Alderdien Legeak dioena beteko duela agindu du ... - datu-basea19
Alderdien Legeak dioena beteko duela agindu du ... - datu-basea19
Alderdien Legeak dioena beteko duela agindu du ... - datu-basea19
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2010eko azaroaren 28a, igandea berria 19Mun<strong>du</strong>a ‹ HarianLeku-lekutanKristina BerasainUharte hartanErrege-erreginarik eta enperadorerik gabeko errepublika demokratikobatean bizitzeaz harro zegoen 1902an Robert Walser.Suitzak Europan eragiten zuen miresmenaz mintzo zenidazlea artean herrialdea uharte bat zenean estatu autoritarioenartean. Ehun urte geroago, kontinentean balizko demokraziazabal<strong>du</strong> denean, idazlea jaioterriaz adeitasunez mintzatuko ote zenasmatzerik ez dago, baina, herrialdean gaur egitekoa <strong>du</strong>ten erreferen<strong>du</strong>marierreparatuta, akaso, bestelakoak idatziko zituela begitan<strong>du</strong>daiteke, galdeketa horrek agerian uzten baitu demokraziaren kontraegiteko ere balia daitekeela demokrazia.Suitza bakan egiten <strong>du</strong>en sistema politikoa baliatu baitu bestebehin eskuin muturrak neurri xenofoboak ezartzeko. Duela urtebetemezkitetan minareteak eraikitzearen kontrako erreferen<strong>du</strong>ma eginzuen —baiezkoa gailen<strong>du</strong> zen %57,5en babesarekin—, eta gaur delitularriak egiten dituzten immigranteak kanporatzeko erreferen<strong>du</strong>maegingo <strong>du</strong>te zuzeneko demokraziak ahalbidetzen dituen mekanismoeiesker. Ezen estatu hartan aski dira 100.000 sina<strong>du</strong>ra lege bat indarreanjarri edo bertan behera utz dezakeen galdeketa bat egiteko. Ardi zuriekarkume beltza artaldetik nola kanporatzen <strong>du</strong>ten irudikatzen<strong>du</strong>en afixa berreskuratu <strong>du</strong>te horretarako popularrek —eta populistek—.Bel<strong>du</strong>rraren botoaren estrategia horixe bera lagungarri izan zitzaienherrialdeko indar politiko nagusi bilakatzeko, eta, orain, baiezkoarenaldeko kanpaina egiteko erabili <strong>du</strong>te berriz ere, afixa hura bazterguztietan paratuz.Iaz, 750 immigrante kanporatu zituzten herrialdetik, eta proposamenakaurrera egiten ba<strong>du</strong> iaz halako bost izan daitezkeela ohartarazi<strong>du</strong>te adituek. Oposizioak, berriz, neurri horrek muga gorria zeharkatzen<strong><strong>du</strong>ela</strong> salatu <strong>du</strong>, nazioarteko zuzenbidea urratzen <strong><strong>du</strong>ela</strong>ko, demokraziamodernoaren sorlekuan paradigma hori bera auzitanjartzeraino —Benoit. S, hiltzailea eta suitzarra betidanik leloa erabili<strong>du</strong> oposizioak ezezkoaren aldeko kanpaina egiteko—. Pascal SciariniGenevako Unibertsitateko politologoaren ustetan, «inoiz baino kontserbadoreago,nazionalistago eta xenofoboagoa» da egun uhartea.Europan uharte bat baita orain ere Suitza; Europako Batasunean sartzeariuko egin baitzion erreferen<strong>du</strong>mean, eta estatu kideen arteanerrepublika demokratiko bat baita. Ezezko hartan, baina, galdeketakbermatzeko asmoa ikusi zuten askok; estatu kide izateak erreferen<strong>du</strong>makegiteko aukera galtzea zekarrelako, eta horrekin batera amoreematea zuzeneko demokraziari, herriaren subiranotasuna bermatzen<strong>du</strong>en sistema kuttunari; baina argi dago sistema horrek ez <strong><strong>du</strong>ela</strong> demokraziababesten, ez bederen azala beltza edo iluna <strong>du</strong>tenentzat. EuropakoBatasunean legez kanpokoak liratekeen immigrazio eta asilolegeak ere galdeketa bidez onartu baitzituzten <strong><strong>du</strong>ela</strong> lau urte uhartehartan.DLaburrakIaztik hirugarren bozakegingo dituzte MoldavianCHISINAU ›Urte eta erdian hirugarrenhauteskundeak egingodituzte gaur Moldavian, presidenteizateko hautagaiek botoen%61 eskuratu behar <strong>du</strong>telako,eta orain arte ez <strong>du</strong>teemaitza hori lortu. Oraingoanazkena izatea espero <strong>du</strong>te.Delitu larriak egiten dituztenimmigranteak kanporatzekoerreferen<strong>du</strong>ma <strong>du</strong>te SuitzanInkesten arabera,herritarren %54kemango diote babesaeskuin muturrarenproposamenariErredakzioaBrasilgo ‘faveletan’ 35lagun hil dira dagoenekoRIO DE JANEIRO ›Brasilgoarmadak Vila Cruzeiro etaComplexo do Alemao favelakhartuak badituzte ere narkotrafikatzaileeneta segurtasunneurrien arteko borrokek ez<strong>du</strong>te amaitzeko itxurarik. 