NOSCE TE IPSUM
NOSCE TE IPSUM
NOSCE TE IPSUM
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
RBH,B RBH,BCB6 RBH,B B6 ! ! / @))&<br />
@))&<br />
sawarmoo xarjebis Semcirebis Teoriis aucilebel Sedegs” 10 . neoklasikurma<br />
skolam, romlis ayvaveba XIX saukuneSi daiwyo, ufro zustad da srulad<br />
warmoadgina srulyofili konkurenciis gavlena fasebis sistemaze. gansakuTrebiT<br />
mniSvnelovnad SeiZleba miviCnioT a. marSalis neoklasikuri koncefciebi. swored,<br />
man Cauyara safuZveli e.w. konkurenciis teqnologiur koncefcias, rac<br />
koncentracias masStabis ekonomiasTan akavSirebs. didi moculobis warmoebis<br />
upiratesobis axsnisas is werda: ,,misi warmoebis masStabebis gafarToeba swrafad<br />
afarToebs mis upiratesobas konkurentebis winaSe da amcirebs fasebs, romlis<br />
safuZvelzec mas eZleva saSualeba Tavisi produqcia gayidos . . . da Tu sawarmos<br />
Seswevs unari SenarCundes bazarze mTeli asi wlis ganmavlobaSi, mas da mis<br />
msgavss erT an ors SeuZliaT erTmaneTSi mTlianad gainawilon warmoebis mTeli<br />
dargi, romelSic isini moqmedeben” 11 . a. marSalis kursi gaagrZela j. robinsonma,<br />
romelmac gamoyo dargi, sadac konkurencia principSi SeuZlebelia misi<br />
teqnologiuri Zalis Taviseburebebidan gamomdinare. am dargebma mogvianebiT<br />
miiRes ,,bunebrivi monopoliebis~ saxelwodeba. robinsonma maT miakuTvna rkinigzis<br />
transporti da energetikis sfero. misi azriT, aq konkurenciis winapirobebi ar<br />
arsebobs. Tu aseT dargSi imoqmedebs ori firma, isini an iZulebuli iqnebian<br />
erTmaneTs gauwion konkurencia (amasTan, verc erTi maTgani danaxarjebsac ki ver<br />
ainazRaurebs) an ufro susti gakotrdeba, anda isini iZulebuli gaxdebian<br />
gaerTiandnen 12 . mTlianobaSi XIX saukunis bolo wlebi da XX saukunis dasawyisi<br />
aris periodi, rodesac mniSvnelovani cvlilebebi ganicada bevrma adre<br />
damkvidrebulma Tvalsazrisma ekonomikaSi konkurenciis rolis Sesaxeb.<br />
srulyofili konkurenciis arsebuli modeliT ukmayofileba warmoSva<br />
moWarbebulma yuradRebam konkurenciis mxolod erTi saxeobis - fasebiT<br />
konkurenciis mimarT. garda amisa, fasebiT konkurenciis meSveobiT SeuZlebeli<br />
iyo konkurenciis arsis wvdoma. swored amitom, sruliad gansxvavebuli midgoma<br />
SemogvTavaza i. Sumpeterma, romelmac konkurencia ganixila, rogorc Tavisi<br />
bunebiT dinamikuri procesi. antimonopoliuri politikis Serbilebuli saxiT<br />
gatarebis Teoriul safuZvlebs warmoadgens i. Sumpeteris idea ,,efeqtiani<br />
monopoliisa~ da ,,srulyofili (axali) konkurenciis” Sesaxeb, romlis arsia<br />
axlis danergva da xarisxis konkurencia da arsebiTad gansxvavdeba fasiT<br />
konkurenciis tradiciuli meqanizmisagan. is aRniSnavda, rom ,, . . . es ar aris<br />
konkurenciis is saxeoba, romelic moqmedebs arsebuli saqonlisas, magram igi<br />
SeiZleba iyos gansakuTrebulad aqtualuri, Tu saqme exeba axal saqonels, axal<br />
teqnologias, axal resursebs, an organizaciis axal tips” 13 . amdenad, brZolam<br />
fasebis irgvliv, xSirad unayofomac, adgili dauTmo ,,SemoqmedebiTi ngrevis”<br />
process, warmoebis Zveli meTodebis mudmiv gamodevnas axali meTodebiT,<br />
warmoebis Zveli meTodebisa – axali meTodebiT, produqciis Zveli saxeebisa –<br />
axali saxeebiT da a.S. . . . konkurenciis aseTi tipi imdenad ufro moqmedia<br />
fasebiT konkurenciasTan SedarebiT, ramdenadac dabombva ufro Zliermoqmedeba<br />
karis ngrevaze da is imdenad mniSvnelovania, rom am pirobebSi ukve didi<br />
mniSvneloba eniWeba mimdinareobs Tu ara fasebiT konkurencia metnaklebad<br />
cocxlad” 14 . igive problemas exeba f. haieki Tavis wignSi ,,individualizmi da<br />
ekonomikuri wesrigi”. mas miaCnda, rom ekonomikur mecnierebaSi arasworad<br />
xdeboda ,,konkurenciis” terminis gamoyeneba. misi SexedulebiT konkurencia unda<br />
ganvixiloT ufro farTod _ ara mxolod da ara imdenad bazarze firmebis<br />
140