Mundus Subterraneus

Cap.l. LIB.IV. DE VENTORUM
Hepentim.
Tndigioji.
j;. Sunt Venti repentinl , fubitanei & impetuofi
, uti turbines ,
prefleres , ecnephix,
&c. qui non nifi raro contingunt.
6. Sunt Ventiprodigiofi, qui nonnuUis in
locis erumpunt , tum ex montium cavernis,
tum ex intimis Terrae vifceribus & voraginibus
, tum etiam ex fundo Maris lacuumque
quorundam magno navium periculo,
dum aquas vehementius concitant.
O R I G I N E. 211
lis extra, tum intusti Suhterranei Ignis vir- Definitl
tute extraEius , q^ui calore rarefaBus velfrigore
conclenfatus tranfverfuli motu fuhinde etiam
re[io motu terram mariaque exogitat in Naturce
honum inflitutus.
Dixi primo Halitum Flatulentum , ad ex- 'Expofitio
cludendam eorum opinionem , qui Ventum ^f '""*"
fmplicem aeris motumputant , & ad excludendam
definitionem , c^i Jimplicem exhalationem
Artificiales.
j Sutit Venti yirtijfciaks , ut ii qui flabellis
calidam CS" ficcam , excltifo omni humido,
follibufque excitantur , aut deliciarum Ventimateriam efle dicunt. Dixi Flatulentum.,
caufa in nonnullas cryptas per abditoscanales
Iquia inflatu ejus efl^entia confiflit , fienim
deducuntur.
hsditttsflatulentis fpiritihus non conflarent,
Quemadmodum igitur hi recenjiti Venti, aeremtampotentimotione concitare non
viribus, natura , &iproprietatibusfuisdifferunt,
pofTent.Dixi ex Terra Marive tum Solis extra^
ita differentes quoque caufas for-
tum intus vi Suhterranei Ignis extratlus. Sol
tiuntur.
enim exterius humidum in vapores attenuat
Unie origi Quidam enim Solishumidum attenuantis
nubium ventorumque materiam; Ignts
virtutenafcuntur, nti Ventusgeneralis Suhterraneus per occultasTerrae fibras hali-
neni trahiint.
Nonnulli ex fola rarefadione & conden- tus emittit fahiitrofos , qui in externam fu
fatione aeris efficiuntur. perficiem evefti , & a Sole rarefafti , ingen-
Hefinitii
Venti.
Aliqui, nivium in prscelfis montium tium commotionum aeriscaufafunt. Ignis
verticibusflabulantiumliquefaftione. itaque Suhterranei efl , halitus vapidofque
Alii&pleriqueexvapore &exhalatione fumosfubminiflrare^^yo/zj efl, eosextrinfe-
Subterranea , quae duo in plerifque ventis cus in Ventorum attenuare materiam ; fiinterveniunt.
quidem hi dilatati vicini efEciunt protru-
Alii ex Lunae nonnullarumque Stellarum fionem aeris, & hinc continuata impetuofi
ortu originem fuam deducunt,
aeris propagatur tranfverfalis commotio,
Alii ex varia Montium , Promontoriorum
, Litorum , Infularum occurfantium plex Caufarum genus contineri : Caufam efi-P^'"' ^'"*-
Vides itaque in hac Definitione quadru- ^tdru-
cientem ,
Ignem partim internum, partim„r«^ven-
conflitutione ,
per reflexionem quandam
aut refultantiam , aut etiam ex vehementi
Oceani currentium impetu , aut fluxu &
refluxu Maris oriuntur.
externum, Solaremvidelicet; Materialem,^^^.'
halitum vaporofum & flatulentum ; Formalem,
tranfverfalem halitus motum ; Finalem,
Alii denique natales fuos habent in intimis
Terrae vifceribus ; alii in ipfa Terrs Atque ex hujus halitus differenti confli- Ventorum
bonum Naturs , de quo infra.
fuperficie ; alii in media & fuprema regione
Aeris , quorum omnium opifex efl , vel do & diverfitas nafcitur , quorum alii a Plaga pm^
tutione , maxima quoque Ventorum multitu-