Alderdien Legeak dioena beteko duela agindu du ... - datu-basea19

06 IritziaHemerotekaTentsioa Ipareta HegoKorearenarteanIpar Koreakartilleriarekin HegoKoreako uharte batieraso izana egungomundu antolaketaberrian kokatu duLluis Bassetsek ‘ElPaís’-en. Aintzathartu beharrekoerasoa izan dela dio,eta beste gerra batenarriskua badagoelaerakutsi duela. IliaKramnikek, berriz,erasoarenlarritasuna ezbaianjarri du ‘Rebelión’agerkari digitalean.Ez dira su festakLluis BassetsEl Paísresidentea ez da iratzartzengoizaldeko ordu txikietan,zerbait larriagatik Pez bada. Goizeko lauretarako bostminutu falta zirela jo zuen telefonoakjoan den asteartean. EtxeZuriko segurtasun kontseilariakdeitu zuen, esateko Ipar KoreaHego Koreako uharte bat bonbardatzenari zela. Barack Obamaerabat prestatuta dago halakodeiak jasotzeko. Ez da bakarra.Estatuko idazkari Hillary Clintonere oso prestatuta dago. Hain justu,goizeko hiruretan jotzen duentelefonoaren irudia erabili zuenClintonek presidentetarako hautagaitzarakolehian, zalantzanjartzeko Obamaren gaitasuna.Polo askotariko gaur egungomundua ez dago prestaturik, ordea,halako deiak jasotzeko [...].Boterearen aldaketa arinegiarenzirrikitutik ari dira azaltzen oportunismogeopolitiko guztiak, etaorain arteko ordena hankaz gorajartzen ari dira. Benjamin NetanyahuIsraelgo lehen ministroamatxinatu egiten da Washingtonekpalestinarrekin egin beharrekonegoziazioetan jartzen dizkionbaldintzak direla eta. Etorkizunekosuperpotentziak debekatu egitendio nazioarteko diplomaziariLiu Xiaobo disidenteari emangodioten Bakearen Nobel sariarenOsloko ekitaldira joatea; SobietarBatasunak ere ez zuen halakorikegin bere disidenteak saritu zituztenean;Hitlerren Alemaniak soilikjokatu zuen era horretan. MarokokSaharan eginikoa ere, lagundituen gobernuen aurreanbelaunikatuz —batik bat, espainiarrarenaurrean—, aldaketa gakohonetan ulertu behar da.Erreinu eremutarra ezin zenkanpoan gelditu. Kim Jong-il liderra,Kim Il-sung lider handiarenoinordekoa, aspalditik ari zitzaionBarack Obamari deman[...]. 2009ko apirilean irismenhandiko misil bat jaurtiki zuen;hilabete geroago proba nuklearbat egin zuen; urte honetako martxoanHego Koreako itsasontzibat hondoratu zuen eta gerraekintza estali horretan 46 marinelhil ziren; eta orain, Hego Koreakolurrak bonbardatzen ditu—1953. urtetik izandako lehen gerraekintza—.Pyongyangek jada erakutsi zizkionbere azpiegitura berriak AE-Betako fisikari nuklear bati, etahorrela, erakustaldi bakarrean,hiru gauza erakutsi zituen: ustebaino programa hobea eta modernoagoaduela uranioa eskuratzeko;Segurtasun Kontseiluakezarritako isunek ez dutela eragotziarma atomikoa eskuratu etagaratzea [...]; eta, azkenik, bestehainbat kasutan bezala, Mendebaldekozerbitzu sekretuek ez dutelainolako berririk izan —haienahultasuna agerian gelditu zenjada Iraken ustez omen zeudensuntsipen handiko armen auzian—.Ke adarrak, Hego Korean erasotako uhartean. CYONHAP NEWS AGENCY / EFEIgandea •2010eko azaroaren 28aKanoikada trukaketa honek,besteak beste, lehen bezalako gerrabat posible dela gogoraraztendigu. [...] Krisi handiak gerra piztehandiekin bukatu izan dira askotan:hala gertatu zen 29an; II.Mundu Gerrak diluitu zuen krisihura. Armen eta indar nuklearrenmunduko mapak argi uztendu egungo puntu beroak tokiz aldatudirela, eta arrisku guneaknon pilatzen diren. Europa da aurrekontumilitarrak jaitsi dituenkontinentea [...]; armategi nuklearrakdesagerrarazteko presioaareagotu egin da, eta, gainera,gelditu egin da zentral zibileneraikuntza, zeintzuetan beti dagoenbonba bat egiteko adinaerregai. Hain justu, Asian gertatzendenaren kontrakoa.Ezinezkoa da zehatz-mehatz jakiteazer lortu nahi duen Kim-enerregimenak. Artilleriaren