„POLAND”

Część B: Wybrane zagadnienia 123
Osoby te do połowy lat 90. pojawiały się w lecznictwie sporadycznie.
Gdańsk był także unikalny ze względu na fakt, że od 1993 r. funkcjonował tam zgodny
z protokołem TD Grupy Pompidou system rejestracji oraz zbierania danych o osobach leczących się
z powodu uzależnienia od narkotyków. Prowadzone statystki wskazywały na dynamiczny wzrost liczby
osób zgłaszających się do leczenia w związku z używaniem amfetaminy tabela 29, co legło u podstaw
opisywanego projektu badawczego. Celem badania było sporządzenie charakterystyki grup
problemowych użytkowników amfetaminy i opiatów oraz ocena różnic i podobieństw, a także wzajemnych
relacji pomiędzy tymi zbiorowościami. Ciekawe oraz warte zauważenia jest to, że wg. autora
projektu dominującym typem amfetaminy na rynku w tamtym okresie była metamfetamina.
Metoda badawcza
Z uwagi na ukryty charakter badanej populacji wykorzystano dobór próby metodą kuli śniegowej.
Informacje o obu grupach pozyskiwano za pomocą wywiadów pogłębionych (ok. 90 min.). Badanie
przeprowadzono w tym samym czasie dla obu grup. Podstawowymi kryteriami włączenia do badania
było codzienne lub prawie codzienne używanie opiatów dla grupy opiatowców oraz używanie amfetaminy
co najmniej raz na dwa dni dla grupy amfetaminowców. W celu wyselekcjonowania punktów
startowych zebrano od kluczowych informatorów (steet workerów, narkomanów, Policji, pracowników
systemu lecznictwa) informacje na temat miejsc spotkań poszczególnych grup, co posłużyło do
stworzenia mapy tych miejsc. Badacze obserwowali wyselekcjonowane miejsca oraz wybierali konkretne
osoby do wywiadów. Następnie proszono badanego o wskazanie wszystkich znanych osób
spełniających kryteria badania. Do zbierania tych informacji przygotowane zostały arkusze nominacyj
ne, pozwalające na zbudowanie kodu identyfikacyjnego dla wszystkich wskazanych osób. W celu
zwiększenia reprezentatywności próby, spośród wszystkich nominowanych, losowo wybierano jedną
osobę. Procedura ta była powtarzana przy każdym następnym badanym. W sumie otrzymano
248 nominacji w grupie amfetaminowej oraz 366 nominacji w grupie opiatowców. Łącznie przebadano
40 opiatowców oraz 39 użytkowników amfetaminy.
Wyniki
Badania nie wykazały w obu grupach zdecydowanego zróżnicowania wyników ze względu na płeć.
W obu grupach większą część stanowili mężczyźni. Połowa badanych heroinistów deklarowała kontakt
z systemem lecznictwa uzależnień narkotykowych, podczas gdy tylko 4% amfetaminowców miało
kontakt z terapią.
Użytkownicy opiatów wcześniej rozpoczynali używanie narkotyków. Inicjacja narkotykowa
w tej grupie odbywała się najczęściej w wieku 15-16 lat. Większość z tych osób eksperymentowała
wcześniej z lekami uspokajającymi i nasennymi oraz substancjami wziewnymi, takimi jak kleje i rozpuszczalniki.
Inicjacja w grupie amfetaminowców miała najczęściej miejsce w wieku 17-20 lat. Grupa
ta miała za sobą eksperymentowanie z LSD oraz kanabinolami.
Istotną różnicę pomiędzy tymi dwoma grupami wykazały analizy wzorów używania substancji.
W grupie amfetaminowej ponad połowa przyjmowała wyłącznie amfetaminę. Spośród heroinistów
przyjmowanie tylko heroiny deklarował 1% badanych.
Badani w obu grupach prezentowali także inne poglądy związane z ich funkcjonowaniem
społecznym w rozmaitych jego wymiarach. Użytkownicy amfetaminy opisując swoje stosunki rodzinne
wskazywali na konflikty związane z innym systemem wartości prezentowanym przez badanych oraz
ich rodziców. Opiatowcy w opisach rodziny wskazywali siebie, jako główny problem w rodzinie, podkreślając
głębokie poczucie winy. Obie te grupy charakteryzowały się także innym zapleczem rodzinnym.
Większość rodziców amfetaminowców posiadała wyższy poziom wykształcenia w porównaniu do