14 HistoriaIgandea •2010eko azaroaren 28aKondairarenmugetanTxibertakoparrandaGonbi<strong>datu</strong>ak mozorroturik joan ziren Cuevas markesak Txibertako Klubean antolaturiko festara. BERRIACuevas markesak,anfitrioia bera,urrezko trajea jantzizuen. Traje berezihori garaikomoda-sortzaileospetsuenakdiseinatu zuen,Pierre Balmainek.Aberatsek erenegar egiten <strong>du</strong>teIñaki EgañaNire garaian, ustezaspaldikoa, telebistanbazegoen artikuluhonen izen berdinekosaio bat. Eznaiz oroitzen zertaz zen saila,memoriak hautaketa oso zehatzakegin dituelako, baina tituluarenaraberakoa izango zen:aberatsek, eskrupulurik ez izanarren, bihotza <strong>du</strong>te. Beraz, gubezala, maitemintzen, haserretzeneta alaitzen dira. Zoriontsuaketa guzti izan daitezke.Garai batean, nirean berriz,aberatsek ezkutatu egiten zuteneuren egoera. Denok ezagutzengenuen nortzuk ziren herrikojauntxoak, hiriko jabeak eta gureizerdiarekin lantegietan aberastenzirenak. Baina, oraindik,lotsa zen nagusi. Ez ziren handizkibizi. Gaur egun, ordea, azalabarrukoa baino garrantzitsuagoada. Zuringoa gorringoaren gainetik.Eta etxe erraldoiak, autobereziak eta bitxi anormalak erakustendituzte etengabe. Handikeriak.Gure garaiko euskal aberatseketxearen barnean agerraraztenzituzten euren egoerako ezaugarrinagusiak. Eta horrela izan zengure aitona-amonen aroetan ere.Historiarako gelditu dira EuskalHerriko jauregietan eta gazteluetanegindako festak. Alkohola nagusi,baina baita mota guztietakodrogak ere. Garai bakoitzean modanzeudenak.Baigorriko Etxauzen, BizkaikoNegurin, Donostiako Miramarjauregian edo Angeluko Txibertanegindako festak ospe handikoakizan dira. Horietako batzueiburuz asko idatzi da. Gehiegi,akaso. Eta aukeratzekotan,1953an Txiberta Klubean izandakoazidatziko nuke. Eta idatziko<strong>du</strong>t.Margaret Rockefeller Georgede las Cuevas de Bustillo y TeranTxileko enpresagizonarekinezkon<strong>du</strong> zen; Piedra Blanca deGuana de Cuevaseko 8. markesa.Istorio honen protagonista daMargaret. Haren aitona StandarOileko zuzendaria zen, John Rockefellermitikoa. George de lasCuevasen ibilbidea JorgeEdwards idazle txiletarrak azal<strong>du</strong>zuen, El inútil de la familia(Familiaren gauzaeza) liburuan.Arrakasta itzela izanzuen Txibertako jaiak:15.000 artikulu sortuzituen prentsanBikotearen zarrastelkeriarenoihartzuna garaiko komunikabideetarahel<strong>du</strong> zen. Parisen antolatutakofestak ospe handikoakizan ziren. Baina, jakina denez,hurrengoa aurrekoa bainanabarmenagoa izan behar da.Bestela, lortutako aipua berehalagaltzen da. Eguzkirik ez badago,itzala ikusezina da.Horregatik, haren fama berrindartzeko,Rockefellerrek garaianmodan zegoen margolariarienkargatu zion hurrengo festarenantolaketa. Salvador Daliizan zen aukeratutakoa. EtaAngeluko Txiberta Klubeanprestatu zuen XX. mendeko festarikbasatienetarikobat. 1953.urtean. «L’evenement <strong>du</strong> siecle»idatzi zuen Parisko kazetaribatek. Urte asko pasatu diraor<strong>du</strong>tik, eta festaren distira agortuda. Goiz hil zen markesa, etaalarguna berehala ezkon<strong>du</strong> zen.Baina garaian arrakasta itzelaizan zuen jaiak: 15.000 artikulusortu zituen egunkari eta aldizkaritan.Salvador Dalik Luis XVI. erregearenestiloz apain<strong>du</strong> zuenkluba. Ehunka apain<strong>du</strong>ra ezberdinezbete zuen festa. Eta uretarako,agertoki berezi bat ezarrizuen. Bertan, Txaikovskiren Beltxargenaintzira dantzatu zuenParistik Euskal Herrira hel<strong>du</strong>takotalde batek.Cuevas markesak, anfitrioiabera, urrezko traje bat jantzizuen. Traje berezi hori garaikomoda-sortzaile ospetsuenakdiseinatu zuen, Pierre Balmainek.Rockefellerren senarra,urrez gainezkatua, ez zen ausartzentoki batetik bestera ibiltzera.Beraz, Dalik fruitu eta barazkiekinegindako tronu bateaneseri zuen.Gonbi<strong>datu</strong>en zerrenda oso luzeaizan zen: Maurice Escande,Comedie françaiseren zuzendaria,Guy d’Arcangues, GabrilleDorziat, O’Raily markesa, Jugoslaviakoerrege ohia, Luis MiguelDominguin toreroa, Merle Oberonaktorea, Zizi Jeanmeire dantzaria…Orotara 3.000 