06 IritziaHemerotekaTentsioa Ipareta HegoKorearenarteanIpar Koreakartilleriarekin HegoKoreako uharte batieraso izana egungomun<strong>du</strong> antolaketaberrian kokatu <strong>du</strong>Lluis Bassetsek ‘ElPaís’-en. Aintzathartu beharrekoerasoa izan dela dio,eta beste gerra batenarriskua badagoelaerakutsi <strong><strong>du</strong>ela</strong>. IliaKramnikek, berriz,erasoarenlarritasuna ezbaianjarri <strong>du</strong> ‘Rebelión’agerkari digitalean.Ez dira su festakLluis BassetsEl Paísresidentea ez da iratzartzengoizaldeko or<strong>du</strong> txikietan,zerbait larriagatik Pez bada. Goizeko lauretarako bostminutu falta zirela jo zuen telefonoakjoan den asteartean. EtxeZuriko segurtasun kontseilariakdeitu zuen, esateko Ipar KoreaHego Koreako uharte bat bonbardatzenari zela. Barack Obamaerabat prestatuta dago halakodeiak jasotzeko. Ez da bakarra.Estatuko idazkari Hillary Clintonere oso prestatuta dago. Hain justu,goizeko hiruretan jotzen <strong>du</strong>entelefonoaren irudia erabili zuenClintonek presidentetarako hautagaitzarakolehian, zalantzanjartzeko Obamaren gaitasuna.Polo askotariko gaur egungomun<strong>du</strong>a ez dago prestaturik, ordea,halako deiak jasotzeko [...].Boterearen aldaketa arinegiarenzirrikitutik ari dira azaltzen oportunismogeopolitiko guztiak, etaorain arteko ordena hankaz gorajartzen ari dira. Benjamin NetanyahuIsraelgo lehen ministroamatxinatu egiten da Washingtonekpalestinarrekin egin beharrekonegoziazioetan jartzen dizkionbaldintzak direla eta. Etorkizunekosuperpotentziak debekatu egitendio nazioarteko diplomaziariLiu Xiaobo disidenteari emangodioten Bakearen Nobel sariarenOsloko ekitaldira joatea; SobietarBatasunak ere ez zuen halakorikegin bere disidenteak saritu zituztenean;Hitlerren Alemaniak soilikjokatu zuen era horretan. MarokokSaharan eginikoa ere, lagundituen gobernuen aurreanbelaunikatuz —batik bat, espainiarrarenaurrean—, aldaketa gakohonetan ulertu behar da.Erreinu eremutarra ezin zenkanpoan gelditu. Kim Jong-il liderra,Kim Il-sung lider handiarenoinordekoa, aspalditik ari zitzaionBarack Obamari deman[...]. 2009ko apirilean irismenhandiko misil bat jaurtiki zuen;hilabete geroago proba nuklearbat egin zuen; urte honetako martxoanHego Koreako itsasontzibat hondoratu zuen eta gerraekintza estali horretan 46 marinelhil ziren; eta orain, Hego Koreakolurrak bonbardatzen ditu—1953. urtetik izandako lehen gerraekintza—.Pyongyangek jada erakutsi zizkionbere azpiegitura berriak AE-Betako fisikari nuklear bati, etahorrela, erakustaldi bakarrean,hiru gauza erakutsi zituen: ustebaino programa hobea eta modernoagoa<strong><strong>du</strong>ela</strong> uranioa eskuratzeko;Segurtasun Kontseiluakezarritako isunek ez <strong>du</strong>tela eragotziarma atomikoa eskuratu etagaratzea [...]; eta, azkenik, bestehainbat kasutan bezala, Mendebaldekozerbitzu sekretuek ez <strong>du</strong>telainolako berririk izan —haienahultasuna agerian gelditu zenjada Iraken ustez omen zeudensuntsipen handiko armen auzian—.Ke adarrak, Hego Korean erasotako uhartean. CYONHAP NEWS AGENCY / EFEIgandea •2010eko azaroaren 28aKanoikada trukaketa honek,besteak beste, lehen bezalako gerrabat posible dela gogoraraztendigu. [...] Krisi handiak gerra piztehandiekin bukatu izan dira