11.01.2013 Views

NOSCE TE IPSUM

NOSCE TE IPSUM

NOSCE TE IPSUM

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

! / @))&6 @))&6 RBH,B RBH,BCB RBH,B<br />

urTierTqmedebis strategiis saxiT, aramed ekonomikuri cxovrebis mamoZravebeli<br />

Zalis saxiT. am poziciebidan haieki axdens konkurenciis dayofas rogorc Tavisi<br />

bunebiT dinamikur procesad da konkurenciis modelis statikur versiad,<br />

romelsac warmoadgens sabazro wonasworoba 15 . rogorc profesori m.<br />

ToqmaziSvili Tavis naSromSi ,,fridrix fon haiekis ekonomikuri Teoriis<br />

narkvevebi” aRniSnavs ,,haieki aris konkurenciisadmi TeoriebSi gabatonebuli<br />

statikuri midgomis winaaRmdegi. statikuri midgoma konkurencias ukavSirebs<br />

produqtebisa da teqnologiis erTsaxovnebas, ekonomikuri subieqtebis qcevis<br />

erTtipiurobas. Hhaieki xedavs konkurenciaSi individebis moTxovnebis<br />

cvlilebebsa da maTi dakmayofilebis adre ucnobi wesebis gamovlenis process.<br />

amasTanave, momavlis konturebis anarekls, romelic dRes sustad aris<br />

gamovlenili. momavlis konturebis gamovlena dakavSirebulia garkveul<br />

danakargebTan. danakargebs haieki ukavSirebs ara konkurenciis damangrevel Zalas,<br />

aramed adamianis qcevis Sedegebis winaswarmetyvelebis principul SeuZleblobas.<br />

amasTan, igi Tvlis, rom konkurencia fasobs imdenad, ramdenadac misi Sedegebis<br />

winaswarmetyveleba SeuZlebelia da mTlianad misi Sedegebi gansxvavdeba imisagan,<br />

rac iyo dagegmili” 16 . srulyofili konkurenciis modelis kritikosebi<br />

miuTiTebdnen monopoliis elementebze, rac gavlenas axdens ekonomikaze, magram<br />

ar aisaxeba arsebul koncefciaSi. gamonakliss warmoadgens k. marqsis ,,kapitali”,<br />

sadac sakmaod vrclad aRiwereba ganviTarebadi qveynebis ekonomikis eqspluatacia<br />

saxelmwifo monopoliebiT. kritikas iwvevda is garemoeba, rom srulyofili<br />

konkurenciis ekonomikuri koncefcia ugulvebelyofda konkurenciuli<br />

saqmianobis dinamikas, ignorirebas ukeTebda droiTi faqtoris mniSvnelobas da<br />

Semoifargleboda konkurentebis aqtiurobis zedapiruli motivaciiT.<br />

warmoadgenda ra mxolod formalur models, srulyofili konkurenciis Teorias<br />

hqonda bevri seriozuli naklovaneba. rogorc cnobili qarTveli ekonomisti,<br />

profesori v. papava Tavis naSromSi ,,saqarTvelo sabazro ekonomikis gzaze”<br />

aRniSnavs - ,,srulyofili konkurencia (da, amdenad, Tavisufali bazari) mxolod<br />

da mxolod Teoriuli konstruqciaa . . . miuxedavad imisa, rom srulyofil<br />

konkurencias arasodes arc erT qveyanaSi ar hqonia adgili da, saerTodac,<br />

praqtikulad SeuZlebelia misi arseboba, igi gamoiyeneba TeoriaSi sabazro<br />

ekonomikis kanonzomierebaTa Sesaswavlad, rac Semdeg gaiTvaliswineba realur<br />

situaciaSi am kanonzomierebidan gadaxrebis gaTvaliswinebiT . . . “ 17 . analogiurad,<br />

profesorebis g. adeiSvilisa da r. asaTianis redaqciiT gamocemul _<br />

ekonomikuri Teoriis saxelmZRvaneloSi aRniSnulia, rom sazogadod konkurencia<br />

aris Tavisufali da monopoliuri. Tumca, isic unda iTqvas, ,,rom absoluturad<br />

Tavisufali anu srulyofili konkurencia da yovelmxriv damoukidebeli,<br />

TviTregulirebadi sabazro meurneoba wminda saxiT msoflios arc erT qveyanaSi<br />

ar arsebobs da arc arsebula” 18 . monopoliebis siZlieris zrdam da saerTo<br />

krizisis sxva Sedegebma XX saukunis dasawyisSi daadastures saxelmwifoebrivi<br />

arCarevis midgomebis uSinaarsoba bazarze dabalansebis procesSi, magram 1929-1933<br />

ww. krizisamde da j. keinsis cnobili naSromis ,, ,,dasaqmebis, ,,<br />

procentis da fulis<br />

zogadi Teoria” (1936) gamosvlamde es procesi atarebda fragmentul xasiaTs.<br />

cnobili qarTveli ekonomistebi, profesorebi a. silagaZe, m. enuqaSvili da e.<br />

meqvabiSvili TavianT naSromSi ,,ekonomikuri codnis sawyisebi” aRniSnaven, rom _<br />

,,keinsamdis kapitalistur samyaroSi gabatonebuli iyo ekonomikisadmi, e.w.<br />

mikroekonomikuri midgoma, anu, upirveles yovlisa, calkeuli sameurneo<br />

erTeulebis (firma, korporacia, tresti) interesebis gaTvaliswineba. keinsma wina<br />

planze wamoswia dasaqmebis problema, vinaidan ekonomikuri krizisi yvelaze<br />

TvalnaTliv gamoixata umuSevrobis zrdaSi . . . damokidebuleba erovnuli<br />

simdidris zrdasa da moxmarebis zrdas Soris, rodesac meore ufro naklebi<br />

tempiT izrdeba, vidre pirveli, warmoadgens keinsis mier Camoyalibebuli<br />

141

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!