11.01.2013 Views

NOSCE TE IPSUM

NOSCE TE IPSUM

NOSCE TE IPSUM

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

! / @))&6 @))&6 RBH,B RBH,BCB RBH,B<br />

monopoliis da duopoliis (SemdgomSi - oligopoliis) Teoria. ,,arsebobs rigi<br />

formaluri Teoria oligopoliis Sesaxeb. jer - jerobiT araa SemuSavebuli<br />

erTiani zogadi Teoria, magram pirveli cda oligopoliis Sesaxeb zogadi<br />

Teoriis Seqmnisa gaakeTa kurnom jer kidev 1838 w. daSvebiT konkurentebis qcevaze<br />

TiToeuli firmis reaqciasTan mimarTebaSi _ Tavdapirvelad firma imoqmedebs<br />

ise, TiTqos is ar elodeba Tavisi konkurentebisagan cvlilebebs~ 22 . SemdgomSi<br />

es Sexeduleba sxva Teoretikosebis mier iqna ganviTarebuli. amaTan, , ,. . . kurno<br />

iwyebs analizs, misi azriT, umartivesi SemTxvevidan _ bunebrivi monopoliidan . . .<br />

igi ixilavs duopoliis, (ori metoqe monopolistis) konkurentebis SezRuduli<br />

ricxvisa da, bolos, Tavisufali konkurenciis SemTxvevebs. amrigad, kurnos<br />

modeli igeba ukumimarTulebiT XIX saukuneSi ganviTarebis namdvili istoriuli<br />

procesis mimarT, romelic mimdinareobda Tavisufali konkurenciidan<br />

monopoliisaken“ 23 . mniSvnelovani wvlili oligopoliis da monopoliis Teoriul<br />

modelebSi mogvianebiT Seitanes f. ejuortma (maTematikuri aRwera), a. lernerma<br />

(monopoliuri Zalaufleba da misi Sefaseba), k. viqselma (konkurencia da fasebiT<br />

diskriminacia), m. tugan-baranovskim (kompleqsuri midgoma), i. Sumpeterma, f. haiekma<br />

da sxva. amdenad, XX saukunis Sua periodSi ukve Camoyalibebuli iyo saerTo<br />

Sexedulebebi konkurenciis arssa da misi ZiriTadi mamoZravebeli Zalebis Sesaxeb,<br />

rac gamoxatul iqna sabazro struqturis oTx klasikur modelSi, rogoricaa _<br />

srulyofili konkurencia, monopoliuri konkurencia, oligopoliuri konkurencia<br />

da absoluturi monopolia. Tumca, isic cxadia, rom antimonopoliuri<br />

regulirebis praqtikuli realizaciis gamocdileba mudmivad aris biZgis mimcemi<br />

Sesabamisi Teoriuli safuZvlebis Camoyalibebisa da srulyofis mimarTulebiT.<br />

Tu yovelive zemoaRniSnuls ganvazogadebT, SeiZleba iTqvas, rom Teoriuli<br />

modelebi, saWiroebs Semdgom ganviTarebas da dazustebas. amasTan, rac ufro<br />

axloa realuri sabazro struqtura konkretul modelTan, miT ufro SesamCnevia<br />

masSi konkurenciis aRwerili meqanizmebi. magram es ar niSnavs, rom konkurenciis<br />

CamoTvlili oTxi modelis daxmarebiT SeiZleba aRvweroT realuri bazrebis<br />

rTuli da winaaRmdegobrivi mdgomareobis mTeli nairsaxeoba. konkurenciis<br />

modelebis upiratesobebsa da naklovanebebze SeiZleba vimsjeloT, pirvel rigSi,<br />

sabazro urTierTobebis ganviTarebis konkretuli istoriuli etapis,<br />

konkurenciis gamocdilebis da bazris ekonomikuri Tavis eburebebidan<br />

gamomdinare. amrigad, doqtrinebi, konkurenciis Sesaxeb icvleboda epoqebisa da<br />

realuri garemos cvlilebebTan erTad, Tumca, ucvleli rCeboda erTi _<br />

konkurencia, rac, albaT, ama Tu im formiT iarsebebs manam, sanam iarsebebs<br />

sociumi. b) b) b) b) b) konkurenciis konkurenciis konkurenciis konkurenciis konkurenciis politikis politikis politikis politikis politikis ganxorcielebis ganxorcielebis ganxorcielebis ganxorcielebis ganxorcielebis modelebi.<br />

modelebi.<br />

modelebi.<br />

modelebi.<br />

modelebi.<br />

XIX saukunis bolos mecnier-ekonomistTa da politikosTa mier mxardaWeril iqna<br />

Teoria, romlis Tanaxmad konkurenciis pirobebSi TiToeuli mewarme subieqti<br />

sakuTari interesebidan gamomdinare ,,uxilavi xelis” daxmarebiT axdens<br />

(miiswrafvis) saukeTeso gadawyvetilebis (resursebis gadanawilebis kuTxiT)<br />

miRebas (misaRebad) da am procesSi raime formiT nebismieri arasabazro Zalis<br />

(mTavroba, SezRudvis meqanizmebis raime formiT gamoyeneba da a.S.) Careva<br />

araefeqturia. saukunis win, iseTi qveynebic ki, romlebic dReisaTvis<br />

ganviTarebulad iTvlebian, ekonomikaSi wamyvan rols mcire sawarmoebs aniWebdnen.<br />

mogvianebiT, qveynis ekonomikaSi mniSvnelovani adgili daikaves damoukidebelma<br />

msxvilma korporaciebma, romlebic msxvili kapitalis brunviT mniSvnelovan Zalas<br />

warmoadgenen Tanamedrove sabazro ekonomikaSi. Tumca ,, . . . . . . . dakvirvebidan<br />

gamomdinare ekonomistebma daaskvnes, rom msxvili sawarmoebis momravleba akninebs<br />

konkurencias da xels uSlis arsebuli resursebis optimalur aTvisebas.<br />

ekonomistebis dakvirvebebma cxadyves ekonomikuri simZlavris koncentraciasTan<br />

dakavSirebuli problemebi da gadawyvetis erT-erT formad daasaxeles<br />

saxelmwifo kontroli” 24 . sazogadod, konkurenciis politika efuZneba im<br />

143

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!