Kraken in Amsterdam anno 2009 - Faculteit der Rechtsgeleerdheid ...

had ik echt niet verwacht. Ik was ook erg verontwaardigd, zomaar geslagen worden, terwijl wij
zelf het idee hadden dat we geen geweld uitlokten’ (‘De stad was van ons’ 1998: 7).
In de jaren die volgen komen er meer initiatieven naar voren. Samenwerking tussen verschillende
actiegroepen ontstaat bij de dreigende grootschalige ontruimingen in de Nieuwmarktbuurt ten
behoeve van de aanleg van de nieuwe metrolijn. Leegstaande huizen worden weer in gebruik
genomen door krakers en sloopwerk wordt gefrustreerd door grote groepen mensen te mobiliseren
bij de aanvang van werkzaamheden. De eerste zware confrontatie vindt plaats op 12 december 1974
als krakers zich verschansen op het dak van een pand en de politie bekogelen met dakpannen en
stenen. Nadien vinden vele confrontaties plaats en weten krakers werkzaamheden te verhinderen en
te saboteren. Uiteindelijk gaan de plannen toch door. De panden worden ontruimd en gesloopt, maar
niet zonder heftige confrontaties, waarbij de politie hard optreedt (Duivenvoorden 2000: 99). Dit
verzet in de Nieuwmarktbuurt heeft veel betekend voor de kraakbeweging. Het kraken heeft zich
bewezen als een aanklacht tegen maatschappelijke misstanden en krakers hebben veel ervaring
opgedaan met acties en het opbouwen van een eigen infrastructuur.
‘De kraakbeweging is begonnen als georganiseerde beweging in de Nieuwmarkt, met het verzet
tegen de metro en de vernieling van de Nieuwmarktbuurt. Daar werden de basisvormen van het
georganiseerde kraken al gelegd: het organiseren van het kraken, van het opbouwen van panden,
het systeem van het alarm om je te verzetten tegen knokploegen en eventuele politieacties, het
barricaderen van panden. Na die rellen, waar ik ook mijn eerste straatervaringen opdeed, is door
een aantal mensen vrij bewust besloten om het kraken als actie op zich voort te zetten. In de
Nieuwmarkt was het kraken nog een onderdeel van de strijd tegen de metro, maar toen werd het
kraken een doel op zich om mensen aan een woning te helpen’ (‘De stad was van ons’ 1998: 14).
De beweging groeit en heeft nationale aantrekkingskracht. Dat komt onder andere in 1975 aan het
licht tijdens protestacties tegen een wetsvoorstel dat kraken moet verbieden. Binnen de
kraakbeweging wordt gediscussieerd over de organisatie en de leiding van de beweging. Het
Landelijk Overleg Kraakgroepen (LOK) neemt het voortouw als vertegenwoordiger, maar dat valt
niet in goede aarde. Net zoals voorheen op lokaal niveau een overkoepelend orgaan niet van de
grond kwam, blijkt het ook nu niet mogelijk de beweging met anarchistische inslag te stroomlijnen.
Dit leidt steeds meer tot interne strubbelingen en spanningen (Duivenvoorden 2000: 136).
De kraak beweging krijgt twee richtingen. Aan de ene kant bevindt zich een groep die
zelfwerkzaamheid en zelforganisatie propageert bij het oplossen van de heersende problematiek.
Onder deze vlag werken de Provo’s, Woningburo de Kraker en de actiegroep Nieuwmarkt. Aan de
18