Mundus Subterraneus

&
;
j
;
,
Cap. l.
LIB. V. D E T H E R M I S 28^
3 6. Hifce proximi funt Ponterbrun, Hail-
Irun prope Andernacum , cui peculiare efl,
34. Bajfenheimenfes & Kejffelhrmnenfes iii
,
in certis artis operibus adniiranda ; con-
Archiepifcopatu Trevirenfi, alumine, nitrOjhalinitro,
fulphure pollent.
incendia ; ita quo penetrat , 6c non exhalat,
clufuspauIatimrepit,acmirapoftrem6edit
3^. Conterthalenfes in Valle cognomine primoaerem obvium ,
qui magis eft alterabilis,
in fe convertit, mox terram, quam pe-
prope Memmingam, alumen , halinitrum,
fulphur cum portionechalcanthi produnt.
netrat, 8i non a^uoj folum quas ofFendit, fed
&faxa&cunicuIosi«C(?»(^//^omnes,maxime
verb ubi naturali appetitu ad exitum trahi-
nil impuri tolerare quod non ftatim eruftet. tur, &perIocafuIphuregravida, ubi fovetur
& alitur, penetrat: atque hoc pafto vires
37. Annahergenjes h\ Mifnia , akimine
cum venje cupreae mifturapollent ;rheumaticis
fymptomatis multutn profunt.
videmus ^{Qntxmws , comparat ,
fihi ad extremum fervorem ,
^uem in thermis
quod uti in
3 8 . Jquenfes juxta Aquisgranum, fulphure,
fale & alumine tinftae ; nervorum morbis fervoribus patuit , ita vel maximein Hunga-
omnibus hucufque recenfitis thermarum
potiflimum fanandis opportunse
rice, Tranfylvania thermis elucefcit. Verum
39. Lauhacenfes in Suevia prope Uimam, cum hujuimodi varise naturse fontium mira
fulphureo-nitrofcC ; omni setati & tempera cula fequentibus Capitibus refervaverimus;
mento conferunt
iis non immorabimur.
40. Leuningenfes8iFurflenhergenfes , fale-| 'De.aqujs ^ laculus calidis, & qu^ Arftoo
nitro-aluminofae funt
41. Lucenfes 8c Brigenfes mW2Me.{\2i copiofo
sre & modicofulpliure conftant.
42. In Archiepifcopatu Trevirenfi aquarum
acidarum fontes numetnntiit duodecim.
43. Spigelhergenfes prope Hammeliam
inferioris Saxoni^e , alumine , vitriolo &j
frigore nunquam congelantur , YideitmOlaus'^^^^^^^''
Magnus, qui eas exadle defcribit. De IflanditS ^""''
& Groenlandite thermis & ferventiflimis a-
quis vide quae fupra uberrimedelgnisSubterranei
miris effeftibus philofophati fumus.
In Scotia , Anglia & Hybernia , lege (i
ochra infeftje Arthriticis morbis condu- ^lzcet He^orem Boetium, Buchananum, uti8c^'^°''^°^
cunt.
P.Eufehium Norimhergum de miraculofis natu- Buchanara
effe[iihus Hyhernice ; qux cum multisfai- ""= „ ^,
44. Teplitzenfesln Boemiafulphure, nitro,
alumine, bitumine, & faxo calcario con- fitatibusinvolutarepererim .eaexponendaNMimberg.
ftant ; nullum eft fere morbi genus, cui non non duxi ,
fed ad ea me conferam quje & nota
funt & experimentis partim a me partim
ab aliis fide dignis dodifque Audloribus
comprobata fuerunt.
profmt.
4f Wolckenfleinenfesin Mifnia, dequibus
.
dofte fane & eleganter Idiomate GermanijAuguftus
co fcripfitinfignisMedicus Auguflus Harptw»«i«,
quem confule.
Harcman,
§ V.
Atque
De Italia Fontihus
hic funt
Thermifque.
five fontes medicati , five
Thermai in Germania celehres , innumerisl JTalia Alpihus claufa, &Lconcd.ien2Xis Apen;
aliisreli(flis. Exquibus patet , naturam liujufmodi
aquarum ludibriis potiffimum in longitudinem divifa , nec non Mari Supero
ntni jugis per medium juxta totam fuam
montofis atque Alpinis locis triumphare.
Tranfylvania caterarumque adjacentium
Regionum Septentrionalium.
& Infero vallata eum a natura fitum obtinuit
quem nulla alia in Geocofmo fimilem
§IV.
& quoniam Natura tanto eam naturae muniminecinxit,
fierinonpoteftquinunaei-
De Thermis ^ Fontihm medicatis Hungarias,\
dem junxerit omnianon ad liumanaevitJB
fuftentationem duntaxat neceflaria , fedad
deliciarum ubertatem abundantifTima fub'
/^Arpathus Mons dividens Tranfylvaniam fidia; inter quae thermarum multitudo Si\a.-
^^abHungaria&Polonia, uti omnigenis rietas maxime fefe fpeftandam przbet ;
metaliorum, mineralium, aquarumque fpeciebus
foetus eft, ita quoquefontes (3 thermas
innumeras prodigiofis virtutihus refertas, ubiquarum
quidem numerus ft exadle recenfendus
foret, nec charta fufficeret ad eas defcribendas
, nec ingenium ad impenetrabiquepaflimlocorum/iroAcif
yPyrophylaciis les earundem virtutes &proprietates ,
quas.
fubtus ftrenue Naturas machinationes ur- in iis elucefcunt , explicandas.
gentibus. Ignis fiquidem natura fua ad adfcenfum
Sola Hetruria 2 y thermarum celeberrima-
propenfus conclufufqae in intimis rum gloria ,
prseter innumera medicatorum
terrje cavernis femper agitatur ad aliquem fontium fpe^ftacula , triumphat : quae quoniam
exitum ,
quem uhi reperit cum nafcentis aquce
peculiari Opere ,
quod Iter Hetrufcum
alicuhi fontihus ,eos adfummum fervorem al nfcribitur, recenfuimus,eas non repetimus.
terat, cujus nempe vires nequeaqua ,
nec Sed primo ad eas meconferamenodandas
ventus , minime omnium ignis deftruat quae in Tranfpadana Italia nominis ceiebrita-
imb quo femelimpetumfacit, eourget fortius
, exorbitatque invento obice ad patranda
fymptomata , quse videmus & in natura
te praecipuae funt ;
quarum in foio Territorio
Patavinofex numerantur ; & funt Balneum
Aponotanum ; Balneum MontisOfihofii; S.Pe-
Nn 3
trii