askotan:hala gertatu zen 29an; II.Mun<strong>du</strong> Gerrak diluitu zuen krisihura. Armen eta indar nuklearrenmun<strong>du</strong>ko mapak argi uzten<strong>du</strong> egungo puntu beroak tokiz al<strong>datu</strong>direla, eta arrisku guneaknon pilatzen diren. Europa da aurrekontumilitarrak jaitsi dituenkontinentea [...]; armategi nuklearrakdesagerrarazteko presioaareagotu egin da, eta, gainera,gelditu egin da zentral zibileneraikuntza, zeintzuetan beti dagoenbonba bat egiteko adinaerregai. Hain justu, Asian gertatzendenaren kontrakoa.Ezinezkoa da zehatz-mehatz jakiteazer lortu nahi <strong>du</strong>en Kim-enerregimenak. Artilleriaren erasoarekin,baliteke berriro negoziaziomahaian esertzeko eskatzea.Edo errege segidaren su festakbesterik ez dira. Hirugarren belaunaldiajada prest dago: KimJong-un 27 urteko gizon lodikoteeta bizargabea lau izar<strong>du</strong>n jeneralada solda<strong>du</strong>tzarik egin gabe,eta bere bi anaien aurretik jarrida oinordekotza hurrenkeran. JeneralLodikote honek, Lider Maitearenoinordeko legez, airean jarri<strong>du</strong> nazioarteko ordena eta BarackObama esnarazi <strong>du</strong> goizaldekoor<strong>du</strong> txikietan. Horrelakoxeada polo askotariko planeta berria.Itsaso Horiko artilleria <strong>du</strong>elukorearra ez da dirudien bezain larriaIlia KramnikRebeliónIpar Koreatik Hego KoreakoYeonpyeong uhartera egindakoartilleria erasoan, HegoKoreako bi solda<strong>du</strong> hil eta hamarpertsona baino gehiago zaurituziren, tartean zibilak. Erasoaksutea eragin zuen dozenakaeraikinetan, eta Hego Korearenerantzun militarra ekarri zuen,zeinak artilleriako 80 jaurtigaibota zituen Ipar Korearen aurka.Pyongyangek eta Seulek probokatugabeko erasoak egin izanarenakusazioak trukatu zituzten.Eta zer gertatu zen? Gertaerahorren kausak aztertzerakoan,beharrezkoa da Koreako penintsulakoegungo egoera zehazten<strong>du</strong>ten hainbat faktore kontuanhartzea. Oraindik bi Koreek gerraegoeran daude, 1950-1953 bitarteanizandako gatazkaren ondorenoraindik ez baitute bake hitzarmeniksinatu, adiskidetzehitzarmen bat baizik. 1953an,Ipar Koreak eta Hego Koreak desmilitarizaturikoeremu berezi batezartzea adostu zuten. Euste militarrerabideratutako eremu horreketsaitasunezko izaera <strong>du</strong> etalurreko, itsasoko eta aireko liskararmatuei bide ematen die. […]Adituek ez <strong>du</strong>te Ipar Koreatik berrikiegindako artilleria erasoarenkausei buruzko erantzun zehatzikere.Bertsio sinesgarrienen arabera,Ipar Koreako erasoa Hego KoreakoArmadak Yeonpyeonguhartetik hurbil dagoen eremubatean egindako maniobra batzueiemandako erantzuna da. Litekeenada Ipar Koreako ar<strong>du</strong>ra<strong>du</strong>nmilitarrek maniobra horiekHego Korearen erasoalditzat joizana. […] Agian, Ipar Koreakotropetako komandanteren batekazkarregi erantzun zuen, eta horrekeragin zuen gatazkaren kiribilberria. Baina bertsio horreksinesgaitza dirudi, eskuragarridauden <strong>datu</strong>en arabera, Pyongyiangek200 bat jaurtigai botabaitzituen. Gehiegi da hori berezkoartilleria eraso batentzat.Beste bertsio baten arabera,Ipar Koreako administrazioarenjoko politiko bati loturik dagoerasoa. Izan ere, Ipar Koreak herrialdekolider Kin Jong-il-en ondorengotzaprozesua