„POLAND”

Część A: Problem narkotyków i narkomanii oraz odpowiedź na zjawisko 71
celów rehabilitacyjnych (abstynencja i zapobieganie powrotowi do przestępstwa). Programy realizowane
były w oparciu o model oddziaływań psychospołecznych i teorię społecznego uczenia się,
zawierały także elementy modelu Minnesota, społeczności terapeutycznej i oddziaływań poznawczobehawioralnych.
Działania zrealizowano w 15 oddziałach terapeutycznych (w tym jeden dla kobiet),
które dysponowały łącznie 549 miejscami (w 2007 r.: 513) (Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania
Narkomanii, 2009). Pozwoliło to włączyć do programów 1 534 osadzonych: 1 419 mężczyzn i 115 kobiet
(Majcherczyk, Centralny Zarząd Służby Więziennej, kontakt osobisty). 1 500 osób ukończyło
terapię przed końcem 2008 r. Na dzień 31.12.2008 r. zarejestrowanych było 1 243 skazanych
oczekujących na rozpoczęcie terapii w oddziałach dla uzależnionych od narkotyków. Czas oczekiwania
na terapię to ok. 13 miesięcy. (Strzelecka, H., Biuro Służby Zdrowia Centralnego Zarządu
Służby Więziennej, kontakt osobisty).
Centralny Zarząd Służby Więziennej nie dysponuje charakterystyką leczonych pacjentów, ale na
potrzeby raportowania do EMCDDA jest w stanie zbierać od przyszłego roku poszerzone dane
nt. osadzonych będących w programach terapeutycznych.
Jednym z programów dofinansowanym w 2008 r. przez Krajowe Biuro był program redukcji szkód
zdrowotnych wśród osadzonych w zakładzie karnym dla kobiet „Ruszcza” w Krakowie. Działaniami
objęto 212 więźniów. Głównymi używanymi przez nich substancjami psychoaktywnymi (z wyłączeniem
alkoholu) były kolejno: przetwory konopi (174 osoby), amfetamina (165 osób), ecstasy (116 osób),
opiaty (88 osób), LSD (67 osób), kokaina (22 osoby), leki nasenne/uspokajające (21 osób), grzyby halucynogenne
(19 osób). Większość osadzonych używała jednak co najmniej 2 narkotyków (Centrum
Profilaktyki Społecznej Parasol, 2009).
Z badań przeprowadzonych w polskich więzieniach wynika, że z narkotykami miało do czynienia
ok. 30% osadzonych (Strzelecka, H., BSZCZSW, kontakt osobisty w związku z badaniem prof. dr hab.
Teodor Szymanowski 2006/07). Przeprowadzone w 2007 r. badania w jednostkach penitencjarnych
potwierdziły także, że w więzieniach osadzone są również osoby przyjmujące narkotyki dożylnie (na
terenie zakładów karnych), dodatkowo używając do tego celu wspólnych igieł i strzykawek, co jest
niezwykle ryzykowne z punktu widzenia rozprzestrzeniania się HIV. Według przeprowadzonych
badań, wśród 26 osadzonych żyjących z HIV – 13 osób to osoby, które przyznały się do przynajmniej
jednorazowego użycia narkotyku w formie iniekcji (Centralny Zarząd Służby Więziennej, 2007)
Więcej informacji – patrz rozdział 9.5. Odpowiedź na zagadnienia zdrowotne związane z narkotykami
w więzieniach (oraz innych jednostkach penitencjarnych): zapobiegania i redukcji szkód
związanych z używania narkotyków. We wszystkich formach leczenia od kilku lat obserwujemy zmniejszanie
się liczby pacjentów uzależnionych od jednej substancji z jednoczesnym wzrostem liczby
pacjentów mających problem z kilkoma substancjami psychoaktywnymi. Najczęstszymi połączeniami
są: przetwory konopi indyjskich + alkohol; amfetamina + przetwory konopi indyjskich; opiaty +
+ benzo diazepiny lub leki przeciwbólowe (np. tramal); opiaty + amfetamina.