You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ch’a’yuk. Hierba mora. Jo’lejij ti kijantaj ch’a’yuk. Ayer comimos hierba mora.<br />
Ch’aach’. Socoloeado. Tan inch’aach’tik inkol. Estoy socoleando mi milpa.<br />
Ch’aj. Gota. A’ ja’ej kujok’ol ch’ach’aj. El agua salía gota a gota.<br />
Ch’ak. Cama. Chikuntej ta’ ch’akej. Acuéstalo en la cama.<br />
Ch’äk. Cortar leña. Tinch’äkaj<br />
oxkuch si’. Corté tres tercios de<br />
leña.<br />
Ch’ak xa’an. Camilla de cuero.<br />
Tasäb’ijej ch’ak xa’an. Lo trajeron<br />
en camilla.<br />
Ch’äka’an. Cortado. Tuch’äkajoo’<br />
tikinche’. Cortaron el árbol seco.<br />
Ch’akche’. Mesa. Mäjänteten<br />
ach’akche’ ti samal. Mi papátrajo<br />
vavajuela hoy.<br />
Ch’äm. Navajuela. Ba’je’laj tutasaj<br />
ch’äm intat. Hoy trajo navajuelas<br />
mi papá.<br />
Ch’e’em. Fosa. Ko’ox kib’etej<br />
junp’eel ch’e’em. Vamos a hacer<br />
una fosa.<br />
Ch’e’em. Hoyo. B’inij uyok’ junp’eel<br />
ch’e’em. Se le fue el pie en un<br />
hoyo.<br />
Ch’e’em tam. Grieta profunda. Lub’ij<br />
ti ch’e’em tam. En una grieta<br />
profunda cayo.<br />
Ch’e’ema’an. Ahollado. A’ b’ejej<br />
jach ch’e’ema’an. El camino está<br />
muy ahoyado.<br />
<strong>Itza</strong>’ Espaæol<br />
Ch’e’emja’. Pozo. Ajmo’nok paal<br />
lub’ij ti ch’e’emja’. El niño cayó al<br />
pozo.<br />
Ch’eech’. Bullicio, escándalo.<br />
Juntuul Upaal jach ch’eech’. Es un<br />
niño bullicioso.<br />
Ch’ema’. Espiado. Uch’ema’tik<br />
sansamal. Lo espiaban todos los<br />
días.<br />
Ch’ema’b’äl. Espiando. Tan<br />
inch’ema’b’äl. Me estaban<br />
espiando.<br />
Ch’ib’. Pacaya. Inkik tusiiyajten<br />
ch’ib’. Mi hermana me regaló<br />
pacaya.<br />
Ch’ib’al. Apellido. B’a’ax uch’ib’al<br />
anol. Cual era el apellido de tus<br />
abuelos.<br />
Ch’ib’al. Familia. Inch’ib’aloo’ jach<br />
yaab’/nojoch. Mi familia es grande.<br />
Ch’ib’al pach. Espinazo. Jach yaj<br />
uch’ib’al inpach. Me dolía todo el<br />
espinazo.<br />
Ch’ich’. Piedrín. Tub’ensajoo’<br />
tulakal a’ ch’ich’ej. Se llevó todo<br />
el piedrín.<br />
SINTITUL-8 25<br />
08/07/2004, 08:22 a.m.<br />
1<br />
5<br />
25