sendotu behar<strong>du</strong> gaur-gaurkoz, eta epe motzerakoestrategia zehaztu. […]Gerta al daiteke gatazka gogortzea?Hori kanpoko hainbat faktorerenbaitan dago. Lehenik etabehin, AEBen edo Hego Korearenkide nagusia direnen jarrerarenbaitan. Nekez gerta daitekePyongyangek tentsio goraldia laguntzea.Horrek Ipar Koreak ziurrenikgal<strong>du</strong>ko lukeen —etsaiarennagusitasunagatik eta kanpokobabesen gabeziagatik—gerra handi batera eramango lituzke.Ipar Korea, armada jendetsuaeta armategi nuklear bat dituenarren, etsaien azpitik dago,zeinek gerrarako armarik etamaterialik modernoenak dituzten.[…]Seulek ere ez luke tentsio goraldiaonartu behar. Litekeena da,AEBen babesarekin, Hego KoreakIpar Korearen aurkako gerrangaraipena lortzea, baina horrekgiza baliabide eta baliabide teknikoasko xahutuko dizkio. Gainera,Pyongyangek arma nuklearrakerabiltzeko arriskua ere hor dago.Bi Koreen arteko gatazka gogortzeaAEBentzat ez da batere komenigarria,egungo egoeran ezinbaita balizko abantaila materialikez <strong>du</strong>en beste gerra bateanmurgil<strong>du</strong>. Gainera, AEBetakokanpo gaietarako administrazioakez <strong>du</strong> Ipar Korean gerra aurreikusten.Horiek horrela, etorkizunhurbil batean Koreako penintsulanliskar armaturik errepikatzenez bada, gertaerak tentsioarenareagotzea eta bi aldeen artekoerretorika <strong>du</strong>elu nahiko oldarkorbat besterik ez <strong>du</strong> eragingo.
2010eko azaroaren 28a • IgandeaIritzia 07Kabulgo haurrakBihar jaiMikel ElorzaEz dakit zenbathildako, AK-47aketa tankeak aurrezaurre faveletan...‘Tropa de Elite 2’estreinatu <strong>du</strong> urrianJose Padilhazuzendariak, etaerrealitatea azaroan3, 4 eta 5 bateraeskaintzen arizaizkigu, beti bezalafikzioa luzazgaindituz. Garaiona da orain hirigarbiketarako:lauurte barruMun<strong>du</strong>ko Kopa eta2016an JokoOlinpikoak dituzte.Afganistango emakume eta haurrak janaria jasotzeko zain,NATOko solda<strong>du</strong> baten ondoan. JALIL REZAYEE / EFEGerra hasi zenetik—inbasioa,zehazkiago—,200.000 zaurituedo elbarrituizan omen dira. Haurrak. Jaio eta4tik 1 bost urte bete aurretik hiltzenda. Zifra pare bat besterik ezdira. Eta Mark Sedwill enbaxadorebritainiarrak —NATOko misioarenburu zibila ere badena—esan <strong>du</strong> asteon haur afganistandarrakseguruago daudela KabulenGlasgown, New Yorken edoLondresen baino.Ez zuela hori «esan nahi»,esango zuen gero, baina esanegin zuen. Erdi Arotik ateratzeko,ziotenez, XXI. mendera bonbabidez sartu behar genituen, aitzakiahorren pean AEBak mendekatugenituen eta batez ere eurenborroka geoestrategikoetan abiatu,eta orain Afganistan, berriroere, triskantzaren erresuma da.Halako batean hanka egingo<strong>du</strong>gu, baina bitartean gure presentziagutxitu, eta afganistandarrakgerra zibil baten atarianutziko ditugu, Somalia utzi genuenbezala, inoiz Irak gera litekeenbezala... ez, Irak berdin ez<strong>du</strong>gu utziko, gerra zibilean etaodolusten utziko <strong>du</strong>gu, baina gaseta petrolio-hodietako torlojuakondo lotuta.Desastrea agerikoa da, aste honetakoArgia-n Karlos Zurutuzakzuzenean erakutsi eta kontatua.Atzerriko tropen aurkako herritarrenegoera, talibanei buruzkoakesaten dituztenak ere latzak.Ez <strong>du</strong> erraza