erasoarekin,baliteke berriro negoziaziomahaian esertzeko eskatzea.Edo errege segidaren su festakbesterik ez dira. Hirugarren belaunaldiajada prest dago: KimJong-un 27 urteko gizon lodikoteeta bizargabea lau izardun jeneralada soldadutzarik egin gabe,eta bere bi anaien aurretik jarrida oinordekotza hurrenkeran. JeneralLodikote honek, Lider Maitearenoinordeko legez, airean jarridu nazioarteko ordena eta BarackObama esnarazi du goizaldekoordu txikietan. Horrelakoxeada polo askotariko planeta berria.Itsaso Horiko artilleria duelukorearra ez da dirudien bezain larriaIlia KramnikRebeliónIpar Koreatik Hego KoreakoYeonpyeong uhartera egindakoartilleria erasoan, HegoKoreako bi soldadu hil eta hamarpertsona baino gehiago zaurituziren, tartean zibilak. Erasoaksutea eragin zuen dozenakaeraikinetan, eta Hego Korearenerantzun militarra ekarri zuen,zeinak artilleriako 80 jaurtigaibota zituen Ipar Korearen aurka.Pyongyangek eta Seulek probokatugabeko erasoak egin izanarenakusazioak trukatu zituzten.Eta zer gertatu zen? Gertaerahorren kausak aztertzerakoan,beharrezkoa da Koreako penintsulakoegungo egoera zehaztenduten hainbat faktore kontuanhartzea. Oraindik bi Koreek gerraegoeran daude, 1950-1953 bitarteanizandako gatazkaren ondorenoraindik ez baitute bake hitzarmeniksinatu, adiskidetzehitzarmen bat baizik. 1953an,Ipar Koreak eta Hego Koreak desmilitarizaturikoeremu berezi batezartzea adostu zuten. Euste militarrerabideratutako eremu horreketsaitasunezko izaera du etalurreko, itsasoko eta aireko liskararmatuei bide ematen die. […]Adituek ez dute Ipar Koreatik berrikiegindako artilleria erasoarenkausei buruzko erantzun zehatzikere.Bertsio sinesgarrienen arabera,Ipar Koreako erasoa Hego KoreakoArmadak Yeonpyeonguhartetik hurbil dagoen eremubatean egindako maniobra batzueiemandako erantzuna da. Litekeenada Ipar Koreako arduradunmilitarrek maniobra horiekHego Korearen erasoalditzat joizana. […] Agian, Ipar Koreakotropetako komandanteren batekazkarregi erantzun zuen, eta horrekeragin zuen gatazkaren kiribilberria. Baina bertsio horreksinesgaitza dirudi, eskuragarridauden datuen arabera, Pyongyiangek200 bat jaurtigai botabaitzituen. Gehiegi da hori berezkoartilleria eraso batentzat.Beste bertsio baten arabera,Ipar Koreako administrazioarenjoko politiko bati loturik dagoerasoa. Izan ere, Ipar Koreak herrialdekolider Kin Jong-il-en ondorengotzaprozesua sendotu behardu gaur-gaurkoz, eta epe motzerakoestrategia zehaztu. […]Gerta al daiteke gatazka gogortzea?Hori kanpoko hainbat faktorerenbaitan dago. Lehenik etabehin, AEBen edo Hego Korearenkide nagusia direnen jarrerarenbaitan. Nekez gerta daitekePyongyangek tentsio goraldia laguntzea.Horrek Ipar Koreak ziurrenikgalduko lukeen —etsaiarennagusitasunagatik eta kanpokobabesen gabeziagatik—gerra handi batera eramango lituzke.Ipar Korea, armada jendetsuaeta armategi nuklear bat dituenarren, etsaien azpitik dago,zeinek gerrarako armarik etamaterialik modernoenak dituzten.[…]Seulek ere ez luke tentsio goraldiaonartu behar. Litekeena da,AEBen babesarekin, Hego KoreakIpar Korearen aurkako gerrangaraipena lortzea, baina horrekgiza baliabide eta baliabide teknikoasko xahutuko dizkio. Gainera,Pyongyangek arma nuklearrakerabiltzeko arriskua ere hor dago.Bi Koreen arteko gatazka gogortzeaAEBentzat ez da batere komenigarria,egungo egoeran ezinbaita balizko abantaila materialikez duen beste gerra bateanmurgildu. Gainera, AEBetakokanpo gaietarako administrazioakez du Ipar Korean gerra aurreikusten.Horiek horrela, etorkizunhurbil batean Koreako penintsulanliskar armaturik errepikatzenez bada, gertaerak tentsioarenareagotzea eta bi aldeen artekoerretorika duelu nahiko oldarkorbat besterik ez du eragingo.