Kraken in Amsterdam anno 2009 - Faculteit der Rechtsgeleerdheid ...

Europa, Oost-Europa, Tsjechië, Spanje. […] En dan heb je ook nog een groep die staat te joelen,
maar die zitten niet in het pand. Ik noem dat sympathisanten’ (Respondent politie 4).
Door iedereen werd daar de opmerking bij gemaakt dat het lastig is een aantal te noemen, want
krakers vormen als groep geen monolithisch geheel. Wie moet je er bij rekenen? Alleen degenen die
zelf in een kraakpand wonen, of ook de mensen die acties rond kraken ondersteunen? Zou men
kiezen voor een ruime omschrijving, dan nog zou het aantal volgens de respondenten vermoedelijk
niet boven de 1.500 personen komen. Op de website krakengaatdoor.nl wordt uitgegaan van 200 tot
300 kraakpanden in Amsterdam en een totaal aantal van 1.500 tot 2.000 krakers.
Iedereen is het er over eens dat de afgelopen decennia, vooral in de jaren ’80, sprake was van een
veel grotere kraakbeweging (zie ook hoofdstuk 3). Dat verschil in omvang wordt in verband
gebracht met teruggelopen leegstand.
‘De originele kraakbeweging is natuurlijk begonnen in de jaren tachtig als een beweging die
optrad tegen de gevoelde misstand van het feit dat het én heel moeilijk was om huizen te krijgen
met hoge rentes en hoge huren en tegelijkertijd heel veel leegstand, wat iedereen kon zien. De
Amsterdamse binnenstad in die tijd stond gewoon voor de helft leeg. Duizenden woningen
stonden gewoon leeg in de Amsterdamse binnenstad, dat was krankzinnig. Die spanning
daartussen dat heeft een belangrijk fundament geleverd voor de kraakbeweging […] Er is geen
significante leegstand nu. De gemeente Amsterdam heeft een onderzoek laten plegen waarin
gezegd werd dat er iets van 0,3 procent van de woningvoorraad leegstaat zonder bekende reden.
En dat zou je kunnen beschouwen als eigenlijk helemaal niets vergeleken met zoals het was in
de jaren ’80’ (Respondent OM).
Een ander verschijnsel dat kraken de wind uit de zeilen heeft genomen is antikraak, voorheen
noemde men dit ‘kraakwacht’. Om te voorkomen dat een pand gekraakt wordt omdat het een jaar
leegstaat, zet men er antikrakers in. Dit is een omvangrijke onderneming geworden, want na
telefonisch contact blijkt één Amsterdams bedrijf dat zich richt op leegstandbeheer, Anti-kraak.nl,
zelf zo’n 1.000 personen als antikrakers te hebben ondergebracht. De contactpersoon van dit bedrijf
schatte het totale aantal antikrakers, gezien de activiteiten van andere bedrijven, op 4.000 a 5.000
personen in Amsterdam. De persvoorlichter van Zwerfkei Bewaring op zijn beurt, sprak in een
telefoongesprek van 4.000 tot 4.500 personen in Amsterdam. Voor het hele land lopen de
schattingen uiteen van 30.000 tot 50.000 antikrakers (De Volkskrant 19-8-09).
Er zijn twee manieren waarop antikraak kraken tegengaat. In de eerste plaats zit er iemand in de
woning en is het pand dus niet leeg. Zo nemen de mogelijkheden om te kraken af. In de tweede
plaats richten deze bedrijven zich op (jonge) personen met een avontuurlijke instelling. Men kan
47