De Nieuwe Taalgids. Jaargang 11 - digitale bibliotheek voor de ...

33
levenwekkende werkelikheid, en de melodie in de mineurtoon om te slaan. Sinds
de tijden van Ovidius zit ze, zonder gaaike op een dorre tak, om als begrip, het
levende tiepe vervangend, maar in haar duurzaamheid geschraagd door de
melankolie van haar roep, enkel en alleen voort te bestaan om te leren: ‘de door de
dood vereenzaamd levende gade betrachte de meest mogelike kiesheid in het
aanvaarden van een nieuwe partuur, en niemand bezondige zich, de dood van zijn
ander ik te wensen of te verhaasten.’
Klanken, kleuren, lichtspel, zonneweelde, roepen een hoogtijdstemming op. Zo even
heeft de opgaande zon met gouden flitsen en glanzen de spitsen en daken van zijn
hoog huis omstoeid. ‘Zo roept ze de dag voor onze verbeelding waarop de zon der
Gerechtigheid de droeve nacht des levens en de heerschappij van de bedriegelike
schijn-verlokkingen van deze wereld zal verjagen.’ Wie voelt niet de schrijning van
deze tegenstelling? Dezelfde gulden zon, die in haar majestieuse verschijning helpen
moet om het voorstellingsvermogen een symptoom toe te reiken van een
onbeschrijfelike Heerlikheid, zou als verheven verschijnsel haar waarde slechts
ontlenen aan haar diepe tiepiese zin, doch als lust- en levenwekker van aardse
weelde en 't ondermaanse natuurgenot, slechts onder voorbehoud zijn te
aanvaarden.... Doch laten wij ons niet misleiden. Het tijdelike, weliswaar, is tegenover
het Eeuwige onwezenlik, en als afschaduwing van dat Eeuwige van futiel belang;
inderdaad, is het vol geheimenissen; en bij de roeping van de mens, om deze
mysteries te leren kennen; de ingeschapen neiging om ze met zijn zinnen te
begrijpen; de wellust om ze met zijn hart te doorvoelen, heeft bij deze of gene
uitverkorene het Mysterie zelf zich een woning opgericht, en straalt de schoonheid
zelve uit door de wanden van de tempel....
Ginds klimt het veil omhoog tegen de knoestige eik, de winde omslingert de els:
‘helpt en steunt elkaar, mensen, met een allesomvattende liefde, doch ontzie elkaars
voedende levenssappen;’ - elders rekt de pompoen in één zomerseizoen boven de
eikekroon uit, om tegen de winter opnieuw te verdorren: ‘leer dat de pracht, zonder
macht, zichzelf niet kent, en bij de minste tegenspoed te niet gaat, zoals een blaas
met rammelende bonen bij de geringste speldeprik ineenzakt.’ Op 't korenland zien
ze de arbeiders de zeisen inslaan; naast de lege aar, die zich trots omhoog heft,
buigt de volle halm zich naar de grond: ‘Warenar is neuswijs, de Vroede en
Deugdzame bescheiden.’ - Ze naderen een heuveltop, van waar het, doch eerst
De Nieuwe Taalgids. Jaargang 11