behar oso txarra etaoso txarraren artean aukeratubehar izateak.Baina, hauxe mun<strong>du</strong>aren zoragarria,Glasgown edo Londresenbaino hobeto Kabulen. Haurrak.Zein diskurtso inspiratu zuenkontuan hartuta, eskerrak ez zitzaionemakumearen egoerariburuzko komentariorik egiteabururatu, astea bereziki aproposazen horretarako.Espezie arriskutsuaBada txundituta naukan giza-espeziebat: especuladores/spéculateursdeitzen dieten horiena. Multzomisteriotsua, beti talde izenezdeitua, sekula izen-deitura edoaurpegirik ez daukana, arriskutsuetanarriskutsuena. Estatuekere izugarrizko lanak dituztehaien erasoak saihesten, eta horraIrlanda, tigre zeltiarra —aldeederrekoa Belfasteko lehoia!—,espekulatzaileen atzaparkadeiaurre egin ezinda, larri zaurituta,odolusten.Espekulatzaileak. Nortzuk otedira? Non daude? Asko al dira? Baal <strong>du</strong>te aurre-sentipenik? Sentipenikez behintzat...Txundituta nago ez delakolege-neurririk hartzen haien aurka.Zein diren jakin gabe zail da,jakina, baina garatuko <strong>du</strong> teknologiabereziren bat gobernuen ingurukokontsortzio edo klusterrenbatek (aurretik dagokionconsulting-a egin eta gero, jakina)haiek atzemateko. Eta atzemanondoren, jar<strong>du</strong>erak galarazi, legezkanpo utzi, manifestatzeanoski debekatu, baina baita berenjar<strong>du</strong>eraren gorespenik egitea,haien abokatuak espetxeetanbakartu, euro<strong>agin<strong>du</strong></strong> bitartez herrialdetikherrialdera ibili, bestefinantza-operadoreekin biltzeadebekatu...Ez da bakarra Europan, herriaskotan daukate kopiatzekomo<strong>du</strong>ko ere<strong>du</strong>rik, baina EspainiakoEstatuarena izan daiteke.Etxeko-lanak oso aurreratutadauzka.Baina ez <strong>du</strong>te, noski, halakorikegingo. Eurak dira eta lagundituzte. Eta bestela ere, espekulatzaileekondo hel<strong>du</strong>ta dauzkatezeretatik, nola esango nuke generokizuzen ibiltzeko... patriketatikondo hel<strong>du</strong>ta dauzkate.InteresakGipuzkoarren %70ek ez <strong><strong>du</strong>ela</strong> politikaninteresik erakutsi omen<strong>du</strong> aste honetan plazaratu den azterketasoziologiko batek. Txisteaerraxa da: politikak ere ez <strong>du</strong>batere interesik gipuzkoarren%70engan. Edo gehiago! Txistetxarrak alde batera, pentsatzekoada <strong>datu</strong>ak errepikatu egingodirela beste lurraldeetan ere.Normaltzat jo daiteke, beste interesbatzuk ditugu: Reala, eguraldia,gastronomia, mendia, asteburukoplanak, pintxoak, eguraldia,soldata handitzea, harremanak,elikagaiak, eguraldia...baina ez da ona.Ez da ona kontuan hartuta politikak<strong>du</strong>en garrantzia hainbaterabakitan, lege-neurrietan, ere<strong>du</strong>etan,gure bizimo<strong>du</strong>a antolatzen.Politikarekiko axolagabetasunaeta are mesfidantza. Faktorebat da. Egoera ekonomiko txarra:estatuak merke-zurrean erostendituzten bankuak —eta ez alderantziz,estatuek bankuak erostendituztenean dirutza pagatuegiten <strong>du</strong>te-eta, eta miseria eskuratzen;bankuek estatuak erostendituztenean, dirua irabaziz egiten<strong>du</strong>te: horra Grezia, Irlanda... EuropakoBanku Zentralaren bitartezespekulatzaile deritzen horiekerosita—. Beste faktore bat. Holakofaktore batzuk elkartzea faxismoeta xenofobien