gonbi<strong>datu</strong>.Aurrekontua: garaiko 40 milioi libera.Elsa Maxwell kazetari amerikarraSancho Panzaren jantziarenbarruan azal<strong>du</strong> zen, benetakoastoarekin. Haren bikotea, On Kixote,Monakoko kondesa izan zen.Zizi Jeanmeire dantzariagamelu baten gainean azal<strong>du</strong>Charles Chaplineta Myrna Loyrenfestak BaigorrinDAntoine ThompsonAbadiaren jauregiaHendaian ikus daiteke. Bisitagi<strong>datu</strong>ak, euskaltzale horrenliburutegia, hondartzarengaineko bista ederrak, lorategiak...Irlandan jaiotakoeuskal<strong>du</strong>naren bizitzarenzati ezkutatu bati buruz gutxiidatzi da. Abadiak BaigorrikoEtxauz gaztelu mitikoaerosi zuen. Baina apenaserabili zuen. Hendaiakoazuen gustuko. Abandonatuegin zuen gaztelua, eta hareniloba Harryk berreskuratuzuen. Harry Abadia Hollywoodekoaktorea zen. Ospetsua.Eta haren lagunak berabaino ospetsuagoak ziren.Charles Chaplin eta MyrnaLoy, garai horretako puntakoartistak, bertako apopiloakizan ziren. Festa erraldoiakantolatzen zituzten. Goizairitsi arte. Baina dena bezala,hasiera eta amaiera izanzuen Hollywoodeko gazteluak.Christie’s etxeak antolatutakoenkante bateansal<strong>du</strong> zen Etxaluz gazteluzaharra.zen, eta Dominguin toreroakmagoaren jantzia erabili zuen.Pierre Balmain moda-sortzailearenairaina izan zen, frantziarnekazari konpartsa batekin azal<strong>du</strong>baitzen. Ez da harritzekoa gertatuzena. Parisko aldizkari batekesan zuenaren arabera, anarkistaespainiar batek festan sartzealortu zuen. Salatu nahi zuen…dena. Zaindariek atxilotu eta Txibertatikkanporatu zuten.Glamourraren lagunek ba<strong>du</strong>tenon bilatu: Paris Macht, 1953koirailaren 10ean. Argazki ugari etafestaren kronika osoa ageri dira.
2010eko azaroaren 28a • IgandeaIritzia 15Hemen kafeari Baque esatendiogu, eta bakeari Kit-katSerio demonioJuan Kruz Lakasta eta Zaldieroaseriodemonio@berria.infoAmaitu da gatazkaZorigaiztoko gatazka amaitu da! Akordioa lortu <strong>du</strong>gu!Alde guztiak ados jarri dira! Gora eta biba euskal pilota!Kasu, ez gara ari pelota basqua-z baizik eta askoz garrantzitsuagoaden euskal futbol baloiaz. Selekzioak aben<strong>du</strong>aren28an partida jokatzea adostu <strong>du</strong>te Federazioak eta jokalariek.Azkenean ez da Euskal Herriko selekzioa izanen,ezta Euskadikoa ere, baizik eta Euskal selekzioa, etakito. Esan gabe doa beste gatazka, pelota basqua-renakonpontzea nekezagoa izanen dela, luzeago joko <strong><strong>du</strong>ela</strong>.Adostasuna ez da erraza haren selekzioaren izena adostekotenorean sekulako arazoak dituen herri batean. Bainanori axola zaio hori gure futbol selekzioak partidak jokatukobaditu? Ederki kostata lorturiko akordioa ez zapuztealdera, iruzkin honentzat bi amaiera prestatu ditugu, batjokalarientzat, eta bestea Federazioarentzat. 1) Gora EuskalHerria selekzio<strong>du</strong>na! Gora Euskal Herria futbolzalea!2) Gora Euskadi selekzio<strong>du</strong>na! Gora Euskadi futbolzalea!Kortabarria eta Iribar gogoanZertaz ari ginen jabeturik, Txikiteroa, ohi baino luzeagobaina beti bezain sakon mintzatu zitzaigun: «Ez izan horrensarkastikoak futbolarekin, futbol mun<strong>du</strong>tik iritsibaitzaigu azkenaldiko mezurik iraultzaileena, Eric Cantonarenaldarria herritarrek dirua banketxeetatik ateradezaten. Imajinatu zer gertatuko litzatekeen baldin etaaben<strong>du</strong>aren 28an, San Mameseko partidaren atarikoan,euskal futboleko katedraleko harmailetan pilaturiko milakaeta milaka zaleen aitzinean, bere garaian Kortabarriaketa Iribarrek ikurrina nola, halaxe haizatuko baluteGorka Iraizozek eta Mikel Aranburuk dirua banketxeetatikateratzearen aldeko pankarta. Eta jarraitzaile guztiakoihuka hasiko balira, 'Oe, oe, banketxeak erre! Oe, oe, banketxeakerre!'». Egiaren aitortzeko, gaudenetan egonda,kosta egiten da, kosta egiten denez, hori imajinatzea. Biurte joan dira krisi-tokomotxo hau hasi zenetik, eta erdipurdikohiru greba besterik ez <strong>du</strong>gu egin.Izarren hautsaIzarren hautsa egun batean bilakatu zen sukaldarien artekolehia. Ez <strong>du</strong>gu uste