Mundus Subterraneus

! dum
I
I
I
Circumferentiam
I Centrum
I
j
fint,
)
conjugio
i
rerum
}
nes
14
MUNDISUB
Se^.I. vere non poifint , aliena fulcra appetunt,
frutkes , arhores , cseterafque ftirpes , ut in-
affequatur.
Propositio VIII.
"HSuhterraneo Mundo, quieft Mineralium
I omniummatrix & receptaculum,prxter
Aqviam& Ignem, qviorvim hic a Centro , illa
ad Centrumy&tgit , funt quoqvie fucci ,
Jales,
terreftrium facviltatum mifceilaE , metalla &
lapides omnis generis ,
quorum quidem
omnium origo non nifi a Centro Mundi dependet.
Eft enim Suhterraneus Mundus inftar
diftillatoriae cvijufdam fornacis , in qua
Ignis& Aqua^conjunfta, mediantibusfpiri-
T E R R A N E I
tibvis, vaporibus & exlialationibus ,
petin- Propo/jt.
nvimeros canaies in abdita diverforum
de & vitam & nutrimentum acquirant montium cavernarumque fvibterranearum
fingulari quodam inftindtu, arripiunt ; & receptacviia , quxfuntveiuti Alemhica quxdam
, derivata , omnia machinantur mine-
Convolvulm quidem mira naturae induftria,
cum mole caulis , thyrfive impedita , rede ralisnatura o-piRci^ : ita qviidem , ut iiumiadfcendere
non poftit , in heltces fe contorquens,
conum, cujus axis fulcrum eft, effor-
modum principii aftivi , ex quorum reci-
in vifceribus iatitans , fe habeat per
mat ; hoc enim pafto , dum obliquo fitu in iprocaadione&paflione, fpiritus in terrehelkes
torto pedamentumambit, tenacius ftribus partibvis latentes excitati ,
pervapoadhairet
, & copiofius vim fuam in floribus res & exhaiationes, procujufvis terreftris
& feminibus parandis exerit. Hedera verb portionis natura&quaiitate, fundant ejus
tyrannicS. quadam vi arbores & mvirorum mineralis effentiam , cujvis fpermaticamrationem
difta terreftris portio continet.
parietes invadit , ut vitam ,
quam imbecilli
cauiis conftitutione pedumque debilitate Quae quidem omnia cvmi fieri non pof-
obtinere nequit , alieni juris inVafione confervet.
Exhis apparetkiculenter , nihilin a Natura provifum eft , vitievia a Centro ad
nifi cum refpeftu ad Centrum , fapienter
tota Veqetahilis natura oeconomia latere,
,
gravia vero , cujufmodi
quod non ad lineam diretlionh fefe dirigat, humidum eft , contra a Circumferentia ad
ut tandem a Natura fibi praefcriptum finem
tenderent : Ex liujvxfmodi enim
,
paranymplia Natura mediante,
omnivmi juhterranearum generatioemanare
necefTe eft. Verum cum de
iiifce, ex profeffo, intoto tertiolihro2idiVii\
0/w?2ejMineralis naturce operationes in Svibterraneo
Mundo , vel ad Centrum, vela
fimvis , fupervacanevim efTe vifvim fviit , iioc
ioco fufius tam amplum argumentum defcribere.
Centto fiunt.
C A P U T III.
Paradoxa de Centro Terr^.
Paradoxum I.
^omodoPons ligneus , circularis , E/lipticus,
in aere pendulus , fine ullo fulcro adifcari
foffit.
SUppono primo ,
Univerfam Terram
Centro vicinam admuitamiiiiariaconcavam
efi^e. Quo pofito , fi circa Centrum
Terrce Ponsiigneusautfaxeuscircuiaris
aut eliipticvis fiat , dico iilum fine fuicro
in aere conftaturvmi.
Sit cir-
ligneus
ABCD;
cvijus o-
mnes &
finguiae
partes,
cum in
Centrum
Quare fumciat lioc ioco demonftrafie
, omnes Sulterranei Mundi aftiones
neceflariam ad Mundi Centrum refpeftum
dicere ; Si enim tolias Centrum, jam , ut fupra
demonftravimus , omniaqviiefcent, omnis
erunt motus expertia corpora ; & ceflante
motu , omnivim rervim generationes cefl"are
necefle eft. Qviod itaque leviafvirfumvergant,
deorfvimgraviaad/i«i5/(?mzw^(?i- generationes
perficiendas , tendant ; foium &
vuiicum Terrce Centrum caufa eft.
inciinent, jvixta I definet : aequiponderatus
necefl^ario iijerebit in aere ex omni parte
aeque gravitans. Quod fi qviifpiam neget:
Quiefcat itaque in aiiquo punftorum A B
C D. Sed quoniam in nuiio diftorvim pvm-
(florum Centrum gravitatis totivis moiis eft,
juxta Can. i. & 2. fieri qvioque nonpoteft,
fed juxta Iforropicas leges,
ut ibi quiefcat ,
omnes partes fe accommodabvmt ad Centrum
medii , five Centrum Mundi , quod cum
Centro gravitatis coincidere /upra ample
oftendimus, ut ibi firmum ftatvim nancifcantur;
cum impoflibiie fit,aiiter eum con-
ca Centrum
Terrne
I Pons autexquacunqueaiia materia
fiftere pofl"e. Pons ergo iigneus circuiaris,
conftruftus,
neceflario in aere circa Centrum Terrce fine
fuicro fubfiftet : Qviod erat oftendendum.
Idem fieret , fi annuius feu rota ingens in
Centrum Terrce conjiceretur.
Idem fieret in
ponte ad ellipticam formam conftrufto , hac
tamen diflerentia ,
quod quatuor tantum
loca A B C D pianam haberent fuperficiem,
reliqua fuperficies a B & D verfus C ,
aut
aB