35dira dagoeneko hildakoak, etadozenaka atxilotu daude. Bitxabola eremuetako sarrera etairteerak kontrolatuta dauzkatetrafikatzaileek ez dezaten handikalde egin.Suitzan, hiltzea, bortxatzea, lapurtzea,droga trafikatzea, ogasunariiruzur egitea eta gisa horretakodelituak egiten dituztenimmigranteak automatikoki deportatzekoaukera izango <strong>du</strong>teaurrerantzean, baldin eta gauregingo <strong>du</strong>ten erreferen<strong>du</strong>meaninkestek iragartzen <strong>du</strong>tena betetzenbada. Inkesten arabera, herritarren%54k sostengatuko<strong>du</strong>te UDC Zentroko Batasun Demokratikoaeskuin muturrekoalderdi xenofoboaren ekimena,eta, horren harira, beste proposamenbat aurkeztu <strong>du</strong>te zentro eskuinekoalderdiek; delitu larriakegin dituzten immigranteak kanporatuahal izatea, baina, betiere,zuzenbidea errespetatuz, hau da,kasuak banan-banan aztertuz.Gobernuak berak babesten <strong>du</strong>enproposamena da azken hori.Alderdi Sozialistak eta AlderdiBerdeak, berriz, ekimenak nazioartekoaraudia urratzen <strong><strong>du</strong>ela</strong> oinarrihartuta, ezezkoaren aldekokanpaina egin <strong>du</strong>te. EgitasmoakSuitzako Konstituzioa bera zalantzanjartzen <strong><strong>du</strong>ela</strong> argudiatu<strong>du</strong> Marlies Banzigerrek. Berdeenordezkari horren ustez, erabatbaztertzailea da delitu bera irizpideezberdinen arabera zigortzeaeta araudia jatorriaren araberaezartzea.Suitzan 7,5 milioi lagun bizidira, eta horietatik %22 dira immigranteak.Kopuru hori haz ezdadin, aspaldian ekin zion eskuinmuturrak bel<strong>du</strong>rraren estrategiabaliatuz neurri xenofoboak sustatzeari.Kartzeletan dauden presoenjatorriari erreparatu diotepopularrek baiezkoaren aldekokanpaina egiteko. Natalie RickliTxina bitartekari laneanhasi da Koreako auzianPEKIN ›Txinako Atzerri ministroYang Jiechik «mo<strong>du</strong> ar<strong>du</strong>ratsuan»jokatzeko eskatu dieIpar eta Hego Koreako ar<strong>du</strong>ra<strong>du</strong>neiauzia ez dadin gerraneror, eta Hillary Clinton AEBetakoEstatu idazkariarekin hitzegin <strong>du</strong> Ipar Koreari egiten arizaien presioarekin amai dezaten.Hego Koreako eta AEBetakoindarrak Ipar Koreara begiralanean hasi direla eta, «probokazioa»da Ipar Korearentzat.diputatuak etengabe esan <strong>du</strong> presoen%70 direla «pasaporte suitzarrik»ez <strong>du</strong>tenak. Erreferen<strong>du</strong>maegin ahal izateko 210.000 sina<strong>du</strong>rajaso zituen alderdiak <strong><strong>du</strong>ela</strong>hiru urte, legeak eskatzen <strong>du</strong>enkopuruaren bikoitza.Zergak igotzeko galdeketaEkimen polemiko horrez gain,baina, aurrekoak bezainbeste kritikaeragin dituen beste proposamenbat ere bozkatuko <strong>du</strong>te gaurSuitzan; gehien irabazten <strong>du</strong>teneizergak igotzea. Alderdi SozialDemokratak zergak bateratu etaurtean 188.000 euro irabazten dituztenherritarrei %22ko gutxienekozerga ezartzea proposatu<strong>du</strong>. Egun zerga tasa ezberdinakdaude kantonamen<strong>du</strong>etan, etaekimen honekin krisiak er<strong>agin<strong>du</strong></strong>en atsekabeari etekin politikoaatera nahi izatea leporatu dietesozialdemokratei. Inkestenarabera, herritarren %46k sostengatzen<strong>du</strong>te neurria, <strong><strong>du</strong>ela</strong> hilabete%58k babesten zutelarik.
Change language