Mundus Subterraneus

tem
290 MUNDI SUBTERRANEI
Straho-
Seiim. Ckerotte & Plinio teftibus conditx , halnea, 1
rei indudione Vulcamorum montium, qui
Ciceio. tum ad delicias tum ad morbos profligan circa univerfamTellurisfuperficiem paffim
PliBius.
dosperidonea. Ad Ennam quoque, quae hodie
in nulla non Regione vifuntur , demonftra-
Ca/irum Joannis dicix.m , lacunae compavimus
; montes etiam in Charta Geogra- '^^'' '"i(£CQ{iaqua nzima.iul^h.mo^xScferventis-
, hinc neceftaria quoque fequela
Jima, ufuinbalneis nec minus in fudationibusfamacelebres.
aquas vaporibus igneis calefaftas,& virtute
Drepanum, quse olim mineralium nuilibi non latentium tindas,
Jirepanum
olim ie-
Segefla di cebatur , ad radicem m ontis Ericis
theimarum , fudatoriorum fontiumquemerum
diverfis pariter uti metallosum ita aquadicatorum
ubertatem fuppeditare collegi-
diverfitate fcatet ,
quae licet calidijjimie mus; cum Natura femper idem ubique agat,
lint & fulphures, quia tamen falis cunicu- ad eandem amuffim omnes naturaliumrerum
efFedus difponat. Hifce praemiffis
, lum non tranfeunt , ubirefrixerint,
4iIIho"^'!^- ne tefte , fiunt potabiles : hodieque durant Dico , eandem ,
q^uam in Ruropa vidimus,
eu4 G\ii^us tria balnea ,
quorum prius calidum , alterum Tbermarum fontiumque mineralium ahundantiam
|
diUpu,
calidius.tertium calidiffimum eft ; fub quibus
in aeterii Orhis Terrce partihus exijlere,
Fazelus.
, uti refert Fazelus , ad jaftum fundae idqueeifolummododubium efTepoftet qui
ingens lacus fulphureus eft, qui fubitanea miras Naturae leges ignoraverit. Sed ne
Solinus.
eruftatione aeftuofus, ]Aexhe.insSolino ,in-
gratis tantum haec dixifTe videamur ,
jam
Inful
colis hodie Gurgus dicitur.
Tempus me deficeret , fi omnes lacus,
fontes , ftumina , Charonticas fcrobes, la
cunafquefulphureas ,in mediterraneis Ski-
\
H(e locis recenfere attentarem ; fed hsc Le
^ori, quaeegometvidi ,diftafufficiant.
Liparitanasfive Vulcaniaeaut ^olis Inthermufea-
lulae ita fcatent thermis , ut vjx locum relinteitnt.
quant aquje potabili ,
qua medicatis fontibus
qua ignibus foetae. Verum cum de iis in nium, Solinum, Theophrafium, JElianum, innu- Solinus,
gat, qui volet, Anjioteltm de admirandis, ^^^-Theo^hr ft
/^r^gcfie-w/z^wj-dixerimus, noloiisimmorari. jmerofque alios ; confulat praeterea Pauli^^'^'^^^'
^
. . .
/r Paul, Mara
Africam inter & Siciliam Infula interjijmtaiareA
citut Pantalarianomine, folo quocunque in-
in Tartaria , caeterifque Regionibus me-
Marct Venett ItineraTium , qui pallim earum Venetus.
InfulA mi
racHla. eedqs , arido eft, rubro & calido, ut vix nudis
pedibus ambulantibus toleretur ;
minit. tiaithon quoque Armenus de Thermis HaithoBiJ
quae ddM^re Cajpium ; de Perfide Itineraria vafio'
utique ex imisaeftuariorum,quaeVulcaniis rum, qui plenam totam admirandis aquarum
fontibus q.{^q exponunt. Annales Socie-
officinis .iEtnaeis & Liparitanis per fubterraneos
cuniculos correfpondent , originem tatis J E S u Je rehus Indicis eas paffim commemorant
, & inter caeteros exa(^iffime
trahit; &exfpecubus montium patet, qui
'^*''';'^'
aquis & vaporofis flatibus exagitati, jugi intusperpetuoquefonitu
fremere fentiuntur. quod Atlantem Stnicum infcripfit. Japonia
t.Martinus Martinius in eximio fuo opere j^
"*
ffazelus.
Summum in ea Naturae prodigium , fazelo caitdiffmii aquis perpetuo, tefte Aloyjio Froes, pr°|f
tefte. cernitur ; cum enim terra nimio ardore
fltibunda aquae dulcisfummam penuriam vix ex undecim milliljus, quae in ifto Archi- J'*^»'»
"f
fervet. Infulas Philippinae ita iis fcatent ut Afm.chi.
, -t r\
thermti abpeiago
numerantur, Iniularum una occur- aw^»/.
patiatur , miro fane Naturs coniilio hifce
incommodis provifum eft. Eftinmediolnfulxingens
antrum horridis undique&un-
dum in aquis producat.
rat qu£e non aiiquid fineulare & admiran- fnfti^^hi.
/g^t ^1,1^,
diquefaxisconcameratum ; in hujus antri Africa ad iitora potiffimum innumerisw^medicatis
aquis abundat.
umbilico immenfae profunditatis vorago
comperitur , ex qua p^rpetui exfurgentes Non dicam liic de Americae proVinciis, 7» v^»?«-w«
halituum vaporumque fumi , in vafto fornice
condenfati in ^«/cij .«^«^ latices refol-
Hntorjcinarrant,non tantum mediterra-
quaeadeo iis refert£funtut,quemadmodum thermarim
vuntur , tanta copia & multitudine, utea ne^Regioni ingentem earum copiam fup-
inde intra fiphones partim atte ,
partim
naturi faftos extra corrivata , toti InfuljE
ad potum , aliorumque ufum abunde fufficiat.
§ IX.
De Afm , Ajric(e , America Thermis.
'TOtum Geocofmum sftuariisabundare,
••*• Lihro IV oftenfum fuit , cujus verita-
nonnullas earum , tum ex Hiftoricorum
monimentis , tum variorum, qui Orbem
Terrarum ftudiose perluftrarunt , relatione
commemorabimus
Afia Major & Minor una. cum Graecia Gw«/«;.7e.
quam comprehendit , adeo plena thermis & " '""**'
fontium miracuiis fcatet, ut integro opusforetTomo
ad eas omnes defcribendas ; le-Ariftoteies.
peditent, fed& in nonnuliis locis ex altis,-
fimis rupibus ferventiflimas fluminum adinftar
efFundant; & fi aiicubi exitum non inveniant,peripfum
marisfundum,inextimam
maris fuperficiem magno impetu , omnes
mirificis poiientes virtutibus profundant.
SiieohicMexicani Regni thermas frequen- ^'^"*'"**
tiffimas, tum ad deiiciarum tum ad morborum
medeiam a benigna Natura inftitutas.