ongarri izanohi da.Gipuzkoarrak al<strong>datu</strong> beharkoditugu, haien interesguneak aldarazi.Baina politika ere bai. Despistatubatzuk sikiera harrapa ditzan.HurrengoegunetanLierni AlkortaEuskararen EgunaAldarrikapenak nagusiUrtero legez,datorren ostiralean,aben<strong>du</strong>aren 3an,Euskararen Egunaospatuko da.Hainbat erakundepublikok eta eragilek euskararenaldeko ekitaldiak egingo dituzte.Martinen EspainiaratzeaManifestazioa BaionanLarunbatean,Aurore Martin Batasunekokidearen Espainiaratzearenaurkako manifestazioa egingo<strong>du</strong>te Baionan.Ipar Euskal Herrikohainbat eragilek egin <strong>du</strong>te deia.Durangoko 45. AzokaAteak zabal<strong>du</strong>ko dituzteLarunbatean hasiko da Durangoko45. Euskal Liburu eta DiskoAzoka. Imanol Urbieta omen<strong>du</strong>ko<strong>du</strong>te aurten. Aben<strong>du</strong>aren 8ra arteegongo da zabalik.Reala - Athletic derbiaHiru denboraldiren osteanIgandean, Espainiako Ligako Reala-Athleticderbia jokatuko daAnoetan, 21:00etan. Azkenekoz2007an jokatu zen. Or<strong>du</strong>tik, Realabigarren mailan egon da.
- Page 1 and 2: Zinebi‘Norit Krupi’ eta‘Therm
- Page 3 and 4: Arantza Zulueta abokatuak bertan be
- Page 5 and 6: HizpideakHurrengo atalaren zainIker
- Page 7 and 8: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 9 and 10: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 11 and 12: 2010eko azaroaren 28a,igandea berri
- Page 13 and 14: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 15 and 16: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 17 and 18: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 19 and 20: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 21 and 22: San Antoniok 33-26 irabazi dio derb
- Page 23 and 24: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 25 and 26: D EkitaldiakZure ekitaldia BERRIAn
- Page 27 and 28: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 29 and 30: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 31 and 32: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 33 and 34: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 35 and 36: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 37 and 38: Sanandresak,parte-hartzehandiko jai
- Page 39 and 40: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 41 and 42: Igandeaberria2010eko azaroaren 28aB
- Page 43 and 44: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaBu
- Page 45: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaBu
- Page 49 and 50: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaKa
- Page 51 and 52: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaEl
- Page 53 and 54: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaFa
- Page 55 and 56: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaIr
- Page 57 and 58: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaBe
- Page 59 and 60: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaBa
- Page 61 and 62: Egituraberria 2010eko azaroaren 28a
- Page 63 and 64: 2010eko azaroaren 28a • EgituraKr
- Page 65 and 66: 2010eko azaroaren 28a • EgituraAd
- Page 67 and 68: 2010eko azaroaren 28a • Egituraak
- Page 69 and 70: 2010eko azaroaren 28a • EgituraLa
- Page 71 and 72: 2010eko azaroaren 28a • EgituraPu