Kraken in Amsterdam anno 2009 - Faculteit der Rechtsgeleerdheid ...

helpen. De gang van zaken kwam er meestal op neer dat mensen naar de kraakspreekuren
kwamen met de behoefte aan woonruimte. Dat waren vaak studenten, maar dat kon van alles
wezen eigenlijk. Meestal brachten ze zelf een adres mee: we hebben gezien dat dit leeg stond. Of
ze krijgen van het kraakspreekuur suggesties, zo van: je zou daar en daar een keer gaan kijken,
maar ga eerst observeren, ga proberen binnen te kijken als je dat kunt, door het raam of wat dan
ook. Vervolgens krijgen ze dan een reeks adviezen van nou, juridische aspecten, hoe gaat kraken
feitelijk: je gaat naar binnen, bed, tafel en stoel, enzovoort. Maar ook allerlei dingen als hoe krijg
je elektriciteit en water, waar kun je een bakfiets lenen, ga zo maar door, gereedschap zelfs, een
koevoet heeft ook niet iedereen, je kon gewoon de koevoet van het spreekuur lenen’
(Respondent kraker 9).
De spreekuren spelen een belangrijke rol in de kraakbeweging. Ze bieden hulp bij het kraken en zijn
geworteld in buurten.
Eigenlijk had je in begin jaren ’80 overal waar gekraakt werd, had je wel een kraakspreekuur,
zo’n beetje. Dat moeten er best een paar geweest zijn: Staatsliedenbuurt, Indische buurt,
centrum, Vondelpark, Concertgebouwbuurt, de Pijp, Transvaalbuurt, Kinkerbuurt,
Sarphatibuurt, in de Jordaan zat er eentje. Dat was het wel zo’n beetje, ik kan er een zijn
vergeten’ (Respondent kraker 10).
In de panden waar de spreekuren worden gehouden is ook een volkskeuken (voku) te vinden. Beide
zijn voorzieningen van het sociale netwerk. Een voku wil zeggen dat er op vaste avonden gekookt
wordt voor belangstellenden. Drie gangen voor drie tot vijf Euro, steeds vegetarisch en soms
veganistisch. Bier en wijn is te verkrijgen voor anderhalve Euro. Koken in de voku’s gebeurt door
vrijwilligers. Als regel is er geen vergunning en dat leidt soms tot moeilijkheden met de politie. Er
wordt overigens geen winst gemaakt; wat over is gaat naar goede doelen. Soms is de prijs van een
maaltijd iets hoger, omdat ergens geld voor wordt ingezameld.
Behalve in de panden met een KSU zijn er ook voku’s onder andere in OT301 (Overtoom),
Esmeralda (Commelinstraat), Binnenpret (Eerste Schinkelstraat). Een deel van deze locaties was
voorheen kraakpand, maar inmiddels hebben die een andere status gekregen nadat huurcontracten
zijn afgesloten. Het feit dat ze niet ontruimd kunnen worden brengt stabiliteit. Behalve als voku,
spelen deze panden ook een rol als ontmoetingspunt in de kraakbeweging. Ook dit zijn
buurtgebonden sociale netwerken. Op eigen initiatief organiseren vrijwilligers sociale en culturele
bijeenkomsten en er worden acties voorbereid. Het zijn niet louter krakers die hier op af komen. Net
als de verschillende KSU netwerken hebben ook deze netwerken een bepaalde signatuur die nauw
samenhangt met wie er komt. De Binnenpret bijvoorbeeld heeft wat oudere of voormalige krakers
als regelmatige bezoekers. In het verleden hebben andere panden een dergelijke functie gehad, zoals
‘De Groote Keyser’ of ‘Wyers’ (Uitermark 2004).
52