NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG HẤP PHỤ ION Ni2+, Pb2+ CỦA VẬT LIỆU XƠ DỪA BIẾN TÍNH BẰNG CHITOSAN TRONG DUNG DỊCH NƯỚC (2018)

5
Phân bố chủ yếu ở Châu Mỹ La Tinh, Hawaii, hiện nay đƣợc nuôi ở rất nhiều
nƣớc trên thế giới nhƣ: Đài Loan, Trung Quốc, Việt Nam [19],…
1.2.Tổng quan về chitin và chitosan
1.2.1. Lược sử nghiên cứu chitin/ chitosan
Năm 1811, chitin lần đầu tiên đƣợc phát hiện bởi Henri Braconnot – một nhà
khoa học tự nhiên ngƣời Pháp, khi ông phân lập đƣợc từ một loại nấm [9]. Cho đến
năm 1830, trên một bài báo về côn trùng học, tác giả của bài báo cũng ghi nhận chất
này có trong lớp vỏ côn trùng và cái tên chitin lần đầu tiên đƣợc công bố. Tên gọi
chitin theo tiếng Hi Lạp có nghĩa là lớp vỏ hay màng bao. Chitin là polysaccharide
đầu tiên đƣợc con ngƣời tìm ra và nghiên cứu, thậm chí trƣớc cellulose 30 năm.
Năm 1843, Lasaigne tìm ra sự hiện diện của nguyên tố nitơ trong chitin. Năm 1859,
C. Rouget làm thí nghiệm cho chitin vào môi trƣờng kiềm, ông thu đƣợc chất có
tính chất khác với chitin là khả năng hòa tan trong axit. Và tên chitosan đƣợc đặt tên
cho sản phẩm deacetyl bởi Hoppe – Seiler.
Trong một thời gian dài, nguồn chitin tự nhiên không đƣợc sử dụng cho đến
gần đây, khi ngƣời ta càng phát hiện ra nhiều ứng dụng của các loại polymer là dẫn
xuất của chitin nhƣ chitosan. Chitin và chitosan đƣợc các nhà khoa học đi sâu
nghiên cứu từ những năm 1970, Nhật Bản cũng nhƣ một số nƣớc Châu Âu đƣa
chúng vào lĩnh vực thƣơng mại từ những năm 1990.
1.2.2. Sự tồn tại của chitin
Chitin là một polysacharit tồn tại trong tự nhiên với sản lƣợng rất lớn (đứng thứ
hai sau xellulose). Trong tự nhiên chitin tồn tại trong cả động vật và thực vật.Trong
động vật, chitin là một thành phần cấu trúc quan trọng của các vỏ một số động vật
không xƣơng sống nhƣ: côn trùng, nhuyễn thể, giáp xác và giun tròn.Trong động
vật bậc cao monomer của chitin là một thành phần chủ yếu trong da nó giúp cho sự
tái tạo và gắn liền các vết thƣơng ở da. Trong thực vật chitin có ở thành tế bào nấm
họ Zygenmyctes, các sinh khối nấm mốc, một số loại tảo…[26].
Trong các loài thủy sản đặc biệt là trong vỏ tôm, cua ghẹ,… hàm lƣợng chitin
chiếm tỉ lệ cao, dao động từ 14-35% so với lƣợng khô [13]. Vì vậy, hiện nay vỏ
tôm, cua ghẹ là nguồn chính để sản xuất chitin – chitosan.