„POLAND”

96
Raport Krajowy 2009: Sytuacja narkotykowa w Polsce
takiego wzrostu mogło być powołanie w 1996 r. w Komendzie Głównej Policji i w niektórych komendach
wydziałów zajmujących się przestępczością narkotykową (Krajewski 2005). Na skutek zmian
w organizacji Policji, odpowiednie jednostki zaczęły wykazywać się większą aktywnością, co przełożyło
się na wzrost liczby zarejestrowanych przypadków. Warto podkreślić, że nielegalne udzielanie środka
odurzającego było dominującym przestępstwem w strukturze ujawnionej przestępczości narkotykowej
w latach 1996–2005. W 1997 r. liczba tych czynów wynosiła 3 507 (44,3% wszystkich przestępstw),
a w 2005 r. wzrosła do 31 332 (45,8%), czyli prawie 9 – krotnie.
Od tego roku odnotowujemy spadek przestępstw dotyczących udzielania i nakłaniania do zażycia
– w 2008 r. zarejestrowano 22 507 (39,2%).
Przyjrzyjmy się przestępstwom z art. 62 (Ustawa z 2005) i 48 (Ustawa z 1997) dotyczących posiadania
narkotyków. Od momentu wejścia w życie Ustawy z 1997 r. kiedy wprowadzono karanie za
posiadanie w ustawie narkotykowej, odnotowujemy coroczny wzrost przestępstw z tego artykułu,
który jest bardzo znaczny od 2000 r., kiedy usunięto z ust 4 art. 48 dotyczący odstępstwa od karania
w przypadku posiadania nieznacznych ilości na własny użytek. Czyny kwalifikowane z art. 48 w 1998 r.
stanowiły 8,4 % (1 380 przypadków) wszystkich zdarzeń z Ustawy, a w 2007 r. – 42,6% (31 260 przypadków).
Jednakże w 2007 r. po raz pierwszy spadła liczba przestępstw z tego art. do liczby 31 260 (tabela
21). Podobnie w 2008 r. odnotowany został spadek (30 548). Liczba przestępstw z art. 62 zmniejszyła
się poniżej wartości z 2005 r.
Trzy artykuły Ustawy: 58, 59 (udzielanie, ułatwianie lub nakłanianie do użycia) i 62 stanowią 92%
wszystkich przestępstw w 2008 r.
Czynem karalnym, którego niewielkie liczby rejestrowane są przez Policję jest nielegalna uprawa
maku i konopi (art. 63 ust. 1 Ustawy z 2005). Do wejścia w życie Ustawy z 1997 r. ujawnione przypadki
nielegalnych upraw stanowiły jedno z najczęściej występujących przestępstw. W 1994 r. 79%
czynów karalnych przeciw Ustawie dotyczyło nielegalnej uprawy maku i konopi. Od tego roku obserwujemy
trend spadkowy, z chwilowym załamaniem tendencji w 2000 r., liczby tych przestępstw,
trwający do 2002 r. Stanowią one w strukturze wszystkich przestępstw nieznaczny odsetek czynów
karalnych. Nawet wzrost ich liczby w latach 2002–2004, nie zmienił struktury ujawnionej przestępczości
narkotykowej. W latach 2003 i 2004 przestępstwa dotyczące upraw stanowiły 1,5% wszystkich zdarzeń
karalnych. Od 2004 r. ich liczba ponownie zaczęła spadać. W 2006 r. przestępstwa dotyczące nielegalnej
uprawy maku i konopi stanowiły 1,0% wszystkich przestępstw narkotykowych, czyli dokładnie
tyle samo ile w 2008 r. W ostatnim roku zarejestrowany został wzrost o 11%. Na zmniejszenie liczby
przestępstw dotyczących uprawy maku i konopi miało wpływ wprowadzenie w 2000 r. nowych odmian
maku niskomorfinowego zmienionego morfologiczne, charakteryzującego się innym kolorem i kształtem
płatków. Nowe rozwiązanie wpłynęło znacząco na ograniczenie upraw dotychczasowego maku,
który był używany do produkcji „kompotu”.
W 2000 r. w wyniku nowelizacji Ustawy z 1997 wprowadzono przepis dla właścicieli klubów
i lokali, którzy nie powiadomili o przestępstwie posiadania lub sprzedaży narkotyków na terenie swojego
lokalu lub klubu (art. 46 a Ustawa 1997 oraz art 60 Ustawa 2005). Największą liczbę przestępstw
stwierdzono z powyższego art. w 2005 r. – 163. Od tego roku liczba czynów karalnych spadała, aby
osiągnąć kilkanaście przypadków w roku (w 2008 r. dokładnie 11).
W wyniku nowej Ustawy z 2005 r. wprowadzony został zapis o karaniu promocji i reklamy narkotyków.
W pierwszym roku obowiązywania nowego przepisu stwierdzono 3 przestępstwa. W 2007 r.
osiągnięta została najwyższa liczba czynów karalnych z tego art. 12, która spadła w 2008 r. do 9.
Podsumowując, należy podkreślić spadek w ostatnim roku liczby przestępstw dotyczących
nakłaniania i ułatwiania, udzielania użycia, posiadania narkotyków (artykuły 58, 59, 62), stanowiących
zdecydowaną liczbę przestępstw z Ustawy oraz wzrost liczby przestępstw dotyczących przemytu narkotyków
(art. 55) i produkcji, przemytu, obrotu prekursorami (art. 61). Spadek liczby przestępstw narkotykowych,
który rozpoczął się w 2007 r. utrzymał się również w roku 2008 (Malczewski 2009c, s. 29).