sukaldaritza eta lehia ongiegi uztartzendirenik, baina bizi gaituen sistema madarikatuhonetan dena da lehia. Michelin izarrak banatu dituzteaste honetan Donostian. Oro har, euskal sukaldaritzakemaitza onak lortu ditu, izar kopuruari eutsi baitio. Nolanahiere, gaude banaketan bidegabekeria latza egin <strong>du</strong>tela,batere izarrik gabe utzi baitute azken aldian sukaldelanik handiena egiten ari den gizona, Brian Currin. Osogustuko <strong>du</strong>gu haren menua. Lehen platera: euskal saldarenesferifikazioa, erran nahi baita sekulako lana egitenari dela pelota basqua non dagoen argitzeko tenorean. Bigarrenplatera: euskal aharikiaren dekonstrukzioa, errannahi baita irudipena <strong>du</strong>gula asmatzen ari dela gure betikoahari talka gainditzeko bidearekin. Postrea: bakea,erran nahi baita hemen kafeari Baque esaten diogula, etabakeari kit-kat. Michelin izarrik ez, beraz, Brian Currinentzat.Ea Mitchell printzipioen ezarpenarekin zortehandiagoa <strong>du</strong>en.Erosle sal<strong>du</strong>aEspainiako Gobernuak Saharako aferan <strong>du</strong>en jarrera lotsagarriaazal<strong>du</strong> beharrik e<strong>du</strong>ki ez dezan laguntza erabakigarriaeman dio EAJk Zapaterori. Haren agerraldia eskatzenzuen ekimenaren kontra bozkatu <strong>du</strong> Madrilgo DiputatuenKongresuan. «Diru gehien ordaintzen dienarisaltzen diote euren burua. Edonorekin lotzen dituzteakordioak». Kasu; izan ere, jelkideen jarrera hitz gordinokindefinitu <strong>du</strong>ena ez gara gu izan, baizik eta Patxi Lopezlehendakaria, metafora horren arabera jelkideei dirugehien ordaintzen ari zaien alderdi sozialistako kidea,hain justu Gasteizko Eusko Jaurlaritzara iritsi ahal izatekoMadrilen etsai porrokatu <strong>du</strong>en PPrekin akordioa lotu<strong>du</strong>ena. Bada marka. Zapaterok eta EAJk adosturiko esku<strong>du</strong>ntzakoraindik ez dira iristen hasi, eta Lopez jadaguztiz sal<strong>du</strong>ta dakusagu.
- Page 1 and 2:
Zinebi‘Norit Krupi’ eta‘Therm
- Page 3 and 4: Arantza Zulueta abokatuak bertan be
- Page 5 and 6: HizpideakHurrengo atalaren zainIker
- Page 7 and 8: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 9 and 10: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 11 and 12: 2010eko azaroaren 28a,igandea berri
- Page 13 and 14: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 15 and 16: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 17 and 18: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 19 and 20: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 21 and 22: San Antoniok 33-26 irabazi dio derb
- Page 23 and 24: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 25 and 26: D EkitaldiakZure ekitaldia BERRIAn
- Page 27 and 28: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 29 and 30: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 31 and 32: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 33 and 34: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 35 and 36: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 37 and 38: Sanandresak,parte-hartzehandiko jai
- Page 39 and 40: 2010eko azaroaren 28a, igandea berr
- Page 41 and 42: Igandeaberria2010eko azaroaren 28aB
- Page 43 and 44: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaBu
- Page 45 and 46: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaBu
- Page 47 and 48: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaIr
- Page 49 and 50: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaKa
- Page 51 and 52: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaEl
- Page 53: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaFa
- Page 57 and 58: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaBe
- Page 59 and 60: 2010eko azaroaren 28a • IgandeaBa
- Page 61 and 62: Egituraberria 2010eko azaroaren 28a
- Page 63 and 64: 2010eko azaroaren 28a • EgituraKr
- Page 65 and 66: 2010eko azaroaren 28a • EgituraAd
- Page 67 and 68: 2010eko azaroaren 28a • Egituraak
- Page 69 and 70: 2010eko azaroaren 28a • EgituraLa
- Page 71 and 72: 2010eko azaroaren 28a • EgituraPu