Kraken in Amsterdam anno 2009 - Faculteit der Rechtsgeleerdheid ...

SPOK (Speculatie Onderzoeks Kollektief). Hier weet men vaak op basis van over de jaren
verzamelde documentatie in wiens handen huizen zijn en een aantal van deze eigenaren staat binnen
de kraakbeweging bekend als speculanten. Is een pand bewoonbaar en staat het tenminste een jaar
leeg, dan kan worden besloten het te kraken.
Omdat er voldoende mensen ter ondersteuning aanwezig moeten zijn, wordt de actie aangekondigd.
Dit gebeurt binnen een beperkt netwerk, want men wil voorkomen dat het plan voor de actie uitlekt
en dat de eigenaar de kraak kan trachten te voorkomen. Er wordt niet gebruik gemaakt van internet,
berichten daar kunnen immers door iedereen worden gelezen. In plaats daarvan worden kleine
briefjes uitgereikt aan bekenden en aan mensen die men tegenkomt op bekende plekken in de
kraakbeweging, bijvoorbeeld de KSU’s. Dit gebeurt niet langer dan enkele dagen voor de geplande
kraakactie en op de briefjes staat als regel niet meer dan ‘kraakactie’, een tijdstip en de locatie waar
men verzamelt. Doorgaans is die locatie een kraakpand in de nabijheid van het te kraken pand. In
Amsterdam wordt vrijwel uitsluitend gekraakt op Zondagen.
Als er voldoende mensen aanwezig zijn en men besluit dat de kraak doorgaat, wordt eerst uitleg
gegeven. Een persoon, doorgaans iemand die verbonden is aan een KSU, neemt de leiding. Pas dan
horen de aanwezigen om welk pand het gaat (adres, hoe lang het leegstaat en wat de plannen van
eigenaar zijn) en wie degenen zijn die er gaan wonen. Ook wordt doorgenomen welke personen
specifieke taken gaan uitvoeren. Een deel daarvan gebeurt door mensen met ervaring. Eén of twee
‘brekers’ verschaffen toegang tot het pand. Een persoon krijgt de taak om de politie te woord te staan,
anderen zullen zich richten tot buurtbewoners als die komen kijken. Weer andere personen zorgen
ervoor dat de ‘kraakset’ in het huis komt. Dit is de minimale hoeveelheid meubels die gebruikt kan
worden om aan te tonen dat het pand bewoond gaat worden (een stoel, een matras, een tafel). De
groep neemt ook een ‘bouwstempel’ mee, dat is een steigerpijp die uitgeschoven kan worden en
dienst kan doen om de deur te barricaderen. Ten slotte wordt gezegd wat het best gedaan kan worden
als het tot een confrontatie komt met de politie. Meestal adviseert degene die uitleg geeft om geen
identiteitspapieren te tonen. Althans niet op straat, later op het politiebureau kan dat eventueel wel
gebeuren. Men noemt een telefoonnummer van de ‘arrestantengroep’, dat kunnen degenen die
onverhoopt gearresteerd worden gebruiken als ze een advocaat nodig hebben. De uitleg wordt als
regel gegeven in het Nederlands, maar men herhaalt dat in het Engels om de aanwezige
buitenlanders niet uit te sluiten (zie hoofdstuk 7).
De hele groep verplaatst zich nu naar het te kraken pand. Daar aangekomen gaan de ‘brekers’ de
deur openen en ze plaatsen een nieuw slot. Dit is eigenlijk het meest spannende moment en het moet
25