downloaden - project000

dossier
Een stap in de goede richting
met Monsieur Normal
Het teleurstellende economische nieuws van de
afgelopen tijd toont de risico’s van bezuinigingen aan.
Met de verkiezing van de socialist François Hollande
tot president van Frankrijk dient zich misschien een
alternatief aan.
The Guardian – Londen
I
emand merkte laatst in een televi-
siestudio op dat ‘de meeste mensen
niet net zo geïnteresseerd zijn in
de Leveson Inquiry [onderzoek naar de
praktijken van Rupert Murdoch en zijn
News International] als de media. De
meeste mensen maken zich veel meer
zorgen over de economie’. En gelijk
hebben ze, dacht ik. Dus ik was verheugd
te zien dat de volwassen kranten,
The Financial Times, The Guardian en
The Independent, die dag openden met
het alarmerende nieuws dat de Britse
economie in het eerste kwart van 2012
met 0,2 procent was geslonken.
De krimp van 0,3 procent in het laatste
kwartaal van 2011 leek een bevestiging
van de al zo lang gevreesde dubbele
dip, de eerste sinds de oliecrisis van
1975. Sodeju! Dan was, zo schreven economische
journalisten al snel, de bankencrisis
in 2007-2008 dus het begin
van de langste recessie in honderd jaar.
De output van Groot-Brittannië ligt
nog steeds 4,3 procent onder het hoogtepunt
in 2006. Nogmaals: sodeju!
Deflationisten
Tot nog toe hebben de deflationisten,
die de afbetaling van de staatsschuld
boven hernieuwde groei en werkgelegenheid
stellen, zowel in het door
Duitsland geleide Europa als in het fier
onafhankelijke domein van het pond
sterling de overhand gehad. Maar een
terugkerende recessie aan beide zijden
van het Kanaal toont aan dat matiging
haar doel voorbij kan streven.
De val van de Nederlandse coalitie over
de bezuinigingen herinnert ons er
pagina 20 nr. 13 12 tot 26 mei 2012
weer aan dat politieke onrust en instabiliteit
zich niet hoeven te beperken
tot Griekse en Spaanse heethoofden.
Het feit dat François Hollande, Monsieur
Normal, de presidentsverkiezingen in
Frankrijk heeft gewonnen, is ook weer
zo’n aanwijzing van een nuttige koersverandering,
en misschien wel van een
totaal andere strategie.
Wat kunnen we doen? Er tekenen zich
twee stromingen af. De ene groep vindt
dat de Bank of England door moet gaan
met meer kwantitatieve versoepeling.
Ze moet de geldvoorraad vergroten
door staatsobligaties van banken aan
te kopen, om het kredietstelsel aan de
praat te houden, al is het maar op een
laag pitje. De andere veelbelovende
optie die de minister van Financiën
moet overwegen, is de fiscale aanpak:
hernieuwde investeringen, zowel in de
woningbouw als in infrastructuurprojecten
zoals wegen en spoorwegen.
Maar helaas, er is het afgelopen jaar
veel bezuinigd door te snijden in de
uitgaven, in een poging van Financiën
om het structurele tekort (dat wil zeggen:
het deel dat niet toe te schrijven
is aan de cyclische recessie) tegen 2015
weggewerkt te hebben. Daar heb je die
bezuinigingen die hun doel voorbijstreven
weer: pers te veel geld uit de
publieke sector in een tijd waarin de
private sector, zowel persoonlijk als
zakelijk, bespaart op zijn schulden en
wat krijg je? Een dubbele dip.
Ik ben voorstander van meer investeringen.
Het geld kan komen van tijdelijke
belastingen of extra leningen. Het
psychologische effect van dat soort
acties is buitengewoon belangrijk. Het
geeft de boodschap af: we kunnen wel
degelijk iets doen, we zijn niet hulpeloos
tegenover de storm. Na zeventig
jaar blijft dat de essentiële les van de
experimenten in de VS met de New
Deal – sommige succesvol, andere
mislukkingen – van president Franklin
D. Roosevelt, beslist de grootste politieke
leider van de twintigste eeuw tijdens
oorlogen en depressies.
‘We kunnen wel degelijk iets doen, we zijn niet
hulpeloos tegenover de storm’
crisisbeleid