„POLAND”

Część A: Problem narkotyków i narkomanii oraz odpowiedź na zjawisko 13
W założeniach projektu w procesie decyzyjnym związanym z wszystkimi ww. etapami brałyby udział
dwa zespoły. W skład pierwszego wchodziliby przedstawiciele instytucji centralnych posiadających
w swoich kompetencjach monitorowanie rynku legalnego, mające na celu wykluczenie z niego produktów
niebezpiecznych; monitorowanie rynku farmaceutycznego pod kątem produktów niebezpiecznych,
monitorowanie obrotu prekursorami, monitorowanie rynku narkotykowego oraz kwestie związane
z autoryzacją oraz dopuszczeniem na rynek nowych produktów. Drugi zespół miałby charakter interdyscyplinarny
i składałby się z wiodących naukowców z takich dziedzin, jak: chemia, farmakologia,
toksykologia, kryminalistyka oraz szeroko pojęte nauki społeczne.
Zespół naukowy pełniłby rolę wsparcia merytorycznego dla zespołu eksperckiego.W założeniach
pro jektu zespoły posiadałyby swój budżet, który umożliwiałby finansowanie dodatkowych analiz oraz
badań.
Na podstawie wyników prac zespołu powstawałby raport z oceny ryzyka oraz oceny konsekwencji
ewentualnego wprowadzenia konkretnej substancji pod kontrolę prawną wraz z rekomendacjami. Raport
przedstawiany byłby Ministrowi Zdrowia. Następnie Minister Zdrowia podejmowałby decyzję o wszczęciu
procedury legislacyjnej, mającej na celu wprowadzenie nowej substancji pod kontrolę prawną. Minister
Zdrowia ponadto posiadałby dwa dodatkowe mechanizmy takie, jak: czasowa kontrola substancji
(w założeniu projektu 18 miesięczna) oraz przyspieszona procedura wprowadzania substancji pod
kontrolę,w przypadku substancji stwarzających podwyższone ryzyko dla zdrowia publicznego.
Opisany powyżej draft systemu został przekazany Ministrowi Zdrowia, jako propozycja rozwiązania
legislacyjnego, pozwalającego na racjonalne oparte na dowodach podejście do wprowadzania nowych
substancji psychoaktywnych pod kontrolę prawną. Problem dopalaczy jednak uwydatnił lukę istniejącą
w procedurach dopuszczania produktów na rynek oraz w kontroli produktów o działaniu psychoaktywnym
słabszym niż narkotyki.
•
Wdrażanie prawa
Zagadnienia wstępne
Od ponad 12 lat w polskim prawie narkotykowym istnieje przepis pozwalający na zastosowanie
alternatywy do więzienia w postaci leczenia dla osób posiadających problemy z używaniem narkotyków.
Środowiska użytkowników narkotyków oraz środowiska terapeutów od kilku lat zwracają uwagę
na fakt, że są to przepisy bardzo rzadko wykorzystywane przez wymiar sprawiedliwości.
W 2008 r. zagadnienie to doczekało się analizy naukowej. W tym właśnie roku zrealizowano badania nt.
„Zastosowanie art. 72 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii”. Projekt został przeprowadzony przez
Łukasza Serednickiego, doktoranta w Katedrze Kryminologii z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Celem
badania było uzyskanie pogłębionych informacji o funkcjonowaniu w praktyce sądowo-prokuratorskiej
przepisów realizujących zasadę „leczyć zamiast karać”, czyli art. 72 w powiązaniu z art. 73 ustawy
o przeciwdziałaniu narkomanii.
Artykuły te umożliwiają zawieszenie postępowania na czas leczenia osoby uzależnionej lub używającej
narkotyki w sposób szkodliwy oraz – w zależności od wyników leczenia, daje prokuratorom możliwość
wystąpienia do sądu o warunkowe umorzenie postępowania.
Warunkiem zastosowania ww. przepisów jest brak uprzedniej karalności sprawcy oraz fakt, że
czyn będący przedmiotem postępowania nie jest zagrożony karą wyższą niż 5 lat pozbawienia wolności.
Przepis ten funkcjonuje w polskim systemie prawnym od 1997 r. Nowa ustawa z 2005 r. 6 poszerzyła
6
Art. 57 z Ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii z 1997 r. (Dz.U. Nr 75 poz. 468).