczenia czy korzystania z innej formy specjalistycznej
pomocy. Respondenci odznaczają się bogatą wiedzą na temat substancji psychoaktywnych,
którą czerpią w dużej mierze z internetu. Młodzi chętnie eksperymentują z substancjami
przyjmując różne mieszanki i dawki narkotyków. Wiekszość osób ma negatywne opinie na temat programów
profilaktycznych poświęconych przeciwdziałaniu narkomanii.