KULTURAREN EUSKAL PLANA - Euskara - Euskadi.net

1.3.5. Barne polarizazio politikoaren arriskuak
Kulturaren esparruak duen tempoa esparru politikoak edo erakunde mailakoak dutenaz bestelakoa da erabat,
eta askoz luzeagoa. Guri dagokigunez, kulturaren kudeaketak ez du zuzenean dialektika politikoaren
mendeko esparrua izan behar, bi eremuen arteko loturak ukaezinak diren arren, eta agenda politikoek eta
kulturalek elkar errespetatu behar dute.
Hain labaina den gai batean ez dago baldar jokatzerik. Ezinbestekoa da identitate kolektiboa modu aktibo
baina irekian eraikitzea, gizartearen erritmoei jarraiki eta askatasun pertsonala nahiz proiektuak garatzekoa
gordez. Kultura interes politikoen arabera ikusten bada, identitateen artean hausturak —identitateen
arteko inkomunikazioa— sortzeko arriskua dago, eta horrek, denborarekin, komunitateen arteko gizarte
hausturak eragin ditzake, gaur egun existitzen ez badira ere. Gurea bezalako gizarte batek, batera bizi nahi
duen gizarte heldu batek, arrisku hori uxa dezake denoi erantzukizuna eskatuz.
Elkarrizketa iraunkorra beharrezkoa da komunitate batean elkartasuna eta komunitate horretako kide
izatearen sentimendua eragiteko, nahiz eta hainbeste eta hain ezberdinak diren kultur eta identitate
proiektuak lehian daudenean, tentsioa saihestezina izan. Ahalegin kolektiboa egin behar da barne identitate
kulturalak arazo izan ez daitezen, autoidentifikazio kolektiboa sustatuko duen beste faktore
bat baizik.
Ez da komeni presaka ibiltzea, baina urratsak eman beharra dago. Horri dagokionez, beharrezkoa da kultur
esparrua modu integratzaile eta ororekiko ulerkor batean, fase luzeetan kudeatzea, eta kultura gizarteko
adostasunera irekien dagoen esparrua izatea, proposamenen zentzua politizatzea saihestezina izanagatik.
Ezinbestekoa da kultur politika bat edukitzea, gehiengo handi batek onartutako proiektua, ahalik
eta adostasun handienaz taxutua. Kultura topaleku izan daiteke, eta izan behar du, herriaren normalizazioan
ere eragile aktiboa izateraino.
1.3.6. Kultura eta euskara
Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiak lehentasun moduan xedatzen ditu ahalik eta hiztun gehien lortzea
eta euskararen gizarte erabilera areagotzea. Kulturaren Euskal Planean aurreikusitako jarduera-ildoak eta
helburuak ere euskararen egoera hobetzeko baliagarriak izatea dute xede (bai corpusari bai estatusari begira).
Izan ere, euskararen egoera hobetzea eta hizkuntzaren erabilera normaltzea euskal kulturaren gaineko
gure jarduera ardatzen funtsezko elementuak dira.
Euskara euskal kulturaren oinarri nagusietako bat da, euskaldunon berezko hizkuntza izateaz gain, eta,
gaztelania eta frantsesarekin batera, historian zehar euskal kultura sortzeko erabili izan den, eta erabiltzen
den, tresnetako bat. Euskara eta euskal kultura estuki lotuta daudelarik, euskarak euskal kulturaren etorkizuna
baldintzatzen du, eta, hizkuntza edozein delarik ere, kultur garapen orokor baten mende dago, euskal
kultura sortu, ekoitzi eta zabaltzeko gai guztietan; esan beharrik ez dago, bestalde, euskararen etorkizunak
berak kulturak bere adierazpen guztietan iraun eta indarra har dezan behar duela.
Euskarazko kultur produktuen eskalako ekonomiak oso bestelakoak dira gaztelaniazko edo frantsesezko
kultur produktuen ekonomiekiko. Euskarak arreta berezia behar du, eta bere zabalkundean eta telebista,
irratia, prentsa edo Internet bezalako komunikabideetan (komunikazio publikorako hizkuntza), produktuetan
(produktu edo kultur zerbitzuko hizkuntza) eta ekoizpen prozesu kulturaletan (laneko hizkuntza),
euskararen erabilera sustatu behar da.
Horretarako, komeni da legearen aldetik laguntzak izatea (zentzuzko kuota politika batez zerbitzu publikoko
komunikabideetan, edo kontzertuen eta zerga pizgarrien bidez) eta hizkuntzaren eta zabalkundearen
industrietan garapen teknologikoei arreta berezia eskaintzea.
1.3.7. Kultura eta immigrazioa
Urruneko kulturetatik —Europako Ekialdea, Latinoamerika— edo kultura oso desberdinetatik datozenen
—Magreb, Saharaz Hegoaldeko Afrika edo Txina— immigrazio berriaren fenomenoa edozein gizarterentzat
desafioa baldin bada, gurea bezalako batentzat —kulturalki bermatu gabea— are erronka gogorragoa da.
KULTURAREN ETA KONTZEPTUEN ESPARRUA
23