Kraken in Amsterdam anno 2009 - Faculteit der Rechtsgeleerdheid ...

8 Samenvatting en conclusie
In dit rapport wordt verslag gedaan van een onderzoek naar kraken zoals dat tegenwoordig in
Amsterdam gebeurt. Dit onderzoek is van belang omdat de discussie over kraken in woelig water is
terecht gekomen en een verbod van kraken aanstaande is. De afgelopen drie jaar heeft een beperkt
aantal gebeurtenissen de beeldvorming rond kraken sterk beïnvloed. Volgens sommigen zou sprake
zijn van een verharding van de kraakbeweging, maar door anderen wordt dat ontkend. Dit onderzoek
heeft niet het doel die gebeurtenissen te analyseren en aan te wijzen wie gelijk heeft. We beschrijven
wat hedendaags kraken in de hoofdstad inhoudt en daarmee schetsen we ook de context van het
verschijnsel. Dat is nodig, omdat meningen en beslissingen vragen om onderbouwing met feiten en
om inzicht in de materie.
Het onderzoek is gebaseerd op (1) langdurig veldwerk van twee onderzoekers in de Amsterdamse
kraakscene; (2) zeventien open interviews met krakers, politie, OM en gemeente; (3) analyse van
politiedossiers en (4) bestudering van literatuur.
Wat is kraken in Amsterdam anno 2009? Wat gebeurt er, waarom gebeurt dat zo? Wie doen
dat, met welke redenen?
Kraken is controversieel. Dat blijkt uit de berichtgeving over de incidenten, maar eigenlijk is dat al
veel langer zo. Krakers wonen zonder toestemming in het eigendom van anderen en kunnen daar
zelfs rechten aan ontlenen. Ze nemen deel aan acties, die soms tot heftige confrontaties met de
politie leiden en de overheid veel geld kosten. Toch genieten krakers ook sympathie, vooral omdat
ze woningnood en leegstand aan de kaak stellen. Dit betekent dat er meerdere partijen zijn die op
verschillende manieren met het verschijnsel te maken hebben en het vanuit een eigen perspectief
bezien. Wij besteden, met een insteek die we aan Culturele Criminologie ontlenen, aandacht aan
deze diversiteit omdat een goed begrip van het verschijnsel anders niet mogelijk is.
Twee centrale activiteiten keren steeds terug: kraken en ontruimen. Kraken gebeurt in de meeste
gevallen volgens een vast stramien. Er is een handleiding en tijdens kraakspreekuren (KSU’s), die op
verschillende plaatsen in de stad worden gehouden, worden aspirant krakers hierover geïnformeerd.
Het kraken van een woning heeft een ritueel karakter, met een geheime voorbereiding en uitvoering
door een anonieme groep die functionele afspraken heeft gemaakt. Kraken voltrekt zich in de regel
73